ISO

ISO
ISO
Fransızca: Organisation internationale de normalisation;
Kısaltma	ISO
Kuruluş	23 Şubat 1947
Tür	Sivil toplum kuruluşu
Amaç	Standartlaştırma
Merkez	Cenevre, İsviçre
Üyeler	165 üye
Başkan	Eddy Njoroge
Resmî site	https://www.iso.org

ISO (International Organization for Standardization), Uluslararası Standartlar Teşkilatı, Uluslararası Elektroteknik Komisyonu'nun çalışma sahasına giren elektrik ve elektronik mühendisliği konuları dışında, bütün teknik ve teknik dışı dallardaki standartların belirlenmesi çalışmalarını yürütmek gayesiyle resmi olarak 23 Şubat 1947 tarihinde Cenevre'de kurulan uluslararası teşkilât.^[3]

Uluslararası Standartlar Teşkilatına üye ülkelerin sayısı 162'dir. Teşkilat üyesi olan milli birimler kendi ülkelerinde standartlar konusunda en yetkili kuruluşlardır. Her ülke teşkilatta yetkili bir organ tarafından temsil edilir.

Standartlaştırma, ölçme, adlandırma ve yabancı adları çeşitli dillere çevirmeyle, makinelerin, deney idarecilerinin, aletlerin, işlemlerin, yüzeylerin, malzemelerin ve parçaların taşıması gereken özelliklerin ve bu özelliklerin arz edilme biçiminin tespiti gibi konular Uluslararası Standartlar Teşkilatının faaliyet sahasına girer. Bu teşkilat talep üzerine özel bir ilmi standart konusunu çözüme bağlamak üzere uluslararası teknik komiteler kurarak bu komitelerin çalışmalarının neticelerini Uluslararası Standart (IS) olarak yayımlar. Teknolojik ihtiyaçlardan dolayı ISO standartları, her beş yılda bir gözden geçirilir ve gerekli değişiklikler yapılır.

ISO Kalite Belgesi[değiştir | kaynağı değiştir]

ISO kalite belgesi, aşağıda yer alan tüm ISO kalite belgelerinin her birini tanımlamak amacıyla üretilmiş bir ifadedir. ISO belgesiyle bahsedilen standart çoğu zaman ISO 9001 olmakla birlikte çok karıştırılan husus, standart ve belgenin farklı anlamlar taşımakta olmasıdır.

ISO ile başlayan yanında bir takım sayılar bulunan ifadeler ilgili yönetim sistemine ait ISO'nun geliştirdiği standart kodlarını göstermektedirler. Örnek: ISO 9001, ISO 22000 vb.

ISO (International Organization for Standardization) kısaltmasının yanında yer alan rakam standardın kodu ve sondaki yıl bilgisi içeren diğer rakamsa, ilgili standardın son revizyonuna ait yılı göstermektedir. Örnek: ISO 9001:2015, ISO 22000:2016 vb.

ISO Belgesiyse, herhangi bir ISO kalite standardının kurumda hazırlanıp, uygulanmaya başlamasını takiben işletmede Akredite belgelendirme kuruluşlarının onaylanmış "Baş Denetçileri" tarafından gerçekleştirilen denetimler neticesinde, uygulanan standardın gerekliliklerini karşılaması durumunda verilmekte olan ISO Sertifikasıdır. Çoğu zaman ISO standart kodlarıyla ISO kalite belgesi anlamsal olarak karıştırılmakta ve anlam karmaşasına neden olabilmektedir.

ISO 9001 Kalite yönetim standardı^{ISO 9000}; ISO 9001 standardı ilk yayınlanan standart olmakla birlikte en çok tercih edilen ISO kalite standardıdır. ISO 9001 kök standart olup diğer pek çok standart bu merkezi standardın üzerine kurulmaktadır.
ISO 22000 Gıda güvenliği yönetim standardı^{Gıda Güvenliği}; ISO 22000 standardı, gıda güvenliği için artan uluslararası ihtiyaçların belirlenmesi ve giderilmesi amacıyla toplanan ISO komitesinin uzun yıllar süren çalışmaları sonucunda geliştirilmiş bir gıda güvenliği standardı olarak yayınlanmıştır,
ISO 14001 Çevre yönetim standardı; işletmelerin çevresel etkilerinin kontrol altına alınması, olası çevresel risklerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi sonucunda yapılacakları belirleyen risk yaklaşımlı yönetim standartlarından biridir. Öncelikle çevresel riskler belirlenmekte sonrasında bu risklere bağlı tedbirler bir planlama yapısıyla standart alt yapısına oturtulmaktadır. Kurum ve kuruluşların çevre ile olan ilişkileri bu standart içerisinde tanımlanır ve yönetilir.
OHSAS 18001 İş güvenliği standardı^{OHSAS 18001}; İngiliz BSI (2) (İngiltere Standart Kurumu) tarafından geliştirilmiş ve bu yönüyle ISO'dan ayrılan iş ve işçi güvenliği yönetim sistemidir. ISO'nun halen yayınlamak için üzerinde geliştirmelere devam ettiği iş güvenliği standardı ISO 45001'dir.
ISO 27001 Bilgi güvenliği yönetim standardı^{Bilgi Güvenliği}; ISO 27001 kurum ve kuruluşlarda bulunan ticari ve ticari olmayan tüm bilgilerin saklanması, dağıtılması ve korunmasına yönelik hazırlanıp yayımlanmış ISO standardıdır. ISO'nun geliştirdiği popüler standartlar arasında yer almaktadır.
ISO 10002 Müşteri memnuniyet yönetim standardı, kurum ve kuruluşların müşterileriyle olan tüm ilişkilerini kontrol altına almak, değerlendirmek ve gereklerini yerine getirip ölçülebilirliğini sağlamak amacıyla üretilmiş ISO standardıdır. Daha önce ISO 9001 içerisinde prosedür düzeyinde ele alınmakta bulunan bu standart geliştirilmiş ve giderek artan önemine binaen bağımsız yayımlanmaya uygun görülmüş müşteri memnuniyet yönetim sistemidir. Müşteri şikayet yönetimi olarak da adlandırılmaktadır.
ISO 45001 İş güvenliği yönetim standardı^{ISO 45001}, kalite belgeleri de bulunmakta ve ISO standart ailesi ^{(17 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)} giderek genişlemektedir.

'ISO' Kurum Olarak Belgelendirme Gerçekleştirmez[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası standartlar organizasyonu ISO 9001 ve ISO 14001 gibi Uluslararası Standartları geliştirmekte, ancak belgelendirme yapmamakta ve ISO kalite belgesi vermemektedir. Belgelendirme işlemleri, akredite belgelendirme kuruluşları tarafından gerçekleştirilmekte ve bu sebeple ISO (International Organization for Standardization) bir şirket veya kuruluşa ISO belgesi vermemektedir.

Bununla birlikte ISO, belgelendirme kuruluşlarının akredite olma süreçleriyle ilgili sertifikasyon standardı geliştirmiştir.

Özet olarak, ISO (International Organization for Standardization); standartları üretir, bu standartları uygulayan işletmelerin ISO sertifikasyon süreçlerine dahil olmaz,

IAF (Uluslararası Akreditasyon Forumu) belgelendirme kuruluşlarını akredite eden kurumdur,

ISO kalite belgelendirme süreçleri IAF ve IAF üyesi kurumlar tarafından gerçekleştirilip onaylanan kurum ve kuruluşlarca yürütülmektedir. (Bakınız TURKAK ve TSE vb.)

Örgütün amacı[değiştir | kaynağı değiştir]

Uluslararası mal ve hizmet değişimini hızlandırmak,
Entelektüel, bilimsel, teknolojik ve ekonomik faaliyetler alanında iş birliğini geliştirmektir.

Örgütün hedefleri[değiştir | kaynağı değiştir]

ISO'nun pazar ilgisini arttırmak,
ISO sistemi ve standartlarını geliştirmek,
Kaynakları en iyi şekilde kullanmak,
Yeni teknik programları teşvik etmek,
Gelişmekte olan ülkelerde alt yapıyı oluşturmaktır.^[4]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "ISO members". International Organization for Standardization. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; languages isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ "About ISO". Resmî site. 5 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2017.
^ Orhan Küçük, Standardizasyon ve Kalite, 2004

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

ISO7 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
ISO Certification 12 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
IAF20 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
ISO Belgesi 16 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
ISO Tarihçe 1 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[ISO_members-1] "ISO members". International Organization for Standardization. 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2020.

[languages-2] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; languages isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[3] "About ISO". Resmî site. 5 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2017.

[4] Orhan Küçük, Standardizasyon ve Kalite, 2004

[1]

[3]

[4]

g t d ISO standartları
ISO standartları / ISO romanizasyonları \ IEC standartları
1-9999	1 2 3 4 5 6 7 9 16 17 31 -0 -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -9 -10 -11 -12 -13 128 216 217 226 228 233 259 269 302 306 361 428 500 518 519 639 -1 -2 -3 -5 -6 646 657 668 690 704 732 764 838 843 860 898 965 999 1000 1004 1007 1073-1 1155 1413 1538 1745 1745 1989 2014 2015 2022 2033 2047 2108 2145 2146 2240 2281 2533 2709 2711 2720 2788 2848 2852 3029 3103 3166 -1 -2 -3 3297 3307 3601 3602 3864 3901 3950 3977 4031 4157 4165 4217 4909 5218 5426 5427 5428 5725 5775 5776 5800 5807 5964 6166 6344 6346 6385 6425 6429 6438 6523 6709 6943 7001 7002 7010 7027 7064 7098 7185 7200 7498 7637 7736 7810 7811 7812 7813 7816 8000 8093 8178 8217 8373 8501-1 8571 8583 8601 8613 8632 8651 8652 8691 8807 8820-5 8859 -1 -2 -3 -4 -5 -6 -7 -8 -8-I -9 -10 -11 -12 -13 -14 -15 -16 8879 9000/9001 9036 9075 9126 9141 9227 9241 9293 9314 9362 9407 9506 9529 9564 9592-9593 9594 9660 9797-1 9897 9899 9945 9984 9985 9995
10000-19999	10006 10007 10116 10118-3 10160 10161 10165 10179 10206 10218 10303 -11 -21 -22 -28 -238 10383 10487 10585 10589 10646 10664 10746 10861 10957 10962 10967 11073 11170 11179 11404 11544 11783 11784 & 11785 11801 11889 11898 11940 (-2) 11941 (TR) 11992 12006 12182 12207 12234-2 13211 -1 -2 13216 13250 13399 13406-2 13450 13485 13490 13567 13568 13584 13616 14000 14031 14224 14289 14396 14443 14496 -2 -3 -6 -10 -11 -12 -14 -17 -20 14644 14649 14651 14698 14750 14764 14882 14971 15022 15189 15288 15291 15292 15398 15408 15444 -3 15445 15438 15504 15511 15686 15693 15706 -2 15707 15897 15919 15924 15926 15926 WIP 15930 16023 16262 16355-1 16612-2 16750 16949 (TS) 17024 17025 17203 17369 17442 17799 18000 18004 18014 18245 18629 18916 19005 19011 19092 (-1 -2) 19114 19115 19125 19136 19439 19500 19501 19502 19503 19505 19506 19507 19508 19509 19510 19600:2014 19752 19757 19770 19775-1 19794-5 19831
20000+	20000 20022 20121 20400 21000 21047 21500 21827:2002 22000 22300 22395 23270 23271 23360 24517 24613 24617 24707 25178 25964 26000 26262 26300 26324 27000 serisi 27000 27001 27002 27005 27006 27729 28000 29110 29148 29199-2 29500 30170 31000 32000 37001 38500 40500 42010 45001 50001 55000 80000 -1 -2 -3
Kategori

ISO nedir?, ISO anlamı nedir?, ISO ne demektir?