Hayvan Çiftliği

Hayvan Çiftliği
Animal Farm: A Fairy Story
	Türkçe kapak resmi
Yazar	George Orwell
Çevirmen	Halide Edib Adıvar (1954)
Ülke	Birleşik Krallık
Dil	İngilizce
Konular	Demokratik sosyalizm, Totalitarizm
Tür	Siyasi hiciv
Yayım	17 Ağustos 1945 (özgün); 1954 (Türkçe)
Yayımcı	Secker and Warburg (Londra)
Medya türü	Baskı (ciltli ve ciltsiz)
Sayfa	112 (ciltsiz baskı)
ISBN	9780452284241
OCLC	53163540
DDC	823/.912 20
LCC	PR6029.R8 A63 2003b

Hayvan Çiftliği (orijinal adıyla Animal Farm); George Orwell'in mecazi bir dille yazılmış, fabl tarzındaki siyasi hiciv romanı. Roman ilk olarak 1945'te Birleşik Krallık'ta yayımlandı. 1996'da ise geçmiş tarihler için verilen Retro Hugo Ödülü'nü 1946 senesi için aldı.

Roman, Stalinizmin eleştirisidir. Kendisini her türlü totalitarizme karşı bir demokratik sosyalist olarak tanımlayan Orwell bu romanında SSCB'nin kuruluşundan itibaren meydana gelen önemli olayları kara mizah yoluyla ve mecazi bir dille anlatır.^[1]

Hayvan Çiftliği çok yankı uyandırmış ve olumlu eleştiriler almıştır. Bir Stalinizm eleştirisi olmakla birlikte, II. Dünya Savaşı yıllarında müttefiklerini kızdırmak istemeyen Birleşik Krallık'ta sansüre uğramıştır. Romanın çizgi filmi çekilirken CIA tarafından değiştirildiği iddia edilmektedir.^[2] Roman 1999'da bu kez konusuna daha sadık bir senaryoyla filme çekilmiştir.

Hayvan Çiftliği, Pink Floyd'un Animals albümüne ilham kaynağı olmuştur.

Hayvan Çiftliği Türkiye'de ilk kez 1954 yılında o zamanki adı Maarif Vekâleti olan Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Halide Edib Adıvar'ın Türkçe çevirisiyle bastırılmıştır. 1966 yılında kitabın ikinci baskısı yapılmıştır.

Romanın İngilizce baskısı 1970'li yıllarda Türkiye'de yabancı dille eğitim yapan devlet okulları olan Maarif Kolejleri İngilizce derslerinde okutulmuştur.

Romandaki karakterler[değiştir | kaynağı değiştir]

Koca Reis (domuz): Hayvanlara mutluluk ve barış dolu bir dünya vadeder, insanların çiftlikten kovulmasını ister. Kitapta Animalizm olarak adlandırılan komünizm fikrini çiftlikteki hayvanlara anlatıp devrimi göremeden ölmesi nedeniyle Karl Marx'ı temsil eder.
Snowball (domuz): Hayvanlara okumayı öğretir, bir değirmen yapılması taraftarıdır. Lev Troçki'yi temsil eder.
Napolyon (domuz): Köpekleri eğitir ve bir polis gücü haline getirir. Snowball'un değirmen yapılması fikrine önce karşı çıkar, fakat Snowball'u çiftlikten kovduktan sonra değirmenin yapımını ister. Başa gelen her kötü olaydan Snowball'u sorumlu tutar. Sonunda eskisinden (çiftlik sahibi insanlarınkinden) daha baskıcı bir yönetim kurar. Josef Stalin'i temsil eder. Kitapta Animalizm olarak anılan Marksizm ve Leninizmden sapar.
Bay Jones (insan): Çiftliğin eski sahibi. Son Rus çarı II. Nikolay'ı temsil eder.
Bay Frederick (insan): Düzenli bakılan komşu çiftliğin sahibi. Adolf Hitler'e benzemektedir.
Bay Pilkington (insan): Winston Churchill'e benzemektedir.
Moses (kuzgun): Din adamlarını temsil eder. Bay Jones'un evcil kuzgunu idi. Devrim olur olmaz kaçmış, fakat sonra geri gelmiştir. Hiçbir iş yapmaz ve hayvanlara gökte bir hayvan cenneti (Balbadem Diyarı) vadeder. Domuzlar bunları yalanlasa da kuzgunun çiftlikte kalmasına ve içki içmesine izin verirler.
Squealer (domuz): Napolyon'un sözcülüğünü yapar; diğer hayvanları yapılan her değişikliğe kendince nedenler uydurarak ikna etmeye çalışır. Molotov'a benzer fakat aynı zamanda iktidar yanlısı medyayı çağrıştırır.
Minimus: Hayvan Çiftliğinin ikinci ve üçüncü ulusal marşlarını yazan şair. Mayakovski'ye benzetilebilir.
Genç domuzlar: Çiftliğin yönetimini ele geçiren Napolyon'dan şikayetçi olan, önce susturulup sonra Napolyon'un çiftlikteki tasfiyeleri sırasında öldürülen ilk dört hayvan. Zinovyev, Kamenev, Buharin ve Rikov'a benzetilebilir.
Koyunlar: Başlangıçta "dört ayak iyi, iki ayak kötü" sloganını söyleyip daha sonra bunun "dört ayak iyi, iki ayak daha iyi" şekline dönüşmesine ayak uydurmalarından dolayı koyunların toplumdaki sürü psikolojisine gönderme yapıldığı ve Rus halkını temsil ettiği söylenebilir.

Türkçe çevirileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Can Yayınları. Çeviri: Celal Üster. 1. Baskı: 2001^[3]
İletişim Yayınları. Çeviri: Müge Günay. 1. Baskı: 2021^[4]
Liman Yayınları. Çeviri: Atilla Yayla. 1. Baskı: 2021^[5]
Koridor Yayınları. Çeviri: Aslı Biçen 1. Baskı: 2021
İz Yayınları. Çeviri: Rasim Özdenören 1. Baskı: 2021
Anonim Yayınları. Çeviri: Şerif Özüaydın 1. Baskı: 2021
Panama Yayıncılık. Çeviri: Mehmetcan Boz 1. Baskı: 2021^[6]
İş Bankası Kültür Yayınları. Çeviri: Can Moralı 1.Baskı: 2021

Sinema uyarlamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

George Orwell'in Hayvan Çiftliği adlı eseri iki kez sinemaya uyarlanmıştır.^[7]^[8]

Yıl	Film adı	Ülke	Yönetmen	Not
1954	Animal Farm	Birleşik Krallık	Joy Batchelor, John Halas	Animasyon filmi, renkli. CIA tarafından filmin içeriğine müdahale edildiği ve bütçesinin bir bölümünün karşılandığı iddia edilmektedir.^[9]
1999	Animal Farm	ABD	John Stephenson	TV filmi. Hayvanları ünlü isimler (Peter Ustinov, Ian Holm vb.) seslendirmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Why I Write [Neden Yazıyorum]". George Orwell (İngilizce). 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2021.
^ http://www.defensetech.org/archives/002229.html 20 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. defensetech.org
^ "Hayvan Çiftliği". George Orwell. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
^ "Hayvan Çiftliği". George Orwell. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
^ "Hayvan Çiftliği". George Orwell. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.
^ "Hayvan Çiftliği". www.panamayayincilik.com. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021.
^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009.
^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009.
^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009.

[1] "Why I Write [Neden Yazıyorum]". George Orwell (İngilizce). 21 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2021.

[2] ttp://www.defensetech.org/archives/002229.html 20 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. defensetech.org

[3] "Hayvan Çiftliği". George Orwell. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.

[4] "Hayvan Çiftliği". George Orwell. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.

[5] "Hayvan Çiftliği". George Orwell. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021.

[6] "Hayvan Çiftliği". www.panamayayincilik.com. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021.

[7] "Arşivlenmiş kopya". 19 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009.

[8] "Arşivlenmiş kopya". 17 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009.

[9] "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

g t d George Orwell'in eserleri
Roman	Burma Günleri (1934) Papazın Kızı (1935) Keep the Aspidistra Flying (1936) Daralma (1939) Hayvan Çiftliği (1945) Bin Dokuz Yüz Seksen Dört (1949)
Düzyazı	Paris ve Londra'da Beş Parasız (1933) Wigan İskelesi Yolu (1937) Katalonya'ya Selam (1938)
Deneme	"A Hanging" (1931) "The Spike" (1931) "Bookshop Memories" (1936) "Shooting an Elephant" (1936) "Spilling the Spanish Beans" (1937) "Boys' Weeklies" (1940) "Inside the Whale" (1940) "My Country Right or Left" (1940) "England Your England" (1941) "The Lion and the Unicorn: Socialism and the English Genius" (1941) "The Art of Donald McGill" (1940) "Poetry and the Microphone" (1943) "Raffles and Miss Blandish" (1944) "Good Bad Books" (1945) "Notes on Nationalism" (1945) "Kitaplar ve Sigaralar" (1946) "Confessions of a Book Reviewer" (1946) "Decline of the English Murder" (1946) "A Good Word for the Vicar of Bray" (1946) "How the Poor Die" (1946) "The Moon Under Water" (1946) "A Nice Cup of Tea" (1946) "Pleasure Spots" (1946) "Politics and the English Language" (1946) "The Politics of Starvation" (1946) "Politics vs. Literature: An Examination of Gulliver's Travels" (1946) "The Prevention of Literature" (1946) "Riding Down from Bangor" (1946) "Second Thoughts on James Burnham" (1946) "Some Thoughts on the Common Toad" (1946) "Why I Write" (1946) "Lear, Tolstoy and the Fool" (1947) "The English People" (1947) "Such, Such Were the Joys" (1952)
İlgili maddeler	"As I Please" (1943–1947) "London Letters" (1941–1946) Betrayal of the Left (1941) Inside the Whale and Other Essays (1940) Searchlight Books Secker and Warburg Victor Gollancz Ltd Eileen O'Shaughnessy Sonia Orwell Orwell's list (1949) Eric & Us Why Orwell Matters Orwell Award Orwell Day Orwell Prize Orwellian
Vikisöz - Commons

g t d En İyi Kısa Roman Hugo Ödülü
Retro	Who Goes There? by Don A. Stuart (1939) If This Goes On— by Robert A. Heinlein (1941) Waldo by Robert A. Heinlein (1943) The Little Prince by Antoine de Saint-Exupéry (1944) Killdozer! by Theodore Sturgeon (1945) Animal Farm by George Orwell (1946) The Man Who Sold the Moon by Robert A. Heinlein (1951) A Case of Conscience by James Blish (1954)
1968–1980	Riders of the Purple Wage by Philip José Farmer /Weyr Search by Anne McCaffrey (1968) Nightwings by Robert Silverberg (1969) Ship of Shadows by Fritz Leiber (1970) Ill Met in Lankhmar by Fritz Leiber (1971) The Queen of Air and Darkness by Poul Anderson (1972) The Word for World Is Forest by Ursula K. Le Guin (1973) The Girl Who Was Plugged In by James Tiptree Jr. (1974) A Song for Lya by George R. R. Martin (1975) Home Is the Hangman by Roger Zelazny (1976) By Any Other Name by Spider Robinson / Houston, Houston, Do You Read? by James Tiptree Jr. (1977) Stardance by Spider Robinson and Jeanne Robinson (1978) The Persistence of Vision by John Varley (1979) Enemy Mine by Barry B. Longyear (1980)
1981–1990	Lost Dorsai by Gordon R. Dickson (1981) The Saturn Game by Poul Anderson (1982) Souls by Joanna Russ (1983) Cascade Point by Timothy Zahn (1984) Press Enter by John Varley (1985) 24 Views of Mt. Fuji, by Hokusai by Roger Zelazny (1986) Gilgamesh in the Outback by Robert Silverberg (1987) Eye for Eye by Orson Scott Card (1988) The Last of the Winnebagos by Connie Willis (1989) The Mountains of Mourning by Lois McMaster Bujold (1990)
1991–2000	The Hemingway Hoax by Joe Haldeman (1991) Beggars in Spain by Nancy Kress (1992) Barnacle Bill the Spacer by Lucius Shepard (1993) Down in the Bottomlands by Harry Turtledove (1994) Seven Views of Olduvai Gorge by Mike Resnick (1995) The Death of Captain Future by Allen Steele (1996) Blood of the Dragon by George R. R. Martin (1997) ...Where Angels Fear to Tread by Allen Steele (1998) Oceanic by Greg Egan (1999) The Winds of Marble Arch by Connie Willis (2000)
2001–2010	The Ultimate Earth by Jack Williamson (2001) Fast Times at Fairmont High by Vernor Vinge (2002) Coraline by Neil Gaiman (2003) The Cookie Monster by Vernor Vinge (2004) The Concrete Jungle by Charles Stross (2005) Inside Job by Connie Willis (2006) A Billion Eves by Robert Reed (2007) All Seated on the Ground by Connie Willis (2008) The Erdmann Nexus by Nancy Kress (2009) Palimpsest by Charles Stross (2010)
2011–2020	The Lifecycle of Software Objects by Ted Chiang (2011) The Man Who Bridged the Mist by Kij Johnson (2012) The Emperor's Soul by Brandon Sanderson (2013) Equoid by Charles Stross (2014) (Ödül verilmedi) (2015) Binti by Nnedi Okorafor (2016) Every Heart a Doorway by Seanan McGuire (2017) All Systems Red by Martha Wells (2018) Artificial Condition by Martha Wells (2019) This Is How You Lose the Time War by Amal El-Mohtar and Max Gladstone (2020)
2021–günümüz	The Empress of Salt and Fortune by Nghi Vo (2021) A Psalm for the Wild-Built by Becky Chambers (2022) Where the Drowned Girls Go by Seanan McGuire (2023)

Hayvan Çiftliği nedir?, Hayvan Çiftliği anlamı nedir?, Hayvan Çiftliği ne demektir?