George Albert Boulenger FRS^[1] (19 Ekim 1858 - 23 Kasım 1937), başta balıklar, sürüngenler ve amfibiler olmak üzere 2.000'den fazla yeni hayvan türünü bilimsel olarak tanımlayan Belçikalı - İngiliz zoolog. Boulenger, aynı zamanda özellikle gül üzerine çalışmış botanikçiydi.^[2]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Boulenger, Belçikalı bir noter olan Gustave Boulenger ile Juliette Piérart'ın tek oğlu olarak Brüksel, Belçika'da doğdu. 1876'da Brüksel Özgür Üniversitesi'nden doğa bilimleri derecesi ile mezun oldu ve bir süre Brüksel'deki Kraliyet Belçika Doğa Bilimleri Enstitüsü'nde amfibiler, sürüngenler ve balıklar üzerinde çalışan doğa bilimi asistanı olarak görev yaptı.

1880'de Dr. Albert Günther tarafından o zamanlar British Museum'un bir bölümü olan Natural History Museum'da çalışmaya davet edildi ve müzedeki amfibileri kataloglanması üzerinde çalıştı. British Museum'da çalışmak için, Britanya İmparatorluğu'nun vatandaşı olması gerekiyordu, bu nedenle İngiliz vatandaşı oldu. 1882'de Zooloji Bölümü'nde birinci sınıf asistan oldu ve 1920'de emekli olana kadar bu pozisyonda kaldı.

British Museum'dan emekli olduktan sonra, Boulenger gülleri inceledi ve bu konuda 34 makale ile Avrupa gülleri üzerine iki ciltlik bir eser yayımladı. Fransa'nın Saint Malo kentinde öldü.

Biyografik kayıtlara göre, inanılmaz derecede metodikti ve gördüğü her örneği ve bilimsel ismi hatırlamasını sağlayan inanılmaz bir hafızası vardı. Ayrıca olağanüstü yazma yetenekleri vardı, nadiren kaleme aldığı bir metnin üzerinde düzeltme yaptı ve çoğunlukla el yazmalarını doğrudan yayıncıya gönderdi.

Boulenger ayrıca keman çalardı, İspanyolca, İtalyanca ve biraz Rusça okumanın dışında Fransızca, Almanca ve İngilizce konuşabiliyordu. Bir zoolog olarak, aynı zamanda hem Yunanca hem de Latince hakkında yeterli bilgiye sahipti.

1921'e kadar Boulenger, balıklar, amfibiler ve sürüngenler üzerine 19 monografın yanı sıra toplam 5.000 sayfadan oluşan 875 makale yayımladı.^[1] Yayınlarının listesi ve tür indeksi toplam 77 sayfa oluşturmaktadır.

1.096 balık türü, 556 amfibi türü ve 872 sürüngen türü tanımladı. Kertenkeleler ve diğer sürüngenler üzerine monografileri ve özellikle Afrika balıkları üzerine monografileri ile ünlüydü.

Amerikan İhtiyologlar ve Herpetologlar Derneği'nin bir üyesiydi ve 1935'te ilk onursal üyesi seçildi. 1937'de Belçika ona bir sivile verilen en yüksek onur olan Leopold Nişanı'nı verdi.

Oğlu Edward George Boulenger (1888-1946) de bir zoologdu ve Londra Hayvanat Bahçesi Akvaryumu'nun direktörlüğünü yaptı.

Mağara Yaşayışlı balıklar üzerine çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

1897'de Belçika Kralı II. Leopold, Kongo müzesinin oluşturulmasına yardımcı olmak için doğa bilimcileri işe almaya başladı ve Boulenger bu komisyonun başkanlığına seçildi.

1921'deki ana keşfi, Kongo'dan gelen tuhaf bir balıktı. Gözsüzdü ve pigmentasyonu yoktu. Afrika'nın mevcut herhangi bir epigean türü ile de bağlantısı yoktu. Afrika'dan ilk kez tanımlanan bu yeni mağara balığı türünü anlatan kısa bir makale yazdı. Ona örneği sağlayan gizemli bir kişiyi, M. Geerts'i onurlandırarak, caeco = kör, barbus = barb ve geertsii'den Caecobarbus geertsii adını oluşturdu. Bugün bu balık, Kongo veya Afrika kör balığı olarak bilinir.

Onursal üyelikler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1912 : Belçika Kraliyet Bilim, Edebiyat ve Güzel Sanatlar Akademisi üyesi.^[3]

Türler[değiştir | kaynağı değiştir]

Boulenger yüzlerce sürüngen taksonunu tanımladı; Onun tanımladığı 587 tür bugün hala bilimsel olarak geçerlidir. Ayrıca birçok amfibi ve balığı da tanımladı.

Bugün geçerli olan 26 sürüngen türü, George Boulenger'in adını boulengeri, boulengerianus, boulengerii veya georgeboulengeri kombinasyonları ile taşımaktadır.^[4][5] Örneğin;

• Agama boulengeri Lataste, 1886
• Anolis boulengerianus Thominot, 1887
• Atractaspis boulengeri Mocquard, 1897

• Atractus boulengerii Peracca, 1896
• Brachymeles boulengeri Taylor, 1922
• Chalcides boulengeri Anderson, 1892
• Cnemaspis boulengerii Strauch, 1887
• Compsophis boulengeri (Peracca, 1892)
• Cylindrophis boulengeri Roux, 1911
• Dendragama boulengeri Doria, 1888
• Elapsoidea boulengeri Boettger, 1895
• Feylinia boulengeri Paul Chabanaud
• Hebius boulengeri (Gressitt, 1937)
• Enyalius boulengeri Etheridge, 1969
• Epacrophis boulengeri (Boettger, 1913)
• Gonyosoma boulengeri (Mocquard, 1897)
• Chersobius boulengeri Duerden, 1906
• Liolaemus boulengeri Koslowsky, 1898
• Morethia boulengeri (Ogilby, 1890)
• Nucras boulengeri Neumann, 1900
• Pareas boulengeri (Angel, 1920)
• Xenoxybelis boulengeri (Grazziotin et al., 2012)
• Rhampholeon boulengeri Steindachner, 1911
• Scolecoseps boulengeri Loveridge, 1920
• Trachyboa boulengeri Peracca, 1910
• Trachylepis boulengeri (Sternfeld, 1911)

Boulenger adını taşıyan balık türleri

• Hyphessobrycon boulengeri (Eigenmann, 1907)
• Xenophysogobio boulengeri (TL Tchang, 1929)^[6]

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

George Albert Boulenger tarafından yazılan kitaplar şunlardır:

• Catalogue of the Batrachia Salientia s. Ecaudata in the Collection of the British Museum. (1882).
• Catalogue of the Lizards in the British Museum (Natural History). İkinci baskı. (1885, 1885, 1887). Üç cilt.
• Catalogue of the Chelonians, Rhynchocephalians, and Crocodiles in the British Museum (Natural History). Yeni baskı. (1889).
• The Fauna of British India, Including Ceylon and Burma. Reptilia and Batrachia. (1890).
• Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History). (1893, 1894, 1896). Üç cilt.
• The Tailless Batrachians of Europe. (1897).
• The Snakes of Europe. (1913).

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Boulenger GA (1890). İngiliz Hindistan Faunası. Seylan ve Burma dahil. Reptilia ve Boulenger GA (1890). The Fauna of British India. Including Ceylon and Burma. Reptilia and Batrachia. London: Secretary of State for India in Council. (Taylor and Francis, printers). xviii + 541 s. Taranan sürüm.
• Sürüngen Veritabanında Boulenger tarafından tanımlanan sürüngenlerin listesi 5 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.