Eski Uygur Türkçesi Nedir?
Eski Uygur Türkçesi Nedir?, Eski Uygur Türkçesi Nerededir?, Eski Uygur Türkçesi Hakkında Bilgi?, Eski Uygur Türkçesi Analizi? Eski Uygur Türkçesi ilgili Eski Uygur Türkçesi ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. Eski Uygur Türkçesi ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. Eski Uygur Türkçesi Ne Anlama Gelir Eski Uygur Türkçesi Anlamı Eski Uygur Türkçesi Nedir Eski Uygur Türkçesi Ne Anlam Taşır Eski Uygur Türkçesi Neye İşarettir Eski Uygur Türkçesi Tabiri Eski Uygur Türkçesi Yorumu
Eski Uygur Türkçesi Kelimesi
Lütfen Eski Uygur Türkçesi Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. Eski Uygur Türkçesi İlgili Sözlük Kelimeler Listesi Eski Uygur Türkçesi Kelimesinin Anlamı? Eski Uygur Türkçesi Ne Demek? ,Eski Uygur Türkçesi Ne Demektir? Eski Uygur Türkçesi Ne Demektir? Eski Uygur Türkçesi Analizi? , Eski Uygur Türkçesi Anlamı Nedir?,Eski Uygur Türkçesi Ne Demektir? , Eski Uygur Türkçesi Açıklaması Nedir? ,Eski Uygur Türkçesi Cevabı Nedir?,Eski Uygur Türkçesi Kelimesinin Anlamı?,Eski Uygur Türkçesi Kelimesinin Anlamı Nedir? ,Eski Uygur Türkçesi Kelimesinin Anlamı Ne demek?,Eski Uygur Türkçesi Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Eski Uygur Türkçesi Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız
Eski Uygur Türkçesi Kelimesinin Anlamı Nedir? Eski Uygur Türkçesi Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Eski Uygur Türkçesi Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı
Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:
Söylemek, söz söylemek - Ad vermek - Bir dilde karşılığı olmak - Herhangi bir ses çıkarmak - Herhangi bir kanıya, yargıya varmak - Düşünmek - Oranlamak - Ummak, - Erişmek - Bir işe kalkışmak, yeltenmek - Saymak, kabul etmek - bir şey anlamına gelmek - öyle mi, - yani, anlaşılan - inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü
Eski Uygur Türkçesi Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır
Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı
Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. - Muşmulaya döngel de derler.
Kamer `ay` demektir. - Küt dedi, düştü. - Bu işe herkes ne der? - Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. - Bundan sonra gelir mi dersin? - Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. - Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Eski Uygur Türkçesi - Demek gideceksin.
Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler
- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek
- dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok
Eski Uygur Türkçesi
Eski Uygur Türkçesi Nedir? Eski Uygur Türkçesi Ne demek? , Eski Uygur Türkçesi Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
Eski Uygur Türkçesi Kelimesinin Anlamı? Eski Uygur Türkçesi Ne Demek? Eski Uygur Türkçesi Ne Demektir? ,Eski Uygur Türkçesi Analizi? Eski Uygur Türkçesi Anlamı Nedir? Eski Uygur Türkçesi Ne Demektir?, Eski Uygur Türkçesi Açıklaması Nedir? , Eski Uygur Türkçesi Cevabı Nedir? , Eski Uygur Türkçesi Kelimesinin Anlamı?
Eski Uygur Türkçesi | |
---|---|
Eski Uygurca | |
Bölge | Hami, Turfan, Kansu |
Ölü dil | 14. yüzyıl |
Dil ailesi | Türki diller
|
Yazı sistemi | Orhun alfabesi,[1] Eski Uygur alfabesi |
Dil kodları | |
ISO 639-3 | oui |
Eski Uygurca veya Eski Uygur Türkçesi, 9. yüzyıl ila 14. yüzyıl aralığında çeşitli devletlerde konuşulmuş ve yazılmış olan, Türki diller ailesinin Sibirya koluna mensup bir dil. Eski Türkçenin Göktürkçeden sonraki ikinci bölümünü oluşturmuştur.
Dil, isim benzerliğine karşın, günümüzde Türk dillerinin Çağatay grubuna ait modern Uygurca'nın atası değildir ve bu modern dilin Karahanlılar'ın konuştuğu dilden türediği düşünülmektedir.[2] Ancak Kansu'da konuşulan Batı Yugurca'nın Eski Uygurca'dan türediğine inanılmaktadır.
Bu dönemde Türk halkları birçok kültür ile etkileşim içine girmişlerdir. Bu durum dilin yapısında da kendisini göstermiştir. Yine bu dönemde, değişik kültürlerle etkileşimle birlikte, dilde ilk kez yabancı kaynaklı sözcükler girmeye başlamıştır.[kaynak belirtilmeli] Sanskritçe, Soğdça, Toharca, Çince sözcükler bunlardan bazılarıdır.[3]
Uygurlardan kalan eserler dört gruba ayrılarak incelenebilir:[4]
Eski Türkçenin gramerini yazmış olan Annemarie von Gabain, Uygur metinlerini y ve n ağzı olmak üzere iki ana ağız grubuna ayırır. KökTürkçedeki ń sesini n’ye çeviren metinler n ağzını, y’ye çeviren metinler y ağzını oluştururlar. Eski Uygur Türkçesi dönemi, yazı dili olarak Göktürkçeye dayanan, onun devamı olan bir dönemdir. Başka bir deyişle GökTürkçe ile Uygurca aynı yazı dilinin iki koludur. Eski Uygur Türkçesinde görülen az sayıdaki ses ve biçim farklılıklarından bir kısmı ağız farkından, bir kısmı da zaman farkından kaynaklanmaktadır. GökTürkçe ve Uygurca arasındaki asıl önemli fark, söz varlığında ortaya çıkar. GökTürkçenin söz varlığında Türkçe kökenli sözcükler egemendir; Çince veya Soğdakçadan girmiş olan alıntı sözcükler çok azdır. Göktürk metinlerinde bozkır yaşayışı, savaşçılık ve devlet düzeniyle ilgili sözcükler ağırlıktadır. Uygur metinlerinde ise Maniheizm ve Burkancılıkla ilgili sözcükler egemendir. Bunlar da Sanskritçe, Çince ve Soğdakçadan alınmıştır. Çok defa da kavramlara Türkçe karşılıklar bulunmuştur. Temel söz varlığı ise her iki dönem metinlerinde aynıdır.[4]
KökTürkçede sadece kişi, konçuy gibi insanla ilgili sözcüklerde kullanılan +lAr çokluk eki, Eski Uygurcada her türlü isim, zamir ve sıfatta kullanılabilen, genel çokluk eki biçimine evrilmiştir ve çokluk eki uyumuna uygundur.[7]
Morris Swadesh’in 100 temel sözcüğünün Uygurcadaki karşılıklarından bazıları şöyledir:[4]
Ahmet Caferoğlu'nun,Eski Uygur Türkçesi sözlüğünde[3],günümüz Türkçe karşılıklarını da verdiği bazı sözcükler şunlardır:
GökTürkçe gibi, ilk yıllarında Orhun alfabesi ile kayda alınmıştır.
Bu alfabede 38 harf vardır. Bunlardan dördü ünlü, otuz dördü de ünsüzdür. Üç tane de harf bileşiği vardır: lt, nç ve nt.
Kullanım | Göstergeler | Latin harf çevirisi (transliterasyon) ve IPA çevriyazısı (transkripsiyon) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ünlüler | A,E | /a/, /e/ | ||||||
I,İ | /ɯ/, /i/, /j/ | |||||||
O,U | /u/, /o/, /w/ | |||||||
Ö,Ü | /ø/, /y/, /w/ | |||||||
Ünsüzler | Ünlü Uyumu | (¹) — Kalın, (²) — İnce ünlüler ile |
B¹ (ab) | /b/ | B² (eb) | /b/ | ||
D¹ (ad) | /d/ | D² (ed) | /d/ | |||||
G¹ (ag) | /g/ | G² (eg) | /g/ | |||||
L¹ (al) | /l/ | L² (el) | /l/ | |||||
N¹ (an) | /n/ | N² (en) | /n/ | |||||
R¹ (ar) | /r/ | R² (er) | /r/ | |||||
S¹ (as) | /s/ | S² (es) | /s/ | |||||
T¹ (at) | /t/ | T² (et) | /t/ | |||||
Y¹ (ay) | /j/ | Y² (ey) | /j/ | |||||
Sadece (¹) — /q/ Sadece (²) — /k/ |
K (ak) | /q/ | K (ek) | /k/ | ||||
Tüm ünlüler ile |
-Ç | /ʧ/ | ||||||
-M | /m/ | |||||||
-P | /p/ | |||||||
-Ş | /ʃ/ | |||||||
-Z | /z/ | |||||||
-NG (eñ) | /ŋ/ | |||||||
Birleşik Sesler | + Ünlü | İÇ, Çİ, Ç | /iʧ/, /ʧi/, /ʧ/ | |||||
IK, KI, K | /ɯq/, /qɯ/, /q/ | |||||||
OK, KO, UK, KU, K |
/oq/, /qo/, /uq/, /qu/, /q/ |
ÖK, KÖ, ÜK, KÜ, K |
/øk/, /kø/, /yk/, /ky/, /k/ | |||||
+ Ünsüz | -NÇ | /nʧ/ | ||||||
-NY | /ɲ/ | |||||||
-LT | /lt/, /ld/ | |||||||
-NT | /nt/, /nd/ | |||||||
Sözcük ayırma imi | yok | |||||||
(-) — Sadece sözcük sonunda |
- | Sevgili[8] |
---|---|
Transliterasyon:
|
Türkiye Türkçesi:
|