Diskdünya

*Diskdünya*
Yazar	Terry Pratchett
Özgün ad	Discworld
Dil	İngilizce
Tür	Fantastik Komedi
Yayım tarihi	1983-2015

Diskdünya (Discworld),Terry Pratchett tarafından yazılan, Büyük A'tuin isimli dev kaplumbağanın sırtındaki dört filin üzerinde dengede duran yassı bir disk olan kurgusal Diskdünya'da geçen 41 kitaplık bir fantastik komedi kitap serisidir. Kitaplar sıklıkla J. R. R. Tolkien, Robert E. Howard, H. P. Lovecraft, Charles Dickens ve William Shakespeare'den ayrıca mitoloji, folklor ve peri masallarından genellikle güncel kültürel, politik ve bilimsel olaylarla hicivsel paralellikler kurarak esinlenir ya da parodilerini yapar.

Terry Pratchett serinin ilk romanı olan "The Colour of Magic"i (Büyünün Rengi) 1983 yılında yazmıştır. Son roman olan "The Shepherd's Crown" (Çobanın Tacı) ise Haziran 2015'te yayımlanmıştır. Pratchett'in, 12 Mart 2015'te uzun süre peşini bırakmayan Alzheimer'a yenik düşmesiyle seri tamamlanmıştır. Seri 37 dilde 80 milyon kopya satmıştır ve sıklıkla Birleşik Kırallığın en çok satanlar listesine girmiştir.

Kırk bir adet Diskdünya romanı basılmıştır, tamamı Türkçeye çevrilmemiştir. Alzheimer hastası olan Pratchett, kendisi devam edemeyecek duruma geldiğinde kızı Rhianna'nın seriyi üstlenmesinden mutluluk duyacağını söylemiştir. Fakat Rhianna sadece spin-off ve adaptasyon çalışmalarına dahil olacağını ve daha fazla roman olmayacağını açıklamıştır. Serinin Zaman Hırsızı'na (2001) kadarki ilk 26 romanının orijinal İngiliz versiyonlarında Josh Kirby'nin kendine özgü kapak tasarımları bulunmaktadır. Harper Collins tarafından basılan Amerikan versiyonlarında ise kendi kapak tasarımlarını kullanmışlardır. Kirby'nin 2001 Ekimindeki ölümünden beri kapaklar Paul Kidby tarafından tasarlanmaktadır. Roman serisine ek olarak on bir kısa hikâye (bir kısmı Diskdünya'ya çok yüzeysel olarak bağlıdır), dört popüler bilim kitabı, yardımcı kitaplar (yemek kitapları, vb.) ve referans kitapları (haritalar, şehir rehberleri, vb.) Buna ek olarak seri çizgi romanlara, tiyatro oyunlarına, bilgisayar ve masaüstü oyunlara ve sürekli olarak televizyona uyarlanmış, müzik parçalarına ilham kaynağı olmuştur.

Diskdünya serisinin kitapları:

Nº	İsim	Türkçe Çevirisi	Karakter(ler)	Notlar	Temalar
1	The Colour of Magic	Büyünün Rengi	Rincewind	İlk yayımlandığı yıl 1983.	Fantazi klişeleri; rol yapma oyunu; H.P. Lovecraft; turizm; sigorta
2	The Light Fantastic	Fantastik Işık	Rincewind	İlk yayımlandığı yıl 1986.	Fantezi klişeleri; turizm; kıyamet
3	Equal Rites	Eşit Haklar	Cadılar	İlk yayımlandığı yıl 1987.	Fantezi klişeleri, Cinsiyet eşitliği, Ursula K. Le Guin'in Earthsea (Yerdeniz) üçlemesi
4	Mort	Mort	Death	İlk yayımlandığı yıl 1987.	Death ve kişileştirilmesi, Çıraklık, usta ve çırağın arasındaki ilişki
5	Sourcery	Hasbüyü	Rincewind	İlk yayımlandığı yıl 1988.	Fantezi hikâyeleri, Kıyamet, Kubla Khan, Aladdin, Arap geceleri
6	Wyrd Sisters	Ucube Kocakarılar	Cadılar	İlk yayımlandığı yıl 1988.	Shakespeare, özellikle Macbeth ve Hamlet
7	Pyramids	Piramitler	Çeşitli, Tanrılar	İlk yayımlandığı yıl 1989.	Okul hikâyeleri, Din, Mısır mitolojisi, Kuantum fiziği, Yunan felsefesi (Zeno'nun paradoksu dahil), UK sürücü testleri
8	Guards! Guards!	Bekçiler! Bekçiler!	Şehir Muhafızları	İlk yayımlandığı yıl 1989.	Polisiye romanlar (Kirli Harry'i de içeren film noir esintileri), gösteri köpekleri, ejderhalar, fantezi hikâyeleri, kardeşlik organizasyonları, kralcılar, sosyal kontrat, milyonda bir şanslar, Aristokrasi
9	~~Faust~~ Eric	Eric Faust	Rincewind	Daha geniş bir formatta, tamamen karikatürize olarak (Josh Kirby tarafından) ilk yayımlandığı yıl 1990. Karikatürler olmadan kâğıt kapaklı baskı olarak tekrar yayımlandı.	Faust, Dante'nin Cehennem'i, Homeros'un İlyadası, Evrim
10	Moving Pictures	Hareketli Resimler	Çeşitli, Büyücüler	İlk yayımlandığı yıl 1990.	Hollywood (özellikle sessiz filmler ve stüdyo sistemi'nin ilk yılları), Cthulhu Efsaneleri, Ünlüler, Lassie Come Home (Lassie Eve Dön), King Kong, Gone with the Wind (Rüzgar Gibi Geçti) ve fazla sayıda başka film
11	Reaper Man	Tırpanlı Adam	Ölüm, Büyücüler	İlk yayımlandığı yıl 1991.	Ölüm, Dünyadışı canlı istilaları, bilimkurgu, "Man with No Name" (İsimsiz Adam)Westerns, Modernleşme, Alışveriş Merkezleri, Azınlık hakları, It's a Wonderful Life (Hayat Ne Harika), hatta arada sırada Ghostbusters (Hayalet Avcıları) atıfları
12	Witches Abroad	Cadılar Dışarıda	Cadılar	İlk yayımlandığı yıl 1991.	Peri masalları, Oz Büyücüsü, Voodoo, Louisiana ve turizm
13	Small Gods	Küçük Tanrılar	Çeşitli, Tarih Keşişleri, Tanrılar	İlk yayımlandığı yıl 1992.	Din (özellikle Hristiyanlık,İslam,Yahudilik ve İspanyol Engizisyonu, ayrıca Friedrich Nietzsche ve felsefeye (özellikle Eski Yunan felsefesine) yönelik önemli tematik atıflar
14	Lords and Ladies	Hanımlar ve Beyler	Cadılar, Büyücüler	İlk yayımlandığı yıl 1992.	Shakespeare, özellikle A Midsummer Night's Dream (Bir Yaz Gecesi Rüyası), UFOlar, Peri inanışları, pop kültüründe Wicca
15	Men at Arms	Asayiş Berkemal	Şehir Muhafızları	İlk yayımlandığı yıl 1993.	Polisiye romanlar, silah politikaları, ırksal önyargılar, Tolkien'imsi 'saklı krallar', Leonardo da Vinci
16	Soul Music	Ruh Müziği	Ölüm, Susan, Büyücüler	İlk yayımlandığı yıl 1994.	Rock müziği, Beatlemania ve bunlarla ilgili öyküler (Kitapta sürekli yinelenen bir şaka, "He looks elvish" ("Sanki elf gibi görünüyor"), hem Elvis'in aslında ölmediği üzerindeki kentsel efsaneye, hem de ünlü bir Kirsty McColl şarkısına atıftır). Ayrıca Blues'çı Kardeşler (The Blues Brothers) filminden alınma sahneler (örneğin: "Glod adına bir ödeve koşuldul"). Buddy Holly, Ritchie Valens ve Big Bopper'ı taşıyan uçağın düşüşü de önemli bir olaydır. Ayrıca, Welsh dili.
17	Interesting Times	İlginç Zamanlar	Rincewind, Gümüş Barbarlar	İlk yayımlandığı yıl 1994.	Çin İmparatorluğu, Maoculuk, Lemmings (video oyunu)
18	Maskerade	Maskeli Balo	Cadılar	İlk yayımlandığı yıl 1995.	Opera, The Phantom of the Opera (Operadaki Hayalet), Some Mothers Do 'Ave 'Em (Bazı Analarda da Bulunur), Got atkültürü, Ünlüler
19	Feet of Clay	Kilden Ayaklar	Şehir Muhafızları	İlk yayımlandığı yıl 1996.	Polisiye romanlar, Robotlar (RoboCop ve Terminator 2: Judgment Day (Terminatör 2: Yargı Günü) özellikle dikkat çekecek konumda. Isaac Asimov'un Üç Robot Yasasıyla Golem'lerin Chem'inde karşılaşırız; Yahudi Mitolojisi, ateizm, cinayet romanları, ırk ve azınlıklar, armacılık, kölelik/serflik, Golem efsaneleri
20	Hogfather	Domuzbaba	Ölüm, Susan, Büyücüler, Tanrılar	İlk yayımlandığı yıl 1996.	Noel; çocuk öyküleri; mitoloji olarak din, bir yönüyle bir Mary Poppins parodisi; Noel Baba (Domuzbaba) var mı? ve diş perisi bütün o dişleri alıp ne yapıyor zaten?, inanç
21	Jingo	Savaş Naraları	Şehir Muhafızları	İlk yayımlandığı yıl 1997.	Savaş, Diplomasi, Irkçılık ve Zenofıbi, Çokkültürcülük, Jingoism, Emperyalizm, Kennedy cinayeti, Leonardo da Vinci, denizaltılar, Arabistan'lı Lawrence, Jül Sezar, Kaptan Nemo, Cthulhu Mitolojisi
22	The Last Continent	Son Kıta	Rincewind, Büyücüler	İlk yayımlandığı yıl 1998.	Avustralya (Mad Max (Deli Max), Priscilla, Çöller Kraliçesi, The Man from Snowy River, Aborjinler ve Dreamtime) Evrim/Yaratılış, Waltzing Matilda
23	Carpe Jugulum	Carpe Jugulum	Cadılar & Überwald	İlk yayımlandığı yıl 1998.	Vampire romanları ve filmleri, Existentialism, değişime karşı geleneksellik, inanç, ahlak
24	The Fifth Elephant	Beşinci Fil	Muhafız birliği	İlk yayımlandığı yıl 1999.	Diplomasi, Doğu Avrupa folklör ve edebiyat, Politik-conspiracy romanlar, petroleum, küresel ekonomi, halk söylenceleri, kurtadamlar, The Caine Mutiny
25	The Truth	Gerçek	William de Worde, Muhafızlar	İlk yayımlandığı yıl 2000.	Watergate, gazeteler, Ucuz Roman, The Front Page ve His Girl Friday, Organize suç, yüksek sınıfların gücü
26	Thief of Time	Zaman Hırsızı	Death, Susan, Zaman keşişleri	İlk yayımlandığı yıl 2001.	Wuxia ve Mars sanat filmleri, Kaos, James Bond filmleri, Quantum fiziği, The Fab Four ve Kıyamet
27	The Last Hero	Son Kahraman	Rincewind, Gümüş barbarlar	İlk yayımlandığı yıl 2001. Daha geniş bir formatta, Paul Kidby tarafından karikatürize edilmiş hali basılmıştır.	Efsaneler, Prometheus, D&D, Barbar Conan, Space Shuttle program, Apollo 13, Leonardo da Vinci'nin desenleri, Catch-22
28	The Amazing Maurice and his Educated Rodents	Muhteşem Maurice ve Değişmiş Fareleri	Çeşitli	İlk yayımlandığı yıl 2001.	Beatrix Potter, The Pied Piper of Hamelin, NIMH gizemi, Redwall, Watership Down
29	Night Watch	Gece Bekçileri	Muhafızlar, Zaman keşişleri	İlk yayımlandığı yıl 2002.	Polis romanları, Tarihi romanlar (özellikle. Les Misérables\| Sefiller ve The Napoleon of Notting Hill), zaman yolculuğu, Fransız Devrimi, 1871 Paris Komünü, Peterloo Katliamı, İspanyol Engizisyonu, Büyükbaba paradoksu, the achievements of revolution (or the non-achievements), Yadetme günü çiçek giyme geleneği,Cable Street savaşı
30	The Wee Free Men	Küçük Özgür Adamlar	Tiffany Aching	İlk yayımlandığı yıl 2003.	Folklör, İskoç mitolojisi, Braveheart ve İskoçyalı filmlerindeki gibi, Richard Dadd'in peri resimleri; subjektif deneyim, Şirinler
31	Monstrous Regiment	Canavar Alayı	Çeşitli, William de Worde, Muhafızlar	İlk yayımlandığı yıl 2003.	Folk şarkıları (özellikle Sweet Polly Oliver), Joan of Arc, savaş döneminde erkek kıyafeti giyen ve savaşa katılmak isteyen kadınlar, Napolyon savaşları, I. Dünya Savaşı (özellikle öncü ve "Home by Christmas" zihniyeti), Vietnam savaşı (bir karakterin "bulanık görüntüleri"), feminizm, Afganistan ve Taliban, savaş muhabirliği, askerliğe çağrı kampanyaları, militarizm ve savaşın anlamsızlığı
32	A Hat Full of Sky	Gökyüzü Dolu Şapka	Tiffany Aching, Cadılar	İlk yayımlandığı yıl 2004.	İngiltere'de cadı tarihi ve folklörü, bilimkurgulardaki zihin kontrolü, uzaylılar, Jill Murphy'in The Worst Witchi
33	Going Postal	Postane	Moist von Lipwig	İlk yayımlandığı yıl 2004.	Politika; con men; The Stainless Steel Rat; corporate crime ve business practices; tekeller (Fox ve Rupert Murdoch; ve AT&T ve "Altın Çocuğu"^[1]); history of the Post Office; the internet, cracking ve phreaking; fraternal organizations; alternatif tıp; pul koleksiyonculuğu ve genel hobiler; the three laws of robotics; Atlas Shrugged; Hermes'in bir haberci olarak doğuşu
34	Thud!	Güm!	Muhafızlar	İlk yayımlandığı yıl Eylül 2005	Politika, Polisiye romanlar, Affirmative Action, Da Vinci Şifresi, Plato, Yüzüklerin Efendisi, Silmarillion, ırk ilişkileri, babalık, chess ve tafl
35	Wintersmith	Kış Ustası	Tiffany Aching, Cadılar	İlk yayımlandığı yıl 28 Eylül 2006	Karlar Kraliçesi, Orfe, Persephone, Uyuyan Güzel, The Snow Maiden
36	Making Money	Para Basmak	Moist von Lipwig	İlk yayımlandığı yıl 20 Eylül 2007	altın standart vs. fiat currency, computer simulation, quantum fiziği, çılgın bilim adamları

37	I Shall Wear Midnight	Geceye Bürüneceğim	Tiffany Aching	Henüz yayımlanmadı.	6 Ekim, 2007'de Cheltenham Edebiyat Festivalinde, Pratchett, Nation adlı başka bir romanının ardından tamamlayacağını belirtti.
38(?)	Raising Taxes		Moist von Lipwig	henüz yayımlanmadı.	Moist serisinin üçüncü kitabı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitap listesi :

^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2007.

[1] "Arşivlenmiş kopya". 10 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2007.

[1]

Diskdünya nedir?, Diskdünya anlamı nedir?, Diskdünya ne demektir?

Diskdünya nedir?, Diskdünya anlamı nedir?, Diskdünya ne demektir?

Diskdünya

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]