Denali Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi

Denali Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi
Denali National Park and Preserve
	"McKinley-Denali Dağı" Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi
Alan türü	Ulusal park ve koruma bölgesi
Sınıflandırma	IUCN VI
Devlet	ABD
Devlet	ABD
Federasyon	Alaska
Bölge	Denali Borough, Matanuska-Susitna Borough,
Şehir	Healy
Koordinatları	K 63° 20' 00" B 150° 30' 00"
Karasal alanı	Park:24.500 km² ; Koruma Bölgesi:5.430 km²
Kuruluş tarihi	Park:26 Şubat 1917; Koruma Bölgesi:2 Aralık 1980
Ziyaretçi sayısı	392.844 (2012)
Kontrol kuruluşu	Ulusal Park Hizmeti
İnternet sitesi http://www.nps.gov/dena/

Denali Ulusal Parkı ve Koruma Bölgesi (İngilizce:Denali National Park and Preserve) Amerika Birleşik Devletleri Alaska eyaleti iç bölgesinde, Denali Borough, Matanuska-Susitna Borough'da bulunan, Kuzey Amerika kıtasının en yüksek zirvesi olan 6 194m irtifalı McKinley Dağı'nı ihtiva eden ABD Ulusal Park Hizmetleri tarafından idare edilen bir ulusal park ve ve Koruma Bölgesi'dir.

Denali Ulusal Parkı'nın yüzölçümü 24.500 km² 'yi aşmaktadır ve bunun 19.120 km²'si federal devlete ait devlet arazisidir. Denali Koruma Bölgesi yüzölçümü ise 5.278 km²'si federal devlete ait olup 5.430 km²'dir. 2 Aralık 1980'de ulusal park arazisi içinde 8.687 km² yüzölçümlü bir arazi daha kapsamlı koruma şartlarına bağlı olan "Denali Vahşi Arazisi" olarak kurulmuştur.

Danalı habitatı en aşağı rakımlı bölgelerde karışık, yaprak döken tayga dahil, ormanlardır. Orta rakımlı koruma alanında tundra da bulunur. Daha yüksek rakımlı bölgelerde buzullar, kayalıklı dağ alanları ve kar kaplı alanlar bulunur. Bu ulusal park ve koruma bölgesinde en uzun buzul McKinley Dağı'nın güneybatı yamaçlarında bulunan 71 km uzunlukta "Kahiltna Buzulu"'dur.

Gününüzde bu ulusal parka gelen yıllık ziyaretçi sayısı 400.000 kadardır. Ziyaretçiler vahşi doğayı izlemek, dağcılık yapmak ve sırt çantası yüküyle trekking yapmak için bu parka gelmektedirler. Kış mevsiminde ise sportif faaliyet olarak köpek kızağı kullanma; kayaklı koşu ve kar-mobil motorlu vasıta kullanma yapmak da mümkündür.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Park 1917'de bir vahşi doğa, hayvan ve bitki korunak alanı olarak kurulmuştur. Kuzey Amerika'nın en yüksek noktasını ihtiva eden McKinley Dağı'nı ve etrafını ihtiva etmekteydi. Park kurulduğu zaman ismi, hem McKinley Dağı'na hem de 25. Birleşik Devletler cumhurbaşkanı olan William McKinley anısına "McKinley Dağı Ulusal Parkı" idi. 1980'de ABD Kongresi'nden çıkartılan "Ulusal İlgilenme Arazileri Korunması Kanunu (ANILCA)" ile alanı :24.500 km²'ye çıkartılmıştır. Günümüzde bu araziler üç değişik statülü olarak idare edilmektedir: "Denali Vahşi Alan Bölgesi" eski "McKinley Dağı Ulusal Parkı" sınırlarını kapsamaktadır ve hiçbir gelişme kabul edilmeden orijinal vahşi arazi olarak idare edilmektedir. Bu arazilerde avcılık tümüyle yasaktır. "Denali Ulusal Parkı" idare bölgesi 1980'de eklenen arazilerin çoğunu ihtiva etmektedir. Bu arazilerde sadece yerel halkın kendi tüketim ihtiyaçlarını karşılamak için çok sıkı izinle avcılığa izin vardır. Denali Ulusal Koruma Bölgesi iki kısımdan oluşup bu arazilerinde spor olarak avcılık yapmak izinle serbesttir.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Denali Ulusal Parkı ve Koruma bölgesi Alaska Sıradağları'nın merkezî ve en yüksek kısımlarını ve bu sıradağlardan güneye uzanan buzulları ve buzul vadilerini içinde kapsamaktadır. Ulusal Park ve Koruma Bölgesi'nin kuzey kısmında "McKinley Nehri", "Toklat Nehri" ve "Foraker Nehri" vadileri ve Kantisha Sıradağları ve Wyoming Sıradağları bulunmaktadır. "George Parks Karayolu" parkın doğu yanını takip etmektedir ve bu ana kara yolu Alaska Sıradağları'nı "Chuliytna Nehri" ile "Nanana Nehri" arasındaki vadilerden geçmektedir. Park giriş "Healy" adli bir küçük şehrinin 18 km güneyindedir. "Denali Ziyaretçi Merkezi" ve parkın idari merkezi bu girişten hemen sonra park içinde bulunmaktadır. Park içindeki kara yolu 148 km "Alaska Sıradağları"'na paralel olarak gitmekte ve Kantisha'da bulunan madencilik kampında sona ermektedir. Toprağın devamlı donması ve yıl içinde donma-ve-erime sezonları olması dolayısıyla asfalt yol bakım maliyetleri çok yüksek olacağı için bu yolun ancak küçük bir kısmı asfalttır. Bu yolun ilk 24 km'sinde ziyaretçilerin kendi motorlu araçlarını kullanmalarına izin verilmektedir. Yolun gerisinde parka ait veya özel sektörden kiralanmış olarak düzenli otobüs seferleri yapılmaktadır.

Koruma Bölgesi iki kısımdan oluşmaktadır ve her iki kısım da park bölgesinin batısındadır. Birinci kısım Highpower Creek ve Müddy Nehri mıntıkalarında bulunan gölleri ihtiva eder. İkinci kısım ise yüksek Alasaka Sıradağları'nın güneybatısı oluşturan Dall Dağı etrafından oluşur. Ulusal Park arazilerinde tüfekle avcılık yapmak genel olarak yasaktır.