Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. Lütfen çeviriyi geliştirmek için yardım edin. (Ocak 2024)

Cillian Murphy
2024'te Cillian Murphy
Doğum	25 Mayıs 1976 (47 yaşında) Cork, İrlanda
Meslek	Aktör
Boy	1,72 m
Evlilik	Yvonne McGuinness (e. 2004)
Çocuk(lar)	Malachy Murphy , Aran Murphy
Ödüller	En İyi Drama Performans Dalında Britanya Ulusal Televizyon Ödülü , Drama Desk En İyi Solo Performans Ödülü , drama filmi kategorisinde En İyi Erkek Oyuncu Golden Globe ödülü, En İyi Erkek Oyuncu Oscar ödülü
İmza

Cillian Murphy (d. 25 Mayıs 1976) İrlandalı oyuncu. Oppenheimer'daki başrolüyle Oscar, Altın Küre ve BAFTA ödülü kazandı.

Annesi Fransızca öğretmeni, babası müfettiştir. 1996 yılında Cork’ta hukuk eğitimi almaya başlamış ancak bir yıl okuduktan sonra başarısız olduğunu düşünüp oyunculuğa yönelme kararı vermiştir. Kendisine asıl ün kazandıran, Breakfast on Pluto filminde cinsel kimliği konusunda sorun yaşayan homoseksüel bir bireyi canlandırmasıdır. 2006'da Ken Loach'ın filminde Altın Palmiye kazanmıştır. Christopher Nolan'ın gözde oyuncularındandır.^[1] Nolan'ın 6 filminde oynamıştır. 2017 yılında Çek direnişçi Jozef Gabcik'i canlandırmıştır.

Günümüzde 6. sezonu onaylanan Peaky Blinders^[2] adlı Amerikan yapımı dizide başrolleri Paul Anderson, Helen McCrory ile paylaşan Murphy dizi çekimlerindedir.

Erken Dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Cillian Murphy, Douglas, County Cork, İrlanda'da doğdu. Babası Brendan, İrlanda Eğitim Bakanlığın'da çalışırken annesinden Fransızca eğitimi aldı. Dedesi, teyzeleri ve amcaları da öğretmendi. Bir erkek ve iki küçük kız kardeşi ile beraber Ballintemple'da büyüdü. Şarkı yazmaya ve söylemeye 10 yaşında başladı.

Bir katolik olarak yetiştirildi ve özel Presentation Brothers College ortaokuluna gitti. Burada derslerde başarılı olmasına karşın çoğu zaman başını belaya soktu, bazen ceza aldı; 4. yılında yaramazlık yapmanın uğraşmaya değmeyecek bir iş olduğuna karar verdi. Okul müfredatının önemli bir parçası olan sporlara ilgisizdi. Sanatsal alanların okulda gözardı edildiğini fark etti.

Murphy, yirmili yaşlarının başında, kardeşi Páidi ile birlikte çeşitli gruplarda şarkı söyleyip piyano çalan bir müzisyen olarak kariyerine devam etti; Beatles'a takıntılı çift, 1969'da başka bir idol olan Frank Zappa'nın "çılgın şarkı sözleri ve sonsuz gitar soloları konusunda uzmanlaştığı" bir şarkısının ardından gruplarına "Bay Greengenes" adını verdi. Acid Jazz Records tarafından beş albümlük bir albüm anlaşması teklif edildi ancak sözleşmeyi imzalamadılar; bu, Páidi'nin hâlâ ortaokulda olmasına ve Murphy'nin bestelerinin haklarının plak şirketine devredilmesinin içerdiği küçük tazminattan kaynaklanıyordu. Murphy daha sonra şunu itiraf etti: "Geçmişe baktığımda imzalamadığımıza çok sevindim çünkü hayatınızı ve müziğinizi bir plak şirketine ve kaptırıyorsunuz."

1996'da University College Cork'ta (UCC) hukuk okumaya başladı ancak ilk yıl sınavlarında, kendi ifadesiyle, "bunu yapmak için hiçbir hırsı olmadığı" için başarısız oldu. Yalnızca grubuyla meşgul değildi, aynı zamanda UCC'ye başladıktan birkaç gün sonra, yapmak istediği şeyin bu olmadığını bildiğini söyledi. Corcadorca'nın Kiernan'ın yönettiği Otomatik Portakal'ın sahne prodüksiyonunu gördükten sonra oyunculuk ilgisini çekmeye başlamıştı. İlk büyük rolü, İrlandalı-Amerikalı komedyen Des Bishop'un da rol aldığı UCC Drama Society'nin Observe the Sons of Ulster Marching Towards the Somme adlı amatör yapımında oldu. Murphy ayrıca Cork Opera House'da oynanan Little Shop of Horrors'ın UCC Drama prodüksiyonunda başrol oynadı. Murphy'ye göre, asıl motivasyonu oyunculuk kariyerine başlamak değil, parti yapmak ve kadınlarla tanışmaktı.

Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

1996–2001:erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Murphy, Corcadorca Theatre Company'de seçmelere katılana kadar Pat Kiernan'a baskı yaptı ve 1996 yılının Eylül ayında, Enda Walsh'un Disco Pigs filminde uçucu bir Cork genci rolünü oynayarak sahnede profesyonel oyunculuğa başladı. Disco Pigs iki yıl boyunca Avrupa, Kanada ve Avustralya'da turneye çıktı ve Murphy hem üniversiteyi hem de grubunu terk etti.

Shakespeare'in Much Ado About Nothing (1998), The Country Boy ve Juno ve Paycock (her ikisi de 1999) dahil olmak üzere birçok başka tiyatro yapımında rol aldı. On the Edge (2001) gibi bağımsız filmlerde ve Filleann an Feall (2000) ve Watchmen (2001) gibi kısa filmlerde rol almaya başladı. Ayrıca Disco Pigs'in (2001) film uyarlamasında rolünü tekrarladı ve The Way We Live Now'ın BBC televizyon mini dizi uyarlamasında rol aldı. Bu dönemde Cork'tan birkaç yıllığına Dublin'e, ardından 2001'de Londra'ya taşındı.

2006–2010: Diğer tiyatro ve film rolleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Murphy, Kasım 2006'dan Şubat 2007'ye kadar Londra'nın West End'deki New Ambassadors Tiyatrosu'nda Neve Campbell'la birlikte oynadığı sahneye geri döndü ve John Kolvenbach'ın Love Song adlı oyununun başrolünü oynadı. Variety dergisi performansını, "sahnede ekrandaki kadar etkileyici" diye değerlendirdi.

Yine Danny Boyle tarafından yönetilen, Sunshine (2007) bilimkurgu filminde rol aldı. Paul Soter'in romantik komedi filmi Watching the Detectives (2007)'de Lucy Liu'yla birlikte rol aldı. Bu bağımsız filmin prömiyeri 2007 Tribeca Film Festivali'nde yapıldı ve doğrudan DVD olarak yayınlandı. Murphy, saykodelik radikal yeraltı dergisi Oz'un editörü Richard Neville olarak 2007'de çekilen Hippie Hippie Shake filminde rol aldı, ancak proje çok gecikti, sonunda 2011'de rafa kaldırıldı.

Murphy, Şair Dylan Thomas'ı içeren bir aşk dörtgenini konu alan The Edge of Love'da Keira Knightley ile birlikte başrol oynamadan önce, Nolan'ın The Dark Knight (2008) filminin devamı olan Batman Begins'in Korkuluğu'nda yer aldı. The Irish Post Office, son zamanlarda İrlanda'da üretilen filmlerin yaratıcılığına saygı duruşunda bulunan bir dizi pul yayınladı; bunlardan biri Murphy'nin de yer aldığı Arpa'yı Sallayan Rüzgar filmi idi. 2009'da Murphy, Broken Social Scene'den Kevin Drew tarafından yönetilen The Water'da rock şarkıcısı Feist ve aktör David Fox ile birlikte rol aldı. Murphy, Broken Social Scene hayranı rolüne ve "herhangi bir oyuncu için en zor sınav" olarak gördüğü sessiz bir film yapma olasılığına ilgi duydu. Murphy ayrıca bir suç draması olan Perrier's Bounty'de, Brendan Gleeson'un canlandırdığı bir gangsterden kaçan küçük bir suçluyu canlandırdı.

2010 yılında, Druid Theatre Company'nin 35. doğum gününü kutlayan bir sahne şovu olan Galway'den Broadway'e ile tiyatroya dönüş yaptı. Elliot Page, Susan Sarandon ve Bill Pullman'ın başrollerini paylaştığı, psikolojik gerilim filmi Peacock'ta (2010), insanları kendisinin de kendi karısı olduğuna inandıran bölünmüş kişiliğe sahip bir adamı canlandırdı. The Washington Times'tan Christian Toto, filmden "Cillian Murphy'nin dikkat çekici bir başrol oynadığı, cömertçe sergilenen bir psikolojik drama" olarak bahsetti ve Murphy'nin bu tip rollerde oynamaya yabancı olmasa da, filmdeki çalışmasının "cinsiyete dayalı performanslar için yeni bir standart" olduğunu yazdı. Murphy daha sonra Christopher Nolan'ın Inception filminde (2010), DiCaprio'nun karakteri Cobb tarafından işini feshetmeye ikna etmesi için zihnine sızan girişimci Robert Fischer'ı canlandırdı. O yıl Murphy, Tron: Legacy filminde orijinal Tron muhalifi Ed Dillinger'ın (David Warner) oğlu olan programcı Edward Dillinger Jr. rolünü canlandırdı.

2011 - günümüz[değiştir | kaynağı değiştir]

Murphy, 2011 yılında, Murphy'nin daha önce Disco Pigs'de birlikte çalıştığı Enda Walsh'un yazıp yönettiği monodrama Misterman sahnesinde oynadı. Prodüksiyon ilk olarak Galway'de sahnelendi ve New York, Brooklyn'deki St. Ann's Warehouse'a götürüldü. Performansı büyük beğeni toplayarak Irish Times Tiyatro Ödülü ve Drama Desk Ödülü kazandı. International Herald Tribune'den Sarah Lyall, Murphy'nin karakteri Thomas Magill'i "sempatik ve hiç de hoş olmayan karmaşık bir karışım - derinden yaralanmış, ancak tehlikeli, çarpık ahlaki kurallara sahip" olarak tanımladı ve onun kötü bir şekilde taklit etme yeteneğini övdü. Lyall, Murphy'nin "tek kişilik yoğun şovda büyük ekrandan küçük sahneye kadar ürkütücü ama büyüleyici karakterler yaratma ve yaşama konusundaki alışılmadık yeteneğini" kaydetti ve güçlü performansıyla ayakta alkışlandığını söyledi. Sınırlı bir gösterime sahip olan İngiliz korku filmi Retreat (2011)'de başrolü oynadı. Ayrıca Justin Timberlake ve Amanda Seyfried'in oynadığı bilimkurgu filmi In Time'da (2011) yer aldı.

Murphy, Robert De Niro ve Sigourney Weaver ile Red Lights'ta (2012) rol aldı. Doğaüstü araştırmacısı olan Weaver karakterinin asistanı Tom Buckley'i canlandırdı. Murphy, De Niro ile çalışmanın kariyerindeki en korkutucu anlardan biri olduğunu söyler. Murphy, The Dark Knight Rises'te (2012) üçüncü kez Korkuluk rolünü canlandırmaya devam etti ve İngiliz bağımsız filmi Broken'daki (2012) performansı ona En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu adaylığı dalında İngiliz Bağımsız Film Ödülü kazandırdı.

Murphy 2013'ten itibaren, Birinci Dünya Savaşı sonrası Birmingham'da bir suç çetesini konu alan BBC televizyon dizisi Peaky Blinders'ta Tommy Shelby adlı başrolü oynadı. Ekim 2014'te ikinci bir dizisi BBC'de yayınlanmaya başladı. 25 Ağustos'ta 5. sezonun ilk bölümü BBC One'da yayınlandı. 2013'te Murphy, Money'nin single'ı Hold Me Forever için bir müzik videosu ile ilk yönetmenlik denemesini yaptı. Video İngiliz Ulusal Balesi'nden dansçıları ile Londra'daki The Old Vic Theatre'da çekildi.

2014 yılında Aloft dizisinde Jennifer Connelly ve Wally Pfister'ın Transcendence filminde Johnny Depp ve Rebecca Hall ile birlikte rol aldı. Dizi çoğunlukla olumsuz eleştirmen yorumları aldı. Aynı yıl Murphy, Ballyturk oyununda Enda Walsh ile yeniden bir araya geldi. Ron Howard'ın yönettiği ve başrolünde Chris Hemsworth'un rol aldığı 2015 yapımı In the Heart of the Sea filminde rol aldı. 2015 yılında Paul Hartnoll'un 8:58 albümünden "8:58" ve "The Clock" şarkılarına katkıda bulundu. Murphy, Anthropoid'de (2016), Anthropoid Operasyonu'nda yer alan Çekoslovak asker Jozef Gabčík'i canlandırdı.

Murphy, Christopher Nolan'ın savaş filmi Dunkirk'te batmakta olan bir gemiden kurtarılmış, şok etkisi altındaki bir subayı canlandırdı. Murphy, isimsiz olan ve kısaca Titreyen asker olarak anılan karakteri canlandırdı. Bu karakter, binlerce asker tarafından deneyimlenmiş olan ve askerlerde savaşın bıraktığı duygusal ve psikolojik bedelin başarıyla canlandırıldığı bir örnek oluşturmaktadır.

Ekim 2021'de Christopher Nolan'ın yeni biyografik drama filmi Oppenheimer'ın oyuncu kadrosuna teorik fizikçi Julius Robert Oppenheimer' ı canlandırmak için katıldı. Filmin oyunucu kadrosuna Emily Blunt, Robert Downey Jr., Florence Pugh gibi ünlü isimlerin eklenmesi ile Şubat 2022'nin sonlarında çekimlere başlandı. Oppenheimer, 21 Temmuz 2023'te Universal Pictures tarafından piyasaya sunuldu.

Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

2004 yılında, 1996'da rock konserinde tanıştığı ve uzun süredir birlikte olduğu kız arkadaşı ile evlendi. 14 yıl Londra'da yaşadıktan sonra 2015'te geri döndükleri Dublin'de yaşayan çiftin iki oğlu var; Malachy Aralık 2005'te ve Aran Temmuz 2007'de doğdu. Hollywood'a taşınmak istemediğini ifade etti. Kendisi kişisel hayatından bahsetmekten fazla hoşlanmamakta bu sebeple de hiçbir sosyal medya uygulaması kullanmamaktadır.

Yaşam tarzı ve sosyal yaşantısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Müzik, Murphy'nin hayatının hâlâ önemli bir parçası. Artık bir rock grubunda çalmıyor, ancak düzenli olarak arkadaşları ile ve kendi başına müzik yapıyor ve şarkı yazıyor. Murphy başka bir grup kurmayı planlamıyor ve "İyi olsam bile, yanında bir rock grubu olan bir aktör olma düşüncesi asla ciddiye alınmayacağım anlamına gelir" diyor.

Murphy, hayvanların öldürülmesine ahlaki bir itirazdan değil, sağlıksız tarım ticareti uygulamaları konusundaki endişelerinden dolayı yıllarca vejetaryen idi. Peaky Blinders'daki rolü için tekrar et yemeye başladı. Kendini adamış bir koşucudur. Murphy daha önce bilinemezciliğe yaklaşmıştı, ancak Sunshine (2007)'de fizikçi-astronot rolünü araştırdıktan sonra ateist olduğunu beyan etti.

Murphy'nin bir stilisti ya da kişisel bir reklamcısı yoktur, çoğu zaman film galalarına tek başına katılır. Magazinlerin ilgisini çekmeyecek bir yaşam tarzı vardır: "Ben herhangi bir tartışma yaratmadım, etrafta uyumam, gidip sarhoş düşmem" İrlandalı oyuncular Colin Farrell, Jonathan Rhys Meyers ve Liam Neeson ile arkadaş olan Murphy'nin yakın arkadaşlıkları yıldız olmadan önce edindiği arkadaşlıklardır.

Murphy, 2007'de Rock the Vote Ireland kampanyasına katıldı, genel seçimlerde genç seçmenleri hedef aldı ve Focus Ireland örgütüyle evsizlerin hakları için kampanya yürüttü. 2011 yılında, National University of Ireland Galway'deki UNESCO Çocuk ve Aile Araştırma Merkezi'nin hamisi oldu. Profesör Pat Dolan UCFRC Direktörü ve UNESCO Çocuk, Gençlik ve Sivil Katılım Kürsüsü'nün çalışmaları ile yakından ilişkilidir. Şubat 2012'de, fabrikalarında oturma eylemine katılan eski Vita Cortex çalışanlarına bir destek mesajı yazdı ve onları "ulus olarak hepimiz için son derece önemli olan şeyin altını çizdikleri" için tebrik etti. 2015 yılında GQ'nun en iyi giyinen 50 erkeğinden biri seçildi.

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

• Oppenheimer (2023)- Julius Robert Oppenheimer
• Sessiz Bir Yer 2 (2020) - Emmett
• Anna (2019) - Lenny Miller
• The Delinquent Season (2018) - Jim
• Dunkirk (2017) - Shivering Soldier
• The Party (2017) - Tom
• Free Fire (2016) - Chris
• Anthropoid Operasyonu (2016) - Jozef Gabcik
• Denizin Ortasında (2015) - Matthew Joy
• Evrim (2014) .... Ajan Buchanan
• Peaky Blinders (Dizi) (2013 - 2022)
• Kara Şövalye Yükseliyor (2012)....Jonathan Crane/Scarecrow
• In Time (film) (2011) .... Raymond Leon
• Inception (film) (2010) .... Robert Fischer, Jr.
• Peacock (2010) .... John/Emma Skillpa
• Perrier's Bounty (2009) .... Michael McCrea
• Kara Şövalye (2008) ... Jonathan Crane/Scarecrow
• Sunshine (2006) .... Capa
• The Wind That Shakes the Barley (2006) ... Damien O'Donovan
• Breakfast on Pluto (2005) ... Patrick "Kitten" Brady
• Red Eye (2005) ... Jackson Rippner
• Batman Begins (2005) ... Jonathan Crane/Scarecrow
• Cold Mountain (2003) ... King Union Soldier
• İnci Küpeli Kız (2003) ... Pieter
• Intermission (2003) ... John
• Zonad (2003) ... Guy Hendrickson
• 28 Days Later (2002) ... Jim
• The Way We Live Now (2001) ... Paul Montague
• Disco Pigs (2001) ... Pig
• How Harry Became a Tree (2001) ... Gus
• On the Edge (2001) ... Jonahthan Breech
• Filleann an Feall (2000)
• The Trench (1999) ... Rag Rockwood
• Sunburn (1999) ... Davin McDerby
• At Death's Door (1999)
• Eviction (1999) ... Brendan McBride
• The Tale of Sweety Barrett (1998) ... Pat
• Quando (1997) ... Pat

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Cillian Murphy ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• IMDb'de Cillian Murphy
• The CillianSite