Bağışıklık uyarıcılar

Bağışıklık uyarıcılar (İngilizce: Immunostimulant ) bağışıklık sisteminin veya bileşenlerinin aktivasyonunu indükleyerek veya bileşenlerinden herhangi birinin aktivitesini arttırarak uyaran maddelerdir (ilaçlar ve besinler) . Dikkate değer bir örneği, granülosit makrofaj koloni uyarıcı faktördür .

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

İmmünostimülanlar iki ana kategoride değerlendirilir:^[1]

Özgül Bağışıklık Uyarıcılar aşılar veya herhangi bir antijen gibi bağışıklık yanıtında antijenik özgüllük sağlar.
Özgül olmayan Bağışıklık Uyarıcılar antijenin bağışıklık yanıtını artırmak için antijenik özgüllükten bağımsız olarak hareket eder ya da antijenik özgüllük olmadan bağışıklık sisteminin bileşenlerini uyarır. Adjuvanlar ve özgül olmayan immünostimülatörler gibi

Özgül olmayan[değiştir | kaynağı değiştir]

Birçok endojen madde, özgül olmayan bağışıklık uyarıcılarıdır. Örneğin, kadın cinsiyet hormonlarının hem adaptif^[2] hem de doğuştan gelen bağışıklık tepkilerini uyardığı bilinmektedir.^[3]^[4]^[5]^[6]

Lupus eritematozus gibi bazı otoimmün hastalıklar kadınları daha çok tercih eder ve başlangıçları sıklıkla ergenliğe denk gelir. Özellikle prolaktin, büyüme hormonu ve D vitamini gibi diğer hormonların da bağışıklık sistemini düzenlediği görülmüştür,^[7]^[8]

Bazı yayınlar, özgül olmayan bağışıklık sisteminin bir bağışıklık uyarıcısı olarak deoksikolik asidin (DCA) etkisine işaret eder^[9]^[10]^[11]

Bu yayınlara göre, insan vücudunda yeterli miktarda DCA, spesifik olmayan bağışıklık sisteminin iyi bir bağışıklık tepkisine denk gelir.

Çeşitli ürünlerin pazarlamacıları ve kiropraktörler, homeopatlar ve akupunktur uzmanları gibi alternatif tıp sağlayıcıları tarafından bağışıklık sistemini uyarmak veya "artırmak" için yapılan iddialar, genellikle anlamlı bir açıklama ve anlamlı bir etkinliğin kanıtlarından yoksundur.^[12]

Endojen immünostimülanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Makrofajların uyarıcısı olan deoksikolik asit

Yapay immünostimülanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Imiquimod ve resiquimod , toll-like receptor 7 aracılığıyla bağışıklık hücrelerini aktive eder

Tıp ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Kumar (2011). "A review on immunostimulatory plants". Journal of Chinese Integrative Medicine. 9 (2): 117-128. doi:10.3736/jcim20110201. PMID 21288444.
^ Strober, Warren; Russell, Michael W.; Kelsall, Brian L.; Cheroutre, Hilde; Lambrecht, Bart N., (Ed.) (2015). "Endocrine Regulation of the Mucosal Immune System in the Female Reproductive Tract". Mucosal Immunology. 4th. Academic Press. ss. 2141-2156. doi:10.1016/B978-0-12-415847-4.00110-5. ISBN 978-0-12-415847-4. r eksik |soyadı1= (yardım)
^ Lang (December 2004). "Estrogen as an immunomodulator". Clinical Immunology. 113 (3): 224-230. doi:10.1016/j.clim.2004.05.011. PMID 15507385.
^ Moriyama (1 Temmuz 1999). "Secretory leukocyte protease inhibitor (SLPI) concentrations in cervical mucus of women with normal menstrual cycle". Molecular Human Reproduction. 5 (7): 656-661. doi:10.1093/molehr/5.7.656. PMID 10381821.
^ Cutolo (September 2004). "Sex hormones influence on the immune system: basic and clinical aspects in autoimmunity". Lupus. 13 (9): 635-638. doi:10.1191/0961203304lu1094oa. PMID 15485092.
^ King (1 Şubat 2000). "Presence of secretory leukocyte protease inhibitor in human endometrium and first trimester decidua suggests an antibacterial protective role". Molecular Human Reproduction. 6 (2): 191-196. doi:10.1093/molehr/6.2.191. PMID 10655462.
^ Dorshkind (1 Haziran 2000). "The Roles of Prolactin, Growth Hormone, Insulin-Like Growth Factor-I, and Thyroid Hormones in Lymphocyte Development and Function: Insights from Genetic Models of Hormone and Hormone Receptor Deficiency". Endocrine Reviews. 21 (3): 292-312. doi:10.1210/edrv.21.3.0397. PMID 10857555.
^ Nagpal (1 Ağustos 2005). "Noncalcemic Actions of Vitamin D Receptor Ligands". Endocrine Reviews. 26 (5): 662-687. doi:10.1210/er.2004-0002. PMID 15798098.
^ Vlček (1 Mayıs 1971). "Evidence of the Participation of Deoxycholate in Cancer Immunity". Zeitschrift für Naturforschung B. 26 (5): 419-424. doi:10.1515/znb-1971-0509. PMID 4398280.
^ Vlček (1972). "Potentiation of the immune response with DCA". Praktický Lékař (Çekçe). 52: 326-330.
^ Chyle (1982). "Regulation of the immune response with DCA". Sborník Lékařský (Çekçe). 84: 212-218. (English summary)
^ Hall (July-August 2020). "How You Can Really Boost Your Immune System". Skeptical Inquirer. Amherst, New York: Center for Inquiry. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.

[1] Kumar (2011). "A review on immunostimulatory plants". Journal of Chinese Integrative Medicine. 9 (2): 117-128. doi:10.3736/jcim20110201. PMID 21288444.

[2] Strober, Warren; Russell, Michael W.; Kelsall, Brian L.; Cheroutre, Hilde; Lambrecht, Bart N., (Ed.) (2015). "Endocrine Regulation of the Mucosal Immune System in the Female Reproductive Tract". Mucosal Immunology. 4th. Academic Press. ss. 2141-2156. doi:10.1016/B978-0-12-415847-4.00110-5. ISBN 978-0-12-415847-4. r eksik |soyadı1= (yardım)

[3] Lang (December 2004). "Estrogen as an immunomodulator". Clinical Immunology. 113 (3): 224-230. doi:10.1016/j.clim.2004.05.011. PMID 15507385.

[4] Moriyama (1 Temmuz 1999). "Secretory leukocyte protease inhibitor (SLPI) concentrations in cervical mucus of women with normal menstrual cycle". Molecular Human Reproduction. 5 (7): 656-661. doi:10.1093/molehr/5.7.656. PMID 10381821.

[5] Cutolo (September 2004). "Sex hormones influence on the immune system: basic and clinical aspects in autoimmunity". Lupus. 13 (9): 635-638. doi:10.1191/0961203304lu1094oa. PMID 15485092.

[6] King (1 Şubat 2000). "Presence of secretory leukocyte protease inhibitor in human endometrium and first trimester decidua suggests an antibacterial protective role". Molecular Human Reproduction. 6 (2): 191-196. doi:10.1093/molehr/6.2.191. PMID 10655462.

[7] Dorshkind (1 Haziran 2000). "The Roles of Prolactin, Growth Hormone, Insulin-Like Growth Factor-I, and Thyroid Hormones in Lymphocyte Development and Function: Insights from Genetic Models of Hormone and Hormone Receptor Deficiency". Endocrine Reviews. 21 (3): 292-312. doi:10.1210/edrv.21.3.0397. PMID 10857555.

[8] Nagpal (1 Ağustos 2005). "Noncalcemic Actions of Vitamin D Receptor Ligands". Endocrine Reviews. 26 (5): 662-687. doi:10.1210/er.2004-0002. PMID 15798098.

[9] Vlček (1 Mayıs 1971). "Evidence of the Participation of Deoxycholate in Cancer Immunity". Zeitschrift für Naturforschung B. 26 (5): 419-424. doi:10.1515/znb-1971-0509. PMID 4398280.

[10] Vlček (1972). "Potentiation of the immune response with DCA". Praktický Lékař (Çekçe). 52: 326-330.

[11] Chyle (1982). "Regulation of the immune response with DCA". Sborník Lékařský (Çekçe). 84: 212-218. (English summary)

[12] Hall (July-August 2020). "How You Can Really Boost Your Immune System". Skeptical Inquirer. Amherst, New York: Center for Inquiry. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

g t d Anatomik Terapötik Kimyasal Sınıflandırma Sistemine dayalı olarak - Büyük ilaç grupları
Gastrointestinal kanal / metabolizma (A)	Mide asidi Antiasitler H₂ antagonistleri Proton pompa inhibitörleri Antiemetikler Laksatifler Antidiyare ilaçları / Antipropulsifler Anti-obezite ilaçları Antidiyabetikler Vitaminler Mineraller
Kan ve kan yapıcı organlar (B)	Antitrombotikler Antiplateletler Antikoagülanlar Trombolitikler) Antihemorajikler Plateletler Koagülantlar Antifibrinolitikler
Kardiyovasküler sistem (C)	Kardiyak tedavisi / Antianjinallar Kardiyak glikozitler Antiaritmikler Kardiyak uyarıcılar Antihipertansifler Diüretikler Vazodilatörler Beta blokörler Kalsiyum kanal blokörleri Renin-anjiotensin sistemi ACE inhibitörleri Anjiotensin II reseptör antagonistleri Renin inhibitörleri Antihiperlipidemikler Statinler Fibratlar Safra asidi sekestranları
Deri (D)	Kremler Sikatrizanlar Antipruritikler Antipsoriatikler İlaçlı pansumanlar
Genitoüriner sistem (G)	Hormonal kontrasepsiyon Doğurganlık maddeleri Seçici östrojen reseptör modülatörleri Cinsiyet hormonları
Endokrin sistem (H)	Hipotalamik-hipofiz hormonları Kortikosteroidler Glukokortikoidler Mineralokortikoidler Cinsiyet hormonları Tiroit hormonları / Antitiroit ajanları
Enfeksiyonlar ve enfestasyonlar (J, P, QI)	Antimikrobiyaller: Antibakteriyeller (Antimikobakteriyeller) Antifungallar Antivirallar Antiparaziterler Antiprotozoallar Antihelmintikler Ektoparazitisitler İntravenöz immünoglobulin Aşılar
Malign hastalıklar (L01-L02)	Antikanser ajanları Antimetabolitler Alkilleme İğ zehirleri Antineoplastik Topoizomeraz inhibitörleri
Bağışıklık hastalıkları (L03-L04)	İmmünomodülatörler İmmünostimülanlar İmmünosupresanlar
Kaslar, kemikler ve eklemler (M)	Anabolik steroidler Antiinflamatuarlar Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar Antiromatizmallar Kortikosteroidler Kas gevşeticiler Bisfosfonatlar
Beyin ve sinir sistemi (N)	Ağrı kesiciler Anestezikler Genel Lokal Anorektikler Anti-DEHB ajanları Bağımlılık önleyiciler Antikonvülzanlar Antidemans ajanları Antidepresanlar Antimigren ajanları Antiparkinson ajanları Psikoaktifler Antipsikotikler Anksiyolitikler Afrodizyaklar Depresanlar Entaktojenler Entojenler Öforantlar Halüsinojenler Psikedelikler Dissosiyatifler Deliryantlar Hipnotikler / Sakinleştiriciler Duygudurum dengeleyicileri Nöroprotektifler Nootropikler Nörotoksinler İştah uyarıcılar Serenikler Uyarıcılar Öjeroikler
Solunum sistemi (R)	Dekonjestanlar Bronkodilatörler Öksürük ilaçları H₁ antagonistleri
Duyu organları (S)	Oftalmolojikler Otolojikler
Diğer ATC (V)	Panzehirler Kontrast madde Radyofarmasötikler Pansuman Senoterapötikler
İlaçlar Farmakolojik sınıflandırma sistemleri ATC kodları

Bağışıklık uyarıcılar nedir?, Bağışıklık uyarıcılar anlamı nedir?, Bağışıklık uyarıcılar ne demektir?