Avustronezyalılar

Tayvan aborjinleri geleneksel danslarından örnek veriyorlar.
Önemli nüfusa sahip bölgeler
	260.581.000 (2016)[1]
	99.761.000
	24.000.000'dan fazla (2016)[2]
	19.240.000 (2017)[3]
	4.816.144
	1.900.000[4]
	1.300.000
	1.167.242 (2015)[5]
	855.000 (2006)[6][7][8]
	700.000'den fazla[9]
	562.395 (2018)[kaynak belirtilmeli]
	478.000 (2005)
	456.000 (2005)[10]
	224.000? (2006)
	210.843
	193.773 (2015)
	162.742
	155.362
	140.652 veya 401.162 (tanımlanmasına göre değişiyor)[11]
	105.323
	93.000 (2017)[12]
	52.344
	40.189 (2012)[13]
	5.682
Diller
Avustronezya dilleri
Din
Animizm, Budizm, Hristiyanlık (Protestanlık, Roma Katolik Kilisesi), halk inançları, Hinduizm (Bali Hinduizmi), etnik dinler, İslam, Şamanizm

Avustronezyalılar veya, Avustronezya dilleri konuşan halklar, Güneydoğu Asya, Okyanusya ve Doğu Afrika'da Avustronezya dillerini konuşan birçok halktan oluşan geniş bir gruptur. Ağırlıklı olarak Austronezya dili konuşan halklar tarafından doldurulan milletler ve bölgeler, toplu olarak Avustronezya olarak bilinir.^[14]

Kapsamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Avustronezyalılar, Tayvan aborjinleri, Filipinliler, Doğu Timor, Endonezya, Malezya, Brunei, Polinezya, Mikronezya ve Madagaskar'daki etnik grupların çoğunluğunu içerir. Singapurluların yanı sıra; Yeni Zelanda, Hawaii ve Şili Polinezyalıları; Avustralya'daki Torres Boğazı Adalıları; Melanezya ve Yeni Gine kıyısındaki Papua olmayan halklar, Komorların Shibushi dilini konuşanlar, Réunion'daki Malagasisi ve Shibushi dilini konuşanları kapsayan geniş bir kümedir. Ayrıca Güney Tayland, Vietnam ve Kamboçya'daki Çamlar ve Myanmar'ın bazı bölgelerinde bulunan insanlar da dahildir.^[16][17]

Ayrıca, modern çağda da devam eden göçlerle birlikte, Avustronezya dillerini konuşan kişileri, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Avustralya, İngiltere, Kıta Avrupası, Cocos Adaları, Güney Afrika, Sri Lanka, Surinam, Çin'in Hainan eyaleti, Hong Kong, Makao ve Güneybatı Asya ülkeleri de barındırmaktadır.^[18] Etnik Maldivliler, ayrıca Malezya Takımadaları'ndan gelen gen akışıyla Avustralya-Güneydoğu Asya denizleri, bu dilleri konuşan gruplarla genetik bir bağlantıya sahiptir.^[19][20]

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Avustronezya'nın doğal kültürü bölgeden bölgeye değişmektedir. İlk Avustronezya halkları denizi yaşamlarının temel özelliği olarak görüyorlardı. Güneydoğu Asya ve Okyanusya diasporasının ardından, tekneyle diğer adalara göç ettiler. Madagaskar'dan, Güneydoğu Asya'dan Polinezya'ya kadar her Avustronezya kültüründe farklı büyüklük ve biçimlerde tekneler bulunmuştur ve farklı isimlere sahiptirler. Güneydoğu Asya'da, savaşın bir sonucu olarak yaylalarla kafa avcılığı sınırlandırıldı. Mumyalama sadece Filipin yaylalarındaki Avustronezyalılar arasında, Celebes ve Borneo'daki bazı Endonezya gruplarında bulunur.

Solda: Endonezya'nın Borneo adasında bulunan Kalimantan kentindeki Hudoq (Hasat) festivalinde bir Bahau Dayak yerlilerinden oluşan dans topluluğu. (y. 1898–1900)
Sağda: Endonezya'nın Bali adasındaki Balililere ait küçük aile evi, Bali hane halkının atalarını onurlandırmak için kutsanmıştır.

Din[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlangıçta yerli dinler baskındı. Mitolojiler, kültüre ve coğrafi bölgelere göre değişiklik göstermektedir, ancak genellikle çok güçlü olarak ilahî olana bir inanç bulunmaktadır. Atalara tapınma, animizm ve şamanizm gibi diğer inançlar da uygulanmaktadır. Günümüzde, bu inançların birçoğu kademeli olarak değişime uğramıştır.

Yerli dinlere örnek olarak, Anito, Gabâ, Sunda Wiwitan, Kejawèn ve Māori dini gösterilebilir. Paskalya Adası'ndaki Moai adı verilen devasa taş heykeller, ölen ataları temsil etmek için inşa edildiklerinden atalara tapınmaya örnek olarak verilebilir.

Solda: Filipinler'den genç bir Bontoc savaşçısı erkeğin göğsündeki ve kollarındaki bu (chaklag) dövmeler, onun savaş sırasında kafaları alan bir savaşçı olduğunu göstermektedir. (y. 1908)^[26]
Sağda: Dudaklarında ve çenesinde geleneksel (tā moko) dövmeleri olan genç bir Maori kadını (y. 1860–1879). Bunlar sosyal statü ve rütbenin yanı sıra güzellik işareti olarak kabul edilen sembollerdir.

Sanat[değiştir | kaynağı değiştir]

Avustronezya halkları arasında özellikle çok eski kökenlere sahip olan detaylı dövmeler olmak üzere vücut sanatları yaygındır.^[27] Polinezya, özellikle tatoo (dövme) kelimesinin türetildiği kültür bölgelerinden biridir. Ayrıca bu dövmeler, Tayvan, Filipinler, Endonezya ve Malezya'daki Avustronezyalı gruplar arasında da çok belirgin ve yaygın biçimde kullanılmaktadır.^[28]

Yeni Zelanda Māorileri arasında, moko olarak adlandırılan dövmeler aslen ciltte, normal uygulamada olduğu gibi delinmek yerine, uhi adlı kemik keskiler kullanılarak beden üzerinde oyulmuştur.^[29] Dövmelerde, cilde toz boya ile renk verilmekte ve sıkça helezonik girdap desenlerine yer verilmektedir.^[30]

İspanyollar Filipinler'e ilk geldiklerinde, Visayas'ta karşılaştıkları Filipinli yerlilerin tüm vücutlarını kaplayan dövme uygulamalarından dolayı onları Pintados (boyalı olanlar veya dövmeli olanlar) olarak adlandırdılar.^[31][32][33] Dövme gelenekleri, çoğunlukla ada yerlilerinin Hristiyanlık ve İslam'a geçişleri sırasında kaybedildi, ancak yine de Luzon ve Mindanao bölgelerindeki yaylalarda yaşayan izole gruplarda uygulanmaya devam edildi. Filipin dövmeleri genellikle geometrik desenler veya stilize hayvan, bitki ve insan figürlerinin tasvirlerinden oluşur.^[34][35] Günümüzde Filipinler'de az bulunan geleneksel dövme örneklerinden bazıları Igorot halkının yaşlılarında bulunmaktadır. Örneklerin çoğu, II. Dünya Savaşı sırasında Japonlara karşı yapılan muharebeler sırasındaki savaş istismarlarının kayıtlarında görülmektedir.^[36]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bellwood, Peter S. (1979). Man's conquest of the Pacific: The prehistory of Southeast Asia and Oceania (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 9780195201031. 
• Bellwood, Peter S. (2007). Prehistory of the Indo-Malaysian Archipelago (İngilizce) (3. (gözden geçirilmiş) bas.). ANU E Press. ISBN 978-1-921313-12-7. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2019. 
• Peter Bellwood; James J. Fox; Darrell Tryon, (Ed.) (2006). The Austronesians : historical and comparative perspectives (İngilizce). Australian National University. ISBN 1920942858. Erişim tarihi: 29 Ocak 2019. 
• Diamond, Jared M. (1998). Guns, Germs, and Steel (İngilizce). Vintage. ISBN 84-8306-667-X. 
• Purissima Benitez-Johannot, (Ed.) (2009). Paths of Origins (İngilizce). ArtPostAsia Books. ISBN 9719429208. 16 October 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 October 2011. 
• James J. Fox (2006). Origins, Ancestry and Alliance: Explorations in Austronesian Ethnography (İngilizce). ANU E Press. ISBN 978-1-920942-87-8. Erişim tarihi: 29 Ocak 2019. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Avustronezyalılar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Cristian Capelli; Wilson, James F.; Richards, Martin; Stumpf, Michael P.H.; Gratrix, Fiona; Oppenheimer, Stephen; Underhill, Peter; Pascali, Vincenzo L.; Ko, Tsang-Ming (2001). "A Predominantly Indigenous Paternal Heritage for the Austronesian-Speaking Peoples of Insular Southeast Asia and Oceania" (PDF). American Journal of Human Genetics (İngilizce). 68 (2). ss. 432-443. doi:10.1086/318205. PMC 1235276 $2. PMID 11170891. 14 Şubat 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 January 2019. 
•  Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Mundās". Encyclopædia Britannica. 19 (11. bas.). Cambridge University Press. 
• "Books, some online, on Austronesian subjects by the Australian National University" (İngilizce). 8 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2019. 
• "Austronesian Languages". Encyclopædia Britannica (İngilizce). Erişim tarihi: 29 Ocak 2019.