Ankara Garı

Ankara Garı
Ankara Garı
TCDD Taşımacılık istasyonu; Başkentray istasyonu
	Ankara Garı (Ön Cephe)
Konum	Hacı Bayram Mahallesi, Hipodrom Caddesi / Talatpaşa Bulvarı, 06630, Ulus; Altındağ, Ankara; Türkiye
Koordinatlar	39°56′10″K 32°50′37″D / 39.93611°K 32.84361°D
Sahip	TCDD
İşletmeci	TCDD Taşımacılık
Hat(lar)
Uzaklık	Batı yönü; 576,615 kilometre (358,292 mi) (İstanbul-Haydarpaşa); Doğu yönü; 1.365,204 kilometre (848,298 mi) (Kars)
Platformlar	1 kenar platform; 2 ada platformu
Raylar	7
Tren işletmecileri	TCDD Taşımacılık
Otobüs güzergâhları	EGO 157-3, 202-7, 204, 222, 254, 257, 268, 269, 277, 285, 288, 288-2, 288-6, 289, 309, 310, 312, 313, 314, 320, 321, 321-5, 322, 334, 335, 336, 349, 351, 352, 354, 354-3, 369, 394, 394-5, 397, 398-5, 404, 405, 410, 411, 415, 415-6, 418, 442-3, 461, 464, 482, 482-6, 563-4 ;
Bağlantılar	(Ankara YHT Garı)・ (Gar)・ (Maltepe)
Yapı
Yapı türü	Hemzemin
Otopark	Hayır
Bisiklet altyapısı	Evet
Engelli erişimi	Evet
Mimar	Şekip Akalın
Mimari tarz	Art deco
Diğer bilgiler
Durum	İşletmede
Ücret bölgesi	2. Bölge
Tarihçe
Açılış	31 Aralık 1892 (Demiryolu hattı ve ilk gar – CFOA); 30 Ekim 1937 (Mevcut gar – TCDD); 1972; 12 Nisan 2018 (Başkentray)
Elektriklendirme	25 kV AA Katener (1972)
Hizmetler
	Demiryolu ulaşımı; Toplu ulaşım

Ankara Garı, Türkiye'nin başkenti Ankara'nın Altındağ ilçesi Hacı Bayram Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

Günümüzde TCDD 2. Bölge Müdürlüğü'ne ev sahipliği yapan ve İstanbul-Haydarpaşa – Ankara demiryolu'nun bitiş ve Ankara – Kars demiryolu'nun başlangıç noktası olan garın ilk binası, Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi tarafından inşa edilerek 31 Aralık 1892'de hizmete girmiştir.^[1]^[3]^[4]

CFOA Şirketi, 1924'te ilk devlet demiryolu şirketi olan Chemins de fer d'Anatolie Baghdad / Anadolu – Bağdat Demiryolları (CFAB) Şirketi tarafından idare edilmeye başlanmış, 1927'de CFAB Şirketi devletleştirilmiş ve şirketin işlettiği hatlar ve tren istasyonları Devlet Demiryolları ve Limanları İdaresi (DDYL)'nin denetimine girmiştir. DDYL ise 1929'da yerini -o sıralar adı Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü olan- TCDD'ye bırakmıştır.^[5]

Ankara'nın başkent olmasıyla birlikte yetersiz kalan ilk gar binasının yerine TCDD tarafından inşa edilen yeni gar binası 30 Ekim 1937'de hizmete girmiştir.^[3] 1972'de elektrifikasyon altyapısıyla yenilenerek tekrar hizmete giren istasyon, 1972 – 2016 yılları arasında Sincan – Kayaş Banliyö Trenleri'ne hizmet vermiş, 11 Temmuz 2016'da Başkentray projesi kapsamında -banliyö kısmı- kapatılmış ve yeniden inşa edilerek 12 Nisan 2018'de tekrar hizmete girmiştir.^[2]^[6]^[7]

Bir kenar platform ve iki ada platformundan oluşan istasyonun, kuzeydeki ada ve kenar platformu İzmir Mavi Treni, 4 Eylül Mavi Treni, Ankara Ekspresi, Doğu Ekspresi, Güney Kurtalan Ekspresi, Turistik Doğu Ekspresi ve Van Gölü Ekspresi Anahat Trenleri'ne^[8] ve Ankara – Polatlı ve Ankara – Elmadağ Bölgesel Trenleri'ne,^[9] güneydeki ada platformu ise B1 (Sincan – Kayaş) Banliyö Trenleri'ne^[2] hizmet vermektedir.^{[note 1]}

Hatlar[değiştir | kaynağı değiştir]

TCDD

Hizmetler[değiştir | kaynağı değiştir]

Platform yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Hipodrom ↑ Sincan ↑ \| ⇌ 5 4 ⇌ \| \| \| \| ⇌ 3 2 ⇌ \| \| ⇌ 1 ↓ Yenişehir ↓ Kayaş
	1 – 3	Batı yönü	İzmir-Basmane・İstanbul-Halkalı için
	1 – 3	Doğu yönü	Kars・Malatya・Kurtalan・Tatvan için
	4	Batı yönü	Eryaman YHT・Sincan・(Akçaören) için
	5	Doğu yönü	Kayaş için

Güzergâh[değiştir | kaynağı değiştir]

TCDD
TCDD Taşımacılık
Önceki İstasyon	Anahat Trenleri^[8]	Sonraki İstasyon	Sefer Sayısı
Sincan İzmir-Basmane yönünde	İzmir Mavi Treni	Bitiş	Her gün karşılıklı 1 sefer
Başlangıç	Ankara Ekspresi	Sincan İstanbul-Halkalı yönünde
	Doğu Ekspresi	Kayaş Kars yönünde
	4 Eylül Mavi Treni	Kayaş Malatya yönünde	Perşembe ve Cumartesi Ankara kalkışlı 1 sefer --- Cuma ve Pazar Malatya kalkışlı 1 sefer
	Güney Kurtalan Ekspresi	Kayaş Kurtalan yönünde	Pazartesi, Çarşamba, Perşembe, Cuma ve Cumartesi Ankara kalkışlı 1 sefer --- Pazartesi, Çarşamba, Cuma, Cumartesi ve Pazar Kurtalan kalkışlı 1 sefer
	Turistik Doğu Ekspresi	Kayaş Kars yönünde	Pazartesi, Çarşamba ve Cuma Ankara kalkışlı 1 sefer --- Çarşamba, Cuma ve Pazar Kars kalkışlı 1 sefer --- Sadece Aralık - Mart döneminde işletilir.
	Van Gölü Ekspresi	Kayaş Tatvan yönünde	Salı ve Pazar Ankara kalkışlı 1 sefer --- Salı ve Perşembe Tatvan kalkışlı 1 sefer
Önceki İstasyon	Bölgesel Trenler^[9]	Sonraki İstasyon	Sefer Sayısı
Başlangıç	B21 Ankara – Polatlı	Sincan Polatlı yönünde	Her gün Ankara kalkışlı 5, Polatlı kalkışlı 6 sefer
Başlangıç	B? Ankara – Elmadağ	Kayaş Elmadağ yönünde	Her gün karşılıklı 3 sefer
Önceki İstasyon	Banliyö Trenleri	Sonraki İstasyon	Sefer Sıklığı
Hipodrom Sincan yönünde	(Sincan – Kayaş)	Yenişehir Kayaş yönünde	06.00 – 21.00 arasında 15 dakikada 1, 21.00 – 23.00 arasında 30 dakikada 1 sefer^[2]
İptal Edilen Hizmet
TCDD
Önceki İstasyon	Banliyö Trenleri	Sonraki İstasyon	Sefer Sıklığı
Hipodrom Sincan yönünde	Sincan – Kayaş	Yenişehir Kayaş yönünde	İptal edildi

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Ankara'da demiryolu ulaşımının ana arteri olan Ankara Garı'nın tarihi Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar uzanmaktadır. O yıllarda İstanbul-Haydarpaşa - Ankara demiryolu'nun Ankara ayağını oluşturan garın ilk hizmet binası Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi tarafından inşa edilerek 31 Aralık 1892'de hizmete girdi. Fakat Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte hızla gelişen Ankara'nın yolcu trafiğini kaldıramaz hale gelen bu eski gar binası yerini 1935-37 yılları arasında inşa edilen ve halen kullanımda olan günümüzdeki yapıya bıraktı.

Şehirlerarası ulaşımın yanı sıra 1972'den 2016 yılına kadar Sincan - Kayaş Banliyö Treni'nde hizmet veren Ankara Garı; Başkentray projesi kapsamında 11 Temmuz 2016'da kısmen kapatıldı ve gerekli altyapı çalışmalarının ardından yenilenerek 12 Nisan 2018'de tekrar hizmete girdi. Ayrıca; Ankara YHT Garı'nın inşası tamamlanana kadar Yüksek Hızlı Tren hatları da Ankara Garı'ndan işletildi. Ankara Garı 2005 yılında, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından yayımlanan 50. Yılda 50 Eser listesine dahil edildi.

10 Ekim 2015 tarihinde garın önünde gerçekleştirilen bir bombalı saldırıda 109 kişi hayatını kaybetti.

Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet tarihinin en önemli ve prestijli mimari eserlerinden biri olarak kabul edilen Ankara Garı, Şekip Akalın tarafından tasarlandı. Akalın burayı sadece bir tren istasyonu olarak değil; gar gazinosu, lojmanlar ve idari binalarıyla birlikte oldukça büyük bir gar kompleksi olarak kurguladı. Temeli 4 Mart 1935 tarihinde atılan yapı, dönemin Bayındırlık Bakanlığı ve Demiryolları Umum Müdürlüğü'nün de katkılarıyla 30 Ekim 1937'de tamamlanarak hizmete açıldı. İstasyon Caddesi üzerinde yer alan Ankara Palas, Gençlik Parkı, 19 Mayıs Stadyumu ve Ankara Hipodromu gibi sosyal mekanlara komşu olan bir noktada konumlanan garın inşasıyla birlikte şehir içinde Ankara Kalesi'nden başlayarak bu yeni gar binasına kadar uzanan bir kültür koridoru da oluşturulmuş oldu. Zaman içerisinde modernleşmenin sembolü ve çağdaş yaşama açılan bir kapı olarak görülmeye başlanan Ankara Garı'nın öncü olduğu bu kültür aksı o kadar benimsendi ki, benzer projeler Eskişehir ve Balıkesir gibi diğer Türk kentlerinde de uygulandı.^[10]

Çevre alanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]

Garın ön cephesi
Garın arka cephesi
Garın saat kulesi
Atatürk Vagonu
Atatürk Vagonu
2009 - 2016 yılları arasında Yüksek Hızlı Tren'e ayrılan peron
2009 - 2016 yılları arasında garı kullanan Yüksek Hızlı Tren

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ 29 Ekim 2016'da Ankara YHT Garı hizmete girinceye kadar, 2009 - 2016 yılları arasında, YHT'lere Ankara Garı hizmet vermiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "CFOA History" [CFOA Tarihi]. Trains of Turkey. 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019.
^ ^a ^b ^c ^d "Başkentray Banliyö Treni". TCDD Taşımacılık. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
^ ^a ^b "Ankara railway station" [Ankara Garı]. Trains of Turkey. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
^ "Demiryolu Medeniyeti" [Railway Civilization] (PDF). TCDD. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "A Short History of Turkish Railways" [Türk Demiryollarının Kısa Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
^ "TCDD History" [TCDD Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
^ "Başkentray, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katıldığı törenle hizmete açıldı". Star. 12 Nisan 2018. 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
^ ^a ^b "Anahat Trenleri". TCDD Taşımacılık. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
^ ^a ^b "Bölgesel Trenler". TCDD Taşımacılık. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.
^ Tektaş, Elif; Akalın, Aysu (Nisan 2020). "Değişen ve Dönüşen Bir Kentte Eski-Yeni Çelişkisi: Ankara Tren Garı-Ankara YHT Garı" (PDF). Mimarlık. 57 (412). Ankara: Mimarlar Odası. ss. 68-72. ISSN 1300-4212. 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

TCDD resmî sitesi 8 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
TCDD Taşımacılık resmî sitesi 8 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ankara Garı'nın Açılışından görüntüler, 1937

[first-10] 29 Ekim 2016'da Ankara YHT Garı hizmete girinceye kadar, 2009 - 2016 yılları arasında, YHT'lere Ankara Garı hizmet vermiştir.

[CFOA-1] "CFOA History" [CFOA Tarihi]. Trains of Turkey. 14 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2019.

[Başkentray-Bilgi-2] "Başkentray Banliyö Treni". TCDD Taşımacılık. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.

[Ankara-3] "Ankara railway station" [Ankara Garı]. Trains of Turkey. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.

[medeniyet-4] "Demiryolu Medeniyeti" [Railway Civilization] (PDF). TCDD. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[TOT1-5] "A Short History of Turkish Railways" [Türk Demiryollarının Kısa Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.

[TOT2-6] "TCDD History" [TCDD Tarihi]. Trains of Turkey. 18 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.

[Başkentray-Açılış-7] "Başkentray, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katıldığı törenle hizmete açıldı". Star. 12 Nisan 2018. 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.

[Anahat-Bilgi-8] "Anahat Trenleri". TCDD Taşımacılık. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.

[Bölgesel-Bilgi-9] "Bölgesel Trenler". TCDD Taşımacılık. 8 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023.

[11] Tektaş, Elif; Akalın, Aysu (Nisan 2020). "Değişen ve Dönüşen Bir Kentte Eski-Yeni Çelişkisi: Ankara Tren Garı-Ankara YHT Garı" (PDF). Mimarlık. 57 (412). Ankara: Mimarlar Odası. ss. 68-72. ISSN 1300-4212. 31 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 31 Temmuz 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[note 1]

[10]

g t d İzmir Mavi Treni istasyonları
TCDD Taşımacılık
İzmir-Basmane Çiğli Menemen Muradiye Manisa Saruhanlı Akhisar Kırkağaç Soma Savaştepe Balıkesir Dursunbey Balıköy Demirli Tavşanlı Kütahya Eskişehir Alpu Beylikova Yunusemre Biçer Beylikköprü Polatlı Sincan Ankara
Kalın punto ile yazılan istasyonlar başlangıç/bitiş, merkez ve aktarma istasyonlarıdır. Detaylı bilgi için ilgili maddelere bakınız.
TCDD Taşımacılık Anahat Trenleri

g t d 4 Eylül Mavi Treni istasyonları
TCDD Taşımacılık
Ankara Kayaş Elmadağ Irmak Kırıkkale Çerikli Yerköy Şefaatli Kanlıca Yenifakılı Paşalı Beydeğirmeni Boğazköprü Kayseri Sarıoğlan Karaözü Yeniçubuk Topaç Şarkışla Hanlı Bedirli Karalıköy Sivas Bostankaya Yenikangal Çetinkaya Demiriz Akçamağara Akgedik Hekimhan Yazıhan Malatya
Kalın punto ile yazılan istasyonlar başlangıç/bitiş, merkez ve aktarma istasyonlarıdır. Detaylı bilgi için ilgili maddelere bakınız.
TCDD Taşımacılık Anahat Trenleri

g t d Ankara Ekspresi istasyonları
TCDD Taşımacılık
Ankara Sincan Polatlı Eskişehir Bozüyük Bilecik Arifiye İzmit Gebze Pendik Bostancı Söğütlüçeşme Bakırköy Halkalı
Kalın punto ile yazılan istasyonlar başlangıç/bitiş, merkez ve aktarma istasyonlarıdır. Detaylı bilgi için ilgili maddelere bakınız.
TCDD Taşımacılık Anahat Trenleri

g t d Doğu Ekspresi istasyonları
TCDD Taşımacılık
Ankara Kayaş Elmadağ Irmak Kırıkkale Mahmutlar Çerikli Yerköy Şefaatli Sarıkent Yenifakılı Beydeğirmeni Boğazköprü Kayseri Yeniçubuk Şarkışla Hanlı Sivas Bostankaya Yenikangal Çetinkaya Avşar Güneş Göçentaşı Cürek Demirdağ Divriği Kemaliye Çaltı Adatepe Bağıştaş İliç Güllübağ Yahşiler Eriç Kemah Erzincan Tanyeri Demirkapı Mercan Çadırkaya Erbaş Karasu Aşkale Kandilli Ilıca Palandöken Erzurum Hasankale Köprüköy Horasan Süngütaşı Karaurgan Topdağ Sarıkamış Selim Kars
Kalın punto ile yazılan istasyonlar başlangıç/bitiş, merkez ve aktarma istasyonlarıdır. Detaylı bilgi için ilgili maddelere bakınız.
TCDD Taşımacılık Anahat Trenleri

g t d Güney Kurtalan Ekspresi istasyonları
TCDD Taşımacılık
Ankara Kayaş Lalabel Elmadağ Irmak Yahşihan Kırıkkale Balışıh Çerikli Sekili Yerköy Karaosman Caferli Şefaatli Sarıkent Karasenir Kanlıca Yenifakılı Himmetdede Boğazköprü Kayseri Sarıoğlan Karaözü Yeniçubuk Şarkışla Hanlı Sivas Taşlıdere Bostankaya Yenikangal Çetinkaya Demiriz Akçamağara Akgedik Hekimhan Malatya Battalgazi Fırat Kuşsarayı Pınarlı Baskil Şefkat Yolçatı Uluova Kürk Sivrice Gölcük Gezin Maden Sallar Ergani Leylek Diyarbakır Ulam Bismil Çöltepe Salat Batman Yaylıca Beşiri Kurtalan
Kalın punto ile yazılan istasyonlar başlangıç/bitiş, merkez ve aktarma istasyonlarıdır. Detaylı bilgi için ilgili maddelere bakınız.
TCDD Taşımacılık Anahat Trenleri

Ankara Garı anlamı nedir