Akil Kuliyev

Akil Kuliyev
Doğum	19 Eylül 1963 -->; Sisian, Ermenistan SSC, SSCB
Ölüm	25 Şubat 1992 (28 yaşında) -->; Hocalı, Azerbaycan
Defin yeri	Bakü Şehitleri Hiyabanı
Bağlılığı	Azerbaycan
Hizmet yılları	1988-1992
Rütbesi	Teğmen
Çatışma/savaşları	Karabağ Savaşı
Ödülleri
Ailesi
Çocukları	1

Akil Sahib oğlu Kuliyev (Azerice: Aqil Quliyev, 19 Eylül 1963, Sisian – 25 Şubat 1992, Hocalı), Azerbaycan'ın Ulusal Kahramanı.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Akil Sahib oğlu Kuliyev 19 Eylül 1963'te Ermenistan'ın Sisian Rayonunun (Karakilse) Urud köyünde (Vorotnavan) doğdu. 1980'de ortaokul mezunu oldu, daha sonraysa Azerbaycan Devlet Petrol ve Sanayi Üniversitesine girdi. Üçüncü kurstan askere çağrıldı. Askerlik görevini tamamladıktan sonra 1982'de Harkiv Yüksek Polis Okulu'na girdi. Onur derecesi ile mezun olduktan sonra, 1988'de Ulusal Ordu karargahına girdi ve askerlik görevine başladı. O yıl Harkiv'de Karabağ savaşının başladığını duyduktan sonra Bakü'ye geri döndü.^[1]

Karabağ Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuliyev 1988'de teğmendi ve Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nin karargahına gelip cepheye gönderilmek istedi. Genelkurmay Başkanı Arif Salahov, isteğini dikkate alarak Akil Kuliyev'le birlikte 45 savaşçının ön plana çıkmasını sağladı. Kuliyev'in kardeşi Nesimi onun Karabağ'a gidiş gününü biliyordu. Nesimi gönüllü olarak habersiz bir şekilde cepheye gider. Birkaç gün sonra, onlar helikopterle Ağdam'a giderler.^[1]

Ağdam'da 11 kişinin Umudlu köyüne gönderileceğine karar verildi. Geri kalan kısım savaşın daha şiddetli olduğu Hocalı'ya gönderildi. Kuliyev ve kardeşi Nesimi Hocalı'yı savunmaya gönderilmiştiler.^[1]

1991 yılı sonunda, cephedeki en korkutucu nokta Hocalı'ydı. Kuliyev 21 savaşçı ve Hocalı Havalimanı lideri Elif Hacıyev'in taburuyla Hocalı'yı savunuyordular. Fakat onların askeri ve ekonomik tedarikleri çok azdı. Bu yüzden Hocalı halkına hitap ettiler, Hocalılarsa havalimanındaki savaşçıların yiyecek tedariklerini sağladılar.^[2]

Durum kötüye gidiyordu. Ermeni saldırısı ihtimali her geçen gün artmaktaydı. Akil Kuliyev, Hocalı tabur Komutanı Tevfik Hüseynov ile bir araya gelerek konumunu pekiştirmeye çalıştı. Kuliyev BDT birliklerine saldırmış ve yiyecek, 13 askeri rehin, 3 BRDM, 2 UAZ arabasını götürdü. Rehinleri serbest bırakıp Ağdam'a gönderdiler. Daha sonra, BDT birlikleri Hocalı milis kuvvetlerine saldırdı. Birkaç kişiyi öldürdüler ve lider yardımcısını rehin aldılar. Bunu gören Kuliyev karşı tarafın BRDM savaş aracına saldırdı ve el koydu ve rehin aldığı personeli Azeri üssüne gönderdi.^[1]

23 Ocak 1992 tarihinde Akil Kuliyev, Hikmet Nazarlı ile birlikte Bakü'ye geldi ve Hocalı'yı kurtarmak için cumhurbaşkanı ile görüşmek istedi. Bazı liderler onlarla görüşmek istemediler, hatta onları engellediler. Cephede başarısızlık nedenleri üzerine konuşan Agil Güleriyev, Cumhurbaşkanı Ayaz Mutallibov'un kayıtsız tavrı ile öfkesini şu sözlerle dile getirdi:

“

[Kuşatma] Hızlı bir şekilde kalkmazsa, meydana gelebilecek felaketin ölçeğini söylemek zor olacaktır^[3]

”

Şahin Musayev ile tanışan Kuliyev 80 kurşun almayı başardı. Ayrıca Hikmet Nazarlı'nın yardımıyla Azerbaycan Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığından dört araba kadar silah ve mühimmat alabildi. Mühimmat, bir yolcu helikopteri tarafından Ağdam'dan Hocalı'ya teslim edilecekti. Hainler tarafından Ermeni kuvvetlerine verilen bilgiler, helikopterin düşman tarafından saldırıya uğramasına neden oldu.^[1]

Şubat 1992 başında, Akil Kuliyev önderliğindeki 366. Motorize Piyade Alayına saldırmış ve onların altı BMP aracına el koyuldu ve rehinler alındı. Aracın personeli arasında bir Rus albayı da vardı. Kuliyev Azeri rehinlerin Ermeni ve Rus rehinlerle değiştirilmesi için yönetime telefon eder. Tehdit ve çağrıların ciddi olacağını düşünen Kuliyev, Rus albayıyla bir diyaloğa girer. Kuliyev Ruslardan 1 BMP, 1 Kristal füze tüfeği, çoklu askeri mühimmat ve 1 araba kadar yiyecek alır. Daha sonra rehinelerin geri gönderimesiyle alakadar yönetimi bilgilendirir. Rehinelerin geri gönderilmesinden sonra, Ermeni kuvvetleri Rus askerleri ile birlikte Hocalı'yı kuşattı. 18 Şubat tarihinde Akil Kuliyev kadınları, çocukları ve yaşlıları kurtarmak için 11 savaşçıyla Hocalı'ya gider ve kuşatmayı yok etmek için Ermeni üssüne saldırır. Kuliyev ve askerleri saldırı sırasında hiçbir kayıp yaşamadan 21 Ermeni askerini öldürür.^[1]

Ermeni üssüne girdiğinde arkadaşı İlgar Musayev vurulur. Akil Kuliyev onu güvenli bir yere götürmeğe çalışırken bacağından vurulur. Ölüm tehlikesindeyken diğer Azeri askerler üsse girip savaşmaya başladı. Yaralı askerler Azerbaycan üssüne zorlukla geri döndüler. Akil Kuliyev acil ameliyat ihtiyacındaydı. Ancak o anda, bir doktor çağırmak ya da Agil Quliyev'i hastaneye göndermek olanaksızdı. Akil Kuliyev'in cesedi, 2 Mart'ta beş gün sonra olay mahallinden çıkarıldı.

1992'de Bakü Şehitleri Hiyabanında gömüldü.

Miras[değiştir | kaynağı değiştir]

Bakü'nün Sabail Rayonu'nda Akil Kuliyev'in adını taşıyan bir sokak vardır. Kuliyev'in Bakü'nün Nesimi Rayonu'ndaki evinin önünde bir anma plaketi var.^[4]

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

Agil Güliyev, ölümünden sonra 7 Haziran 1992 tarihli ve 883 sayılı Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Vekili İsa Gember'ın kararnamesiyle "Azerbaycan'ın Ulusal Kahramanı" adını almıştır.^[5]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f "Vətənin qəhrəman oğlu..." www.sherg.az. www.sherg.az. 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.
^ "İşgəncəyə dözməkdənsə ölməyi arzulayırdım". www.anl.az. www.anl.az. 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.
^ "Soyqırıma yol açan xəyanətlər" (PDF). www.anl.az. www.anl.az. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.
^ "Nəsimi rayonunda Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi anıldı". www.anl.az. www.anl.az. 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.
^ "Qəhrəmanlar unudulmur". www.anl.az. www.anl.az. 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.

[battle-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f "Vətənin qəhrəman oğlu..." www.sherg.az. www.sherg.az. 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.

[2] "İşgəncəyə dözməkdənsə ölməyi arzulayırdım". www.anl.az. www.anl.az. 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.

[3] "Soyqırıma yol açan xəyanətlər" (PDF). www.anl.az. www.anl.az. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.

[4] "Nəsimi rayonunda Xocalı soyqırımı qurbanlarının xatirəsi anıldı". www.anl.az. www.anl.az. 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.

[5] "Qəhrəmanlar unudulmur". www.anl.az. www.anl.az. 2 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Azerbaycan'ın Millî Kahramanları
1992	Muharrem Seyidov • İlham Aliyev • Yuri Kovalyov • Mikail Cebrailov • Elif Hacıyev • Seferalı Mammadov • Yusuf Aliyev • Vügar Hüseynov • Nofel Guliyev • Mehdi Abbasov • Valeh Müslümov • Albert Agarunov • Sefiyar Behbudov • Ramiz Gambarov • Akil Kuliyev • Yunus Aliyev • Riad Ahmedov • Naik Yusufov • Yevgeni Karlov • Elgiz Kerimov • Fahreddin Musayev • Marifet Nesibov • Serhan Ocakverdiyev • Canpolat Rızayev • Mehman Sayadov • Perviz Samedov • Celil Seferov • Fikret Hacıyev • Ferhad Hümbetov • Tevfik Hüseynov • Şahlar Hüseynov • Firudin Şamoyev • Maşallah Abdullayev • Kazımağa Kerimov • Şahin Tağıyev • Etibar Hacıyev • Muhammed Hasanov • Şikar Şikarov • Anatoli Davidoviç • Siyavuş Hasanov • Seymur Memmedov • Elabbas İskenderov • Eldar Tağızade • Hikmet Nezerli • Yaver Aliyev • Zakir Mecidov • Ruslan Polovinko • Cavanşir Rahimov • Sergey Senyuşkin • Enver Ferecov • Sahil Memmedov • Elşad Hüseynov • Rizvan Teymurov • Pehlivan Ferzeliyev • Şamoy Çobanov • Tebriz Halilbeyli • Şikar Aslanov • Natig Ahmedov • Akif Akberov • Kazım Memmedov • Elşad Yahyayev • Nazım Guliyev • Şahlar Şükürov • Serdar Seferov • İnkilab İsmayılov • Namik Allahverdiyev • Sadık Hüseynov • Nizami Memmedov • Hidayet Rüstemov • Şakir Salahov • Malik Esedov • Cemil Niftaliyev • Fazıl Mehdiyev • Faik Ağayev • Faik Refiyev • Vügar Mürselov • İmamverdi Aliyev • Tahir Hasanov • İlqar İsmayılov • Ali Memmedov • Enver Arazov • Metleb Kuliyev • İqor Makeyev • Sehavet Meherremov • Ruslan Muradov • Fahreddin Necefov • Salatın Askerova • Ali Mustafayev • Cengiz Mustafayev • Aliyar Aliyev • Safa Ahundov • Asad Asadov • Erestun Mahmudov • Hikmet Muradov • Viktor Seryogin • Fahreddin Şahbazov • Beyler Ağayev • Aslan Atakişiyev • İhtiyar Kasımov • Alekber Aliyev • Rövşen Aliyev • Asif Meherremov • Yunis Necefov • Bahşeyiş Paşayev • Mirasker Seyidov
1993	Şevgiyar Abdullayev • Niyazi Aslanov • Tahir Bağırov • Muhtar Kasımov • Esed Ahmedov • Zakir Yusufov • Agil Memmedov • Kamil Nesibov • Kasım Rzayev • Mezahir Rüstemov • Allahverdi Bağırov • Yusuf Mirzayev • Vezir Orucov • Vasili Aliyev • Oqtay Gülaliyev • Kerem Mirzayev • Soltanağa Bayramov • İtibar Aliyev • Paşa Tehmezov • Gültekin Askerova
1994	İbrahim Mammadov • Kerim Kerimov • Rafael Esedov • Sergey Murtuzaliyev • Elbrus Allahverdiyev • Rafael Habibov • Eldar Mecidov • Namiq Abdullayev • Rövşen Hüseyinov • Şirin Mirzayev • Rasim İbrahimov • Rafiq Alıcanov • Elhan Zülfügarov • Miralekber İbrahimov • Elşad Ehedov • Rafiq Nesreddinov • Koroğlu Rahimov • Yelmar Edilov • Mübariz Ahmedov • Rövşen Akberov • Agil Musayev • Natig Memmedov • Elnur Nuriyev • Nadir Aliyev • Vahid Guliyev • Eldar Memmedov
1995	İtibar İsmailov • Vezir Sediyev • Elman Hüseyinov • İskender Aznaurov • Rövşen Abdullayev • İsrafil Şahverdiyev • Korkmaz Eyvazov • Eldar Hasanov • Tabil Hasanov • Afgan Hüseynov • Fahreddin Cebrayılov • Ferhad Ağayev • Hanoğlan Memmedov • Arif Qubadov • Samir Hasiyev • Roman Yusufov • İhtiram Aliyev • Dilgam Nağıyev • Nazim Babayev • Zabit Guliyev • İlham Hasanov • Elşen Hüseynov • Beşir Kerimov • Şamil Ramazanov • Mirza Guliyev • Eldar Ağayev • İntikam Atakişiyev • Bahtiyar Allahverdiyev • Fariz Kahramanov • Zaur Sarıyev • Yalçın Nesirov • Elşad Memmedov • Famil İskenderov • Arif Gadimeliyev • Samir Zülfüqarov • Emin Quliyev • Nevruz Kurbanov • Faik Emirov • Eldar Halilov • Yaver Şahbazov • Reşat Mirabov • Fariz Medetov • Asker Aliyev • Behruz Mansurov • Emiraslan Aliyev • Ejder Babayev • Ramazan Çirinqov • Medet Guliyev • Nureddin İbrahimov • Faik Caferov
1996	Cengiz Babayev
1997	Mevsim Memmedov • Alesker Nevruzov • Füzuli Rüstemov • Araz Selimov
1999	Mihail Slesaryov • Rövşen Rzayev
2009	Eltun İskenderov
2010	Mübariz İbrahimov
2016	Şükür Hamidov • Murad Mirzayev • Samid İmanov
2017	Cengiz Kurbanov
2020	Polat Haşimov • İlgar Mirzayev • İbad Hüseynov
Geri alınan	Rasim Akberov (1992–2001) • Suret Hüseynov (1992–1994)

Akil Kuliyev nedir?, Akil Kuliyev anlamı nedir?, Akil Kuliyev ne demektir?