Afrika'da konuşulan diller

Afrika kıtası genelinde resmî yazım ve eğitim dili farklılık göstermektedir. Bu diller bugüne kadar Afrika kıtası genelinde geçmişte konuşulan ve günümüzde de konuşulmaya devam eden dilleri ifade etmektedir. Burada genel olarak Afrika dilleri deyimi konuşulan diller arasında ses genetiği açısından bir akrabalık olduğunu ifade etmemektedir.

Afrika dillerine ilk etapta sadece Afrika kıtasında konuşulan diller dahil edilmektedir. Bu diller Nil-Sahra dilleri, Nijer-Kongo dilleri, Bantu dilleri, Afro-Asyatik diller ve Khoisan dilleridir. Afrika kıtasına bağlı olan Madagaskar dili olan Malayca dil yapısı olarak Avustronezya dilleri ailesine dahil edilen bir dil grubu olduğunda Afrika dili olarak kabul edilmemektedir. Aynı şekilde Avrupalı sömürgeciler tarafından kıtaya getirilen ve konuşulan Hint-Avrupa dilleri de (İngilizce, Fransızca, Afrikaanca, İspanyolca, Portekizce, Almanca ve İtalyanca) Afrika dilleri arasında sayılmamaktadır.

Afrika dillerinin dağılımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Afrika dilleri 1950'li yıllarından itibaren Joseph Greenberg'in de çalışmaları kapsamında dört gruba bölünmektedir:

Afro-Asyatik, 350 farklı dil ile Afrika'nın kuzeyi ile Asya'nın batı kesimlerinde 350 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır
Nijer-Kongo, 1400 farklı dile Afrika'nın batı, orta ve güney kesimlerinde 370 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.
Nil-Sahra, 200 farklı dil ile Sudan'dan Mali'ye kadar olan kesimde 35 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır.
Khoisan, 28 farklı dil ile özellikle Afrika'nın güney kesimlerinin batı kısımlarında 355 bin kişi tarafından konuşulmaktadır.

Afrika dilleri ve üye sayısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Dil	Dil ailesi	Anadil konuşan (L1)	Ülke bazında resmî konumu
Afrikaanca	Hint-Avrupa	7,200,000^[1]	Güney Afrika Cumhuriyeti
Akanca	Nijer-Kongo	11,000,000^[2]	Yok. Gana hükûmeti tarafından desteklenmektedir.
Amharca	Afro-Asyatik	21,800,000^[3]	Etiyopya
Arapça	Afro-Asyatik	150,000,000^[4] birbirinden ayırt edilemeyen lehçeleri ile birlikte	Cezayir, Çad, Komorlar, Cibuti, Mısır, Eritre, Libya, Moritanya, Fas, Somali, Sudan, Tunus
Berber	Afro-Asyatik	56,000,000^[5] (tahmini) (birbirinden ayırt edilemeyen lehçeleri ile birlikte)	Fas, Cezayir
Çevaca	Nijer-Kongo	9,700,000^[6]	Malavi, Zimbabve
İngilizce	Hint-Avrupa	6,500,000^[7] (tahmini)	İngilizcenin resmî dil olduğu ülkelerin listesi maddesine bakınız
Fransızca	Hint-Avrupa	700,330^[8]^[9] (tahmini)	Fransızcanın resmî dil olduğu ülkelerin listesi maddesine bakınız
Pölce	Nijer-Kongo	25,000,000^[2]
Kikuyuca	Nijer-Kongo	6,600,000^[10]
Hausaca	Afro-Asyatik	34,000,000^[11]	Nijerya, Nijer
İgboca	Nijer-Kongo	18,000,000^[12]
Ruandaca	Nijer-Kongo	9,800,000^[2]	Ruanda
Rundice	Nijer-Kongo	8,800,000^[2]	Burundi
Kongoca	Nijer-Kongo	5,600,000^[13]	Angola'da kabul edilen ulusal dil
Lingalaca	Nijer-Kongo	5,500,000^[2]	Kongo DC'nde ulusal dil
Lugandaca	Nijer-Kongo	4,130,000^[14]	Uganda'da yerel dil
Luoca	Nil-Sahra (olası)	4,200,000^[15]
Malgaşça	Avustronezya	18,000,000^[16]	Madagaskar
Morisyence	Hint-Avrupa	1,135,000^[17]	Mauritius
Mossice	Nijer-Kongo	7,600,000^[2]	Burkina Faso'da kabul edilen yerel dil
Ndebelece	Nijer-Kongo	1,090,000^[18]	Güney Afrika Cumhuriyeti'nde ulusal dil statüsü
Sothoca	Nijer-Kongo	4,600,000^[19]	Güney Afrika Cumhuriyeti
Oromoca	Afro-Asyatik	26,000,000^[2]	Etiyopya
Portekizce	Hint-Avrupa	13,700,000^[20] (tahmini)	Angola, Yeşil Burun Adaları, Gine-Bissau, Ekvator Ginesi, Mozambik, São Tomé ve Príncipe
Sesothoca	Nijer-Kongo	5,600,000^[21]	Lesotho, Güney Afrika Cumhuriyeti, Zimbabve
Şonaca	Nijer-Kongo	14,200,000 Manyikaca, Ndauca dahil (2000-2006)^[22]	Zimbabve
Somalice	Afro-Asyatik	16,600,000^[23]	Somali
İspanyolca	Hint-Avrupa	4,101,590^[24]	Ekvator Ginesi, Fas
Svahilice	Nijer-Kongo	15,000,000^[25]	Tanzanya, Kenya, Uganda ve Ruanda'da resmî dil, Kongo DC'nde ulusal dil
Tigrinyaca	Afro-Asyatik	7,000,000^[26]	Eritre
Çilubaca	Nijer-Kongo	6,300,000^[27] (1991)	Kongo DC'nde ulusal dil
Tsvanaca	Nijer-Kongo	5,800,000^[28]	Güney Afrika Cumhuriyeti, Botsvana
Umbunduce	Nijer-Kongo	6,000,000^[29]	Angola'da kabul edilen ulusal dil
Xhosaca	Nijer-Kongo	7,600,000^[2]	Güney Afrika Cumhuriyeti, Zimbabve
Yorubaca	Nijer-Kongo	28,000,000^[2]	Nijerya, Benin
Zuluca	Nijer-Kongo	10,400,000^[2]	Güney Afrika Cumhuriyeti

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Census 2011 – Home language". Statistics South Africa. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2010.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007
^ "Amharic". 28 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Arabic". 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Berber". 3 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Chichewa". 5 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "English". 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "French". Ethnologue.com. 28 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.
^ William Edmiston; Annie Dumenil (1 Ocak 2015). La France contemporaine. Cengage Learning. s. 90. ISBN 978-1-305-80441-8. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Gikuyu". 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ Ethnologue (2009) 18,5 milyon kişi anadili, 15 milyon kişi de ikinci dil olarak Nijerya'da konuşmaktadır (1991); 5.5 milyon kişi anadili, yarısı kadar kişi de ikinci dil olarak Nijer'de konuşmaktadır (2006), 0.8 milyon kişi Benin (2006), diğer ülkeler de ise 1 milyonun üzerinde kullanıcı.
^ "Ibo - Language Information & Resources". 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Kongo". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Luganda". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Dholuo". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Malagasy". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Morisyen". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Ndebele". Ethnologue. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.
^ "Sotho, Northern". 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "The Future of Portuguese - The Translation Company". 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Sotho, Southern". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Ethnologue report for Shona (S.10)". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Somali". SIL International. 2013. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2013.
^ "Spanish". Ethnologue. 23 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2018.
^ Peek, Philip M.; Kwesi Yankah (2004). African folklore: an encyclopedia. Taylor & Francis. s. 699. ISBN 0-415-93933-X.
^ "Tigrigna". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Luba-Kasai". 28 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Tswana". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ "Umbundu". 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

açıdan Afrika dilleri
Afrika dilleri hakkında bilgiler 17 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[statssa-2011-language-1-1] "Census 2011 – Home language". Statistics South Africa. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2010.

[ReferenceA-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007

[3] "Amharic". 28 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[4] "Arabic". 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[5] "Berber". 3 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[6] "Chichewa". 5 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[7] "English". 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[8] "French". Ethnologue.com. 28 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.

[EdmistonDumenil2015-9] William Edmiston; Annie Dumenil (1 Ocak 2015). La France contemporaine. Cengage Learning. s. 90. ISBN 978-1-305-80441-8. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[10] "Gikuyu". 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[11] Ethnologue (2009) 18,5 milyon kişi anadili, 15 milyon kişi de ikinci dil olarak Nijerya'da konuşmaktadır (1991); 5.5 milyon kişi anadili, yarısı kadar kişi de ikinci dil olarak Nijer'de konuşmaktadır (2006), 0.8 milyon kişi Benin (2006), diğer ülkeler de ise 1 milyonun üzerinde kullanıcı.

[12] "Ibo - Language Information & Resources". 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[13] "Kongo". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[14] "Luganda". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[15] "Dholuo". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[16] "Malagasy". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[17] "Morisyen". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[18] "Ndebele". Ethnologue. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2016.

[19] "Sotho, Northern". 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[20] "The Future of Portuguese - The Translation Company". 20 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[21] "Sotho, Southern". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[22] "Ethnologue report for Shona (S.10)". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[eth-23] "Somali". SIL International. 2013. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2013.

[24] "Spanish". Ethnologue. 23 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2018.

[25] Peek, Philip M.; Kwesi Yankah (2004). African folklore: an encyclopedia. Taylor & Francis. s. 699. ISBN 0-415-93933-X.

[26] "Tigrigna". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[27] "Luba-Kasai". 28 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[28] "Tswana". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[29] "Umbundu". 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

g t d Afrika'da konuşulan diller
Egemen devletler	Angola Benin Botsvana Burkina Faso Burundi Cezayir Cibuti Çad Ekvator Ginesi Eritre Esvatini Etiyopya Fas Fildişi Sahili Gabon Gambiya Gana Gine Gine Bissau Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Sudan Kamerun Kenya Komorlar Kongo Cumhuriyeti Kongo Demokratik Cumhuriyeti Lesotho Liberya Libya Madagaskar Malavi Mali Mauritius Mısır Moritanya Mozambik Namibya Nijer Nijerya Orta Afrika Cumhuriyeti Ruanda São Tomé ve Príncipe Senegal Seyşeller Sierra Leone Somali Sudan Tanzanya Togo Tunus Uganda Yeşil Burun Adaları Zambiya Zimbabve
Sınırlı tanınmış olan devletler	Puntland Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti Somaliland
Bağımlı ve diğer bölgeler	Ascension Chafarinas Adaları Hint Okyanusu'ndaki Dağınık Adalar Kanarya Adaları Madeira Mayotte Melilla Pantelleria Peñón de Alhucemas Peñón de Vélez Perejil Adası Réunion Saint Helena Sepre Sokotra Tristan da Cunha

Afrika'da konuşulan diller nedir?, Afrika'da konuşulan diller anlamı nedir?, Afrika'da konuşulan diller ne demektir?