İşad

Q: Şad İsminin Anlamı Nedir? Nedir?

Şad İsminin Anlamı Nedir? Nedir?

Q: Şad İsminin Anlamı Nedir? İsminin Anlamı

Şad İsminin Anlamı Nedir? İsminin Anlamı

Q: Şad İsminin Anlamı Nedir? İsminin İstatistikleri

Şad İsminin Anlamı Nedir? İsminin İstatistikleri

Q: Şad İsminin Anlamı Nedir? İsminin Analizi

Şad İsminin Anlamı Nedir? İsminin Analizi

İşad, eski Türklerdeki yüksek rütbeli komutanları tanımlamak için kullanılan terimdir. (Örneğin Böri Şad) Bu kavram ayrıca Araplar tarafından Hazar Türklerinin komutanlarını tanımlamak için Kağan Beg biçiminde kullanılmıştır.^[1] Bu unvana en çok, eski Türk yazıtlarında ve Bugut Yazıtı'nda rastlanmaktadır.^[2] Unvanın Türklerdeki bilinen ilk kullanıcısı Göktürklerin kurucusu Bumin Kağan'ın babası Bilge Şad'dır.^[3]

Eski Türklerde şadlar kağanın soyundan gelirdi. Ordu komutanları olan şadların üstünde de Köl İç Çor ve Apa Tarkan gibi tecrübeli ve büyük komutanlar bulunuyordu ve bunlar da yine hükümdar çocukları idiler.^[4] Şad unvanı, askerî unvanın yanında idari bir anlam da taşımıştır. Eski Türklerde şad, devlet yönetiminde yabgudan sonra gelen rütbedir.^[5] Göktürk Yazıtları'nda geçen şadapıt (şadlar) ifadesi ise bu unvanın çoğuludur.^[5] Karahanlılar, şad terimi yerine "ilig han" kelimesini kullanmışlardır.^[6] Kimi zaman şad unvanına çeşitli eklentiler yapılarak yeni unvanlar oluşturulmuştur. (Nadulu şad gibi.)^[7]

Unvanın Türkçe olup olmadığı tartışmalıdır. Alman Türkolog Annemarie von Gabain'e göre, "Şad, Tigin, Tarkan gibi unvanların tanımadığımız Orta Asya dillerinden, özellikle Orta İran dillerinden gelmiş olabilirler" diye belirtilmiştir.^[8]

Yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Douglas M. Dunlop. The History of the Jewish Khazars, Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1954.
Peter B. Golden. Khazar Studies: An Historio-Philological Inquiry into the Origins of the Khazars. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1980.
Norman Golb and Omeljan Pritsak, Khazarian Hebrew Documents of the Tenth Century. Ithaca: Cornell Univ. Yayınları, 1982.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Brook, K. Alan (2006), The Jews of Khazaria., II. Baskı, Rowman & Littlefield Yayıncılık.
^ Çağatay, Saadet (1978), Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara Üniv. Basımevi, s. 315.
^ "Göktürk Devleti". 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016.
^ Ögel, Bahaddin (1988), "Türk Kültürünün Gelişme Çağları", 3. baskı, s. 646, İstanbul.
^ ^a ^b Ögel, Bahaddin (1963), “Über die Alttürkische Schad (Sü-Baschı) Würde”, Central Asiatic Journal, 8/1, Wiesbaden, s.27-42.
^ Tarih: Türk Dünyası Tarih ve Kültür Dergisi, S. 181-189, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, 2002, s.46
^ a.g.e., s.30.
^ Gabain, A. von (1988), Eski Türkçenin Grameri, TDK Yay., s.42, Ankara.

[1] Brook, K. Alan (2006), The Jews of Khazaria., II. Baskı, Rowman & Littlefield Yayıncılık.

[2] Çağatay, Saadet (1978), Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler, Ankara Üniv. Basımevi, s. 315.

[3] "Göktürk Devleti". 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016.

[4] Ögel, Bahaddin (1988), "Türk Kültürünün Gelişme Çağları", 3. baskı, s. 646, İstanbul.

[og-5] Ögel, Bahaddin (1963), “Über die Alttürkische Schad (Sü-Baschı) Würde”, Central Asiatic Journal, 8/1, Wiesbaden, s.27-42.

[6] Tarih: Türk Dünyası Tarih ve Kültür Dergisi, S. 181-189, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, 2002, s.46

[7] .g.e., s.30.

[8] Gabain, A. von (1988), Eski Türkçenin Grameri, TDK Yay., s.42, Ankara.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Göktürkler
Göktürk Kağanlığı	(Aşina Tuvu) Bumin Kağan İssik Kağan Mukan Kağan Taspar Kağan Amrak İşbara Kağan Baga Kağan Tulan Kağan (İstemi Yabgu) (İmparatoriçe Aşina) (Töremen Apa Kağan) (Türk Şad) (Tarduş Kağan)
Batı Göktürk Kağanlığı	Buyruk Kağan Arslan Taman Kağan Şikoey Kağan Tong Yabgu Kağan Bağatur Sepi Kağan Se-Yabgu Kağan Bağaşa Tulu Kağan İşbara Teriş Tunga Kağan Yukuk Kağan Ériş Kül Kağan İl-Kullıg İşbara Kağan Bağa Şad (Böri Şad) (Çorpan Tarkan) (Aşina Cuçi Kağan) (Tarduş Şad) (Aşina Tuçi)
Doğu Göktürk Kağanlığı	Yami Kağan Şipi Kağan Çula Kağan İl Kağan Çelebi Kağan Çebi Kağan Aşina Nişufu Aşina Funian (Chieh-she-shuai) (Aşide Beŋü) (Yinçü Kağan) (Tuli Kağan)
II. Doğu Göktürk Kağanlığı	İlteriş Kağan Kapgan Kağan İnel Kağan Bilge Kağan Yollıg Tigin - Ay Kağan Tengri Kağan Kutluk Yabgu Kağan İrteriş Kağan Ozmış Kağan (Bilge İşbara Tamgan Tarkan) (Altun Tamgan Tarkan) (Kulun Beg) (Kül Tigin) (Tonyukuk) (İl-İtmiş Bilge Kağatun)
Göktürk kültürü	Tengricilik Asena Ötüken Suyab Kurultay Eski Türkçe Eski Türk yazısı Orhun Yazıtları Orhun Vadisi Şoroon Bumbagar mezarı Ülüş sistemi Tonyukuk Yazıtı Ongin Yazıtı Altun Tamgan Tarkan Yazıtı Kara Budun Tang ordusunda Türkler On-ok Tuğluk uruğu
Savaşlar ve antlaşmalar	Göktürk İç Savaşı Göktürk-Sasani Savaşları (Birinci, İkinci, Üçüncü) Yen-Men Kalesi Kuşatması Göktürk-Cücen Savaşı Buhara Muharebesi Tang'ın Doğu Türklerine seferi Tang'ın Sir-Tarduş seferi Tang'ın Batı Türklerine seferi (Karaşehir, Karahoca, Kuçar, Batı Türklerinin ele geçirilmesi) Kerç Kuşatması Göktürk-Emevî Savaşları İnekler Gölü Savaşı Bolçu Muharebesi Iduk Baş Savaşı Ming Şa Muharebesi Bayırku Seferi Kargan Savaşı Salsu Muharebesi İrtiş Nehri Muharebesi Wei Nehri Antlaşması İli Nehri Antlaşması
Unvanlar	Kağan Şad Tegin Yabgu Batur Boyla Tudun Bey Hatun Tarkan İşad İlteber Çor
Aile	Göktürk Aile Ağacı Aşina Aşide

Şad İsminin Anlamı Nedir?

Şad İsminin Anlamı Nedir?

Şad İsminin Anlamı Nedir?

İşad

Yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

İsminin Anlamı Nedir? Kategorisinden Haberler