İrtiş Nehri Muharebesi

İrtiş Nehri Muharebesi
Tarih	657
Bölge	İrtiş Nehri boyu, Orta Asya
Sebep	Tang sınır kentlerine Türk saldırıları
Sonuç	Kesin Tang Hanedanı-Uygur ittifakı zaferi
Taraflar
Uygur destekli Tang ordusu:; Tang Hanedanlığı; Uygurlar	Batı Göktürk Kağanlığı
Komutanlar ve liderler
Su Dingfang, Bağa Şad, Böri Şad	İl-Kullıg Kağan
Güçler
Çin ordusu + 10.000 Uygur süvarisi	20.000
Kayıplar
	Bilinmiyor

İrtiş Nehri Muharebesi, 657'de Tang Hanedanlığı'nın general Su Dingfang yönetimindeki ordusu ile Batı Türklerinin kağanı İl-Kullıg İşbara Kağan arasında yaşanan savaştır. Savaş, Tang sınır kentlerine yapılan Türk saldırılarından bunalan Çin tarafından Uygurların da desteğiyle oluşturulan Birleşik Çin ordunun düzenlediği seferin bir parçasıdır. Savaş Altay Dağları yakınındaki İrtiş Nehri boyunda meydana gelmiştir. İl-Kullıg Kağan, İli Nehri'nde^[4] İl-Kullıg Kağan Çinli piyadelerden ve Uygur süvarilerinden müteşekkil 10 bin kişilik Tang ordusunu ablukaya aldı. Su Dingfang ön cepheye piyadeleri yanaşık düzen ile yerleştirdi, ön cephede bulunan piyadeler yana açılınca dinlenmiş atlara sahip Uygurlar hızla ileri atılıp saldırıya geçtiler. Uygurlar, Türk süvarilerini dağıttılar ve çoğunu da kılıçtan geçirdiler.^[5]^[6] İl-Kullıg'a sadık Türk boyları teslim olmuş ve Taşkent'e doğru çekilen İl-Kullıg ertesi gün yakalanmıştır.^[7]

Sonuç[değiştir | kaynağı değiştir]

İl-Kullıg'ın bu ani yenilgisiyle fiilen Batı Göktürk Kağanlığı çökmüş, Sincan'ın kontrolü tamamen Tang'ın kontrolüne geçmiştir.^[8]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Lev Gumilev, Eski Türkler, s. 304
^ Edouard Chavannes, Batı Türkleri, s. 67.
^ Osman Karatay, Göktürk Çağı Türk Nüfusu Üzerine Düşünceler, s. 14.
^ Biçurin, Sobraniye, 1/291.
^ Lev Gumilev, Eski Türkler. s. 304.
^ Chavannes, Documents. s. 64.
^ Jonathan Karem Skaff (2009). Nicola Di Cosmo (Ed.). Military Culture in Imperial China. Harvard University Press. ss. 181-185. ISBN 978-0-674-03109-8.
^ James A. Millward (2007). Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang. Columbia University Press. s. 33. ISBN 978-0-231-13924-3.

[1] Lev Gumilev, Eski Türkler, s. 304

[2] Edouard Chavannes, Batı Türkleri, s. 67.

[3] Osman Karatay, Göktürk Çağı Türk Nüfusu Üzerine Düşünceler, s. 14.

[4] Biçurin, Sobraniye, 1/291.

[5] Lev Gumilev, Eski Türkler. s. 304.

[6] Chavannes, Documents. s. 64.

[Cosmo-7] Jonathan Karem Skaff (2009). Nicola Di Cosmo (Ed.). Military Culture in Imperial China. Harvard University Press. ss. 181-185. ISBN 978-0-674-03109-8.

[Millward-8] James A. Millward (2007). Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang. Columbia University Press. s. 33. ISBN 978-0-231-13924-3.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Göktürkler
Göktürk Kağanlığı	(Aşina Tuvu) Bumin Kağan İssik Kağan Mukan Kağan Taspar Kağan Amrak İşbara Kağan Baga Kağan Tulan Kağan (İstemi Yabgu) (İmparatoriçe Aşina) (Töremen Apa Kağan) (Türk Şad) (Tarduş Kağan)
Batı Göktürk Kağanlığı	Buyruk Kağan Arslan Taman Kağan Şikoey Kağan Tong Yabgu Kağan Bağatur Sepi Kağan Se-Yabgu Kağan Bağaşa Tulu Kağan İşbara Teriş Tunga Kağan Yukuk Kağan Ériş Kül Kağan İl-Kullıg İşbara Kağan Bağa Şad (Böri Şad) (Çorpan Tarkan) (Aşina Cuçi Kağan) (Tarduş Şad) (Aşina Tuçi)
Doğu Göktürk Kağanlığı	Yami Kağan Şipi Kağan Çula Kağan İl Kağan Çelebi Kağan Çebi Kağan Aşina Nişufu Aşina Funian (Chieh-she-shuai) (Aşide Beŋü) (Yinçü Kağan) (Tuli Kağan)
II. Doğu Göktürk Kağanlığı	İlteriş Kağan Kapgan Kağan İnel Kağan Bilge Kağan Yollıg Tigin - Ay Kağan Tengri Kağan Kutluk Yabgu Kağan İrteriş Kağan Ozmış Kağan (Bilge İşbara Tamgan Tarkan) (Altun Tamgan Tarkan) (Kulun Beg) (Kül Tigin) (Tonyukuk) (İl-İtmiş Bilge Kağatun)
Göktürk kültürü	Tengricilik Asena Ötüken Suyab Kurultay Eski Türkçe Eski Türk yazısı Orhun Yazıtları Orhun Vadisi Şoroon Bumbagar mezarı Ülüş sistemi Tonyukuk Yazıtı Ongin Yazıtı Altun Tamgan Tarkan Yazıtı Kara Budun Tang ordusunda Türkler On-ok Tuğluk uruğu
Savaşlar ve antlaşmalar	Göktürk İç Savaşı Göktürk-Sasani Savaşları (Birinci, İkinci, Üçüncü) Yen-Men Kalesi Kuşatması Göktürk-Cücen Savaşı Buhara Muharebesi Tang'ın Doğu Türklerine seferi Tang'ın Sir-Tarduş seferi Tang'ın Batı Türklerine seferi (Karaşehir, Karahoca, Kuçar, Batı Türklerinin ele geçirilmesi) Kerç Kuşatması Göktürk-Emevî Savaşları İnekler Gölü Savaşı Bolçu Muharebesi Iduk Baş Savaşı Ming Şa Muharebesi Bayırku Seferi Kargan Savaşı Salsu Muharebesi İrtiş Nehri Muharebesi Wei Nehri Antlaşması İli Nehri Antlaşması
Unvanlar	Kağan Şad Tegin Yabgu Batur Boyla Tudun Bey Hatun Tarkan İşad İlteber Çor
Aile	Göktürk Aile Ağacı Aşina Aşide

İrtiş Nehri Savaşı anlamı nedir

İrtiş Nehri Savaşı anlamı nedir

İrtiş Nehri Muharebesi

Sonuç[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]