Zeynep Kaçar (d. 3 Şubat 1972, Kırklareli), Türk oyuncu ve yazardır.

Kadın hikâyelerini anlatan oyunlar yazdı. Oyunları, 2007-2017 arasında beş kitap halinde yayımlandı, çeşitli dillere çevrildi, Türkiye, ABD, Tayvan, İsveç'te sahnelendi. Tiyatro Boyalı Kuş (2000) ve "Bab-ı Tiyatro" (2008) isimli profesyonel tiyatro topluluklarının kurucularından olan Kaçar, yazar, yönetmen, oyuncu olarak bu topluluklarda görev aldı. Kabuk (2017) ve Yalnız (2021) adlı iki romanı vardır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

3 Şubat 1972'de Lüleburgaz'da doğdu. Annesi felsefe öğretmeni, babası edebiyat öğretmeniydi.^[1] Bursa Anadolu Lisesinden yatılı olarak okudu. 1991 yılında liseden mezun olduktan sonra Müjdat Gezen Sanat Merkezi Tiyatro bölümünde (1995) ve İstanbul Üniversitesi Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji bölümünde (1999) öğrenim gördü.

İstanbul'da 2000 yılında Jale Karabekir ile birlikte "Tiyatro Boyalı Kuş" isimli bir kadın tiyatrosu kurdu. Ferhat ile Şirin, Aşk İhanet Yalnızlık Vesaire, Dış Ses, Böyle Bir Aşk Masalı ve Bavullar adlı oyunları yazdı ve bu oyunlarda rol aldı.

2000-2007 yılları arasında Varlık dergisi, Radikal Kitap Eki ve çeşitli web sitelerinde tanıtım ve eleştiri yazıları yayınladı. 2003-2004 yıllarında Yapı Kredi Yayınlarında metin yazarı ve tiyatro danışmanı olarak görev aldı.

2005'te Hindistan'daki Darpana Academy’den gelen bir davet üzerine Hindistan'a gitti ve hareket tiyatrosu üzerine çalıştı. Ardından İngiltere'ye gitti. 2005-2006 yıllarında Manchester Rocian Tiyatrosunda "Pinnochio" adlı oyunda rol aldı ve "Papers" adlı oyunun dramaturgluğunu yaptı.

İki yıl sonra Türkiye'ye döndü ve 2008 yılında Trabzon Devlet Tiyatrosu sanatçısı Mesut Yüce ile birlikte Bab-ı Tiyatro adlı profesyonel tiyatro grubunu kurdu.^[2] Topluluk, ilk olarak Güneydoğu’da yaşanan bir töre cinayetinden yola çıkarak Kaçar'ın yazdığı Sahici İnsanlar/Plastik Ölümler adlı oyunu sahneledi.^[3] "Köprüden Önce Son Çıkış" isimli oyunu 2010 yılında New York’ta, Cornell Üniversitesi projesi olarak sahnelendi.^[1] "Medine" oyunu ile 2012 yılında İsveç'te yapılan "Kadın Oyun Yazarları" konferansına katıldı. Eser, 2013 yılında Tayvan'da sahnelendi.^[4]

Oyunları, 2007-2017 arasında "Toplu Oyunları" adı altında beş kitap olarak yayımlandı. Birinci kitapta (2007) "Krem Karamel", "Aşk, İhanet, Yalnızlık Vesaire", "Bu Bir Oyun Değil", "Dış Ses"; ikinci kitapta (2008) "Sahici İnsanlar-Plastik Ölümler" ve "Böyle Bir Aşk Masalı" adlı oyunları ; üçüncü kitapta (2011) "Bu Anlamlı Günde", "Köprüden Önce Son Çıkış" ve "Medine" adlı oyunları; dördüncü kitapta (2015) "İd Ego ve Süper Kahraman" ve "Varolmayan Ayşe’nin Muhteşem Maceraları" adlı oyunları; beşinci kitapta "Şimdi Uçuşa Geçiyoruz" ve "Tok" adlı eserleri yayımlandı.^[5]

Zeynep Kaçar’ın eserleri Şehir Tiyatroları, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ve çeşitli alternatif tiyatrolar tarafından sahnelenmiş ve bazı eserleri İngilizce ve Çince’ye çevrilmiştir.^[6] Sinema ve televizyon dizilerinde de rol alan Zeynep Kaçar, oyun yazma ve yönetme konusunda dersler vermektedir.^[7]

Oyunculuğa bir yıl ara veren Kaçar, "Kabuk" (2017) isimli romanı kaleme aldı. Kabuk'ta aynı aileden üç kadının hikâyesini paralel kurgu ile ele aldı^[8] 2019'da Kabuk isimli eserinin sahte bandrolle basıldığı yönünde suç duyurusunda bulundu. Dava Haziran 2022'de sonuçlandı ve mahkeme Kaçar'ı haklı bularak yayınevi sahibi İrfan Sancı'ya 10 ay hapis cezası ile ve 4 gün karşılığı adlî para cezası verilmesine hükmetti.^[9]

"Yalnız" adlı ikinci romanı 2021'de yayımlandı.^[10] Kimliğinden koparılıp görülmez olan bir kadının kendini bulma, görme ve gösterme çabasını işlediği^[11] bu roman ile, 2022 Atilla İlhan Roman Ödülü'ne değer bulundu.^[12]

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2010 Ankara Sanat Kurumu Övgüye Değer Oyun Yazarı Ödülü, Ankara Devlet Tiyatrosu tarafından sahnelenen Krem Karamel oyunuyla
• 2011 Medine Dil Derneği Kerim Avşar En İyi Oyun ödülü
• 2017 Ekin Yazın Dostları Yılın Oyun Yazarı ödülü, Sahne3 tarafından sahnelenen Tok adlı oyunuyla
• 2022 Attila İlhan Roman Ödülü, 'Yalnız' romanı ile.
• 2023 Notre-dame De Sion Edebiyat Ödülü, "Yalnız" romanı ile.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyunları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Tok, Sahne3, 2016/2018
• Varolmayan Ayşe'nin Muhteşem Macareları, Bab-ı Tiyatro, 2011
• Köprüden Önce Son Öıkış, International Culture Lab/Cornell Üniversitesi S/HE projesi, 2010
• Koltuk Takımı, Bab-ı Tiyatro, 2009/2010
• Sahici İnsanlar/Plastik Ölümler, Bab-ı Tiyatro, 2008/2009
• Bavullar, Tiyatro Boyalı Kuş, 2006
• Böyle Bir Aşk Masalı, Tiyatro Boyalı Kuş, 2004/2005
• Dış Ses, Tiyatro Boyalı Kuş, 2003/2004
• aşk ihanet yalnızlık vesaire, Tiyatro Boyalı Kuş, 2002/2003
• Ferhat ile Şirin, Tiyatro Boyalı Kuş, 2000/ 2001

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2007 Toplu Oyunları 1
• 2008 Toplu Oyunları 2
• 2011 Toplu Oyunları 3
• 2015 Toplu Oyunları 4
• 2017 Toplu Oyunları 5
• 2019 Kabuk
• 2021 Yalnız

Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1996-1997 - Çılgın Bediş (Ayşegül)
• 2004-2005 - Gümüş (Tülay)
• 2010-2011 - Hanımın Çiftliği (Neriman)
• 2011 - Güzel Günler Göreceğiz / Sinema Filmi, yönetmen: Hasan Tolga Pulat
• 2015 - Yaz’ın Öyküsü (Peri Anne)
• 2016 - Kış Güneşi (Farise)
• 2021 - Elbet Bir Gün (Asuman Kılıçlı)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• IMDb'de Zeynep Kaçar