Transgender

Transgender (İngilizce: transgender, [trænsˈdʒɛndər]),^[1] transcinsel veya trans,^[2] kişinin cinsiyet kimliği ile atanmış olan cinsinin uyumlu olmaması durumu.^[3] Bu duruma sahip kimseleri tanımlamak için trans birey ifadesi kullanılır ve cinsel yönelimden tamamen bağımsız bir olgudur; translar aynı zamanda karşıcinsel, eşcinsel, çiftcinsel vs. şeklinde tanımlanabilirler; bazı trans bireyler ise geleneksel cinsel yönelim etiketlerinin yetersiz veya kendilerine uygulanamaz olduğunu düşünmektedir.^[4]

Trans tanımlaması şunları kapsar:

Bireylerin biyolojik cinsiyetinden farklı olarak tanımlaması.^[5]

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Transgender, İngilizce aynı anlama gelen transgender sözcüğünden alıntıdır. İngilizce sözcük Latince trans- (öbür taraftaki) ön ekinin cinsiyet anlamına gelen gender kelimesiyle birleştirilmesi sonucu oluşturulmuştur. Türkçe kaynaklarda ilk kullanımı 2003 yılında gerçekleşmiştir.^[6]

Transgender teriminin evrimi[değiştir | kaynağı değiştir]

1965'te referans çalışması Cinsel Hijyen ve Patoloji'nin ikinci baskısında sağlık uzmanları için yazan, Kolombiya Üniversitesi'nden psikiyatr John F. Oliven, "Birincil Transvestizm"in Transseksüelizm kısmında trans+cinsiyet anlamına gelen "trans+gender" bileşik sözcüğünü kullandı ve "kastedilen şeyin 'transgender' kavramı olduğunu, çünkü cinselliğin birincil transvestizmde önemli bir etmen olmadığını" belirtti.^[7]^[8] Crossdressing öncüsü Virginia Charles Prince, crossdresser'lar için kurduğu ulusal dergi Transvestia'nın Aralık 1969 sayısında bu terimi kullandı.^[9] 1970'lerin ortalarında, hem trans-gender hem de trans bireyler çatı terim olarak kullanımdaydı.^{[not 1]} 'Transgenderist', yeniden cinsiyet atama ameliyatı olmadan 'cross-gender' olarak yaşamak isteyen bireyleri tanımlamak için kullanıldı.^[10] 1976 yılında, transgenderist terimi eğitsel malzemelerde TG olarak kısaltıldı.^[11]

1979'da, Christine Jorgensen alenen transseksüel terimini reddetmiş, onun yerine gazetede kendisi için "trans-cinsiyet" terimini kullanmış ve "cinsiyet tanımı yatak partneri ile yapılmak zorunda değildir, kimlikle yapılmak zorundadır" demiştir.^[12]^[13] 1984 yılında, transcinsiyetin şemsiye terim olarak kullanıldığı bir "transcinsiyet topluluğu" konsepti gelişti.^[14] 1985 yılında, Richard Elkins Ulster Üniversitesi'nde "Trans-Cinsiyet Arşivi" kurdu.^[9] 1992 yılında, Transcinsiyet Yasası ve İstihdam Politikası üzerine Uluslararası Konferans transgender'ı "transseksüel, transgenderist, crossdresser" ve diğer geçiş sürecindeki kimseleri kapsayan bir şemsiye terim olarak tanımladı.^[15]

Trans cinsiyetin transseksüellikten farkı[değiştir | kaynağı değiştir]

Transcinsiyet ve transseksüel terimleri için çok sayıda belirsiz ve büyük ölçüde örtüşen tanımlar bulunabilir. Harry Benjamin transseksüeller ve transvestitler için bir sınıflandırma sistemi icat etti; bu sisteme Sex Orientation Scale (Cins Yönelim Ölçeği) adını verdi. Bu ölçekte, Benjamin transseksüel ve transvestitleri altı kategoriden birine atadı; bu kategoriler bireylerin crossdressing nedenlerine ve (eğer gerekliyse) yeniden cinsiyet atama ameliyatı gereksinimlerinin bağıl aciliyetine dayanarak oluşturuldu.^[16] Çok sayıda transseksüel, gerçek bir transseksüel olmak için bir insanın ameliyat olmaya istekli olması gerektiğine inanıyor.^[17] Ancak Benjamin'in ılımlı "gerçek transseksüel" tanımı, "diğerinin yerine geçmesi için veya operasyona hazırlık" olarak östrojen veya testosterondan birini gerektirir.^[16] Ayrıca yeniden cinsiyet atama ameliyatını geçirmiş olan, fakat transseksüel tanımı ile tanışmayan insanlar da bulunmaktadır.^[18]^[19] Bununla beraber Miriam Rivera gibi ameliyata isteksiz insanlar da Benjamin'in "gerçek transseksüel" tanımlama ölçeği ile tanışmıştır.

Daha geniş transcinsiyet ve transseksüel kategorilerine ek olarak, geniş bir cinsiyet ifadeleri ve kimlikleri aralığı vardır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Hekimoğlu, Fatma Mahperi (2017). "Psikiyatri Araştırmalarında ve Klinik Uygulamalarda Etik Standartların Önemi: Gey, Lezbiyen, Biseksüel ve Transgender Popülasyonu". Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi. 25 (3): 108-115. doi:10.5336/mdethic.2017-58390. ISSN 1303-4332. 10 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020.
^ Gedizlioğlu, Deniz (Eylül 2020). "LGBTİ+ Hakları Alanında Çeviri Sözlüğü" (PDF). Kaos GL. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021.
^ Gay and Lesbian Alliance Against Defamation. "GLAAD Media Reference Guide - Transgender glossary of terms" 5 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "GLAAD", USA, May 2010. 24 Şubat 2011'de erişildi.
^ Human Rights Watch (2008). Kurtuluşumuz İçin Bize Bir Yasa Gerek. ss. s. 9. ISBN 1-56432-317-X.
^ "USI LGBT Campaign - Transgender Campaign". Retrieved 11 January 2012.
^ "transgender". Nişanyan Sözlük. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021.
^ A., R. (Ağustos 1965). "Book Reviews and Notices: Sexual Hygiene and Pathology". American Journal of the Medical Sciences. 250 (2). s. 235. doi:10.1097/00000441-196508000-00054. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2012.
^ Oliven, John F. (1965). Sexual Hygiene and Pathology. s. 514. Where the compulsive urge reaches beyond female vestments, and becomes an urge for gender ("sex") change, transvestism becomes "transsexualism." The term is misleading; actually, "transgenderism" is what is meant, because sexuality is not a major factor in primary transvestism. Psychologically, the transsexual often differs from the simple cross-dresser; he is conscious at all times of a strong desire to be a woman, and the urge can be truly consuming.
^ ^a ^b Elkins, Richard; King, Dave (2006). The Transgender Phenomenon. Sage. ss. 13-14. ISBN 9780761971634. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.
^ Stryker, S. (2004), "... lived full-time in a social role not typically associated with their natal sex, but who did not resort to genital surgery as a means of supporting their gender presentation ..." in Transgender 21 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from the GLBTQ: an encyclopedia of gay, lesbian, bisexual, transgender and queer culture. Retrieved on 2007-04-10.
^ The Radio Times (1979: 2 June)
^ Parker, Jerry (18 Ekim 1979). "Christine Recalls Life as Boy from the Bronx". Newsday/Winnipeg Free Press. 25 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. “Trans-cinsiyeti anladığınızı söylüyorsanız,” diyen trans bireyler, “öyleyse cinsiyetin yatak partnerleriyle olmak zorunda olmadığı, kimlikle olmak zorunda olduğunu anlarsınız.”
^ "News From California: 'Transgender'". Appeal-Democrat/Associate Press. 11 Mayıs 1982. s. A-10. 12 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. bu tür operasyonlar geçiren kimseleri tanımlarken transseksüel yerine “transcinsiyet“ kullandı ve bunu “Cinsellik kiminle uyuduğundur, fakat cinsiyet ise kim olduğundur," olarak açıkladı
^ Peo, TV-TS Tapestry Board of Advisors, Roger E. "Transcinsiyet Davranışının 'Kökenleri' ve 'Tedavileri'". The TV-TS Tapestry. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
^ "First International Conference on Transgender Law and Employment Policy (1992)". organizational pamphlet. ICTLEP/. 1992. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. Transcinsiyetli bireyler; hangi cinsel yönelimden, ırktan, mezhepten, dinden, yaştan veya fiziksel engel derecesinden olursa olsun tüm transseksüelleri, transcinsiyetçileri ve her iki cinsten diğer crossdresser'ları, her iki yönde (erkekten kadına veya kadından erkeğe) geçiş sürecinde olanları kapsar.
^ ^a ^b Benjamin, H. (1966). The transsexual phenomenon. New York: Julian Press, page 23.
^ Gaughan, Sharon (19 Ağustos 2006). "What About Non-op Transsexuals? A No-op Notion". TS-SI. 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2008. Şablon:İnconsistent citations^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ Conway, Lynn (2003). "The Strange Saga of Gregory Hemingway". 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.
^ Schoenberg, Nara (19 Kasım 2001). "The Son Also Falls From elephant hunter to bejeweled exhibitionist, the tortured life of Gregory Hemingway". CHICAGO TRIBUNE. 20 Kasım 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^
*In April 1970, TV Guide published an article which referenced a post-operative transsexual movie character as being "transgendered."("Sunday Highlights". TV Guide. 26 Nisan 1970. 4 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. [R]aquel Welch (left), moviedom’s sex queen soon to be seen as the heroine/hero of Gore Vidal's transgendered "Myra Breckinridge"… )
- In the 1974 edition of Clinical Sexuality: A Manual for the Physician and the Professions, transgender was used as an umbrella term and the Conference Report from the 1974 "National TV.TS Conference" held in Leeds, West Yorkshire, UK used "trans-gender" and "trans.people" as umbrella terms.(Oliven, John F. (1974). Clinical sexuality: A Manual for the Physician and the Professions (3. bas.). University of Michigan (digitized Aug 2008): Lippincott. ss. 110, 484-487. ISBN 9780397503292. 5 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. "Transgender deviance" p 110, "Transgender research" p 484, "transgender deviates" p 485, Transvestites not welcome at "Transgender Center" p 487 ), (2006). The Transgender Phenomenon (Elkins, Richard; King, Dave (2006). The Transgender Phenomenon. Sage. s. 13. ISBN 9780761971634. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. )
- However A Practical Handbook of Psychiatry (1974) references "transgender surgery" noting, "The transvestite rarely seeks transgender surgery, since the core of his perversion is an attempt to realize the fantasy of a phallic woman."(Novello, Joseph R. (1974). A Practical Handbook of Psychiatry. University of Michigan, digitized August 2008: C. C. Thomas. s. 176. ISBN 9780398028688. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. )

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Curlie'de Transgender (DMOZ tabanlı) (İngilizce)
Avrupa transgender şebekesi14 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[1] Hekimoğlu, Fatma Mahperi (2017). "Psikiyatri Araştırmalarında ve Klinik Uygulamalarda Etik Standartların Önemi: Gey, Lezbiyen, Biseksüel ve Transgender Popülasyonu". Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi. 25 (3): 108-115. doi:10.5336/mdethic.2017-58390. ISSN 1303-4332. 10 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2020.

[sözlük-2] Gedizlioğlu, Deniz (Eylül 2020). "LGBTİ+ Hakları Alanında Çeviri Sözlüğü" (PDF). Kaos GL. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2021.

[glaad.org-3] Gay and Lesbian Alliance Against Defamation. "GLAAD Media Reference Guide - Transgender glossary of terms" 5 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "GLAAD", USA, May 2010. 24 Şubat 2011'de erişildi.

[4] Human Rights Watch (2008). Kurtuluşumuz İçin Bize Bir Yasa Gerek. ss. s. 9. ISBN 1-56432-317-X.

[usi-5] "USI LGBT Campaign - Transgender Campaign". Retrieved 11 January 2012.

[6] "transgender". Nişanyan Sözlük. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2021.

[7] A., R. (Ağustos 1965). "Book Reviews and Notices: Sexual Hygiene and Pathology". American Journal of the Medical Sciences. 250 (2). s. 235. doi:10.1097/00000441-196508000-00054. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2012.

[8] Oliven, John F. (1965). Sexual Hygiene and Pathology. s. 514. Where the compulsive urge reaches beyond female vestments, and becomes an urge for gender ("sex") change, transvestism becomes "transsexualism." The term is misleading; actually, "transgenderism" is what is meant, because sexuality is not a major factor in primary transvestism. Psychologically, the transsexual often differs from the simple cross-dresser; he is conscious at all times of a strong desire to be a woman, and the urge can be truly consuming.

[TGP-9] Elkins, Richard; King, Dave (2006). The Transgender Phenomenon. Sage. ss. 13-14. ISBN 9780761971634. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.

[sstrykerone-11] Stryker, S. (2004), "... lived full-time in a social role not typically associated with their natal sex, but who did not resort to genital surgery as a means of supporting their gender presentation ..." in Transgender 21 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from the GLBTQ: an encyclopedia of gay, lesbian, bisexual, transgender and queer culture. Retrieved on 2007-04-10.

[12] The Radio Times (1979: 2 June)

[13] Parker, Jerry (18 Ekim 1979). "Christine Recalls Life as Boy from the Bronx". Newsday/Winnipeg Free Press. 25 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. “Trans-cinsiyeti anladığınızı söylüyorsanız,” diyen trans bireyler, “öyleyse cinsiyetin yatak partnerleriyle olmak zorunda olmadığı, kimlikle olmak zorunda olduğunu anlarsınız.”

[14] "News From California: 'Transgender'". Appeal-Democrat/Associate Press. 11 Mayıs 1982. s. A-10. 12 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. bu tür operasyonlar geçiren kimseleri tanımlarken transseksüel yerine “transcinsiyet“ kullandı ve bunu “Cinsellik kiminle uyuduğundur, fakat cinsiyet ise kim olduğundur," olarak açıkladı

[15] Peo, TV-TS Tapestry Board of Advisors, Roger E. "Transcinsiyet Davranışının 'Kökenleri' ve 'Tedavileri'". The TV-TS Tapestry. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.

[16] "First International Conference on Transgender Law and Employment Policy (1992)". organizational pamphlet. ICTLEP/. 1992. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. Transcinsiyetli bireyler; hangi cinsel yönelimden, ırktan, mezhepten, dinden, yaştan veya fiziksel engel derecesinden olursa olsun tüm transseksüelleri, transcinsiyetçileri ve her iki cinsten diğer crossdresser'ları, her iki yönde (erkekten kadına veya kadından erkeğe) geçiş sürecinde olanları kapsar.

[benjaminscale-17] Benjamin, H. (1966). The transsexual phenomenon. New York: Julian Press, page 23.

[Ts-Si_Gaughan-18] Gaughan, Sharon (19 Ağustos 2006). "What About Non-op Transsexuals? A No-op Notion". TS-SI. 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2008. Şablon:İnconsistent citations^{[ölü/kırık bağlantı]}

[Hemingway1-19] Conway, Lynn (2003). "The Strange Saga of Gregory Hemingway". 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.

[Hemingway2-20] Schoenberg, Nara (19 Kasım 2001). "The Son Also Falls From elephant hunter to bejeweled exhibitionist, the tortured life of Gregory Hemingway". CHICAGO TRIBUNE. 20 Kasım 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015.

[10] *In April 1970, TV Guide published an article which referenced a post-operative transsexual movie character as being "transgendered."("Sunday Highlights". TV Guide. 26 Nisan 1970. 4 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012. [R]aquel Welch (left), moviedom’s sex queen soon to be seen as the heroine/hero of Gore Vidal's transgendered "Myra Breckinridge"… )
In the 1974 edition of Clinical Sexuality: A Manual for the Physician and the Professions, transgender was used as an umbrella term and the Conference Report from the 1974 "National TV.TS Conference" held in Leeds, West Yorkshire, UK used "trans-gender" and "trans.people" as umbrella terms.(Oliven, John F. (1974). Clinical sexuality: A Manual for the Physician and the Professions (3. bas.). University of Michigan (digitized Aug 2008): Lippincott. ss. 110, 484-487. ISBN 9780397503292. 5 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. "Transgender deviance" p 110, "Transgender research" p 484, "transgender deviates" p 485, Transvestites not welcome at "Transgender Center" p 487 ), (2006). The Transgender Phenomenon (Elkins, Richard; King, Dave (2006). The Transgender Phenomenon. Sage. s. 13. ISBN 9780761971634. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. )

However A Practical Handbook of Psychiatry (1974) references "transgender surgery" noting, "The transvestite rarely seeks transgender surgery, since the core of his perversion is an attempt to realize the fantasy of a phallic woman."(Novello, Joseph R. (1974). A Practical Handbook of Psychiatry. University of Michigan, digitized August 2008: C. C. Thomas. s. 176. ISBN 9780398028688. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. )

[21] In the 1974 edition of Clinical Sexuality: A Manual for the Physician and the Professions, transgender was used as an umbrella term and the Conference Report from the 1974 "National TV.TS Conference" held in Leeds, West Yorkshire, UK used "trans-gender" and "trans.people" as umbrella terms.(Oliven, John F. (1974). Clinical sexuality: A Manual for the Physician and the Professions (3. bas.). University of Michigan (digitized Aug 2008): Lippincott. ss. 110, 484-487. ISBN 9780397503292. 5 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. "Transgender deviance" p 110, "Transgender research" p 484, "transgender deviates" p 485, Transvestites not welcome at "Transgender Center" p 487 ), (2006). The Transgender Phenomenon (Elkins, Richard; King, Dave (2006). The Transgender Phenomenon. Sage. s. 13. ISBN 9780761971634. 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. )

[22] However A Practical Handbook of Psychiatry (1974) references "transgender surgery" noting, "The transvestite rarely seeks transgender surgery, since the core of his perversion is an attempt to realize the fantasy of a phallic woman."(Novello, Joseph R. (1974). A Practical Handbook of Psychiatry. University of Michigan, digitized August 2008: C. C. Thomas. s. 176. ISBN 9780398028688. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. )

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[not 1]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

g t d Cinsel yönelim
Cinsel yönelimler	Aseksüellik · Biseksüellik · Heteroseksüellik · Homoseksüellik/Eşcinsellik
Yönelimsiz	Panseksüellik · Poliseksüellik · İnterseks · Üçüncü cinsiyet · İki ruhlu
Araştırmalar	Biyoloji ve cinsel yönelim · Doğum öncesi hormonlar ve cinsel yönelim · Doğum sırası ve erkeklerin cinsel yönelimi · Nöroloji ve cinsel yönelim · Çevre ve cinsel yönelim · Kinsey ölçeği
Diğer	BDSM · Hayvanlarda eşcinsel davranışlar · Erkek cinselliği · Kadın cinselliği · Gey dostu · Heteronormativite · Seksoloji · Cinsel yönelimler ve askerlik hizmeti
Ana kategori

g t d İnterseks konuları
İnterseks hakları ve yasal konular	Zorunlu kısırlaştırma Ayrımcılık İnterseks hakları Yasal tanınma Tıbbî müdahale Cinsiyet ataması Cinsiyet özellikleri (yasal isnat) Ülkelerde interseks hakları
Tıp ve biyoloji	Cinsiyet gelişim bozuklukları Hermafroditlik Tıbbî müdahale Cinsiyet farklılıkları
Toplum ve kültür	Sivil toplum örgütleri Kurgu karakterler‎ Filmler Bayrak İnterseks ve LGBT Edebiyat Kişiler Din Sporda cinsiyet doğrulama Televizyon
Tarih ve olaylar	Tarih Ameliyat zaman çizelgesi İnterseks Farkındalık Günü İnterseks Anma Günü Uluslararası İnterseks Forumu
Ayrıca bakınız	Çocuk hakları Engellilik haklar Cinsiyet LGBT Androginos Üçüncü cinsiyet Trans Tıp etiği Hak Cins

Trans (cinsiyet) nedir?, Trans (cinsiyet) anlamı nedir?, Trans (cinsiyet) ne demektir?