The Day of the Doctor, Birleşik Krallık bilimkurgu dizisi Doctor Who'nun 50. yıl özel bölümüdür. Steven Moffat tarafından yazılmıştır.^[13] Faith Penhale ise yapımcılığı üstlenmiştir. 23 Kasım 2013 tarihinde BBC One kanalının 2D ve 3D versiyonunda gösterilmiştir. Birçok ülkede eş zamanlı olarak yayınlanmıştır.^[14] Ayrıca İngiltere genelinde sinemalarda aynı anda 3D olarak gösterilmiştir.^[15]

Daha önce Onuncu Doktor ve Rose Tyler'ı oynayan David Tennant ve Billie Piper bu bölümde oynamıştır.^[16] John Hurt Doktor'un önceki bilinmeyen rejerasyonunu canlandırmıştır.^[17][18] Ayrıca bu bölümde klasik serinin Terror of the Zygons (1975) adlı bölümünde olan uzaylı Zygonlar ile^[19] Dalekler geri dönmüştür.^[20]

Kısa bölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Steven Moffat tarafından yazılan "The Night of the Doctor" (14 Kasım 2013) ve "The Last Day" (21 Kasım 2013) adlı iki kısa bölüm, Doktor'un kendi ırkı Zaman Lordları ile onun düşmanı Dalekler arasında geçen Zaman Savaşı'nı tasvir eden "The Day of the Doctor" bölümünden kısa süre önce çıkmıştır.

"The Night of the Doctor" kısa bölümünde Sekizinci Doktor'un Savaş Doktoru'na rejenerasyonu gösterilmiştir. Bir uzay gemisi kazası sonrasında Karn Kardeşliği tarafından geçici olarak kendine getirildikten sonra Doktor, kardeşler tarafından Zaman Savaşı'nı sona erdirmek için harekete geçmeye ikna edilir ve Kardeşlik ona rejenerasyonunu kontrol etmek için bir dizi iksir sunar.

"The Last Day" kısa bölümü ise Gallifrey'nin Arcadia şehrinin Dalekler tarafından düşürülmesi üstüne kafasına bir kamera yerleştirilmiş bir askerin birinci şahıs bakış açısıyla çekilmiştir. "Arcadia'nın Düşüşü", "The Day of the Doctor" bölümünün merkez olarak aldığı Zaman Savaşı'nın nedeni olarak gösterilir.

Konu[değiştir | kaynağı değiştir]

Zaman Lordları ve Dalekler arasındaki Zaman Savaşı'nın ortasında kalan Savaş Doktor'u -On Birinci Doktor'dan 400 yaş daha genç olan rejenerasyonu- her iki tarafı da yok etmek için An adlı eski ve duyarlı bir silahı kullanmaya karar verir. An'ın insansı arayüzü, Rose Tyler'ı taklit ederek Zaman Lordları öldükten sonra Doktor'un kurtulacağını ve geleceğinin nasıl olacağını gösterir. An, 1562 İngiltere'sinde Onuncu ve On Birinci Doktor'u bir araya getirecek olan bir zaman çatlağı açar. 1562 yılında Zygonlar Zaman Lordlarının durağanlık küpleriyle yapılan üç boyutlu tabloların içine girer ve şimdiki zamanda ortaya çıkmak için askıya alınmış animasyonda yer alır. Günümüzde National Gallery'deki tablolardan çıktıktan sonra Zygonlar, Londra Kalesi'nde UNIT tarafından tutulan silah ve teknolojiyi kullanabilmeleri için UNIT üyelerinin şekline bürünür.

UNIT başkanı Kate Stewart, Kulenin altında Londra ile birlikte ileri teknolojiyi yok edecek bir nükleer savaş başlığı için geri sayım başlatır. TARDIS'i Kuleye indiremeyen Doktorlar, durağanlık küpü teknolojisini kullanarak Kule'deki tablodan çıkar. UNIT'in zihin silme ekipmanını kullanarak UNIT üyelerini ve Zygonların hangisinin hangisi olduğunu geçici olarak hatırlamamalarını ve iki Kate'in de gerimi sayımı durdurmalarını sağlar. Ardından içerideki herkes bir barış anlaşması müzakere eder.

Anı patlatmanın uzun vadede daha fazla hayat kurtaracağına ikna olan Savaş Doktoru, kendi zamanına geri döner. Diğer iki Doktor, Anı patlatmasına yardım etmek amacıyla onu takip eder. Clara, Doktor'un halkını yok etmemede ısrar ettiğinde Doktorlar, alternatif bir çözüm tasarlar. Doktorlar, diğer on rejenerasyonunun yardımıyla, bir cep evrende Gallifrey'i dondurmak için durağanlık küpü teknolojisini kullanmayı planlar. Gallifrey ortadan kaybolduğunda, çevredeki Dalek savaş gemileri kaçınılmaz çapraz ateşte yok olacaktır.

Gallifrey ortadan kaybolduktan sonra, Doktorlar ve Clara planın işe yarayıp yaramadığından emin olmadan Galeri'ye geri dönerler. Savaş Doktoru ve Onuncu Doktor, neler olduğunu hatırlamayacaklarını fark eder ve kendi zamanlarına döndüklerinde suçluluk duygularını sürdürmeye devam edeceklerdir. Davaş Doktoru ayrıldıktan sonra rejenerasyon geçirmeye başlar. Planın işe yaradığını ima eden bir küratör, On Birinci Doktor'a üç boyutlu tablolardan birine Gallifrey'in Düşüşü Artık Yok adı verildiğini açıklar. Onbirinci Doktor, Gallifrey'i bulmaya karar verir.

Önceki bölümlerle bağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Dizinin 50. yılına özel olan bölüm, önceki bölümlere ait çok sayıda gönderme içermektedir. 1963 yılında ilk kez ilk hikâyede kullanılan açılış jeneriği bu bölümde de kullanılmıştır. Bölümün başında görünen Coal Hill School, 1963 yılında Dünya'da Doktor'un torunu Susan Foreman'ın okuduğu okuldur ve 1988 yılındaki Remembrance of the Daleks hikâyesinde bu okuldan bahsedilmiştir. Okulun tabelasına göre okul müdürlerinden biri Birinci Doktor'un ilk üç yol arkadaşından biri ve fen öğretmeni olan Ian Chesterton'dır. Başkan W. Coburn ise An Unearthly Child bölümünün yönetmeni Waris Hussein ve senaristi Anthony Coburn'a göndermedir.^[21] Clara'nın Coal Hill School'dan çıktıktan sonra TARDIS'in içine doğru sürdüğü motosiklet, On Birinci Doktor'un "The Bells of Saint John" bölümünde kullandığı yerçekimsiz motosiklettir. Clara'nın motosikleti sürdüğü saat 5:16, An Unearthly Child hikâyesinin ilk kez BBC TV'de yayınlandığı saattir (ilk yayın 23 Kasım 1963 tarihinde planlanan 17:15 GMT'den 1 dakika 20 saniye sonradır).^[22][23]

TARDIS UNIT tarafından helikopterle alındığında, UNIT'e atıfta bulunmak için kullanılan çağrı işareti, kızı Kate'in UNIT komutanı olarak gösterildiği Tuğgeneral Lethbridge-Stewart'ınkini yansıtan "Greyhound lideri"dir.^[24] Lethbridge-Stewart, Üçüncü Doktor döneminin ve ardıllarının birkaç bölümünde ana karakterlerden biridir. İlk kez İkinci Doktor'un The Web of Fear (1968) hikâyesinde ve en son Yedinci Doktor'un Battlefield (1989) hikâyesinde görünürken bunlara göndermede bulunulmuştur. Tuğgeneralin Doktor'un çeşitli yol arkadaşlarıyla resmi gösterilmiştir. Doktor dönemi hikâyelerinin 1970'lerde mi yoksa 1980'lerde mi gerçekleştiği ile ilgili UNIT tarih tartışması, Kate Stewart tarafından diyalog hâlinde, olayların "arşivleme protokolüne bağlı olarak 70'lerde veya 80'lerde" meydana geldiğinden bahsetmiştir.^[24]

Onuncu Doktor dönemi de büyük ölçüde yeniden ziyaret edilmiştir. Kraliçe I. Elizabeth ile olan evliliğinden "The Shakespeare Code" ve "The End of Time" bölümlerinde bahsedilmiş ve sonunda bu bölümde gösterilmiştir.^[25] Onuncu Doktor, daha önce "Doomsday" (2006) bölümünde Arcadia'nın Düşüşüne değinmiştir. On Birinci Doktor, Clara'ya durumun "zaman zingo" olduğunu söylediğinde ve Savaş Doktoru onunla alay edince, Onuncu Doktor, "Böyle şeyleri nereden bulur hayatta bilmem," demiştir. Bu repliği ilk kez Onuncu Doktor "Blink" (2007) bölümünde kullanmıştır.^[25] Ayrılırken Trenzalore hakkında öğrendikleri üzerine Onuncu Doktor, "Gitmek istemiyorum", demiştir. On Birinci Doktor, Clara'ya "The End of Time" bölümünde rejenerasyon geçirirken de kullanmış olduğu repliğe göndermede bulunarak onun "hep böyle dediğini" söylemiştir.^[21] An silahı ilk kez "The End of Time" bölümünde bahsedilirken,^[26] şimdiye kadar derinlemesine araştırılmamıştır. An silahı insansı şekil olarak Rose Tyler'ın birinci sezonun son bölümü olan "The Parting of the Ways"te (2005) Zaman Girdabını emdiği "Kötü Kurt" kişiliği ile görünmüştür.^[21] Zygon'larla müzakere sırasında Kate, "The Christmas Invasion" (2005) bölümündeki Sycorax'tan bahsetmiştir.

Diğer göndermeler, daha önceki çok Doktor'lu yıldönümü hikâyeleri olan The Three Doctors (1973) ve The Five Doctors (1983) üzerine yapılmıştır.^[24] On Birinci Doktor'un Onuncu Doktor ve Savaş Doktoru'nu giyimleri ve görünüşü hakkında "Spor Ayakkabı ve Dede" olarak nitelendirmesi, Birinci Doktor'un The Three Doctors bölümünde kendinden sonraki iki rejenerasyonunu "bir züppe ve bir palyaço" olarak nitelendirmesine benzemektedir.^[24] Zaman Lordlarının Doktor için söylediği "Az önce daha iyi olduğunu bilmiyordum. On ikisi birden gelmiş," sözlerine benzer şekilde daha önce The Three Doctors bölümünde Tuğgeneral: "Üçü birden ha? Az önce daha iyi olduğunu bilmiyordum," demiştir.^[27] Tuğgeneral'in ikinci sezondaki diyalogundan daha fazlası, Kate'in "Cromer" adlı bir olay raporu istediği zaman; önceki hikâyede, başka bir evrene taşındıktan sonra, Tuğgeneral başlangıçta kıyı Norfolk kasabası yakınında olduğuna inanıyordu.^[28] Birinci Doktor'un The Five Doctors hikâyesinde Beşinci Doktor'a söylediği gibi, Onuncu Doktor da On Birinci Doktor'a "geleceğinin güvenli ellerde olmasını bildiğinin güzel olduğunu" söylemiştir.^[29] Savaş Doktoru göründüğünde Clara'nın söylediği "Sanırım sayıları üçe çıktı," sözüne cevaben Kate'in "Bunun emsalleri de görülmüştür," sözü The Three Doctors hikâyesine göndermedir.^[24]

Özel bölümde geçmiş bölümlerden bazı replikler de tekrarlanmıştır. On Birinci Doktor, Üçüncü Doktor'un "kutupları tersini çevir" repliğini mizahî şekilde söylemiştir. TARDIS, Farklı konsol odalarını kullanan üç Doktorun varlığını telafi etmeye çalışırken, On Birinci Doktor'un konsol odası görünmeden önce Onuncu Doktor ve Savaş Doktoru'nun konsol odaları görünmüştür.^[29] Onuncu Doktor, On Birinci Doktor'un konsoluna, "Yeniden dekore etmişsin! Sevmedim", demiştir. Bu repliği ilk kez The Three Doctors bölümünde İkinci Doktor, Üçüncü Doktor'a söylerken; daha sonra bu replik sırayla İkinci ve On Birinci Doktor tarafından The Five Doctors ve "Closing Time" (2011) bölümlerinde kullanılmıştır.^[21]

Ekip[değiştir | kaynağı değiştir]

Doktor[değiştir | kaynağı değiştir]

• On Birinci Doktor rolüyle Matt Smith.
• Onuncu Doktor rolüyle David Tennant. Flashback ve arşiv görüntüleri hariç, Tennant en son 1 Ocak 2010 tarihinde The End of Time bölümünde Doktor rolünü oynamıştır.
• Savaş Doktoru rolüyle John Hurt, Doktor'un "unutulmuş" eski rejenerasyonudur. Kostümcüsü Howard Burden, onun kostümünü Sekizinci ve Dokuzuncu Doktorun kostümlerinin karışımını yapmıştır. Ancak BBC'den bunun hakkında bir açıklama gelmemiştir.
• Sırayla Dokuzuncu, Sekizinci, Yedinci, Altıncı, Beşinci, Dördüncü, Üçüncü, İkinci ve Birinci Doktor rolleriyle Christopher Eccleston, Paul McGann, Sylvester McCoy, Colin Baker, Peter Davison, Tom Baker, Jon Pertwee, Patrick Troughton ve William Hartnell. Tüm bu oyuncuların arşiv görüntüleri kullanılmıştır. Hepsi sırayla "Doktor" adıyla gösterilmiştir.
• John Guilor, Birinci Doktor için kafa sesi tekniğini kullanarak William Hartnell'ın sesini taklit etmiştir.^[30]
• On İkinci Doktor rolüyle Peter Capaldi, kısa ve adının geçmediği şekilde görünmüştür (sadece gözleri ve alnı). Ardından 2013 Noel özel bölümü "The Time of the Doctor"da Smith'ten rolü devralmıştır.^[31][32]
• Ayrıca Tom Baker, bölümün sonunda on Birinci Doktor'u Gallifrey'yi kurtarışıyla bilgilendiren Küratör rolüyle görünmüş ve onun adı bu rolle geçmemiştir. Rolde de Dördüncü Doktor'a benzediği ima edilse de, açıklanmamıştır.^[31][32]

Ekibin diğer üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Yol arkadaşı Clara Oswald rolüyle Jenna Coleman. İlk kez bölümün başında isim gösterildiği yerde "Louise" ismi çıkarılmış ve Jenna Coleman olarak gösterilmiştir.^[33]
• Gallifrey'nin An adlı süper silahının arayüzü olan Rose Tyler rolüyle Billie Piper. Piper en son Rose Tyler rolüyle dördüncü sezonun The End of Time adlı bölümünde oynamıştır.^[16]
• Daha önce The Power of Three" adlı bölümde çıkan Tuğgeneral'in kızı Kate Stewart rolüyle Jemma Redgrave.^[4] Redgrave, ayrıca Stewart'ın kılığına giren Zygon'u oynamıştır.
• Kraliçe I. Elizabeth ve onun Zygon kopyası rolüyle Joanna Page.^[2][3][34]
• Osgood ve onun Zygon kopyası rolüyle Ingrid Oliver.^[5] Oliver çekimlerde Dördüncü Doktor'un atkısıyla göründü.^[35]
• Zaman Lordu Androgar rolüyle Peter de Jersey.^[7]
• Gallifrey'nin Generali rolüyle Ken Bones.^[6]
• McGilliop rolüyle Jonjo O'Neill.
• Zygon rolleriyle Aidan Cook ve Paul Kasey.
• Dalekler ve Zygonları seslendiren Nicholas Briggs.
• Dalek rolleriyle Barnaby Edwards ve Nicholas Pegg.

Yayın[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölüm, BBC tarafından 76 ülkede aynı anda yayınlanmıştır.^[14][36] Dünya'nın en büyük televizyondan aynı anda yayınlanan dizisi olması planlanmıştır.^[37] Birleşik Krallık'ta BBC kanalı aracılığıyla 3D olarak yayınlanmıştır.^[15]

Bölüm İngiltere saati ile 19:50'de yayınlanmıştır.^[38]

Yayıncılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki ülkeler "The Day of the Doctor" adlı bölümü saat dilimlerine bağlı olarak 23 - 24 Kasım 2013 tarihinnde yayınlanmıştır.^[39]

Ülke	Kanal
Arjantin	BBC Entertainment ve BBC HD (televizyon) Cinemark ve Hoyts (sinema)
Avustralya	ABC1 (television) Hoyts, Event Cinemas ve Village Cinemas (sinema)
Avusturya	Haydn ve UCI (sinema)
Belçika	BBC1
Bolivya  Kosta Rika  Dominik Cumhuriyeti  El Salvador  Guatemala  Honduras  Nikaragua  Paraguay  Uruguay  Venezuela	BBC Entertainment ve BBC HD
Botsvana  Kamerun  Kongo DC  Eritre  Gambiya  Gana  Hong Kong  Kenya  Liberya  Malavi  Malezya  Mauritius  Namibya  Nijerya  Polonya  Ruanda  Seyşeller  Sierra Leone  Singapur  Güney Afrika  Güney Sudan  Esvatini  Uganda  Zambiya  Zimbabve	BBC Entertainment
Brezilya  Şili  Kolombiya  Ekvador  Meksika  Panama  Peru	BBC Entertainment ve BBC HD (televizyon) Cinemark (sinema)
Kanada	Space (televizyon) Ztele (televizyon) Cineplex (sinema)[40]
Danimarka	Cinemaxx (sinema)
Finlandiya	Yle
Fransa	France 4
Almanya	Fox (televizyon) Cinemaxx, Cine Star and UCI (sinema)
İsrail	yes Action
İtalya	RAI
Kazakistan	Kinopark ve Chaplin Cinema (sinema)
Yeni Zelanda	Prime (10 dakika gecikmeli) Event Cinemas (sinema)
Norveç	Fredrikstad Kino, Kristiansand Kino, Trondheim Kino, Volda Filmteater, Ringen Kino ve Bergen Kino (sinema)
Rusya	Carousel and NST (televizyon) CoolConnections (sinema)
Güney Kore	BBC Entertainment ve KBS2
İspanya	Cinesa (sinema)[41]
İsveç	Bio Roy ve Tumbascenen Bio (sinema)
Türkiye	CNBC-e
Birleşik Krallık	BBC One, BBC One HD ve BBC 3D
ABD	BBC America (televizyon) AMC, Century Theatres, Cinemark ve Regal (sinema)
İzlanda	Bíóparadís (sinema)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Resmî Doctor Who 50. yıl web sitesi 12 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.