Terni (il)

Terni ili
Provincia di Terni
Terni ili; Provincia di Terni
İl
	; Bayrak ; Arma
Ülke	İtalya
Bölge	Umbria
Başkent	Terni
Komün sayısı	33
İdare
• Başkan	Gianpiero Lattanzi
Yüzölçümü
• Toplam	2,122 km²
Nüfus (28 Şubat 2016)
• Toplam	228,236
• Yoğunluk	110/km²
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodları	075, 0744, 0763
Plaka kodu	TR

Ternı ili (İtalyanca: Provincia di Terni), orta İtalya'da Umbria bölgesinin ili olup merkezi ismini aldığı Terni şehridir. Terni ili 1927'de Perugia iline bağlı olan komünlerden kurulmuştur. İlin alanı 2.122 km² olup bu ile bağlı olan 33 belde bulunur.

Coğrafi konumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ternı ili kuzeyinde Perugia ili; doğusunda, güneyinde ve batısında Lazio Bölgesine bağlı olan Rieti ili ve Viterbo ili ve kuzeybatısında ise Toskana Bölgesi'ne dahil olan Siena ili bulunur.

Ternı ili Umbria bölgesinin güney-batısından oluşur. "Nera Nehri" vadisinin Velino Nehri ile birleşmesine kadar olan aşağı kısmını ve sonra Tiber Nehri'nin doğusunu, yani Nera Nehri ile birleşme mevkinden Chiani ve Paglıa nehirleriyle birleşme noktasına kadar olan kısmını, içinde bulundurur. İlin arazisi büyük ovalar ve vadiler ve orman ağaçları dikilmiş yüksekçe tepeleri kapsar.

Tepelik arazide Terni ve Orvieto arasında orta irtifada Mount Peglia (837m) ile Monte Croce di Serra (994m) zirveleri; 1672m. zirveli Monte Aspra;yı içinde bulunduran Valerina dağlık yöresi; 1121m irtifalı Monte Torre Maggiore'yi içine alan Martanı silsilesi ve Cascate delle Marmore bulunur.

İlin Rieti ili ile sınırındndan güneydoğuya doğru zirveleri Monte Argento (435m) ve Monte Terminuto (897 m)) olan bir diğer dağ silsilesi bulunur. Civarında Miranda beldesi bulunan Monte Terminuto'dan sonra bu silsile daha da yükselir; "Stroncolino Cimitelle Mount" (1130 m) ve "Mount Macchialunga" (1158 m) bu kesimdedirler. Montosa'nın güneyine ve güneydoğusunda Amelia, Narni ve Calvi'ye doğru Monte Arnate (551 m), Monte San Croce (452 m), Monte Trassiuarı (614 m), Monte Bandita (668 m) ve Monte San Pancrazio (1118 m) zirveleri olan bir diğer dağ silsilesi de bulunur. Ternı ilinin en kuzey kısmında bulunan 5 belediye Yüksek Orvieto yaylasının önemli kısmını oluştururlar.

Ternı ilindeki birçok nehir üzerinde barajlar yapılanarak hidroelektrik üretilmekte ve bu barajlar arkasında şu yapma goller bulunmaktadır.

Tiber Nehri üzerinde "Çorbara Golü";
Tiber Nehri üzerinde "Alviano Golü";
Narnı yakınlarında "L'Aia Çayı" üzerinde "Recentino Golü";
"Nera Çayı" üzerinde "San Liberato Golü";
"Marroggia Çayı" üzerinde "Arezzo Golü".
Rieti ili içinde bulunan "Piediluco Golü"nün bir kısmı Ternı ili dahilindedir.

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Terni ili nüfusu (31.8.2010 tahminiyle) 234.268 kişi olup nüfus yoğunluğu 110,39 kişi/km² dir.

Önemli şehirler ve beldeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Terni ilinin 33 belediyesi bulunmaktadır. Nüfus büyüklüğü (31.8.2010 itibarıyla) sırasına göre ilde bulunan yaklaşık 10.000 kişiden büyük nüfuslu belediyeler şunlardır.^[1]

Belde adı	Nüfus	Alan (km²)
Terni	113.064	211,90
Orvieto	21.103	281
Narni	20.393	197
Amelia	12.076	132

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ternı ilinde İtalya'da ilk defa 1884'te demir-çelik fabrikası kurulmuştur ve devamlı revize edilen bu fabrika günümüzde "Thyssen-Krupp Accıaı Specialı Ternı SpA" şirketine aittir. Bu fabrikanın yanında, Terni ilinde silah sanayii de gelişmiştir. Bu nedenle II. Dünya Savaşı sırasında Terni ilinde bulunan demir-çelik ve silah fabrikaları büyük müttefik hava güçleri bombardımanlarına sahne olmuştur. İlin merkezi olan Terni şehri neredeyse yerle bir olmuş ve savaştan sonra tümüyle yeniden yapılmıştır.

Ternı ili İtalya turizminin en önemli merkezlerini ihtiva eder. Orvieto ve etrafında bulunan tarihsel ve doğal görülecek yerler yörel, milli ve uluslararası turizm merkezleridir. Bunlar arasında Cascata delle Marmore, Valnerina ternana, Narni ve Amelia bulunur.