Steve Wozniak
Doğum	Stephen Gary Wozniak 11 Ağustos 1950 (73 yaşında) San Jose, Kaliforniya, ABD
Milliyet	ABD  Polonya
Diğer ad(lar)ı	Woz Berkeley Blue Rocky Clark
Eğitim	Elektrik Mühendisliği ve Bilgisayar Bilimleri Lisansı, Kaliforniya Üniversitesi, 1987[1][2]
Mezun olduğu okul(lar)	KU Berkeley (B.S.) De Anza College Colorado Boulder Üniversitesi Homestead Lisesi
Meslek	Elektronik mühendisi Girişimci Bilgisayar programcısı
Tanınma nedeni	Apple'ın kurucu ortağı Apple I geliştiricisi Apple II ortak geliştiricisi Steve Jobs ile kişisel bilgisayar devriminin öncüsü
Özvarlık	100 milyon $[3]
Evlilik	Alice Robertson (1976-1980) Candice Clark (1981-1987) Suzanne Mulkern (1990-2004) Janet Hill (2008)
Partner(ler)	Kathy Griffin (2007-2008)
Çağrı işareti	ex-WA6BND (ex-WV6VLY)
Resmî site	woz.org

Stephen Gary Wozniak (d. 11 Ağustos 1950, San Jose, Kaliforniya), ABD doğumlu bilgisayar bilimcisidir. Polonya kökenli bir ailedendir. Steve Jobs'la birlikte Apple Bilgisayar şirketini kurmuştur. 1970'lerdeki kişisel bilgisayar devrimine büyük katkılarda bulunan buluşları ve cihazlarıyla tanınır. 1970'lerin ortasında Apple I ve Apple II isimli bilgisayarları geliştirmiştir. Apple II büyük bir başarı kazanarak 1970'lerde ve 1980'lerin başında en çok satan kişisel bilgisayar olmuştur.

Wozniak'ın birçok takma adı vardır, örneğin "The Woz", "Wonderful Wizard of Woz" (Woz'un Harika Büyücüsü) ve "iWoz" (birçok Apple ürününün ismine nazire). "WoZ" ("Wheel of Zeus" (Zeus'un Tekerleği)'nin kısaltması) aynı zamanda Wozniak'ın kurduğu şirketin de adıdır. İçedönük bir kişi olarak bilinir, ünlü olmasından rahatsızlık duyar. Apple Bilgisayar'ın "Öteki Steve'i" olarak da adlandırılır. Daha iyi tanınan Steve Jobs ise, Apple Şirketi'nin icra kurulu başkanıydı.

Apple'ın kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Wozniak 1975'te okumakta olduğu Berkeley Üniversitesi'nden ayrılır ve ileride kendisini ünlü yapacak olan bilgisayarı tasarlar. Ne var ki, niyeti Palo Alto, Kaliforniya'da yer alan elektronikçilerin bir hobi kulübü olan Homebrew Computer Club[1] 18 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Ev Yapımı Bilgisayar Kulübü) üyelerini etkilemeye çalışmaktı. Bu nedenle projesinin henüz yaygın bir tanınmışlığı yoktu.

1970'te Wozniak'ın bir mainframe (anaçatı) bilgisayar üzerinde çalıştığı şirkete Steve Jobs yaz stajına geldiğinde arkadaş olurlar. Wozniak otobiyografisi iWoz'da [2] 7 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. belirttiği üzere Jobs bilgisayarı tümüyle bir araya getirilmiş biçimde satışa çıkarma fikri vardı. Wozniak, başlangıçta şüpheyle yaklaşmasına rağmen, daha sonra Jobs'un "başarılı olamasalar da en azından torunlarına kendi şirketleri kurduklarını söyleyebilecekleri" sözüyle ikna olmuştu. Bazı değerleri eşyalarını (Wozniak'ın Hewlett-Packard hesap makinesi ve Jobs'un Volkswagen karavanı gibi) satarak 1300 $ kazanıp ilk prototipleri Jobs'un yatak odasında, daha sonra yer kalmayınca Jobs'un garajında üretmeye başladılar. Apple I bilgisayarı ilk kez ticari ürün olarak olarak satılan kişisel bilgisayar olan Altair 8800'e benziyordu, ama kullanıcıların hafıza ve arayüz kartları eklemesine uygun bilgisayar veri yolu yapısı yoktu. Bu kartların eklenmesiyle Altair bir bilgisayar terminaline bağlanabiliyor ve BASIC dilinde programlanabiliyordu. Apple I tipik bir hobi ürünüydü. ROM'u olan bir tek-devreli kart üzerinde 20 $'lık bir mikroişlemci (M.O.S. 6502)'den oluşuyordu. Tümüyle işlevsel olmasını sağlayacak bir RAM'i, klavyesi ve ekranı yoktu.

1 Nisan 1976'da Jobs ve Wozniak Apple Computer şirketini kurdular. Wozniak Hewlett-Packard'daki işinden ayrıldı. Apple'ın araştırma ve geliştirmeden sorumlu başkan yardımcısı oldu. Apple I'i 666.66 $ olarak fiyatlandırmaları konusunda Wozniak bu sayıyla Şeytanın Sayısı arasındaki ilişkinin farkında olmadığını, tekrar eden sayıları sevdiği için 500 $ fiyatın üzerine kar payı olarak %33'ünü ekleyip bu sayıya ulaştığını söyler. Jobs ve Wozniak ilk 100 bilgisayarlarını Mountain View, Kaliforniya'da Byte Shop isimli yeni bir bilgisayar mağazası açan Paul Terrell'e satarlar. Terrell, Apple I'in sadece devre kartını satın alır, klavye, ekran ve hatta bilgisayarı yerleştirmek için kasayı da kendisi sağlar.^[4]

Wozniak artık tüm zamanını Apple I'in hatalarını düzeltmeye ve yeni işlevler eklemeye verebilmekteydi. Yeni tasarımı en önemli özellikleri olan basitlik ve kullanılabilirliği sürdürüyordu. Apple II'de Wozniak yüksek çözünürlüklü grafik özelliğini ekledi.^[4] Bilgisayarı artık sadece yazı değil resimler de gösterebiliyordu. Wozniak "Yüksek çözünürlüğü öylesine eklemiştim. Bunu sadece iki çiple sağladım. İnsanların kullanıp kullanmayacağından emin değildim." der. 1978'de pahalı olmayan bir floppy disk kontrol ünitesi ekler. Randy Wiggington'la birlikte basit bir disk işletim ve dosya sistemi yazarlar. Disk işletim sistemi için Shepardson Microsystems şirketi komut hattı arayüzü (command line interface) üretir.

Donanım tasarlamasının yanı sıra, Wozniak Apple'la birlikte başından beri sunulan çoğu yazılımın da mühendisidir. Bir programlama dili yorumlayıcısı, SWEET 16 adıyla bilinen bir sanal 16-bit işlemci kullanım seti, Breakout isimli bir oyun (bilgisayara ses eklemesinin nedenlerinden biri), disk sürücüsünü kontrol etmek için gereken kod ve daha birçok başka programı yazmıştır.

1980'de Apple halka arz işlemini gerçekleştirir. Jobs ve Wozniak artık multi-milyonerdirler.

Uçak kazası[değiştir | kaynağı değiştir]

1981 Şubat'ında Steve Wozniak kaza sonucu Beechcraft Bonanza marka uçağını Santa Cruz Sky Park'tan havalandırırken düşürür. Ulusal Ulaşım Güvenlik Konseyi (NTSB National Transportation Safety Board)'nin araştırmasından çıkan sonuçlara göre Wozniak bu tip bir uçak için yeterli bilgiye sahip değildir, pilotluk belgesinde "yüksek performans" onayı bulunmamaktadır, bu da uçağı kullanmasına engel oluşturmaktadır ve uçağı yeterince bilmemektedir. Kazanın nedeninin erken havalanmaya bağlı olarak uçağın burnunun havaya dikilmesi olarak belirlenir ve bunun sonucunda 12 feet yüksekliğindeki toprak setin içine daldığı kaydedilir. Kazanın sonucu olarak Wozniak'ta geriye dönük bellek yitimi (retrograd amnezi) ve geçici ileriye yönelik bellek yitimi (anterograd amnezi) oluşur. Kazaya ilişkin bir şey hatırlayamaz, hatta bir süre boyunca, bir kaza geçirdiğini bile bilmez. Hastanede kaldığı zamanı ve daha sonrasını hatırlamaz. Uçmak dışında, kazadan önceki günlük uğraşılarına devam eder. O an ne yapmakta olduğunu hatta o günün hangi gün olduğunu hatırlayamaz. Pazar günü işe gidip, Çarşamba günü haftasonu olduğunu sanarak evde kalır.^[4] İnsanların anlattıklarıyla parçaları bir araya getimeye başlar. Apple'ın ilk zamanlarında muhasebe bölümünde çalışan kız arkadaşı Candice Clark'a başına herhangi bir kaza gelip gelmediği sorar, kız arkadaşı olayı anlattığında kısa-süreli hafızası yerine gelir.

O yılın sonunda Wozniak ve Clark nişanlanırlar, evlilik yüzüklerini San Diego'daki bir kuyumcuya ısmarlarlar ve almak için oraya uçarlar.^[4] Wozniak Apple II bilgisayar oyunlarının kayıp anılarını yeniden bulmasında yardımcı olduğunu söyler.

Apple'dan sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Uçak kazasının etkisi geçip kendisine geldiğinde Wozniak Apple'a geri dönmez. 1976 Olimpiyatlarında deniz kayağı dalında başarıları olan bir sporcu olması nedeniyle "Süperkadın" olarak isimlendirdiği Candice Clark'la evlenir.^[5] "Rocky Racoon Clark" (Rocky köpeğinin adı, Clark da eşinin evlenmeden önceki soyadı) adıyla Berkeley Ünivesitesi'ne geri döner ve 1986 yılında sonunda lisans derecesini alır. 1983 yılında Apple ürün geliştirme bölümüne dönmeye karar verdiyse de sadece mühendislik yapmayı ve çalışanlara moral destek olmayı ister.^[4]

1982 ve 1983 yıllarının Mayıs aylarında gelişen teknolojilerle ilgili iki festivale sponsorluk yapar. Bu festivaller teknoloji fuarları olmalarının yanı sıra rock festivalleri olarak müzik, bilgisayar, televizyon meraklılarını bir araya getiren etkinlikler olmuşlardı. Kendilerinden önceki rock festivallerinden (örneğin Woodstock) önemli bir farklılıkları da taşınabilir tuvaletlerin önündeki daha kısa bekleme sırlarıydı. Wozniak bir mühendis olarak ne kadar tuvalet gerekeceğini daha az iyimser bir öngörüyle hesaplamıştı.

1986'da Wozniak adının "Stephen G. Wozniak Başarı Ödülleri" (kısaca Wozzie Ödülleri)'nde kullanılmasına izin vermiş, iş, sanat ve müzik dallarında 6 başarılı "Bay Area" (San Fransisko Körfez Bölgesi) lise ve üniversite öğrencisini ödüllendirmiştir.

Apple sonrası meslek hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Wozniak Apple'daki tam zamanlı işinden 6 Şubat 1987 tarihinde, şirketi kurduktan on iki yıl sonra ayrılır. Buna rağmen hala bir çalışanı olarak maaş almaktadır^[4][6] ve hissedarlarındandır.^[7] Steve Jobs ile bağlarını koparmaz.

1985 yılında Wozniak, dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan'dan "National Medal of Technology" (Ulusal Teknoloji Madalyası) ödülü alır.

1987'de riskli bir girişim olan C.L. 9 isimli şirketi kurar ve ilk "evrensel" TV uzaktan kumandasını geliştirip piyasaya sunar.

Wozniak ögretmenliğe başlar. Beşinci sınıf öğrencilerine ders verir, eğitim alanında hayır işlerinde çalışır. Apple'dan ayrıldıktan sonra, yaşadığı bölgedeki okullarda teknoloji geliştirme programları için bütün mali destek ve teknik yardım sağlar.^[4] ABD'de iki festival düzenlemek için kurduğu Un.U.Son. (Unite Us In Song) (Şarkımıza Katıl) isimli organizasyon şimdi daha çok eğitim ve yardım amaçlı projelerini gerçekleştirmek için çalışmaktadır.^[4]

Aralık 1989'da Kolorado Üniversitesi Wozniak'a Mühendislik alanında Fahri Doktorluk Unvanı verir.^[8] 1997'de "Computer History Museum"[3]15 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bilgisayar Tarihi Müzesi üyesi ilan edilir. Wozniak "Children's Discovery Museum of San Jose"[4] 13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (San Jose Çocuklar için Keşif Müzesi)'nin kuruluşunda en büyük katılımcı ve destekçi olur. Müzenin önündeki caddeye "Woz Way" adı verilerek onurlandırılır.^[9]

2000 yılının Eylül'ünde "National Inventors Hall of Fame"[5] 31 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Ulusal Mucitler Onur Salonu)'na alınır.

2001'de "Wheels of Zeus" (WoZ kısaltmasıyla bilinen) şirketin kurucu ortağı olarak "sıradan insanlara günlük nesneleri bulmaya yardımcı" olacak kablosuz GPS teknolojisi geliştirmeye başlar. 2002'de yeni bir telekomünikasyon teknolojileri girişimi şirketi olan "Ripcord Networks,Inc."in yönetim kurulu'na girerek, hepsi birer eski Apple çalışanı olan Ellen Hancock, Gil Amelio, Mike Connor ve "Wheel of Zeus"un diğer kurucu üyesi olan Alex Fielding'le birlikte çalışmaya başlar. Aynı yıl daha sonra Hip Top'u üreten "Danger, Inc." şirketinin yönetim kuruluna girer. 2004 Mayıs'ında Dr. Tom Miller tarafından aday gösterildiği, kişisel bilgisayar alanındaki katkılarından dolayı "Bilim Doktorası" S.D. unvanını Kuzey Karolina Devlet Üniversitesi'nden alır.

Mayıs 2004'te Kettering Üniversitesi (Flint, Michigan) tarafından Mühendislikte Fahri Doktorluk unvanıyla ödüllendirilir. Nova Southeastern Üniversitesi (Fort Lauderdale, Florida) tarafından "Bilim Doktorası" S.D. unvanını ve Telluride Tech Festivali Teknoloji Ödülünü alır.

2006'da Wheels of Zeus kapanır, teknoloji şirketleri alıp geliştirmeyi hedefleyen Acquicor Technology şirketini eski Apple çalışanlarından Ellen Hancock ve Gil Amelio'yla birlikte kurar.

Eylül 2006'da Wozniak, Gina Smith'le birlikte yazdığı iWoz: From Computer Geek to Cult Icon: How I Invented the Personal Computer, Co-Founded Apple, and Had Fun Doing It[6] 7 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. isimli otobiyografisini yayınlar.

Steve Wozniak hâlen, birisi "prank"ler [7] 29 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. üzerine olan, üç kitap üzerinde çalışıyor.

Popüler kültürde Wozniak[değiştir | kaynağı değiştir]

• Wozniak'a atfedilen bir aforizma, "Camdan fırlatıp atamayacağınız bir bilgisayara asla güvenmeyin" ("Never trust a computer you can't throw out a window"), Civilization IV oyununda oyuncu bilgisayar teknolojisini keşfettiğinde ekranda belirir.
• Camp Nowhere filminde Christopher Lloyd'un oynadığı karakter Dennis Wozniak sahte ismiyle aileleri çocuklarını bilgisayar kampına göndermeleri için kandırır.
• Code Monkeys televizyon dizisinin ilk bölümünde Wozniak kendisinin parodisi olarak yer alır. Sahibi olduğu Gameavision'ı Apple şirketine satar. Dizinin on ikinci bölümünde tekrar belirdiğinde Las Vegas'ta Video Oyunları Konferansı'nda Dave ve Jerry'ye rastlar. Dizinin ikinci sezonunun son bölümünde "Get a Mac" reklam filmlerinin bir parodisinde görünür.
• Eureka 7 dizisindeki "Woz the Whiz" karakterinin esin kaynağıdır.
• Big Bang Theory dizisinin 4. sezon-2. bölümünde kendini canlandırdı.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Blue Box [8] 10 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• iWoz [9] 7 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Pirates of Silicon Valley [10] 6 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Apple ve Microsoft'un doğuşunu anlatan bir film; Wozniak'ı aktör Joey Slotnick oynuyor.
• Triumph of the Nerds [11] 15 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Robert Cringley tarafından yapılan, PC endüstrisinin doğuşunu anlatan bir belgesel film

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Steve Wozniak ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• woz.org Wozniak's official site
• IMDb'de Steve Wozniak
• "Apple Computer The Early Days A Personal Perspective"25 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Paul Laughton

Söyleşiler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Collection of more than 20 Interviews with Steve Wozniak 9 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Frontier Visionary Interview Interviews Steve Wozniak on Frontier Journal
• The San Jose Tech Museum interview with Wozniak
• Colbert Interviews The Woz TV interview on Sept 28th, 2006
• Wozniak giving history of himself at GnomeDex 20047 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• "Interview with Steve Wozniak" (from Failure Magazine, July 2000) 1 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• 2005 Interview with Wozniak at the Stanford Cardinal Inquirer
• TWIT with Woz, a podcast Wozniak participated in
• TWIT with Woz - Wozniak and Kevin Mitnick on This Week In Tech podcast
• TWIT with Woz - Wozniak on This Week in Tech, episode 44
• TWIT with Woz - Wozniak on This Week in Tech, episode 48
• Founders At work - Chapter 3 is a lengthy and somewhat technical interview of his early days at Apple conducted by Jessica Livingston 25 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Interviewed by R.U. Sirius on 10 Zen Monkeys14 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Wozniak's New Goal is Efficient Housing (ECNmag.com, Aug. 2007)
• Wozniak on the iPhone, Apple's OS Leopard, and the future of personal computing (by Joanna Stern of LAPTOPmag.com, Oct. 2007)
• Steve Wozniak on Inventing as Art, Philanthropy and the Spirit of Creativity Part 1 of 26 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Social Networking Watch Interview with Steve Wozniak, August 0811 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• An interview with Steve Wozniak on The Marketplace of Ideas24 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Videolar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Interview with Steve Wozniak at Digital Village Audio Archives
• One night with The Woz, video - A video from the Computer history museum, with a long speech from Woz
• Series of Comments at the thirtieth anniversary celebration for home computer pioneers (Video, below the ENIAC videos)
• In Search of the Valley A 2006 documentary on Silicon Valley featuring Steve Wozniak
• iWoz: From Computer Geek to Culture Icon: How I Invented the Personal Computer, Co-Founded Apple, and Had Fun Doing It
• M.I.T. World Steve Wozniak on speaking to
• M.I.T. students (includes Q&A session)20 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Steve Wozniak interview on iWoz Book An hour long video interview by Guy Kawasaki, November, 2006
• Steve Wozniak interviewed by Charlie Rose 29 Ocak 20074 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Steve Wozniak interview on Forbes.com 30 Kasım 200616 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Steve Wozniak Speaks at UC Berkeley April 22, 2008

Biyografik kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bio. Stephen Wozniak17 Mayıs 2006 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
• Stephen Wozniak Bio.1 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Dot Eaters page featuring an article on Wozniak and Atari's Breakout
• Steve Wozniak describes how he created the Apple I and II
• The World According to Woz - Profile of Wozniak in Wired magazine24 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Steve Wozniak A short Bio. about Steve Wozniak