Uzaktan kumanda elektronik cihazların, yaygın olarak televizyonların, kısa mesafelerde uzaktan kontrol edilebilmesini sağlayan parçasıdır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzaktan kumandanın ilk örneklerinden biri, 1898 yılında Nikola Tesla tarafından “Hareket Eden Araç Veya Araçların Mekanizmalarının Kontrolü İçin Cihaz Tekniği” ismi ile geliştirildi.^[1]

1903 yılında Leonardo Torres Quevedo, Telekino adlı tasarımını Paris Bilim Akademisi'nde deneysel bir gösteri ile tanıttı. Aynı yıl içinde Fransa, İspanya, Birleşik Krallık ve ABD'de cihazın patentini aldı. Telekino elektromanyetik dalgalarla iletilen komutları yerine getiren bir robottu. Telekino uzaktan kumanda alanında bir öncü ve dünyanın ilk radyo kontrol cihazı olarak kabul edilmektedir. Torres, 1906 yılında Bilbao Limanı'nda kralın ve büyük bir kalabalığın önünde bir botu sahilden uzaktan kumanda ile başarılı bir şekilde yönlendirdi. Daha sonra Telekino'yu mermi ve torpidolara uyarlamaya çalıştı ancak parasal sorunlar nedeniyle çalışmayı tamamlayamadı.

İlk uzaktan kumandalı model uçak 1932 yılında uçtu ve uzaktan kumanda teknolojisi yoğun olarak II. Dünya Savaşı süresince askeri amaçlarla kullanıldı. Bunun bir sonucu olarak Alman yapımı Wasserfall füzesi ortaya çıktı.

Televizyon kumandaları[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk televizyon uzaktan kumandası 1950'lerin ilk yarısında Zenith Radyo Şirketi tarafından geliştirildi. "Lazy Bones" (Türkçe:"Tembel Kemikler") olarak anılan bu uzaktan kumanda televizyona bir kablo ile bağlanmıştı. Bu ağır uzaktan kumandayı daha kullanışlı hale getirmek için 1955 yılında “Flashmatic” denen kablosuz uzaktan kumanda geliştirildi. Flashmatic’in çalışma prensibi bir fotoelektrik hücre üzerine ışın demeti gönderilmesine dayanıyordu. Hücreler başka ışık kaynaklarından gelen ışıkla uzaktan kumandadan gelen ışını ayırt edemiyordu. Ayrıca kumanda ışınının tam olarak hücre üzerine doğrultulması gerekiyordu.

1956 yılında Robert Adler, “Zenith Uzay Kumandası” adıyla kablosuz bir uzaktan kumanda geliştirdi. Kanalı ve ses şiddetini değiştirmek için mekanik ve ses ötesi tekniğini kullanıyordu. Kullanıcı uzaktan kumanda üzerinde bir düğmeye bastığında mekanik olarak meydana gelen çarpma sesi (her bir kanal için farklı frekansta) televizyon tarafından tespit edilip kanalın değiştirilmesini sağlıyordu. Transistörün bulunması ve piezoelektrik kristalleri içeren uzaktan kumandaların geliştirilmesi ile bu teknik daha ucuz ve kullanılabilir hale geldi. Ancak kullanılan frekans insan kulağının duyabileceği ses seviyesinin üzerinde olmasına rağmen, bazı insanların sesleri duyabilmesi ve bundan rahatsız olması, ksilofon ve benzeri ses çıkaran aletlerin uzaktan kumanda ile aynı frekansta çalışabildiği ve istemsiz kanal değişikliklerine sebep olması gibi sorunlar bu tekniğin çok kullanışlı olmadığını ortaya koydu.

Televizyon kumandalarında daha fazla özellik arayışı, BBC’nin Ceefax teletekst servisini geliştirmesiyle 1970'lerin sonlarına doğru ortaya çıktı. O dönemdeki çoğu uzaktan kumanda sınırlı sayıda özellik sunuyordu. Bazen kumandalarda sadece dört tane tuş vardı: sonraki kanal, önceki kanal, ses yükseltme ve ses azaltma. Bu tür kontroller, üç basamaklı sayılarla ifade edilen teletekst sayfalarının ihtiyacını karşılamıyordu. Bir sayfanın görüntülenebilmesi için bir uzaktan kumandanın, sıfırdan dokuza rakam tuşlarına ve buna benzer başka kontrol tuşlarına ihtiyacı vardı. Başlangıçta kablolu olan teletekst kumandalarınının, kullanımın devam etmesiyle birlikte, kablosuz olmasına ihtiyaç duyuldu. Bu nedenle BBC mühendisleri, bazı televizyon üreticisi firmalarla görüşerek 1977-78 yıllarında daha çok özellik içeren ilk kablosuz uzaktan kumanda örneklerini geliştirdi. Bu şirketlerden bir tanesi olan ITT daha sonra kendi adıyla anılacak olan ITT kızılötesi iletişim protokolünü geliştirmişti.

Akıllı Kumanda[değiştir | kaynağı değiştir]

Televizyonlarda İnternet kullanımını daha kolay hale getirmeyi amaçlayan teknolojidir. Akıllı kumandalı tv modelleri Lg ve Samsung gibi firmaların öncü olduğu birçok tv modellerinde dahili olarak sunduğu kumanda çeşididir.

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sesli komut özelliği

Mouse özellikli kullanım

Evrensel kumanda özelliği

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]