Sovyetler Sarayı

Sovyetler Sarayı
Genel bilgiler
Durum	Yüksek Sovyet hizmet binası
Tür	İdari merkez ve kongre salonu
Konum	Sovyetler Birliği, Moskova
Adres	55°44.41′K 37°36.21′D / 55.74017°K 37.60350°D
Koordinatlar	55°44′41″K 37°36′21″D / 55.74472°K 37.60583°D
Temel atma	1937
Başlama	1937-1941
Açılış	Nazi saldırısı nedeniyle tamamlanamadı
Yükseklik
Anten	495 m (1,624 ft)
Çatı	415 m (1,362 ft)
Teknik ayrıntılar
Kat sayısı	100
Zemin alanı	110.000 m²
Tasarım ve inşaat
Mimar(lar)	Boris İofan

Sovyetler Sarayı (Rusça: Дворец Советов), tasarımı Sovyet mimar Boris İofan tarafından hazırlanan ve resmen kabul edilen yapı. 1937 yılında başlanan proje, Nazi Almanyası'nın 1941 yılında Sovyetler Birliği'ne saldırması (Barbarossa Harekâtı) sebebiyle sonlandırılamamıştır.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

1922 Aralık tarihinde Sovyetler Birliği Komünist Partisi Kongresi'nde Sergei Kirov Ticaret Birliği Sarayı'nda toplanan delegelere partinin devrim için "Proleter iktidarının amblemi" olarak görkemli ve yepyeni bir saray inşa edeceğini duyurdu. Planlamalar Vladimir Lenin'in ölümünün ardından, 1924'te başladı fakat Merkez Komite Sovyetler Sarayı'nın tasarımı için bir yarışma açıldığını resmen ancak 1930'da ilan etti. Modernizmin ünlü temsilcisi Le Corbusier de dahil olmak üzere, 160 katılımcı vardı. Molotov'un başkanlığındaki bir yargıçlar komisyonu üç yıl sonra kimsenin kazanamadığına karar verdi; ancak Sovyet mimar Boris İofan'ın liderliğindeki bir ekibe, başvurularını bir kez daha gözden geçirmeleri için bir şans tanındı. Dev gibi bir düğün pastası şeklinde tasarladıkları bina modeli Stalin başkanlığında toplanan komite tarafından kabul edildi.^[1] Ayrıca Sovyetler Birliği Kahramanı ödülünü üç kere alan kişilerin heykellerinin birer sütün şeklinde Sovyet Sarayı projesi içinde yer alması düşünülmüştü.

Sovyetler Sarayı'nın proje yarışması o dönemde büyük yankılar yarattı. Okullu çocuklar, emekliler, işçilerle memurlar kendi ideleri ve taslaklarını gönderiyordu. Yabancı ülkeler de içinde, yerli mimar derneklerinin gönderdikleri proje sayısı 160 civarındaydı.

İnşaat iki yıl sonra, 1937'de Kremlin yakınlarında, Moskova'nın ortasında, yıkılan İsa Katedrali'nin arazisinde geniş ve hevesli temel atma çalışmalarıyla başladı.

Yapı hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyetler Sarayı, bitiş tarihi olarak planlanan 1942 yılında dünyanın en büyük binası olacaktı.^[2] 110.000 metrekarelik bir zemin alanı vardı. 420 metrelik yüksekliği, New York'taki inşası henüz tamamlanan Empire State Binası'ndan daha fazlaydı. Geniş giriş katında (kat öyle genişti ki, temel atmak için kullanılan beton SSCB'nin yıllık çimento üretiminin yüzde 16'sına mal olmuştu) birbiri üzerine yerleştirilmiş altı katmanlı kule bulunmaktaydı. Hepsinin üzerinde ise (New York'taki) Özgürlük Heykeli'nden üç kat daha büyük, yüksekliği 90 metreyi geçen anıtsal bir Lenin heykeli vardı. Devasa heykel 35 metrelik kolları ve 6 metrelik parmaklarıyla gökyüzüne uzanıyor, 60 kilometre öteden görülebiliyordu. Etkileyici sahte-klasik giriş holünden girilen saraysa bazı yerlerde genişliği 250 metreye varan, Moskova'nın merkezine dek uzanabilecek yepyeni bir yol gibiydi. İçeride, 100 metrelik bir kubbenin altında dünya sosyalizminin 25.000 delegesi için bir kongre salonu bulunuyordu. Yan bölümde ise 6.000 koltuklu bir salon daha bulunmaktaydı. Ayrıca binada 120 asansör, 60 yürüyen merdiven bulunacak, salonlar, kulüpler, galeriler, müzeler içerecek ve hükûmet arşivlerine ev sahipliği yapacaktı.^[3] Bütün bunlar modernleşme öncesi bir çağdan kalan ideal şehir imajıyla, antik dünyanın yedi harikasıyla yarışabilecek yeni bir ütopik medeniyeti birleştirmeyi amaçlıyordu. Methiye yazarlarından biri "Binayı öyle inşa edeceğiz ki, eskimeden, sonsuza dek ayakta kalacak" diye yazmıştı.^[1]

İptali[değiştir | kaynağı değiştir]

Yapının çelik iskeleti 1941'de tamamlandı. Ancak Nazilerin Sovyetler Birliği'ne saldırması nedeniyle inşaat aniden kesildi. Binanın iskeleti ise sökülerek çeşitli güçlendirme çalışmalarında, demiryolu köprüleri yapımında ve savaşta kullanılmak üzere tanksavar istihkamlarının kurulmasında kullanıldı.

Günümüzde[değiştir | kaynağı değiştir]

1958-1960 yılları arasında saray alanı, büyük bir açık hava yüzme havuzuna dönüştürülmüş ve 1994 yılına kadar Moskova Havuzu olarak kullanılmıştır.^[4]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1938 tarihli Yeni Moskova filminden binanın hayali görüntüsü
1941 yılına ait bir posta kartı
1937 yılına ait bir posta pulu
Binaya ait bir tasarım şablonu
1930'lu yıllara ait bir tasarım
Binanın yapılacağı yere ait kuş bakışı bir şablon

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Overy, Richard, Hitler ve Almanya'sı - Stalin ve Rusya'sı, ErKO Yayıncılık, İstanbul, 2004, s. 166-167
^ En ünlü bitmemiş sanat eserleri 26 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah gazetesi, Erişim tarihi: 25 Eylül 2015.
^ Blast From The Past — September 1939 (Mechanix Illustrated) 30 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi 4 Ocak 2016.
^ Tumarkin, Maria M. (2005). Traumascapes: The Power and Fate of Places Transformed by Tragedy 21 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Melbourne Univ. Publishing, 2005, s. 16, Erişim tarihi: 20 Kasım 2015.

[Overy-1] Overy, Richard, Hitler ve Almanya'sı - Stalin ve Rusya'sı, ErKO Yayıncılık, İstanbul, 2004, s. 166-167

[2] En ünlü bitmemiş sanat eserleri 26 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah gazetesi, Erişim tarihi: 25 Eylül 2015.

[3] Blast From The Past — September 1939 (Mechanix Illustrated) 30 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi 4 Ocak 2016.

[4] Tumarkin, Maria M. (2005). Traumascapes: The Power and Fate of Places Transformed by Tragedy 21 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Melbourne Univ. Publishing, 2005, s. 16, Erişim tarihi: 20 Kasım 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

Sovyetler Sarayı nedir?, Sovyetler Sarayı anlamı nedir?, Sovyetler Sarayı ne demektir?