Sosyal Demokrat Hınçak Partisi nedir?, Sosyal Demokrat Hınçak Partisi anlamı nedir?, Sosyal Demokrat Hınçak Partisi ne demektir?

Sosyal Demokrat Hınçak Partisi Սոցիալ Դեմոկրատ Հնչակյան Կուսակցություն
Lider	Harry Hamparsum Sarafyan
Kurucuları	Avedis Nazarbekyan, Meryem Vardanyan, Kevork Haraciyan, Ruben Han-Azat, Hristofor Ohanyan, Gabriel Kafyan ve Manuel Manuelyan
Kuruluş tarihi	1887
Merkez	Erivan, Ermenistan
Gençlik kolu	Gaidz Gençlik Örgütü
Paramiliter Kolu	Ermeni Devrimci Ordusu (1983-1985)
Üyelik	4,300 (Ermenistan'da)^[1]
İdeoloji	Sosyal demokrasi Demokratik sosyalizm
Siyasi pozisyon	Merkez soldan Sola
Ulusal üyelik	14 Mart İttifakı (Lübnan'da)
Uluslararası üyelik	Yok, eskiden İkinci Enternasyonal
Ulusal Meclis	0 / 105
Lübnan Parlamentosu	0 / 128
İnternet sitesi
հնչակ.հայ

Ermenistan

Sosyal Demokrat Hınçak Partisi (SDHP) (Ermenice: Սոցիալ Դեմոկրատ Հնչակյան Կուսակցություն; ՍԴՀԿ) veya Hınçak olarak da bilinen, en eski ikinci Ermeni siyasi partisidir. Hınçak, Ermenice Çan anlamına gelir. Zamanla Rusların etkisi altında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı bir cephe olarak örgütlenmiştir. 1887 yılında Marksist ideolojiye inanmış Avedis Nazarbekyan, Meryem Vardanyan, Kevork Haraciyan, Ruben Han-Azat, Hristofor Ohanyan, Gabriel Kafyan ve Manuel Manuelyan adlı öğrenciler tarafından İsviçre'nin Cenevre kentinde kuruldu. Osmanlı Devleti ve İran'daki ilk sosyalist parti oldu.^[2] Çalışma bölgesi olarak Doğu Anadolu Bölgesi'ni seçen komite, bir zaman sonra merkezini İsviçre'den Londra'ya taşıdı.

Cemiyetin prensipleri Karl Marx'ın Komünist Manifesto'sundan esinlenerek hazırlanmış olup üyelerinin çoğu Rusya Ermenileri idi. Hınçak isminde bir de yayın organı çıkarmışlardı. Komitenin amacı, Batı Ermenistan'ı Osmanlı Devleti'nden kopararak Rus ve İran Ermenistanı ile birleştirmek, bu suretle Büyük Ermenistan'ı kurmaktı. Silahlı eylem yoluyla isyanlar ve olaylar çıkararak amaçlarına ulaşabileceklerini düşünmüşlerdi.

Parti, Osmanlı Devleti'ne karşı Kumkapı (1890) ve Bâb-ı li (1895) olaylarını organize etti. Bir süre sonra parti liderleri arasında görüş ayrılıkları oluşmaya başladı ve 1897'de ikiye bölündüler. Bir kısmı, Asıl Hınçaklar (Nazarbekyan taraftarı olanlar), öbür kısmı da (Arpiar Arpiaryan liderliğindeki) Yenilikçi Hınçaklar (Vera Gazmıyal Hınçaklar) adını aldılar.

Hınçak Komitesi, programı ve yöntemlerine rağmen Ermeniler arasında büyük taraftar bulamadı. 1900'lerden itibaren birçok komite taraftarı Birleşik Krallık, Rusya, Kafkasya'da öldürülünce büyük kan kaybetmelerine rağmen yine de I. Dünya Savaşı sürecinde Ruslarla iş birliği yapmak yoluyla eylemlerine devam edebilmişlerdir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı İmparatorluğu'nda sosyalizm

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyal Demokrat Hınçakyan Cemiyeti ve Nizamiyesi 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
T.C. Genelkurmay Başkanlığı (Ermeni komitacılar tarafından öldürülen Osmanlı tebaaları)
TC Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın sitesinde konuyla ilgili fotoğraflar 1 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ (Ermenice) Յուրաքանչյուր երկրորդ չափահաս հայաստանցին կուսակցակա՞ն 31 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Social Democrat Hunchakian Party". 16 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017.

g t d Osmanlı İmparatorluğu'ndaki siyasi partiler
Meclis-i Mebûsan partileri	Osmanlı Ahrar Fırkası İttihat ve Terakki Hürriyet ve İtilaf Fırkası Hürriyetperver Avam Fırkası Mutedil Hürriyetperveran Fırkası Milli Meşrutiyet Fırkası Milli Türk Fırkası Teceddüt Fırkası Selanik Sosyalist İşçi Federasyonu Etnik Ermeni Ermeni Devrimci Federasyonu Armenakan (Demokrat Liberal Parti olarak yeniden yapılandı) Sosyal Demokrat Hınçak Partisi Etnik Bulgar Federal Halk Partisi Bulgar Anayasa Kulüpleri Birliği
Diğer partiler	Osmanlı Sosyalist Fırkası Sosyal Demokrat Fırkası Türkiye Halk İştirakiyyun Fırkası Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası Türkiye Komünist Fırkası Türkiye Sosyalist Fırkası
Ülkelere göre siyasi partiler listesi

Ermeni Sorunu

Arkaplan
Partiler Taşnak Hınçak Armenakan Hamidiye Katliamları Adana Katliamı 1914 Osmanlı İmparatorluğu nüfus sayımı

I. Dünya Savaşı (1914-1918)

İsyanlar	Örgütler Ermeni çeteleri Ermeni Gönüllü Tugayları Ermeni Lejyonu Yakın Doğu Amerikan Yardım Heyeti Liderler Andranik Ozanyan Drastamat Kanayan
Ermeni Kırımı	Kızıl Pazar Tehcir Kanunu İttihat ve Terakki Teşkilât-ı Mahsusa Talat Paşa Enver Paşa Cemal Paşa Doktor Nâzım Bahattin Şakir Cemal Azmi Mehmed Kemal Nusret Bey Mehmed Reşid Divan-ı Harb Malta Mahkemeleri Deyrizor Kampları Rasüleyn Kampları Tarihyazımı
Anma	1965 Erivan gösterileri Ermeni Soykırımı anıtları Ermeni Soykırımı'nı tanıyan ülkeler ve kuruluşlar Soykırımların İnkârının Cezalandırılmasına İlişkin Yasa Özür Diliyorum kampanyası Ermeni Soykırımı'nın reddi
Dava	1919-1920 İstanbul yargılamaları Perinçek-İsviçre Davası

g t d Ermenistan'daki siyasi partiler
Ulusal Meclis	Sivil Sözleşme (71) Ermeni Devrimci Federasyonu (10) Yeniden Doğan Ermenistan (6) Ermenistan Cumhuriyetçi Partisi (4) Birleşik İşçi Partisi (1) Vatan Partisi (1) Tek Ermenistan Partisi (1)
Temsil edilmeyenler	Yeterli Parti Tüm Ermeni Ulusal Devlet Partisi İdeolojik Liberaller İttifakı Kayısı Ülke Partisi Orinats Yerkir Ermenistan Bizim Evimiz Miras Tüm Ermeni İşçi Partisi İttifak Partisi Ermeni Komünist Partisi Ermeni Yapıcı Partisi Ermeni Demokrat Liberal Parti Ermeni Rüyası Ermeni Kartalları Birleşik Ermenistan Partisi Ermeni Liberal Parti Ermeni Ulusal Kongresi Balasanyan İttifakı Sosyal Partisi Parlak Ermenistan Hristiyan-Demokratik Yeniden Doğuş Partisi Muhafazakâr Parti Anayasal Haklar Birliği Yaşayan Ülke Demokratik Alternatif Parti Ermenistan Demokrat Partisi Onurlu Gelecek Partisi Onurlu Yol Partisi Ermenistan Avrupa Partisi Adil Ermenistan Partisi Cumhuriyeti için Partisi Sosyal Adalet İçin Hür Demokratlar Özgürlük Partisi Hür Vatan İttifakı Bağımsızlık Nesli Partisi Ermenistan Yeşiller Partisi Hanrapetutyun Partisi Hayazn Hayk Partisi Ermenilerin Vatanı Partisi Entelektüel Ermenistan Partisi Ermenistan Liberal Demokrat Birliği Liberal Parti Kudretli Anavatan Ulusal Gündem Partisi Ulusal Hristiyan Partisi Ulusal Demokratik Kutup Ulusal Demokrat Birlik Ulusal Demokratlar Birliği Ermenistan Ulusal İlerleme Partisi Ulusal Güvenlik Partisi Ulusal Birlik Yeni Zamanlar Vatansever Partisi Vatansever Partisi (Ermenistan) Halk Partisi Ermenistan Halk Partisi Ermenistan İlerici Birleşik Komünist Partisi Müreffeh Ermenistan Reformist Parti Yükseliş Partisi Sosyal Demokrat Hınçak Partisi Birleşik Ermeniler Partisi Ulusal Self-Determinasyon Birliği Ermenistan Birleşik Komünist Partisi Birleşik Liberal Ulusal Parti (MIAK) Birleşik Parti Vatandaşın Kararı Sasna Tsrer Pan-Ermeni Partisi Shant İttifakı Milliyetçi Partisi Şirinyan-Babajanyan Demokratlar İttifakı Sosyal Adalet Partisi Dayanışma Partisi Egemen Ermenistan Partisi İstikrar Partisi Rusya'ya Doğru Partisi Birleşik Ermenistan Partisi Birleşik Vatan Partisi Birleşik Ulusal Girişim Birlik Partisi Liberteryen Muhafazakar Sesi Partisi Ulusun Sesi 5165 Ulusal Muhafazakar Hareket Partisi
Kapanmış	Armenakan-Demokrat Liberal Parti Ermeni Komünist İşçi Partisi Ermeni İşçi Birliği Ermeni Halkçı Partisi Ermenistan Komünist Partisi Ermenistan Demokrat Liberal Parti Suçlama Birliği Ermenistan Marksist Parti Ermenistan Yenilenen Komünist Partisi Ermenistan Komünistler Birliği Sanayici ve Kadınlar Birliği Çıkış İttifakı Demokrat Liberal Parti Saygınlık, Demokrasi, Anavatan Adalet Hukuk ve Birlik Misyon Pan-Ermeni Ulusal Hareketi Yeni Ülke Birlik Partisi Parlak İttifak Vatan Kurtuluş Hareketi Benim Adımım İttifakı Ulusal Birleşik Parti ORO İttifakı Tsarukyan İttifakı Biz İttifakı
Ermenistan'da siyaset

g t d Ermeni milliyetçiliği
İdeoloji	Büyük Ermenistan Ermeni millî uyanışı Tseğakronizm Miatsum Kurban milliyetçiliği
Organizasyonlar	Aktif siyasî partiler Ermeni Devrimci Federasyonu Sosyal Demokrat Hınçak Partisi Ermeni Demokrat Liberal Parti Tarihî partiler Armenakan Partisi Ulusal Birlik Partisi Geçmişteki militan organizasyonlar ASALA Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları Ermeni Devrimci Ordusu
İnsanlar	Düşünürler Haçatur Abovyan Mikael Nalbandyan Raffi Mıgırdiç Hrimyan Şahan Natali Kevork Acemyan Silva Kaputikyan Militanlar ve komutanlar Arabo Ağbyur Serob Kevork Çavuş Andranik Ozanyan Aram Manukyan Pastırmacıyan Karekin Efendi Garegin Njdeh Agop Agopyan Monte Melkonyan Movses Gorgisyan Vazgen Sarkisyan Jirair Sefilyan
Tarihi olaylar	Ermeni Ulusal Hareketi Serdarabad Muharebesi Şubat Ayaklanması Karabağ hareketi Karabağ Savaşı
Siyasî oluşumlar	Batı Ermenistan Yönetimi Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Dağlık Ermenistan Cumhuriyeti Ermenistan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti

Ermeni İsyanları

1780-1905
Zeytun (1780) Başkale Çatışması Kumkapı Gösterisi Sason (1894) Gugunyan Seferi Zeytun (1895) Trabzon (1895) Osmanlı Bankası Baskını Van (1896) Hanasor Seferi Sason (1904) Yıldız Suikastı Sulukh Muharebesi

1914-1918
Urfa Zeytun (1914) İzmit ve Adapazarı Zeytun (1915) Bitlis Van (1915) Şebinkarahisar Fındıcak Musa Dağ

Ermeni çeteleri
Ağbyur Serob Andranik Ozanyan Aram Manukyan Armenak Yekaryan Drastamat Kanayan Garegin Njdeh Girayr Boyacıyan Hamparsum Murat Efendi Hrayr Tjohk Hristofor Mikaelyan Pastırmacıyan Karekin Efendi Kevork Çavuş Mahluto Nikol Duman Sargis Mehrabyan Simon Zavaryan Sebastatsi Murad Stepan Zoryan Yeprem Han