Slovenya tarihi

Slovenya tarihi bugünkü Slovenya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Orta Çağ[değiştir | kaynağı değiştir]

Slovenler 550 yılı civarında yaşamakta oldukları Moravya'dan göç ederek günümüzdeki Slovenya topraklarına yerleştiler. 660 yılı civarında Karintiya bölgesinde Karantanya Düklüğü'nü kurdular. 745 yılında bu düklük Almanların egemenliğindeki Karolenj İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi. 843 yılında bu imparatorluk parçalanınca Karantanya Şarlman'ın torunlarından Alman Ludwig'e kaldı. 975 yılından sonra Slovenya toprakları Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı Karintiya, Karniola, Stiriye Düklüklerinin bir parçası oldu.

Yeni Çağ[değiştir | kaynağı değiştir]

Yugoslavya dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

I. Dünya Savaşı'nın bitmesinden kısa bir süre önce Slovenler Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'ndan ayrılma kararı aldı. Savaşın bitmesinden sonra da Slovenlerin katılımıyla 1 Aralık 1918 tarihinde Yugoslavya Krallığı (Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı) kuruldu. Yugoslavya kurulduğu tarihten başlayarak içinde barındırdığı etnik grupların çatışmalarına sahne oldu. Yugoslavya'dan ayrılmak isteyen bazı Hırvatlar faşist eğilimli Ustaşa örgütünü kurarak terör eylemlerine giriştiler. 9 Ekim 1934'te Karacorceviç Hanedanından gelen Yugoslavya kralı I. Aleksandar bir Ustaşa militanı tarafından Fransa'da suikast sonucu öldürüldü.

II. Dünya Savaşı başlayınca Yugoslavya komşularının tersine Mihver Devletlerine katılmadı. 1941 yılında Nazi Almanyası tarafından işgal edildi ve kısa bir süre içinde teslim olarak birkaç parçaya bölündü. Son Yugoslavya kralı II. Petar Londra'ya kaçtı. Slovenya'nın büyük bölümü ve Banat doğrudan Almanya'ya bağlandı. İtalya daha önce hak iddia ettiği Slovenya'nın güneyi ile Dalmaçya'nın önemli bir bölümünü aldı. Karadağ'ı işgal eden İtalyan birlikleri göstermelik bir meclisle bağımsızlık ilan etti. Kosova Arnavutluk'a verildi. Vojvodina'nın büyük bölümü Macarlarca ilhak edildi. Sınırları iyice daralan Sırbistan'da kukla bir rejim başa geçirildi. Sırbistan ve Makedonya'nın geri kalan kesimi Bulgaristan'a bırakıldı. Bosna-Hersek'in bağlandığı Hırvatistan'da ise Ustaşa önderi Ante Pavelic'in yönetiminde faşist bir rejim kuruldu.

II. Dünya Savaşı boyunca Yugoslavya topraklarında acımasız bir soykırım yaşandı. Yahudi ve Çingeneler'in büyük bir bölümü ortadan kaldırıldı. Hırvatistan'da çok sayıda Sırplar öldürüldü. Faşizme karşı halk arasında başlayan direniş hareketleri iki grupta toplanıyordu: Birisi işgalden önce Yugoslavya Ordusunda görevli olan Albay Draža Mihailović 'in önderliğinde kurulan ve Çetnikler olarak bilinen çetelerdi. Diğeri ise Josip Broz Tito yönetimindeki Yugoslavya Komünist Partisi'nin Temmuz 1941'de başlattığı silahlı ayaklanma hareketiydi. Kendilerine Partizan adı veren bu kuvvetler Sovyet birliklerinin ortak harekâtıyla Ekim 1944'te Belgrad'ı ele geçirdi.

Çetnikleri de yenerek Yugoslavya'ya hakim olan Partizanlar 2 Aralık 1945'te Demokratik Yugoslavya Federasyonu'nun kurulduğunu ilan ettiler. 1946 yılında ülkenin adı Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti, 1963'te de Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti olarak değiştirildi. Soğuk Savaş yıllarında Tito'nun önderliğindeki Yugoslavya diğer Doğu Bloku ülkelerine göre SSCB'den daha bağımsız bir siyaset izledi. 1990'ların başında Doğu Bloku'nda başlayan çözülme Yugoslavya'yı da etkiledi. Slovenya, Hırvatistan, Kuzey Makedonya ve Bosna-Hersek'te bağımsızlık talepleri ortaya çıktı.

Yakın tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Janko Prunk, A Brief History of Slovenia, Založba Grad, Ljubljana, 1996

g t d Avrupa tarihi
Egemen devletler	Almanya Andorra Arnavutluk Avusturya Azerbaycan Belarus Belçika Birleşik Krallık Bosna-Hersek Bulgaristan Çekya Danimarka Ermenistan Estonya Finlandiya Fransa Gürcistan Hırvatistan Hollanda İrlanda İspanya İsveç İsviçre İtalya İzlanda Karadağ Kazakistan Kıbrıs Cumhuriyeti Kuzey Makedonya Letonya Lihtenştayn Litvanya Lüksemburg Macaristan Malta Moldova Monako Norveç Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Sırbistan Slovakya Slovenya Türkiye Ukrayna Yunanistan Vatikan
Sınırlı tanınmış olan devletler	Abhazya Güney Osetya Kosova Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Transdinyester
Bağımlı ve diğer bölgeler	Åland Aynoroz Cebelitarık Faroe Adaları Gagavuzya Guernsey Jersey Man Adası Svalbard

Slovenya tarihi nedir?, Slovenya tarihi anlamı nedir?, Slovenya tarihi ne demektir?