Seks işçilerine yönelik şiddet, dünya çapında hem fiziksel hem de psikolojik düzeyde rapor edilmiştir. Kurbanlar ağırlıklı olarak kadınlardır, aşırı durumlarda bu şiddete cinayet de dahildir.

Yaygınlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Fuhuşta çalışan kadınlar, diğer alanlarda çalışan kadınlara göre daha yüksek düzeyde şiddet yaşamaktadır.^[1] 2004'te Amerika Birleşik Devletleri'nde kadın seks işçilerinin cinayet oranının 100.000'de 204 olduğu tahmin ediliyordu.^[2] Bu rakam, aynı dönemde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bir sonraki en riskli mesleklerden önemli ölçüde daha yüksektir (kadın içki dükkânı çalışanları için 100.000'de 4 ve erkek taksi şoförleri için 100.000'de 29).^[3] Seks işçilerine yönelik şiddetin yaygınlığı yere göre değişir: Vancouver, British Columbia, Kanada'da esrar dışında yasadışı uyuşturucu kullanan 14 yaşın üzerindeki kadın seks işçileri üzerinde yapılan bir araştırma, % 57'sinin 18 aylık bir süre boyunca bir tür cinsiyete dayalı şiddet yaşadığını ortaya koydu.^[4] Kamboçya, Phnom Penh'de 1.000 kadın (hem cisgender hem de transseksüel) seks işçisi üzerinde yapılan bir araştırma, ankete katılan kadınların % 93'ünün önceki yıl tecavüz kurbanı olduğunu ortaya çıkardı.^[5]

Şiddet türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Fiziksel[değiştir | kaynağı değiştir]

Fiziksel şiddet, Dünya Sağlık Örgütü tarafından "fiziksel gücün kasıtlı olarak bir kişinin kendisine, başka bir kişiye veya bir gruba veya topluluğa karşı tehdit olarak veya fiili olarak kullanılması ve ölüm, psikolojik zarar, gelişmemişlik veya yoksunluk gibi sonuçlar doğurması" olarak tanımlanmaktadır.^[6] Fiziksel şiddet daha çok dışarıda fuhuş yapanlar tarafından yaşanmaktadır ve bir çalışmada dışarıda fuhuş yapanların % 47'sinin tekmelendiğini, yumruklandığını veya tokatlandığını bildirmiştir.^[7] San Francisco'da çalışan seks işçileri üzerinde yapılan bir araştırmada, katılımcıların % 82'si fuhuşa girdikten sonra bir tür fiziksel şiddet yaşadığını ve bu saldırıların % 55'inin bir müşteri tarafından gerçekleştirildiğini bildirdi.^[8] Farklı bir çalışma, seks işçilerinin % 74'ünün hayatları boyunca bir tür fiziksel istismar yaşadıklarını bildirmesiyle biraz daha düşük bir oran buldu.^[9] Seks işçilerine yönelik şiddetle ilgili çalışmaların çoğu arasındaki genel fikir birliği, fuhuş yapanlara yönelik fiziksel şiddet oranlarının kadın seks işçilerinde (translar dahil) erkek meslektaşlarından son derece yüksek olduğudur.

Psikolojik[değiştir | kaynağı değiştir]

Zihinsel istismar veya duygusal istismar olarak da adlandırılan psikolojik istismar, bir kişinin anksiyete, kronik depresyon veya travma sonrası stres bozukluğu dahil olmak üzere psikolojik travmaya neden olabilecek davranışlara maruz kalması veya maruz bırakmasıyla karakterize edilir.^[10][11][12] Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, bu tür şiddetin "hakarete uğramayı (örneğin aşağılayıcı isimler) veya kendini kötü hissettirmeyi; başkalarının önünde küçük düşürülmeyi veya küçültülmeyi; çocuklarının velayeti; ailesinden veya arkadaşlarından mahrum bırakılma veya tecrit edilmiş olma; kendine veya ilgilendiği birine zarar verme tehdidinde bulunma; tekrar tekrar bağırma, korkutucu sözler veya jestlerle korku uyandırma; davranışları kontrol etme; ve eşyaların yok edilmesi" gibi öğeler içerdiğini bildirir.^[13]

Temel ihtiyaçların reddedilmesi, zorla uyuşturucu veya alkol kullandırılması, kondom taşıdıkları için tutuklanma gibi psikolojik veya duygusal istismar türleri de seks işçilerinin maruz kaldığı pdikolojik şiddet türleridir.^[13] Fuhuşta çalışan kadınlar özellikle psikolojik tacize, özellikle de sözlü tacize karşı savunmasızdır, çünkü birçok müşteri ve toplumun diğer üyeleri onları "fahişe" veya genellikle istenmeyen kadınlar olarak görmektedir. Genellikle sözlü taciz ya hizmet verilirken ya da verildikten sonra ve müşteri memnun kalmazsa meydana gelir. Her iki durumda da sözlü taciz, cinsel şiddetin habercisi olabilir.^[1] Bir çalışmada, seks işçilerinin% 78'inin yaşamları boyunca duygusal veya psikolojik istismara uğradığını bildirdi.^[9]

Cinsel[değiştir | kaynağı değiştir]

Cinsel şiddet, mağdurla olan ilişkisine bakılmaksızın, herhangi bir cinsel eylem veya şiddet veya zorlama yoluyla cinsel bir eylemi gerçekleştirme girişimidir, istenmeyen cinsel yorumlar veya ilerlemeler, bir kişiyi pazarlamaya yönelik eylemler veya bir kişinin cinselliğine karşı yapılan eylemlerdir.^[14][15] Herhangi bir fiziksel şiddet türünden daha yüksek oranda tecavüz veya tecavüze teşebbüs bildiren ev içi seks işçileri hariç, cinsel istismar riski genel olarak fiziksel istismar risklerinden daha düşüktür.^[7] Bir çalışmada, seks işçilerinin % 44'ünün yaşamları boyunca cinsel istismara uğradığı bildirildi. Cinsel saldırı ve tecavüz oranları, kadınlar arasında (trans kadınlar dahil) erkeklere göre daha yüksektir, ancak genel oran yüksek olmakla birlikte, ankete katılanların% 68'inin fuhuşa girdikten sonra tecavüze uğradığı tespit edilmiştir.^[8] Seks işçilerinin maruz kaldığı bu yüksek düzeydeki cinsel şiddet, fuhuşta çalışan kadın ve erkekler üzerinde çok travmatik etkilere sahiptir, daha yüksek Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) düzeyleriyle ilişkilendirilmiştir.

Etki eden faktörler[değiştir | kaynağı değiştir]

Araştırmalar, genç seks işçilerinin, yaşlı meslektaşlarından daha fazla müşteri şiddeti yaşama eğiliminde olduklarını göstermiştir.^[7] Ayrıca, cisgender ve transseksüel kadın seks işçilerinin, erkek meslektaşlarına göre bir müşteri tarafından uygulanan şiddete maruz kalma olasılığı daha yüksektir.^[1] Trans seks işçileri üzerine yapılan bir araştırmada temsil edildiği gibi, trans kadınlar, özellikle de beyaz olmayanlar, ayrımcılık ve kesişen faktörler nedeniyle cisgender kadınlara göre daha yüksek şiddet oranlarına maruz kalma eğilimindedir.^[16]

Yasal ve yasa dışı seks işçiliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Fuhuşu yasaklayan yasalar, fuhuş yapan erkek ve kadınların "işteyken" yaşayabilecekleri her türlü şiddeti bildirmelerini zorlaştırabilir.^[17] Çoğu zaman, fuhuşun yasa dışı olduğu yerlerde müşterilerle buluşmaya yönelik işlemler veya düzenlemeler gizlice yapılmak zorundadır.^[18] Yeni Zelanda'da seks işçiliğinin suç olmaktan çıkarılması, seks işçileri tek başlarına veya izole yerlerde çalışmaya zorlanmadığında şiddetin azaldığını göstermiştir. Seks işçiliği Yeni Zelanda'da her zaman yasaldı, ancak suç olmaktan çıkarma, tehlikeyi artıran yasaları kaldırdı.^[19]

İç ve dış mekan çalışma ortamı[değiştir | kaynağı değiştir]

İç mekanda çalışan (genelevde çalışanlar, telekızlar vs) seks işçileri ile sokakta çalışan seks işçileri arasındaki mağduriyet oranlarında önemli farklılıklar vardır.^[20] Ruhsatlı genelevlerde yasal olarak çalışan kadınların mağdur olma olasılığı diğerlerine göre çok daha düşüktür.^[21] 240 fuhuş çalışanıyla 1999 yılında yapılan bir araştırma, dışarıda çalışan seks işçilerinin yarısının, son altı ayda bir tür şiddete maruz kaldığını ortaya koydu.^[7]

Failler[değiştir | kaynağı değiştir]

Şiddet uygulayan müşteriler, pezevenkler ve polis memurları[değiştir | kaynağı değiştir]

Failler arasında şiddet kullanan müşteriler ve pezevenkler olabilir. Müşteriler çoğu zaman onları fahişelere tercih eden bir güç dengesini korumaya çalışırlar. Bu genellikle cinsel, duygusal ve fiziksel gibi farklı şiddet yöntemleriyle yapılır.^[18] Pezevenkler, seks işçilerine yönelik şiddetin failleri olsalar da, bir araştırmada seks işçilerinin % 53'ü pezevenk şiddetini bir sorun olarak bildirirken, aynı çalışmada görüşülen deneklerin % 33'ü, bir pezevengin olmasının aslında potansiyel saldırılardan korunma açısından faydası olduğunu bildirdi.^[22]

Seks işçiliğinin dünyanın pek çok yerinde yasadışı olmasından dolayı, seks işçileri sıklıkla müşterilere polis tarafından yakalanma olasılıklarının daha düşük olduğu gizli ve izole alanlarda hizmet vermek zorunda kalıyor. Bu tecrit nedeniyle seks işçileri, müşterilerinin saldırılarına karşı daha savunmasız hale getirilmektedir. San Francisco'da sokak seks işçisi olarak çalışan yüz otuz kişi üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, % 82'si fiziksel saldırıya uğramış,% 83'ü silahla tehdit edilmiş ve % 68'i çalışırken tecavüze uğramıştır.^[23]

Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerde seks işçiliği yasadışıdır ve bu nedenle seks işçileri, tutuklanma korkusuyla kendilerine karşı yapılan şiddeti bildiremezler. Bazı eyaletlerde, fuhuş karşıtı talimatlar asgari bir hapis cezasına çarptırılır ve birden çok tutuklamadan sonra ağır suç suçlamasına dönüşebilir, bu da barınma ve iş bulma güçlüğüne ve sosyal yardımlardan men edilmeye yol açar.^[24] Ayrıca seks işçileri, seks suçluları olarak kaydedilebilir veya güvencesiz bir göçmen veya vatandaşlık statüsüne sahiplerse sınır dışı edilme tehlikesi ile karşı karşıya kalabilirler.^[25]

Seks işçiliğiyle ilgili damgalanma nedeniyle, polisin seks işçilerine yönelik saldırıları soruşturma olasılığı daha düşüktür.^[26] Güney Afrika'daki bir seks işçisi, "bir seks işçisine karşı işlenen suçun kanıtını toplamak için önce suçu ciddiye almaları gerektiğini" bildiriyor. Bir seks işçisi, tacizi bildirmek için polise gittiklerinde kendileriyle dalga geçildiğini, 'bunu hak ediyorsun' denildiğini; başka bir seks işçisi de kovulduklarını söylüyor.^[27]

Polis memurlarının kendileri, fuhuş çalışanlarına karşı şiddetin faillerindendir. Kamboçya, Phnom Penh'de seks işçileri üzerinde yapılan bir araştırma, kadınların yarısının polis tarafından dövüldüğünü ve yaklaşık üçte birinin polis tarafından toplu tecavüze uğradığını ortaya çıkardı.^[5] "Eski apartheid rejiminin 1957'de suç ilan ettiğinden beri seks işçiliğinin yasadışı olduğu Güney Afrika'da, polis memurları genellikle seks işçilerine aşırı miktarda para cezası veriyor ve parayı cebe atıyor, bu da seks işçilerinin devlet görevlileri tarafından ekonomik olarak gasp edilmesiyle sonuçlanıyor."^[28]

Seri katiller[değiştir | kaynağı değiştir]

Seks işçileri (özellikle sokak fuhuşuyla uğraşanlar) bazen, onları kolay hedefler olarak gören ve kaçırıldığında aranma ihtimalinin daha düşük olduğunu düşünen veya seks işçileriyle bağlantılı dini ve sosyal damgayı cinayetlerinin gerekçesi olarak kullanan seri katiller tarafından hedef alınmaktadır.

Karındeşen Jack olarak bilinen kimliği belirsiz seri katil, 1888'de Londra'da en az beş seks işçisini öldürdü. Ancak orada o zamanda seks işçilerinin sık sık öldürülmesi nedeniyle, Karındeşen Jack tarafından öldürülen sayıyı kesinleştirmek zordur. Bu cinayetler, aynı dönemde meydana gelen diğer seks işçileri cinayetlerinden farklıdır ve bu nedenle diğer cinayetler genellikle Karındeşen'e atfedilmez veya tartışmalıdır.

Peter Sutcliffe (Yorkshire Karındeşeni olarak da bilinir), 1975-1980 yılları arasında Kuzey İngiltere'de bazıları seks işçisi olan 13 kadını öldürdü.

Green River Katili olarak da bilinen Gary Ridgway, 1982'den 1998'e kadar 48 seks işçisini öldürdüğünü itiraf ederek ABD tarihindeki en çok kurbanı olan seri katillerden biri oldu.^[29]

Robert Hansen, 1980-1983 yılları arasında Alaska, Anchorage yakınlarında 15 ila 21 seks işçisini öldürdü.

Joel Rifkin, 1989-1993 yılları arasında New York bölgesinde 17 seks işçisini öldürdüğünü itiraf etti, ancak bu süre zarfında herhangi bir kadın hakkında kayıp kişi raporu sunulmadı.

Vancouver yakınlarında yaşayan Kanadalı Robert Pickton, aile çiftliğinde çok sayıda kayıp seks işçisinin kalıntılarının bulunmasının ardından manşetlere çıktı. Şu anda Vancouver'ın Downtown Eastside'da kaybolan ve polis tarafından en az yirmi kişiyi daha öldürdüğünden şüphelenilen Pickton, 6 kadını öldürmekten suçlu bulundu. Aralık 2007'de, 25 yıl süreyle şartlı tahliye olasılığı olmaksızın ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.

Aralık 2006'da Steve Wright, İngiltere, Ipswich'te beş seks işçisini öldürdü.

1996'da başladığına inanılan Long Island Seri Katili, seks işçisi olan 10-16 kadını öldürdü. Cinayetler 2010 ile 2013 yılları arasında durmuş gibi görünse de fail henüz yakalanamamıştır.

Mücadele çabaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Seks işçilerini savunmaya yönelik çabaların çoğu, belirli politikaların seks işçilerinin kendilerine nasıl fayda sağlayacağına odaklanmak yerine, AIDS/HIV + 'nın genel nüfus arasında yayılmasını önlemeye odaklanmıştır.^[18] Bu odak noktası, seks işçilerinin karşılaştığı şiddet sorunlarının çoğunu gözmezden gelmiştir. Ancak son zamanlarda, fuhuş yapanlara yönelik şiddeti daha geniş bir perspektiften ortadan kaldırmak için bir çaba var. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu, diğer birkaç kuruluşla birlikte, seks işçilerine yönelik şiddetle mücadelenin bir yolu olarak, seks işçileri tarafından yönetilen toplulukların güçlendirilmesini önermektedir.^[30] UNPF ayrıca seks işçiliğini yasa dışı bir faaliyet olarak değil, meslek olarak görmek için algıların değiştirilmesini savunuyor. Seks işçilerine yönelik şiddeti önleme çabalarının karşı karşıya olduğu bir sorun, fuhuş yapanlar arasında şiddeti bildirme oranının düşük olmasıdır. Hindistan'da kadın seks işçileri üzerinde yapılan bir araştırma, kadın seks işçilerinin % 54'ünün kendilerine yönelik şiddeti bildirmediğini ve yalnızca % 36'sının deneyimlerini STK'lar veya bir akran ya da aile üyesiyle paylaştığını ortaya koymuştur.^[31]

Seks işçileri tarafından[değiştir | kaynağı değiştir]

Seks işçiliğinde çalışmayla ilişkili artan şiddet riski nedeniyle, birçok çalışan şiddet mağduru olma olasılığını azaltmak için kendi kişisel politikalarını benimsemeye başladı. Maureen A. Norton-Hawk tarafından yapılan bir araştırmaya göre "seks işçilerinin % 40'ı dar sokakta hizmet vermeyi reddetme politikasına sahip, % 54'ü uyuşturucu olan yerde hizmet vermeyi reddetti ve % 68'i terkedilmiş binalarda hizmet vermeyi reddetti".^[22] Kadınlara yönelik şiddeti sona erdirmeye yönelik birçok kampanya seks işçilerinin ihtiyaçlarını görmezden geldiğinden, çoğu kez seks işçileri şiddete son vermede kendilerine veya birbirlerine güvenmek zorunda kaldı.^[32]

Hükümet politikası[değiştir | kaynağı değiştir]

BM Kadınları, seks işçilerini şiddet ve tacizden korumak için seks işçiliğinin suç olmaktan çıkarılmasını desteklemekte ve seks işçiliğinde şiddet, baskı ve sömürü biçimlerinin suç haline getirilmesini teşvik etmektedir.^[13] Ancak şu anda Amerika Birleşik Devletleri, AIDS/HIV+'ın önlenmesi için yardım verdiği tüm ülkelerin, yardım alan ülkenin bir "fuhuş karşıtı taahhüt" konusunda anlaşmasını şart koşmaktadır. Bu politika, fuhuş çalışanlarının sağlık ihtiyaçlarına yeterince ilgi gösterilmemesine neden olmuş ve hükûmetin seks işçilerinin sahip olduğu özel ihtiyaçları karşılama kabiliyetini sınırlandırmıştır.^[33] Ayrıca, Amerika Birleşik Devletleri'nde birçok eyalette, yargıçların fuhuştan hüküm giyenlere asgari zorunlu hapis cezası vermesini gerektiren zorunlu asgari ceza yasaları vardır. Bu da, seks işçilerinin kendilerine karşı şiddet uygulayanlara karşı yasal işlem yapma olasılığını azaltabilir, çünkü bunu yapmak hapis cezasına neden olabilir.

Hollanda'nın yaptığı olası bir politika seçeneği de, seks işçileri ve danışanların buluşmaları ve cinsel aktiviteleri düzenlemeleri ve bunlara katılmaları için belirli yerler belirlemek olabilir.^[18] Bu, seks işçilerine güvenli bir yer sağlayacaktır. Hatta bazı kuruluşlar, seks işçilerine genellikle sahip olmadıkları desteği vermenin bir yolu olarak bölgedeki seks işçilerinden oluşan destek grupları oluşturmayı da önermişlerdir.^[6]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Seks İşçilerine Yönelik Şiddete Son Verme Uluslararası Günü
• Kadınlara karşı şiddet

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]