Rocky IV

Rocky IV
Rocky IV Film afişi
Yönetmen	Sylvester Stallone
Yapımcı	Robert Chartoff Irwin Winkler
Senarist	Sylvester Stallone
Oyuncular	Sylvester Stallone Talia Shire Burt Young Carl Weathers Brigitte Nielsen Dolph Lundgren
Müzik	Vince DiCola
Görüntü yönetmeni	Bill Butler
Yapım yılı	1985, ABD
Süre	90 dakika
Dil	İngilizce, Rusça
Bütçe	28 milyon $
Hasılat	300.4 milyon $ (dünya çapında)
Önceki film	Rocky III
Devam filmi	Rocky V

Rocky IV, Sylvester Stallone'nin yönettiği ve başrolünü Talia Shire ile paylaştığı 1985 ABD yapımı spor-dram filmidir. Filmde Rocky Balboa, Clubber Lang ile ikinci kez dövüşüp ve rövanşı aldıktan sonra boks'tan emekli olmuştur ve ailesi ile birlikte daha sakin bir hayat yaşamaktadır. Ancak Sovyetler Birliği'nin en iyi boksörü ve en iyi atleti Ivan Drago, Balboa ile dövüşmek için meydan okur. Rocky Balboa'nın en iyi arkadaşı Apollo Creed onun yerine mücadele etmeye karar verir ve Drago ile maç sırasında öldürülür. Rocky arkadaşının intikamını almak ve ülkesinin onurunu savunmak için Rusya'da Drago ile mücadele etmeye karar verir.

Ivan Drago karakteri için oyuncu Dolph Lundgren, sahip olduğu fiziksel görünümü nedeniyle Rocky IV seçmelerinde 5.000 aday arasından seçilmiştir.^[1]

Film, Rocky serisinin en başarılı girişini yaparak, gişede 300 milyon dolar kazandı. Bu film Carl Weathers'ın seride son kez göründüğü filmdir. Başarısı, 16 Kasım 1990'da yayınlanan beşinci filminin yapılmasına yol açtı. Kamera arkasında da Stallone’yi gördüğümüz film, bir 80’ler klasiği olan Brigitte Nielsen'de kadrosunda yer veriyor. Ayrıca bu filmin müziği olan ve Survivor tarafından yapılan Eye of the Tiger şarkısı da, dönemin unutulmazları arasına girmiştir.

Bu filmin olayları, Apollo Creed'in oğlu Donnie'nin, Ivan Drago'nun oğlu Viktor ile dövüşmeye zorlandığı Creed II'nin konusunun arka planı olarak hizmet ediyor.

Eylül 2020'de Sylvester Stallone, Rocky 4 filminin 25 Kasım'da izleyiciyle yeni bir versiyonuyla buluşacağını duyurdu ve Paulie'nin robotunun olduğu sahnelerin makaslandığını açıkladı.

Filmin Rocky IV: Rocky Vs Drago isimli bir yönetmen kurgusu, dijital olarak yayınlanmadan önce 11 Kasım 2021'de sinemalarda gösterime girdi.

Konusu[değiştir | kaynağı değiştir]

1985 yılında Rocky, doğum gününde kayınbiraderi Paulie için bir robot satın alırken, Ivan Drago (Dolph Lundgren) adlı, fiziği ile son derece korkutucu ve 2 metreye yakın boyu olan Sovyet boksör, yüzme şampiyonu eşi Ludmilla (Brigitte Nielsen), Sovyet ve Küba'lı eğitmen bir ekip ile ABD'ye gelmişlerdir. Drago Sovyetler Birliği'ni arkasına destekçi olarak almıştır. Drago'nun yöneticisi Nicolai Koloff (Michael Pataki), basın toplantısında Sovyet üstünlüğünün işareti olarak Drago'nun atletizmi geliştirmek için her fırsatı değerlendirebileceğini ve Ivan Drago'nun Dünya Şampiyonu Rocky Balboa'ya meydan okuduğunu belirtir. Apollo Creed (Carl Weathers) ise bir basın toplantsın da Drago ile kendisinin bir maç yapmasını gerektiğini ve kendisinin dövüşeceğini ilan eder. Böylece Apollo, bir gösteri maçı için vatanseverliğini ve kendisini yeniden kanıtlamak için Drago'yla bir gösteri maçında bir araya gelir. Rocky'nin çekinceleri vardır, ancak maçla ilgili şüphelerine rağmen Apollo'yu eğitmeyi kabul eder.

Maç, Las Vegas'taki MGM Grand Hotel'de olacaktır. Apollo, James Brown'ın şov kızlarıyla birlikte Living in America şarkısı eşliğinde son derece büyük bir sahne gösterileri ile eski Sam Amca kıyafetlerini giymiş bir şekilde dans ederek ring alanına özel bir platformla indirilir. Maç başlar ve ilk raund da Creed, Drago'ya yumruklar sallar fakat rakibi bu yumruklardan hiç etkilenmez. Creed'in yumrukları eskisi kadar etkileyici değildir ancak Drago, ringin kenarındaki antrenörlerinden artık dövüşmesi emrini alınca aniden yıkıcı etkilerle misilleme yaparak acımasızca kuvvetli yumruklar atmaya başlar. İlk roundun sonunda, Rocky ve Apollo'nun antrenörü Duke, ondan maçı durdurması için yalvarır, ancak Apollo bunu yapmayı reddeder ve Rocky'ye "ne olursa olsun" maçı durdurmamasını söyler. Apollo çok zor durumdadır ve kanlar içindedir, ayrıca bu ilk raund da hayatının en kötü dayağını yemiştir. İkinci raund da daha iyi gitmez, tekrar Drago'nun acımasızca yumruklarını yiyen Apollo'nun antrenörü Duke, (Tony Burton) Rocky'ye havlu atması için yalvarır ancak Apollo'nun bunu reddetmesi yüzünden Rocky havluyu atamaz. Duke'un tekrar yalvarmasına rağmen Rocky havluyu atmakta tereddüt eder. Drago, Creed'e savunmasız haldeyken son yumruğunu indirir ve Creed yere düşer ve ring'de, Rocky'nin kollarında hayatını kaybeder. Sonrasında, Drago hiçbir pişmanlık duygusu göstermez ve ringte yanına toplanan medyaya şu yorumu yapar: "Ölürse ölür."

Creed'in hazin yenilgisi ve ölümünden sonra Sovyetlerin soğuk kayıtsızlığını gören Rocky, Drago'ya meydan okumaya karar verir, Rocky, Noel günü Rusya'da Drago ile mücadeleyi kabul ederek Apollo'nun intikamını almaya karar verir. Bu maç, Drago'yu Amerika Birleşik Devletleri'nde aldığı şiddet tehditlerinden koruma amaçlı bir düzenlemedir. Tüm dünya televizyonlarından yayınlanacak bu maç için Rocky'i zorlu maça Sibirya'da hazırlayacak olan antrenör Apollo'nun antrönörü Duke'dur. Rocky, maçı onaylamadığı için eşi Adrian olmadan Sovyetler Birliği'ne seyahat eder ve kendisine eşlik edecek sadece Duke ve Paulie (Burt Young) ile SSCB'nin Krasnogourbinsk'teki eğitim üssüne uçarlar. Kendisini havaalanında iki Rus KGB ajanı karşılar ve maça hazırlanana kadar dikkatle kendisini izleyip takip edeceklerini söylerler. Rocky mücadeleye hazırlanırken, Drago'nun Anabolik steroid kullandığı gösterilir ve onu dikkatle izleyen eğitmenler ve doktorlardan oluşan bir ekip gözetiminde çok yüksek teknoloji ekipmanı kullanılarak çalışır. Rocky ise, dağlık arazide derin karda yol çalışması yapar ve eskimiş tarım ekipmanlarını kullanarak antrenman yapar. Adrian beklenmedik bir şekilde Rocky'ye destek ve moral vermek için yanına gelir ve bu da Rocky'ye yeni bir güç verir.

Maç günü gelir çatar. Maçtan önce Rocky her zaman olduğu gibi başarılı olabilmesi için soyunma odasında duasını eder. Maç başlamadan önce, Balboa düşmanca bir kalabalığın arasına giren ilk kişi olur, Rus seyirciler tarafından yuhalanır. Ringde gergin bir şekilde beklerken, arenadaki ışıklar aniden söner, salona giriş yapan Drago, Sovyet genel sekreteri (başbakan) ve Politbüro'nunda katılımıyla ayrıntılı bir vatanseverlik töreniyle tanıtılır. 1944 yılı versiyonu Sovyet milli marşı okunur.

1. raund başlar ve Apollo ile yaptığı mücadelenin aksine, Drago hemen hücum ederek Rocky'ye şiddetli yumruklar atmaya başlar. Rocky hemen hemen her raund da yumruklarla sarsılıp yere düşmesine rağmen azimle ayağa kalkarak Drago'yu şaşkına çevirir. Maç devam ederken Duke ve Paulie ring kenarından sürekli Rocky'ye tezahürat yaparlar. Rocky, 2. raundun sonlarına doğru kalabalığı hayrete düşürerek ilk kez şiddetli yumruğunu atar ve Drago'nun kaşı açılır. Bu raund bittikten sonra antreörü Duke, Rocky'ye Sovyet boksörü yaraladığını ve onun bir makine olmadığını hatırlatır. Drago'nun anterönü ise Rocky'nin "zayıf ve küçük" olduğu söyler. Drago ise İnsan değil, demir parçası gibi şeklinde yanıt verir. 2. raunddan sonra kıyasıya mücadeleye girilir. 12. raund başlarken önceden düşman olan Rus seyirciler, Rocky'nin bitmek tükenmek bilmeyen azmi karşısında bu sefer ona tezahürat yapmaya başlarlar.

Koloff tarafından azarlanan Drago isyan eder, onu ringden atar ve doğrudan Sovyet genel sekreterine seslenerek sadece kendisi için savaştığını haykırır. Son roundda, her iki dövüşçü de bitkinken, Rocky daha fazla yumruk alır, ancak ayakta kalmayı başarır. İki boksör Rocky ve Drago güçlü yumruklarla birbirlerini dövmeye devam ederler. Son raund olan 15. roundun sonlarına doğru Rocky arka arkaya yumruk atarak Sovyet rakibini ilk ve son defa yere serer. Hakem 10'a kadar sayar, Drago kalkamaz ve maç Rocky'nin nakavt etmesi ile sona erer. Ringe toplanan kalabalık arasından Rocky herkese teşekkür eder ve kısa bir konuşma yapar. Konuşmasının en sonunda Ben değişebiliyorsam sizde değişebilirsiniz, herkes değişebilir diye bağırır. Bunun üzerine Sovyet Genel Sekreteri (Başbakan) ayağa kalkarak isteksizce Rocky'i alkışlar ve diğer politbüro üyeleri de alkışlamaya başlarlar. Rocky oğluna Mutlu Noeller dileyerek konuşmasını bitirir ve ringin ortasında kalabalığın alkışlarıyla beraber zaferle kollarını havaya kaldırır.

Oyuncular[değiştir | kaynağı değiştir]

• Sylvester Stallone (Rocky Balboa)
• Talia Shire (Adrian)
• Burt Young (Paulie)
• Carl Weathers (Apollo Creed)
• Brigitte Nielsen (Ludmilla)
• Tony Burton (Duke)
• Michael Pataki (Nicoli Koloff)
• Dolph Lundgren (Ivan Drago)
• George Rogan - Sergei Igor Rimsky
• James "Canonball" Green - Manuel Vega
• Stu Nahan - yorumcu #1 (Creed-Drago)
• Warner Wolf - yorumcu #2 (Creed-Drago)
• R.J. Adams - Spor Spiker,
• Barry Tompkins - Amerikalı Yorumcu #1 (Rocky-Drago)
• Al Bandiero - Amerikalı Yorumcu #2 (Rocky-Drago)
• James Brown - Kendisi

Yapımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Geliştirme ve senaryo[değiştir | kaynağı değiştir]

Sovyetler Birliği'nin donmuş karlı bölgeleri Wyoming'de çekildi. Rocky'nin yaşadığı ve eğitildiği küçük çiftlik Jackson Hole'daydı ve Sovyetler Birliği'ndeki açık hava dizilerinin çoğu Grand Teton Ulusal Parkı'nda çekildi. Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletine bağlı Vancouver'daki Hastings Park'taki PNE Agrodome, Rocky'nin Sovyet boksörle maçının yapıldığı yerdi.

Çekimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Sylvester Stallone, dövüşün ilk bölümünde kendisiyle Dolph Lundgren arasında çekilen orijinal yumruk sahnelerinin tamamen gerçek olduğunu belirtti. Stallone gerçekçi bir sahne yakalamak istedi ve Lundgren'in bunu kabul ettiğini belirtti. Lundgren, Stallone'un göğsüne kuvvetli bir yumruk attı ve kalbi göğüs kemiğine çarparak kalbinin şişmesine neden oldu. Nefes almada ve 200'den fazla kan basıncından muzdarip olan Stallone, Kanada'daki setten Santa Monica, Kaliforniya'daki Saint John Bölgesel Tıp Merkezi'ne uçtu ve sekiz gün boyunca yoğun bakımda kaldı. Stallone daha sonra Lundgren'in profesyonel ağır boksta dövüşmek için atletik yeteneklere sahip olduğuna inandığını belirtti.^[2]

Sahne çekimlerinin bir bölümünde, Stallone, Apollo-vs.-Drago dövüşünün çekimleri sırasında Lundgren'in Carl Weathers'ı neredeyse işi bırakmaya zorladığını belirtti. Sahnenin çekimlerinin bir noktasında Lundgren, Weathers'ı boks ringinin köşesine fırlattı. Weathers, ringden ayrılırken Lundgren'e küfürler yağdırdı ve menajerini arayıp filmi bırakacağını söyledi. Ancak Stallone iki oyuncuyu uzlaştırmaya zorladıktan sonra çekimler devam etti. Olay, dört günlük bir iş durmasına neden olurken, Weathers rolüne geri döndü ve Lundgren saldırganlığını azaltmayı kabul etti.^[2]

Rocky IV, gerçek vuruşlardan orijinal ses efektleri uygulayan az sayıdaki spor filminden biridir.^[3] Film, bazıları deneysel olan ve kamusal kullanımdan 20 yıl sonra olan çığır açan yüksek teknolojili spor ekipmanlarını sergilemesiyle zamanının ötesinde olarak kabul ediliyor.^[4][5] 2012'de, Olympians Michael Phelps ve Ryan Lochte, Rocky IV'teki eğitim sekanslarının, filmde Balboa'nın kullandığına benzer bir kabin kullanma konusunda onlara ilham verdiğini belirtti.^[6]

Yapım öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sport spikeri Stu Nahan, Creed-Drago dövüşünün yorumcusu olarak seride dördüncü kez boy gösterdi. Warner Wolf, Rocky III'ün çekimlerinden sonra hayatını kaybeden Bill Baldwin'in yerine yardımcı yorumcu olarak geçti. Rocky ve Drago arasındaki mücadelede yorumcular Barry Tompkins ve Al Bandiero kendilerini USA Network yayıncıları olarak gösterdiler.

Apollo Creed'in karısı Mary Anne (Sylvia Meals), karakterin esas olarak Rocky II'de yer almasına rağmen, ilki Rocky II olmak üzere seride ikinci kez yer aldı. Stallone'un gelecekteki karısı Brigitte Nielsen, Drago'nun karısı Ludmilla olarak ortaya çıktı.

Paulie'nin robotu, yıllar boyunca kendi başına bir kült haline gelen bir karakter olarak, New York'ta International Robotics Inc. tarafından yaratıldı. Robotun ilk sesi şirketin CEO'su Robert Doornick'in sesiydi. Robot, mühendisleri tarafından "SICO" olarak tanımlandı ve Sinema Oyuncuları Birliği üyesiydi. 1980'lerde James Brown ile turneye çıktı.^[7] Robot, Stallone'un otistik oğlu Seargeoh'u tedavi etmek için kullanıldıktan sonra filmin senaryosuna yazıldı.^[8]

David Lloyd Austin tarafından oynanan Rocky-Drago maçı sırasında locaya gelen Sovyet başbakanı, günümüzde eski Sovyet lideri Mikhail Gorbaçov'a çok benzemektedir. Austin daha sonra The Naked Gun'da Gorbaçov'u ve diğer filmlerde Rus karakterleri canlandırdı.

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

Dolph Lundgren, Ivan Drago rolüyle övgüler aldı. Napierville Sinema Festivali'nde En İyi Erkek Oyuncu dalında Marshall Trophy ödülünü kazandı.^[9] Rocky IV ayrıca Almanya'nın Altın Ekran Ödülü'nü de kazandı.

Film, En Kötü Erkek Oyuncu (Sylvester Stallone, Rambo: İlk Kan Bölüm II), En Kötü Yönetmen (Stallone), En Kötü Yardımcı Kadın Oyuncu (Brigitte Nielsen), En Kötü Yeni Yıldız (Nielsen ve Red Sonja için) dahil beş Altın Ahududu Ödülü kazandı.) ve En Kötü Müzik Puanı. Ayrıca En Kötü Görüntü, En Kötü Yardımcı Kadın Oyuncu (Talia Shire), En Kötü Yardımcı Erkek Oyuncu (Burt Young) ve En Kötü Senaryo adaylıkları aldı.^[10]

Yönetmenin kesimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ağustos 2020'de Stallone, filmin 35. yıldönümünü kutlamak için filmin yönetmeni olarak kesilen sahneleri 27 Kasım'da yayınlanacağını duyurdu. Yönetmenin kurgusunda Apollo - Drago maçının yeni görüntüleri yer alacaktır.^[11] Filmdeki en dikkat çekici değişiklik Paulie'nin robotunun sahnlerinin kesilmiş olmasıdır. Stallone, "Robot sonsuza kadar hurdalığa gidecek, artık robot yok," yorumunu yaptı.^[12][13] International Robotics'in kurucusu ve robotun seslendiren Robert Doornick, Stallone'un orijinal kesimde Doornick'e verilen telif ücretlerinden tasarruf etmek için yönetmenin kesimindeki tüm robot sahnelerini kestiğini söyledi.^[14]

Toplamda, başta Rocky III'ün daha uzun bir özetine ek olarak, hem dövüş sahnelerinin hem de Apollo Creed'in cenaze sahnesinin önemli uzantıları da dahil olmak üzere, hem yeni sahnelerden hem de alternatif çekimlerden oluşan daha önce yayınlanmamış yaklaşık 38 dakikalık çekim filme eklendi. Tersine, orijinal kurgunun 91 dakikasına kıyasla yönetmenin kurgusu 93 dakika sürdüğü için önemli miktarda orijinal görüntü kaldırıldı veya değiştirildi.

Brigitte Nielsen'in Ivan Drago'nun karısı Ludmilla'yı canlandırdığı sahneler, özellikle kocası adına basın toplantılarında konuştuğu sahneler ve Creed ile Drago arasındaki trajik dövüşten hemen önce Apollo Creed'in karısıyla Las Vegas'ta karşılaşması sahneleri de önemli ölçüde azaldı. Nielsen ve Stallone 1985'te, filmin galasından kısa bir süre sonra evlendiler ve 1987'de boşandılar, bu belki de Stallone'un şimdi filmdeki eski karısının rolünü azaltma kararını açıklıyor.^[15] Buna karşılık, filme Adrian ve Drago'nun menajeri Nicolai'nin yer aldığı ek küçük sahneler eklendi.

1985 versiyonundan yeni kurguda kaldırılan diğer sahneler arasında, Adrian'la evlilik yıldönümünü kutlayan Balboa ve son dövüşü kazandıktan sonra yaptığı konuşma için Rocky'yi alkışlayan Sovyet rejim liderleri yer alıyor. Yönetmenin kurgusu ayrıca Bill Conti'nin önceki filmlerden bazı temalarının film müziğine eklenmesini ve ses efektlerinin, özellikle orijinal kurguda duyulan abartılı delme seslerinin tonunu düşürmesini de içeriyor. Yeni kesim ayrıca orijinalin 1,85:1'ine kıyasla 2,35:1'lik yeni bir uzunluk süresinde sunuluyor.^[16]

Kesim, 27 Kasım'daki önceki yayın tarihini kaçırdı, ancak Şubat 2021'e kadar Stallone "son rötuşları yaptığını" belirtti.^[17] 6 Nisan'da kesintinin tamamlandığını duyurdu. Stallone kendi Instagram hesabı üzerinden, Filmin 11 Kasım 2021'de izleyiciyle buluşacağını açıkladı.^[18] Yönetmenin Rocky IV: Rocky vs. Drago - The Ultimate Director's Cut adlı kurgusu, 11 Kasım 2021'de bir gecelik sahne gösterimi yaptı ve ertesi gün dijital formatlarda yayınlandı.^[19][20]

Analiz[değiştir | kaynağı değiştir]

Araştırmacılar, filmin güçlü ama formül yapısının, yaratıcı, kararlı ve idealist prototipik Amerikan kahramanı Rocky tarafından şekillendirilen bireyin gücünü vurguladığını belirtiyor.^[21] Onlar, Soğuk Savaş'ın ikinci kısmı bağlamında Sovyet gücünün bir temsili olarak Ivan Drago'nun hiperbolik karakterizasyonuyla tezat oluşturuyorlar.^[22][23] Senarist / yönetmen Stallone, film boyunca Balboa-Drago dövüşünün milliyetçi tonlarını vurgular, örneğin Drago'nun karısı ABD'yi kocasına "şiddet tehditleri" ile dolu "düşmanca ve şiddet içeren bir hükümet" olarak adlandırır. Drago'nun antrenörü Amerikan toplumunun "acıklı ve zayıf" hale geldiğini söylüyor.^[24] Drago totaliter rejimi temsil eder ve kibirli bir rakibi devirdiğinde gücünü gösterir (Creed).^[25] Daha sonra, radyo spikeri "Ivan Drago köşesinde bütün ülkenin arkasında olduğu bir adam" diyor.^[26] Akademisyenler, Drago'nun nihai yenilgisinin - ve Sovyet kalabalığının Rocky'yi kucaklamasının - Sovyetler Birliği'nin çöküşünü temsil ettiğini belirtiyorlar.^[27]

Rocky IV, hem Paulie'nin robotu hem de Drago'nun eğitmenlerinin kullandığı teknoloji tarafından gösterilen teknoloji ve insanlar arasındaki güç mücadelesi hakkında bir yorum olarak yorumlanmıştır.^[28]

1986'da ABD'nin Sovyet çocuk elçisi Katya Lycheva, günlüğünde Rocky 4 hakkında bir not yazdı, bu yazı daha sonra Sovyet basını tarafından medyada yansıtıldı ve çok dikkat çekti:

Yatmadan önce boş zamanlarımız vardı, bu yüzden annem ve ben bir Amerikan "Rocky IV" filmini ödemeli kanal üzerinden izlemeye karar verdik. Sovyet boksörü hakkında bir film olması gerekiyordu. Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunduğum on günlük seyahatim boyunca, evimi çoktan özledim ve Sovyet halkı hakkında bir şeyler görmek istedim. Sözde "Sovyet boksörü" oynayan aktörün acımasız yüzü beni korkuttu. Ringde bir Amerikalı zenci boksörü öldürdüğünde, yatak odama koştum, kendimi yatağa attım ve ağladım. Bu filmin ülkemizi çok yanlış ve acımasız bir şekilde canlandırdığı için rahatsız oldum… Ertesi gün bir televizyon röportajında dedim ki: Amerikan televizyonunda gösterilen "Rocky IV" filminde Sovyetler Birliği hakkında bir gerçek yok. Sovyet halkı, böyle bireyler değil. Bu filmi yapan yetişkinlerden utanıyorum. Halkımıza karşı nefreti kışkırtanların Dünya'daki barışın ilk düşmanları olduğunu fark ettim. ”^[29]

Roman[değiştir | kaynağı değiştir]

1985 yılında Ballantine Books tarafından bir roman yayınlandı. Sylvester Stallone yazar olarak kabul edildi.^[30]

Video oyunları[değiştir | kaynağı değiştir]

1987'de ilk dört Rocky filmine dayanan Rocky yayınlandı. 2002 yılında ilk beş Rocky filmine dayanan Rocky yayınlandı. 2004 yılında ilk dört Rocky filmine dayanan Rocky Legends yayınlandı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]