Radyo ve Televizyon Üst Kurulu

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
RTÜK
	; RTÜK'ün Ankara'daki genel merkezi
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi	20 Nisan 1994
Önceki kurum	Radyo ve Televizyon Yüksek Kurulu;
Bağlılığı	Kültür ve Turizm Bakanlığı
Personel sayısı	550
Yıllık bütçe	₺271.781.000 (2022)
Yönetici(ler)	Ebubekir Şahin, Başkan; Orhan Karadaş, Başkanvekili;
Web sitesi	rtuk.gov.tr

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Türkiye'de faaliyet gösteren tüm radyo ve televizyonların yayınlarını denetleyen kamu kuruluşu. Üyeleri TBMM Genel Kurulu tarafından siyasi partilerin adayları arasından seçilir. Türkiye Cumhurbaşkanı tarafından, Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ilişkilendirilmiştir.^[4]

Yetki ve sorumluluk alanı[değiştir | kaynağı değiştir]

RTÜK, özel radyo ve televizyon yayınlarını düzenleyen, mülga 3984 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun'un 13 Nisan 1994 tarihinde TBMM'de kabul edilmesinin ardından, 20 Nisan 1994^[1] tarihinde 21911 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle kurulmuştur.^[5]

Ancak mülga 3984 sayılı Kanun, birtakım değişikliklerle günün şartlarına uyarlanmak istenmiş olmasına rağmen, Anayasa Mahkemesi'nin bazı maddeleri iptal etmesi ve AB müktesebatına uyum çerçevesinde "AB Görsel-İşitsel Medya Hizmetleri Yönergesi" hükümleri esas alınarak yeniden bir düzenleme yapılması gereği ortaya çıkmıştır. Bu amaçla hazırlanan 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun tasarısı, 15 Şubat 2011 tarihinde TBMM'de kabul edilerek yasalaşmış ve 3 Mart 2011 tarihli ve 27863 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.^[6]

Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görev ve yetkileri, 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 34. maddesinde belirlenmiştir. Buna göre; radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetleri sektörünü düzenlemek ve denetlemek amacıyla, idari ve mali özerkliğe sahip, tarafsız bir kamu tüzel kişiliği niteliğinde Radyo ve Televizyon Üst Kurulu kurulmuştur. Üst Kurul, bu Kanun ve mevzuatta kendisine verilen görev ve yetkileri kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır. Üst Kurul, bu Kanun'da ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kendisine tahsis edilen mali kaynakları görev ve yetkilerinin gerektirdiği ölçüde, kendi bütçesinde belirlenen usul ve esaslar dâhilinde serbestçe kullanır. Üst Kurulun malları Devlet malı hükmündedir, haczedilemez. Üst Kurul, Hükûmet ile olan ilişkilerini Başbakan veya görevlendireceği bir bakan aracılığıyla yürütür. Üst Kurul Sayıştay denetimine tabidir.

Üst Kurul, öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmeyen, izin şartlarını ihlal eden, yayın ilkelerine ve Kanun'da belirtilen diğer esaslara aykırı yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını uyarır veya aynı yayın kuşağında açık şekilde özür dilemesini ister. Bu talebe uyulmaması veya aykırılığın tekrarı hâlinde ihlale konu olan programın yayını, bir ila on iki kez arasında durdurulur. Bu süre içinde programın yapımcısı ve varsa sunucusu hiçbir ad altında başka bir program yapamaz. Yayını durdurulan programların yerine, aynı yayın kuşağında ve reklamsız olarak, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına Üst Kurulca hazırlattırılacak eğitim, kültür, trafik, kadın ve çocuk hakları, gençlerin fiziksel ve ahlaki gelişimi, uyuşturucu ve zararlı alışkanlıklarla mücadele, Türk dilinin güzel kullanımı ve çevre eğitimi konularında programlar yayınlanır.

Kurul kararları idari yargının denetimine açıktır. Kurallar AB normlarına uygundur.

LGBT bireylerine karşı tutum[değiştir | kaynağı değiştir]

Toplum genelinde kabul görmüş ya da reddedilmiş konularla ilgili toplum adına karar verme görevi ile TBMM Genel Kurulu tarafından seçilen RTÜK Sex and the City 2 filminin yayın haklarını satın alan TV kanalından bu konuda bir savunma istedi. Kurul, filmdeki eşcinsel evliliği ile ilgili sahnelerin "toplumun millî ve manevi değerlerine, Türk aile yapısına aykırı" olduğunu belirtmiştir.^[7]^[8] RTÜK'ün ayrıca ile dijital yayın platformlarına aksiyon alabilmesi yetkisinden dolayı Disney+'da yayımlanan Love, Victor adlı TV programının yaş sınırlaması +13'ten +18'e çıkartılıp, dizinin 2. sezon 4. bölümü “toplumu rahatsız edici ve ahlaka aykırı davranışlar içerdiği” yönündeki rapora dayanarak cezalandırdı. Platforma üst sınırdan idari para cezası verildi.^[9]

RTÜK Üst Kurul üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

#	Adı	Seçilme Tarihi	Görev	Aday Gösteren Parti
1	Ebubekir Şahin	10 Ekim 2023^[10]	Başkan	AK Parti
2	Orhan Karadaş	29 Haziran 2021	Başkan Vekili	AK Parti
4	İlhan Taşcı	10 Ekim 2023^[10]	Üye	CHP
5	Nurullah Öztürk	11 Temmuz 2019^[11]	Üye	AK Parti
6	Necdet İpekyüz	10 Ekim 2023	Üye	DEM Parti
6	Mehmet Daniş	29 Haziran 2021	Üye	AK Parti
7	Deniz Güçer	29 Haziran 2021	Üye	MHP
8	Ahmet Can Buğday	17 Ocak 2024	Üye	İYİ Parti
9	Tuncay Keser	6 Nisan 2023	Üye	CHP

RTÜK başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

№	Başkan	Görev Başlangıcı	Görev Bitişi
1	Ali Baransel	16 Mayıs 1994	28 Mayıs 1996
2	Güneş Müftüoğlu	29 Mayıs 1996	5 Mart 1997
3	Orhan Oğuz	6 Mart 1997	3 Aralık 1997
4	İbrahim Agah Çubukçu	8 Aralık 1997	31 Mayıs 1998
5	Kutlu Savaş	1 Haziran 1998	31 Mayıs 2000
6	Nuri Kayış	1 Haziran 2000	3 Haziran 2002
7	Fatih Karaca	4 Haziran 2002	14 Temmuz 2005
8	Aykut Zahid Akman	17 Temmuz 2005	15 Temmuz 2009
9	Davut Dursun	17 Temmuz 2009	15 Temmuz 2015
10	İlhan Yerlikaya	25 Kasım 2015	22 Ocak 2019
11	Ebubekir Şahin	23 Ocak 2019	Görevde

RTÜK eski üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

№	Üye	Görev Başlangıcı	Görev Bitişi
1	Biltekin Özdemir	Mayıs 1994	Kasım 1995
2	Cumhur Ersümer	Mayıs 1994	Kasım 1995
3	Esin Konanç	Mayıs 1994	Mayıs 1996
4	Nedim Tekin	Mayıs 1994	Mayıs 2000
5	Şevki Göğüsger	Mayıs 1994	Mayıs 2000
6	Emin Başer	Mayıs 1994	15 Temmuz 2005
7	Mehmet Doğan	Mayıs 1996	15 Temmuz 2005
8	Tülay Çetingüleç	Mayıs 1998	15 Temmuz 2005
9	Arif Özkök	Mayıs 2000	14 Ağustos 2001
10	Bozkurt Zakir Avşar	Mayıs 2000	15 Temmuz 2005
11	Beşir Ayvaz	31 Ekim 2001	13 Temmuz 2005
12	Taha Yücel	13 Temmuz 2005	28 Haziran 2022
13	Özer Gürbüz	15 Temmuz 2005	21 Şubat 2006
14	Paşa Yaşar	15 Temmuz 2005	15 Temmuz 2009
15	Şaban Sevinç	15 Temmuz 2005	15 Temmuz 2009
16	Mehmet Dadak	15 Temmuz 2005	29 Eylül 2010
17	Abdulvahap Darendeli	15 Temmuz 2005	15 Temmuz 2013
18	Arif Merdol	14 Mart 2006	15 Temmuz 2007
19	Hülya Alp	15 Temmuz 2007	15 Temmuz 2013
20	Hasan Tahsin Fendoğlu	15 Temmuz 2009	9 Şubat 2015
21	Esat Çıplak	15 Temmuz 2009	21 Temmuz 2021
22	Korkmaz Alemdar	19 Ekim 2010	15 Temmuz 2011
23	Hamit Ersoy	30 Mart 2011	15 Temmuz 2019
24	Ahmet Yıldırım	3 Kasım 2011	10 Şubat 2015
25	Ali Öztunç	15 Temmuz 2013	31 Ağustos 2015
26	Ersin Öngel	11 Mart 2015	3 Kasım 2017
27	Arif Fırtına	21 Temmuz 2015	21 Temmuz 2021
28	İsmet Demirdöğen	3 Eylül 2015	15 Temmuz 2019
29	Faruk Bildirici	15 Temmuz 2019	31 Ekim 2019
30	Okan Konuralp	1 Mart 2020	16 Mart 2023
31	Ali Ürküt	11 Temmuz 2019	1 Ocak 2024

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018.
^ RTÜK 2016-2020 Stratejik Planı Özeti 11 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., erişim tarihi: 6 Eylül 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Ocak 2022.
^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2018.
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018.
^ https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Kurum/70203335 ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Ne Bir Hastalık Ne Bir Suç" - Türkiye'de Lezbiyen, Gey, Biseksüel ve Trans Bireyler Eşitlik İstiyor (İngilizce). Birleşik Krallık: Uluslararası Af Örgütü. 2011. s. 10.
^ Meltem Özgenç (23 Mart 2011). "Sex and the RTÜK" (http://www.hurriyet.com.tr/gundem/17346740.asp). Ankara: Hürriyet.
^ Portalı, Kaos GL-LGBTİ+ Haber. "RTÜK'ün cezalandırdığı dizi: Love, Victor". Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı. 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2023.
^ ^a ^b RTÜK üyeliğine ilk kez 16 Ekim 2017'de seçilmiştir.
^ RTÜK üyeliğine ilk kez 14 Mayıs 2013'te seçilmiştir.

Genel

Radyo Televizyon Üst Kurulu Resmî Genel Ağ Sayfası 18 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[rtük-1] "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018.

[2] RTÜK 2016-2020 Stratejik Planı Özeti 11 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., erişim tarihi: 6 Eylül 2017.

[3] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 31 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Ocak 2022.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2018.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018.

[6] ttps://kms.kaysis.gov.tr/Home/Kurum/70203335 ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[7] "Ne Bir Hastalık Ne Bir Suç" - Türkiye'de Lezbiyen, Gey, Biseksüel ve Trans Bireyler Eşitlik İstiyor (İngilizce). Birleşik Krallık: Uluslararası Af Örgütü. 2011. s. 10.

[8] Meltem Özgenç (23 Mart 2011). "Sex and the RTÜK" (http://www.hurriyet.com.tr/gundem/17346740.asp). Ankara: Hürriyet.

[9] Portalı, Kaos GL-LGBTİ+ Haber. "RTÜK'ün cezalandırdığı dizi: Love, Victor". Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı. 27 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2023.

[ReferenceA-10] RTÜK üyeliğine ilk kez 16 Ekim 2017'de seçilmiştir.

[11] RTÜK üyeliğine ilk kez 14 Mayıs 2013'te seçilmiştir.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

g t d Türkiye'deki düzenleyici ve denetleyici kurumlar (Üst Kurullar)
Mevcut	BDDK BTK EPDK Kamu İhale Kurumu KGK KVKK NDK SEDDK SPK Rekabet Kurumu RTÜK
Eski	Şeker Kurumu TAPDK

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu nedir?, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu anlamı nedir?, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ne demektir?