Perikardit
Perikarditi gösteren bir EKG. aVR'de çift taraflı hafif ST çökmesine ve birden fazla derivasyondaki ST yükselmesine dikkat edin.
Olağan başlangıcı	Tipik olarak ani[1]
Uzmanlık	Kardiyoloji
Belirtiler	Oturunca daha iyi olan, uzanınca kötüleyen keskin göğüs ağrısı ve ateş[1]
Komplikasyon	Kardiyak tamponad, myokardit, konstrüktif perikardit[2][1]
Süre	Birkaç gün ila birkaç hafta arası[3]
Nedenleri	Viral enfeksiyon, verem, üremik perikardit, kalp krizi, kanser, otoimmün hastalıklar, göğüs travması[4][5]
Tanı	Semptomlara göre, elektrokardiyogram, perikardiyal efüzyon[6]
Ayırıcı tanı	Kalp krizi[1]
Tedavi	NSAİİ'ler, kolşisin, kortikosteroidler[6]
Prognoz	Genellikle iyi[6][7]
Sıklık	Yılda 10.000'de 3 vaka[2]

Perikardit, perikardın (kalbi çevreleyen fibroseröz kese) iltihaplanmasıdır .^[8] Semptomlar tipik olarak omuzlarda, boyunda veya sırtta da hissedilebilen ani başlayan keskin göğüs ağrısını içerir.^[1] Ağrı, tipik olarak otururken daha az şiddetli ve uzanırken veya derin nefes alırken daha şiddetlidir. Perikarditin diğer semptomları arasında ateş, halsizlik, kalp çarpıntısı ve nefes darlığı sayılabilir. Semptomların başlangıcı bazen ani olmaktan çok kademeli olabilir.

Perikarditin nedeni genellikle bilinmemektedir, ancak çoğunlukla viral enfeksiyondan kaynaklandığına inanılmaktadır.^[4][8] Diğer nedenler arasında tüberküloz, üremik perikardit, kalp krizi, kanser, otoimmün bozukluklar ve göğüs travması gibi bakteriyel enfeksiyonlar bulunur.^[5] Teşhis göğüs ağrısı, perikardiyal sürtünme, spesifik elektrokardiyogram (EKG) değişiklikleri ve kalp çevresinde sıvı birikmesine (efüzyon) dayanır.^[6] Kalp krizi, perikardite benzer semptomlara neden olabilir.^[1]

Çoğu durumda tedavi, NSAİİ'ler ve muhtemelen anti-inflamatuar ilaç kolşisin ile yapılır. Bunlar uygun değilse kortikosteroidler kullanılabilir.^[6] Semptomlar genellikle birkaç gün ila birkaç hafta içinde düzelir, ancak bazen aylar sürebilir.^[3] Komplikasyonlar arasında kalp tamponadı, miyokardit ve konstriktif perikardit yer alabilir.^[2][1] Perikardit, göğüs ağrısının nadir görülen bir nedenidir.^[9] Her 10.000 kişiden yaklaşık 3 kişide görülmektedir. En sık 20-50 yaş arası erkeklerde görülmektedir. Perikardit olanların %30'una kadarında birden fazla kısımda gözlenmektedir.^[10]

Belirti ve bulgular[değiştir | kaynağı değiştir]

Trapezius sırtına (sırtta kürek kemiğinin alt kısmı) radyasyonla birlikte substernal veya sol prekordiyal plöritik göğüs ağrısı, perikarditin karakteristik ağrısıdır. Ağrı genellikle oturarak veya öne doğru eğilerek hafifler ve uzanarak (hem yaslanmış hem de sırtüstü pozisyonlarda) veya nefes alarak kötüleşir.^[11] Bu ağrı anjina pektorise benzeyebilir ama kalp krizi ağrısının genellikle sabitken perikardit ağrısının vücut pozisyonuna göre değişmesi yönünden farklılık gösterir. Diğer perikardit semptomları arasında kuru öksürük, ateş, yorgunluk ve anksiyete yer almaktadır.

Miyokard enfarktüsü (kalp krizi) ağrısına benzerliği nedeniyle perikardit, kalp krizi olarak yanlış teşhis edilebilir. Akut miyokard enfarktüsü de perikardite neden olabilir, ancak mevcut semptomlar genellikle tanıyı gerektirecek kadar farklılık gösterir. Aşağıdaki tablo, perikarditin miyokard enfarktüsünden farklı olan klinik görünümünü düzenler:^[11]

Fiziksel muayeneler[değiştir | kaynağı değiştir]

Perikarditin klasik bulgusu, genellikle sol alt sternal sınırda olmak üzere kardiyovasküler muayenede stetoskopla duyulan sürtünme sesidir.^[11] Diğer fiziksel belirtiler arasında hastanın sıkıntılı olması, pozisyonel göğüs ağrısı, aşırı terleme; Pulsus paradoksusa neden olan perikardiyal tamponad şeklinde kalp yetmezliği olasılığı ve Beck'in üçlüsü (azalmış kalp debisine bağlı düşük kan basıncı, boğuk kalp sesleri ve juguler vende şişkinlik üçlüsü) yer almaktadır.

Komplikasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Perikardit, perikardiyal efüzyona ve sonunda kardiyak tamponada ilerleyebilir. Bu, klasik perikardit belirtilerini yaşayan, ancak daha sonra rahatlama belirtileri gösteren ve pulsus paradoksu (nefes alma üzerine sistolik kan basıncında en az 10 mmHg azalma), düşük kan basıncı (azalmış kardiyak indeks nedeniyle), (sağ taraftaki kalp yetmezliği ve aşırı sıvı yüklenmesinden juguler ven distansiyonu), oskültasyonda uzak kalp sesleri ve sıvı ile perikardiyumun daralması nedeniyle kardiyak kateterizasyondaki tüm diyastolik kan basınçlarının dengelenmesi, azalmış uyanıklık ve uyuşukluk içeren kardiyak tamponad belirtileri göstermeye devam eden kişilerde görülebilir.

Bu tür kardiyak tamponad vakalarında, EKG veya Holter monitörü daha sonra sıvı dolu perikardda kalbin titremesini gösteren elektriksel alternans gösterecek ve kapillerin yeniden dolumunun yanı sıra, kanı etkili bir şekilde pompalayamayan bir kalp tarafından vücut organlarının hipoperfüzyonu nedeniyle ciddi vasküler çöküş ve zihinsel durumda gerileme gerçekleşebilir.

Tamponad tanısı, sağ kulakçık ve sağ karıncıkta büyük bir perikardiyal efüzyon ve diyastolik kollaps göstermesi gereken transtorasik ekokardiyografi (TTE) ile doğrulanabilir. Göğüs röntgeni genellikle genişlemiş bir kalp silueti ("su şişesi" görünümü) ve berrak akciğerler gösterir. Pulmoner konjesyon tipik olarak görülmez çünkü diyastolik basınçların eşitlenmesi pulmoner kapiler basıncı perikard içi basınca (ve diğer tüm diyastolik basınçlara) sınırlar.

Nedenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Enfeksiyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Perikardite viral, bakteriyel veya fungal enfeksiyon neden olabilir.

Gelişmiş dünyada, virüslerin vakaların yaklaşık %85'inin nedeni olduğuna inanılıyor.^[6] Gelişmekte olan dünyada tüberküloz yaygın bir nedendir, ancak gelişmiş dünyada nadirdir. Viral nedenler arasında coxsackievirus, herpesvirüs, kabakulak virüsü, HIV ve diğer virüsler bulunur.^[4]

Pnömokok ve tüberküloz perikardit, en yaygın bakteriyel formlardır. Anaerobik bakteriler de nadir görülen bir neden olabilir.^[13] Fungal (mantar kaynaklı) perikardit genellikle histoplazmoza veya bağışıklığı baskılanmış konakçılarda Aspergillus, Candida ve Coccidioides'e bağlıdır. Dünya çapında perikarditin en yaygın nedeni, tüberkülozlu bulaşıcı perikardittir. ^{[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (March 2014)">alıntı gerekli</span> ]}

Diğer nedenler[değiştir | kaynağı değiştir]

• İdiyopatik : Rutin testlerden sonra tanımlanabilir bir neden bulunamadı.^[4]
• Otoimmün hastalık : sistemik lupus eritematozus, romatizmal ateş, IgG4 ile ilişkili hastalık ^[14][15]
• Miyokard enfarktüsü (Dressler sendromu)
• Kalbe travma
• Üremi (üremik perikardit)
• Kanser
• İzoniazid, siklosporin, hidralazin, warfarin ve heparin gibi bazı ilaçların yan etkileri
• Radyasyon kaynaklı
• Aort diseksiyonu
• Postperikardiyotomi sendromu - örneğin CABG cerrahisi sonrası

Teşhis[değiştir | kaynağı değiştir]

Laboratuvar testi[değiştir | kaynağı değiştir]

Laboratuvar değerleri, üremik perikardit vakalarında artmış üre (BUN) veya artmış kan kreatinin gösterebilir. Bununla birlikte, genellikle laboratuvar değerleri normaldir, ancak eşzamanlı bir miyokard enfarktüsü (kalp krizi) veya kalpte büyük bir stres varsa, laboratuvar değerleri Troponin (I, T), CK-MB, Miyoglobin ve LDH gibi artmış kardiyak belirteçler gösterebilir. (laktaz dehidrojenaz izotip 1).

Tercih edilen ilk tanı testi, aVR ve V1 ^[11] ve PR- hariç tüm derivasyonlarda diffüz, spesifik olmayan, konkav ("eyer şeklinde"), ST segment yükselmeleri olan 12 derivasyonlu bir elektrokardiyogram gösterebilen EKG'dir. aVR hariç herhangi bir derivasyonda segment çökmesi mümkündür; Sinüs taşikardisi ve düşük voltajlı QRS kompleksleri, subsemptomatik perikardiyal efüzyon seviyeleri varsa da görülebilir. İnce kulakçıkların kalp zarının iltihaplanma sürecinden ventriküllerden daha kolay etkilenmesi nedeniyle PR depresyonu genellikle sürecin erken safhalarında görülür.

19. yüzyılın ortalarından beri, perikardda adezyon bulgusu üzerine geriye dönük perikardit tanısı konulmaktadır.^[16]

Perikardit klinik olarak teşhis edildiğinde, altta yatan neden genellikle asla bilinmez; akut perikarditli kişilerin sadece yüzde 16-22'sinde keşfedilebilir.^{[kaynak belirtilmeli] [ <span title="This claim needs references to reliable sources. (March 2014)">alıntı gerekli</span> ]}

Görüntüleme[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Perikarditli bir kişide perikardiyal efüzyon gösteren ultrasonlar
• 
  Perikarditli bir kişide CXR'de görüldüğü gibi perikardiyal efüzyon

MRI T2 ağırlıklı spin eko görüntülerinde iltihaplı perikard, yüksek sinyal yoğunluğu gösterecektir. Geç gadolinyum kontrastı, iltihaplı perikardın kontrast alımını gösterecektir. Normal perikardda herhangi bir kontrast artışı görülmez.^[17]

Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Perikardit, kalp çevresinde biriken sıvının bileşimine göre sınıflandırılabilir.^[18]

Perikardit türleri şunları içerir:

• seröz
• cerahatli
• fibrinöz
• kazeöz
• kanamalı

Akut ve kronik[değiştir | kaynağı değiştir]

Perikardit, başvuru zamanı ve süresine bağlı olarak "akut" ve "kronik" formlara ayrılır. Akut perikardit, kronik perikarditten daha yaygındır ve Dressler sendromu olarak enfeksiyonların, immünolojik koşulların bir komplikasyonu olarak veya bir kalp krizi (miyokard enfarktüsü) sonucunda ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, kronik perikardit daha az yaygındır ve bir şekli konstriktif perikardittir. Aşağıdakiler, akut ile kronik arasındaki klinik sınıflandırmadır:

• Klinik olarak: Akut (<6 hafta), Subakut (6 hafta ila 6 ay) ve Kronik (> 6 ay)

Tedavi[değiştir | kaynağı değiştir]

Viral veya idiyopatik perikarditte tedavi, aspirin ^[11] veya non steroidal antiinflamatuvar ilaçlar (ibuprofen gibi) ile yapılır.^[4] Daha fazla perikardit atağı riskini azalttığı için yukarıdakilere kolşisin eklenebilir.^[19]

Şiddetli vakalar aşağıdakilerden birini veya birkaçını gerektirebilir:

• perikardiyal efüzyon / tamponadı tedavi etmek için perikardiyosentez
• tüberküloz veya diğer bakteriyel nedenleri tedavi etmek için antibiyotikler .
• steroidler akut perikarditte kullanılır ancak tekrarlayan perikardit olasılığını artırdıkları için tercih edilmez.
• nadir durumlarda ameliyat
• konstriktif perikardit vakalarında, perikardiyektomi

Epidemiyoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Bilinmeyen bir nedeni olan perikardit veya viral perikarditi olan kişilerin yaklaşık %30'unda bir veya birkaç tekrarlayan atak vardır.^[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Perikardit - Cleveland Clinic 22 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Perikardit - Ulusal Tıp Kütüphanesi 5 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Perikardit - Ulusal Kalp Akciğer Kanı Enstitüsü 27 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.