Paul Rusesabagina (d. 15 Haziran 1954) Ruanda Katliamı sırasında birçok insanın hayatını kurtarması sebebiyle uluslararası ün ve takdir kazanmış Ruandalı. Katliam sırasında Ruanda’nın başkenti Kigali’deki Hôtel des Mille Collines’in müdür yardımcısı olan Rusesabagina, daha önce de yine Kigali’de bulunan Hôtel des Diplomates’in müdürlüğünü yapmıştı. Katliam sırasında, Rusesabagina daha önceden kurduğu ilişkilerini ve etkisini kullanarak 1260'tan fazla Tutsi ve ılımlı Hutu’nun hayatını kurtarmıştır. Hayatının bu bölümü ve Ruanda Katliamı’nı konu alan Hotel Rwanda isimli 2004 yapımı film ile dünya çapında daha da tanınan Rusesabagina’nın etnik kökeni Hutu’dur. Rusesabagina bugün karısı, çocukları ve evlat edindiği yeğenleriyle birlikte 2021'de hapis cezasına çarptırılana kadar Belçika’da yaşadı.

Yeni edindiği uluslararası şöhretin ardından, Rusesabagina kamu konuşmacısı olarak başarılı bir kariyere başladı ve çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri'ndeki üniversiteleri gezdi.^[1] 2006 yılında kurduğu Hotel Rwanda Rusesabagina Vakfı için kampanya yürütüyor.^[2] Belçika vatandaşlığına ve ABD yeşil kartına sahiptir ve Brüksel, Belçika ve San Antonio, Teksas'ta evleri vardır.^[3]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Rusesabagina Ruanda’nın orta bölgesinde bulunan Murama-Gitarama’da çiftçi bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur. İlk karısı Esther’den üç çocuğu olmuştur. 1981 yılında boşandıktan sonra Nairobi, Kenya’daki Utalii College’de Otel Yönetiminden mezun olmuştur. Öğrenimi İsviçre’ye bir geziyi de içermekteydi ve İsviçre’den döndüğünde Hôtel des Mille Collines tarafından genel müdür yardımcısı olarak işe alınır. Ekim 1984'ten Kasım 1992’ye kadar bu işi yaptıktan sonra firmanın Kigali’deki oteli Hôtel des Diplomates’e genel müdür olarak tayin edilerek, terfi etmiştir. Şu anda hâlâ evli olduğu karısı Tatiana Rusesabagina ile 1987’de karşılaşmıştır. Tatiana Katolik bir Tutsi’dir ve bir hemşire olarak çalıştığı yerde bu sebeple ayrımcılığa maruz kalmaktadır, gerek onun bu güç durumunu rahatlatmak gerekse de ona daha yakından tanıyabilmek arzusuyla Paul onun daha yakına tayin edilmesini sağlamıştır. Evlendikten sonra olan kız çocuklar birkaç günlükken ölmüştür, daha sonra Tresor isimli bir oğulları olmuştur. 6 Nisan 1994'te Ruanda Katliamı başladı ve binlerce Tutsi Hutu Interahamwe milisleri tarafından öldürülmeye başlandı. Rusesabagina gerek bir Hutu olduğundan gerekse daha önceden kurmuş olduğu etkili ilişkileri sebebiyle güvende olsa da karısı bir Tutsi olduğundan ve çocukları da 'melez' kabul edildiğinden ailesiyle birlikte katliamdan kaçması mümkün gözükmüyordu. Ailesini çalıştığı otele güvende olmaları için yerleştirdikten sonra, diğer yöneticiler ayrılırken Sabena’ya telefon ederek yetki istemiş ve isteği kabul edilmiştir. Bu noktadan sonra yetkisini ve sahip olduğu etkiyi otele sığınan mültecileri ve ailesini korumak için kullanmıştır. Birçok zorlu günün ardından oteldeki mültecilerle birlikte Rusesabagina ve ailesi Tanzanya’ya kaçabilmeyi başarmışlardır. 2 yıl Ruanda’da ikâmet ettikten sonra aldığı ölüm tehditleri sebebiyle Belçika’ya iltica talebinde bulunmuş, olumlu yanıt üzerine 1996 yılında Brüksel’e taşınmıştır. Paul Rusesabagina 9 Kasım 2005 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush tarafından U.S. Presidential Medal of Freedom (A.B.D. Başkanlığı Özgürlük Madalyası) ile ödüllendirilmiştir. Ayrıca Tom Zoellner tarafından kaleme alınmış An Ordinary Man (“Sıradan Bir Adam”, ISBN 0-670-03752-4) isimli bir otobiyografisi 2006 yılında yayımlanmıştır.

Muhalefeti ve hapis[değiştir | kaynağı değiştir]

1996'da Ruanda'dan ayrıldığından beri Paul Kagame ve Ruanda Yurtsever Cephesi (RPF) hükûmetinin önde gelen eleştirmenlerinden biri haline geldi.^[4][5][6] 2006'da PDR-Ihumure siyasi partisini kurdu ve şu anda Ruanda hükûmetine karşı yabancı kökenli bir muhalefet grubu olan Demokratik Değişim için Ruanda Hareketi'nin Başkanıdır.^[7][8][9]

31 Ağustos 2020'de Dubai'den Burundi'ye uçtuğuna inanarak Kigali'ye geldi. Burada, 2018'de en az dokuz kişinin ölümüne neden olan terör saldırılarının sorumluluğunu üstlenen PDR-Ihumure'nin silahlı kanadı FLN (Ulusal Kurtuluş Cephesi) ile olan bağlantısıyla ilgili dokuz terör suçlamasıyla tutuklandı.^[10][11]

Rusesabagina, internette geniş çapta yayınladığı bir videoda FLN'nin "kurtuluş mücadelesine" desteğini açıkça ifade etti. Rusesabagina'nın aile üyelerinden bazıları, Rusesabagina uçuşunun gerçek varış noktasını açıklamadığı için charter havayolu GainJet'e dava açacaktır.^[12] 20 Eylül 2021'de terör suçlarından hüküm giydi ve 25 yıl hapis cezasına çarptırıldı.^[13]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Hotel Ruanda
• Ruanda Katliamı