Opoya

Opolje
Opoja
Opolje; Opoja
Kosova'da Coğrafi Bölge
Ülke	Kosova
İl	Prizren ili
Belediye	Prizren Belediyesi
Yüzölçümü
• Toplam	108 km²
Nüfus
• Toplam	18,036
• Yoğunluk	auto/km²

Opoya (Arnavutça: Opoja/Opojë) veya Opolye (Sırpça: Опоље Opolje), güney Kosova'da Prizren belediyesinin güney kesiminde bir bölgedir.^[a] Bölgede Arnavutların yaşadığı 19 köy vardır.^[1]

Yerleşmeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Opoja bölgesi 19 yerleşim içerir:

belobrod
Bljac
Brezna
Brodosana
Brüt
Buça
Buzec
Kapra
Kosova
Kuklibeg
Kukovçe
plajnik
Plava
Rence
Šajinovac
Zapluxhë
Zgatar
Zjum Opoljski
Zrze

İsim[değiştir | kaynağı değiştir]

Opolje ismi Slav, Sırp kökenlidir.^[2] Milisav Lutovac'a göre, isim "bir tarla çevresinde noktalı yerleşim yerleriyle ilgiliydi".^[2] İsim ayrıca Aşağı Silezya'da, Polonya'da - Opole,^[2] ve Rusya'da - Opolye'de de görülür .

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Gora, toplu bir terimle, hem Goralıların yaşadığı Gora'yı (büyük kısmı Kosova'da, geri kalanı Arnavutluk ve Makedonya'dadır) hem de Arnavutların yaşadığı alt bölgesi Opolye'yi ifade eder.^[3] Sırbistan Bilim ve Sanat Akademisi'ne (1955) göre, Opolye'nin alanı yaklaşık 108 km² idi buna karşın, Gora ise yaklaşık 500 ^km2 bir alana sahipti..^[3] Güçlü ve soğuk rüzgarlardan yüksek sıradağlarıyla korunan Gora ve Opolye'de sert kışlar olmaz.^[4] Gora ve Opolye arasında doğal bir sınır yoktur ve Dragaš kasabasının kuzey kısmı da Opolye'nin bir parçası olarak kabul edilmiştir.

Opolye geleneksel biridir zupa içinde (ilçe) Şar Dağları yanında, güney Kosova'daki masifi Sredačka zupa, Sirinićka zupa, Gora ve Prizrenski Podgor.^[5] Opolye'nin batısında, hem Kosova'da hem de Arnavutluk'ta uzanan Lumë bölgesi bulunur.^[6]

Ortaçağ[değiştir | kaynağı değiştir]

Brodosavce köyleri, Kral III. Stephen Uroš'un 1330 tarihli bir düzenlemesinde geçmektedir. Zinovo kalesinin kalıntıları büyük olasılıkla Brodosavce'nin altında yer almaktadır. Brodosavce, Brut, Plajnik'te Orta Çağ Sırp Ortodoks kilise ve manastırlarının kalıntıları bulunurken, bazı köylerde eski Sırp mezarlıkları vardır.

Sırp hükümdarlar Kral III. Stefen Uroş (1326) ve İmparator Stefan Duşan (1348, 1355) tüzüklerinde Opolye ve Gora köylerinin çoğundan bahsetmişler, bu da onların bu tarihlerden önce var olduklarını göstermektedir.^[2] Opolye, Orta Çağ boyunca Prizren'deki Kutsal Theotokos Kilisesi'nin bir kilise mülküydü.^[7]

Çevredeki bölge, Dumbrowski'nin Slavlaştırmadan önceki dilsel durumu gösterdiğini iddia ettiği iyi miktarda Aroman yer adlarına sahiptir.^[8]

Osmanlı dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

1455'te Sırp Despotluğu'nun güney toprakları Osmanlılar tarafından ilhak edildi ve Rumeli beylerbeyliği olarak örgütlendi. Gora, en geniş anlamıyla, Prizren Sancağı'nın bir nahiyesi oldu.^[9] Osmanlı fethi, Adriyatik'i Ege ve Karadeniz'e bağlayan eski ticaret yollarının yollardaki güvensizlik nedeniyle önemini kaybetmesine ve yol kenarındaki kasaba ve köylerin büyümesinin durmasına neden oldu.^[9] 15. yüzyılda Opolye'yi bir nahiya olarak adlandıran hiçbir kaynak yoktur.^[10]

1591 tarihli Osmanlı defteri, Gora'yı yalnızca Sırpların yaşadığı, kuzeydeki Opolye'nin ise Arnavut nüfusu olduğunu kaydeder.^[11] 16. yüzyılın başlarında, Opolye ve diğer Šar župalar, Opolye'nin İslamlaşmasının başlangıcıyla işaretlenmiş bir dönem olan ^[7]^[12]^[12]^[13]^[14] Kukli-Bey Opolje'de oturuyordu ve ölümünden sonra yerel köylülere topraklar verildi ve köylerin eteklerinde dağları kullandılar.^[7]

1955'te Lutovac, 16. yüzyılda Opolye'nin Slav nüfusunun kısmen İslam'ı benimsediğini ve kısmen başka yerlere göç ettiğini ve göçün yarattığı boşlukların Arnavut gelenler tarafından doldurulduğunu savundu.^[15] 2012'de Dumbrowski, Lutovac tarafından açıklanan durumun Opolye ve çevresindeki bölgede (ancak Gora'da değil) Slavca'dan Arnavutçaya dil kaymasına yol açtığını ve Dumbrowski'nin savunduğu şeyin nedeninin Opoja Arnavutça lehçesinde Slav substrat etkilerinin kanıtı olduğunu savundu. .^[8] 1984'te Pulaha, 1591'de Opolye'deki çoğu Hristiyanın Arnavut isimlerine sahip olduğunu kaydetti; Dumbrowski, Opolye'nin Slavca'dan Arnavutçaya geçtiği sırada, Dumbrowski'nin iddia ettiği şeyin Arnavut gelenlerin henüz tam olarak İslamlaşmadığını belirtmek için yorumluyor.^[8]

Modern[değiştir | kaynağı değiştir]

1913'te Sredska, Opolye ve Luma ekonomik olarak Prizren'e bağlandı.^[16]

1945'ten [bir süre sonra] Opolye, Gora belediyesinin bir parçasıydı, ancak daha sonra bir belediye statüsü verildi (Gora halkının yaşadığı Gora'nın aksine, Arnavut nüfusu nedeniyle). Federal Yugoslavya Sırbistan Cumhuriyeti kanunu uyarınca 3 Kasım 1992'de kaldırıldı ve bunun yerine Prizren belediyesine katıldı.^[1] Gora belediyesi ve Opoja bölgesi Milošević döneminde ayrı kaldı.^[17]

Kosova savaşı (1999) sırasında, Opoja'dan gelen Arnavutlar, araba, kamyon ve traktörlerle komşu Arnavutluk'a kaçtı ve diğerleriyle birlikte, çatışmanın ardından evlerine döndüler.^[18] Savaştan sonra Opoja, Birleşmiş Milletler Misyonu (UNMIK) tarafından Dragaş belediyesini oluşturmak üzere Gora ile birleştirildi ve yeni idari birim Arnavut bir çoğunluğa sahip.^[17]^[18] Gora'da bulunan Dragaş kasabası, Dragaş belediyesinin hem Opoja hem de Gora bölgelerinin bölgesel ve belediye merkezidir.^[17]

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Opolye'nin 19 yerellikteki nüfusu tamamen homojen Arnavut'tur. 1981 nüfus sayımına göre, Arnavutlar Opolye nüfusunun %99.9'unu oluşturuyordu (18.036'dan 18.003'ü). Opolye'nin etnik homojenliği, %99,8'inin Arnavut olarak ilan edildiği 1948, 1953 ve 1961 nüfus sayımlarından da anlaşılacağı gibi, çok daha öncesine dayanmaktadır. Opolye'nin 1961-1971'de 1.000'de 33'lük bir yıllık nüfus artışı ve 1971-1981'de 1.000'de 29.8'lik bir nüfus artışı vardı, bu da muazzam bir nispi aşırı nüfusu temsil ediyor (Arnavut nüfus patlaması); 1991 yılı tahminlerine göre, 1 kilometrekareye 173 kişi düşüyordu ve bazı köylerde, tümü kıt doğal ve ekonomik kaynaklara sahip koşullarda, 1 kilometrekareye 250 kişiye kadar düşüyordu.^[19] Çoğunluk İslam'ı kabul ediyor.

Ön 1981 nüfus sayımı, Opolye yerleşim ^[20]
Yerleşme	Pop.	Etnik gruplar
belobrod	808	A, 808 (%100)
Bljac	1122	A, 1122 (%100)
Brezna	1971	A, 1964 (%); S, 1 (%); M, 6 (%)
Brodosavce	2499	A, 2499 (%100)
vahşi	1095	A, 1094 (%99.9); O, 1 (%0,1)
Buça	770	A, 767 (); S, 1 (); M, 1 (); O, 1 ()
Buzec	240	A, 240 (%100)
Kapra	482	A, 482 (%100)
Kosova	912	A, 912 (%100)
Kuklibeg	658	A, 655; M, 2; 1
Kukovçe	1334	A, 1334 (%100)
plajnik	528	A, 528 (%100)
Plava	973	A, 970; M, 3
Rence	473	A, 473 (%100)
Šajinovac	1254	A, 1252; M, 2
Zaplužje	1273	A, 1270; M, 3
Zgatar	822	A, 821; 1
Zjum Opoljski	457	A, 455; M, 2
Zrze	335	A, 333; M, 2
Toplam	? (%), ? (%)	? (%), ? (%)
A - Arnavutlar, M - Müslümanlar, S - Sırplar, O - Diğerleri

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

bresana
kaba

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Arnavutça Wikipedia'da Opolye Haritası (Harta e Opojes)^{[ölü/kırık bağlantı]}

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

The past as refuge: Gender, migration, and ideology among the Kosova Albanians (Ph.D. tez). University of California. 1991. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. (detailed ethnographic study of the Opoja region)

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

a.

^Kosova, Kosova Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasındaki toprak anlaşmazlığının konusudur. Kosova Cumhuriyeti tek taraflı olarak 17 Şubat 2008'de bağımsızlığını ilan etti ancak Sırbistan, Kosova'yı kendi egemenliğinin bir parçası olarak kabul etmeye devam ediyor. İki hükûmet, Brüksel Anlaşması'nın bir parçası olarak 2013'te ilişkileri normalleştirmeye başladı. Kosova, Birleşmiş Milletler üyesi 193 devletin 97'si tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmış durumdadır. Toplamda, BM üyesi 112 devlet Kosova'yı bir noktada tanıdı ancak bunlardan 15'i daha sonra tanımalarını geri çekti.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b The crisis in Kosovo 1989-1999. Documents and Analysis Publishing. 1999. s. 117. ISBN 9781903033005. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. "Consequently, the region extending north of Dragas city to Prizren, known as Opoje, which comprises 24,000 Albanians in 19 villages are grafted on to the Municipality of Prizren"
^ ^a ^b ^c ^d Radovanovic, p. 8
^ ^a ^b Srpska akademija nauka i umetnosti 1955, p. 234
^ Srpska akademija nauka i umetnosti 1955, p. 236: "заклоњена високим планинским венцима од јаких и хладних ветрова, ни Гора ни Опоље немају оштру зиму."
^ Dedijer 1913, p. 230
^ Fejzulla Gjabri (Department of Culture of Albania), Information about the Heroic Epos in the Province of Luma
^ ^a ^b ^c Mikic 1988, p. 15: "силни Кукли-бег заузео је Опоље, оредњовековни црквени посед Богородичине цркве у Призрену, где је имао свој дворац. После ње- гове омрти сељаци су постали власници земље и корисници планине у границама села."
^ ^a ^b ^c Dumbrowski 2012. Phoneme /o/ in Opoja Albanian: Albanian-Slavic Contact and the Slavic Jers^{[ölü/kırık bağlantı]}. Journal of Language Contact vol 5 issue 2.
^ ^a ^b Бурсаћ 2000, pp. 71-73 (Орхан Драгаш)
^ MSC 1988: "Није, међутим, сачуван из XV века (или није засад познат) попис нахија Призрен, Хоча и Опоље, али за њих имамо пописе из друге половине XVI века, тако да из XV и XVI века имамо пописе свих метохијских насељених места."
^ TKGM, TD № 55 (412), (Defter sandžaka Prizren iz 1591. godine).
^ ^a ^b Radovanovic, p. 11
^ Ivanic 1902, p. 19: "Дакле, ни Синан-паша ни Кукли-бег (који је потурчио српску област Опоље код Призрена), нису по- турчили Гору. Она се истурчила много доцније, шта више доцније од свију села у Старој Србији. 3 а о в о турчење су криви — вели Јастребов"
^ Srpska akademija nauka i umetnosti. Odbor za onomastiku 1986, p. 95
^ Lutovac, Milislav. 1955. "Gora i Opolje: Antropogeografska proučavanja". Srpski etnografski zbornik 35: 229–340. Pages 278-280. Cited in Dumbrowski.
^ Dedijer 1913, p. 253: "Испод варошн су плодна Подрима и Подгор, затим ђаковички Хас, који је такође знатним делом упућен на призренску пијацу; економски су за Призрен привезане и шар^ ске жупе Средска, Опоље и Љума."
^ ^a ^b ^c Gora: Slawischsprachige Muslime zwischen Kosovo, Albanien, Mazedonien und Diaspora. Wiener Verlag. 2013. s. 65. ISBN 9783944690049. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021.
^ ^a ^b Kartari, Asker, (Ed.) (2016). "Social Change in Relation to Patriarchy after 1999 war in Opoja, Kosovo". Culture of Crisis in Southeast Europe, Part I: Crises Related to Migration, Transformation, Politics, Religion, and Labour. LIT Verlag. s. 191. ISBN 9783643907639. r eksik |soyadı1= (yardım)
^ Radovanovic, p. 13
^ 1981 Census, Kosovo 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Preliminary)

[Weller117-1] The crisis in Kosovo 1989-1999. Documents and Analysis Publishing. 1999. s. 117. ISBN 9781903033005. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021. "Consequently, the region extending north of Dragas city to Prizren, known as Opoje, which comprises 24,000 Albanians in 19 villages are grafted on to the Municipality of Prizren"

[Radovanovic8-Opolje-2] Radovanovic, p. 8

[SANU-1955-234-3] Srpska akademija nauka i umetnosti 1955, p. 234

[4] Srpska akademija nauka i umetnosti 1955, p. 236: "заклоњена високим планинским венцима од јаких и хладних ветрова, ни Гора ни Опоље немају оштру зиму."

[5] Dedijer 1913, p. 230

[Gjabri-6] Fejzulla Gjabri (Department of Culture of Albania), Information about the Heroic Epos in the Province of Luma

[Mikic-1988-15-Opolje-7] Mikic 1988, p. 15: "силни Кукли-бег заузео је Опоље, оредњовековни црквени посед Богородичине цркве у Призрену, где је имао свој дворац. После ње- гове омрти сељаци су постали власници земље и корисници планине у границама села."

[Dumbrowski-8] Dumbrowski 2012. Phoneme /o/ in Opoja Albanian: Albanian-Slavic Contact and the Slavic Jers^{[ölü/kırık bağlantı]}. Journal of Language Contact vol 5 issue 2.

[OrhanDragas-9] Бурсаћ 2000, pp. 71-73 (Орхан Драгаш)

[10] MSC 1988: "Није, међутим, сачуван из XV века (или није засад познат) попис нахија Призрен, Хоча и Опоље, али за њих имамо пописе из друге половине XVI века, тако да из XV и XVI века имамо пописе свих метохијских насељених места."

[11] TKGM, TD № 55 (412), (Defter sandžaka Prizren iz 1591. godine).

[Radovanovic11-Opolje-12] Radovanovic, p. 11

[Ivanic-Opolje-13] Ivanic 1902, p. 19: "Дакле, ни Синан-паша ни Кукли-бег (који је потурчио српску област Опоље код Призрена), нису по- турчили Гору. Она се истурчила много доцније, шта више доцније од свију села у Старој Србији. 3 а о в о турчење су криви — вели Јастребов"

[14] Srpska akademija nauka i umetnosti. Odbor za onomastiku 1986, p. 95

[15] Lutovac, Milislav. 1955. "Gora i Opolje: Antropogeografska proučavanja". Srpski etnografski zbornik 35: 229–340. Pages 278-280. Cited in Dumbrowski.

[16] Dedijer 1913, p. 253: "Испод варошн су плодна Подрима и Подгор, затим ђаковички Хас, који је такође знатним делом упућен на призренску пијацу; економски су за Призрен привезане и шар^ ске жупе Средска, Опоље и Љума."

[Schmidinger65-17] Gora: Slawischsprachige Muslime zwischen Kosovo, Albanien, Mazedonien und Diaspora. Wiener Verlag. 2013. s. 65. ISBN 9783944690049. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2021.

[Krasniqi191-18] Kartari, Asker, (Ed.) (2016). "Social Change in Relation to Patriarchy after 1999 war in Opoja, Kosovo". Culture of Crisis in Southeast Europe, Part I: Crises Related to Migration, Transformation, Politics, Religion, and Labour. LIT Verlag. s. 191. ISBN 9783643907639. r eksik |soyadı1= (yardım)

[19] Radovanovic, p. 13

[20] 1981 Census, Kosovo 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Preliminary)

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

Opolje nedir?, Opolje anlamı nedir?, Opolje ne demektir?