Mac OS X Tiger

Geliştirici(ler)	Apple Inc.
İşletim sistemi ailesi	Mac OS X
Kaynak türü	Kapalı kaynak (ayrıca açık kaynak bileşenler)
Lisans	Ticari yazılım lisansı, Sahipli yazılım
Çekirdek türü	Hybrid kernel (XNU)
İlk Yayınlanma	Versiyon 10.4 29 Nisan 2005
Son kararlı sürümü	10.4.11 / 14 Kasım 2007 (16 yıl önce) (2007-11-14)
Platform desteği	IA-32, X86-64, PowerPC
Öncülü	Mac OS X Panther
Ardılı	Mac OS X Leopard
Web sitesi	Resmi websitesi Wayback Machinede
Eylül 2009'da destek sona erdi

Mac OS X Tiger, (Sürüm 10.4) Mac OS X'in, Mac bilgisayarlar için Apple'ın masaüstü ve sunucu işletim sisteminin beşinci büyük sürümüdür. Takma isim olarak yeni sürüme Kaplan ismi verilmiştir. Sürüm Apple Software Update yöntemi ile güncellenmekte. Tiger Mac OS X Pantherin halefi olarak 129.95 dolara 29 Nisan 2005 tarihinde kamuoyuna sunuldu. Yeni özelliklerden bazılarına 64-bit PowerMac G5 için geliştirilmiş destek, Spotlight adlı bir hızlı arama sistemi, Safari web tarayıcısının yeni bir sürümü dahildir.^[1]

Tiger, tüm yeni Mac'ler ile birlikte ve aynı zamanda mevcut Mac OS X kullanıcıları veya önceki desteklenen Mac OS sistemleri kullananlar için var olan bir yükseltme olarak kullanılabilir oldu. Sunucu sürümü, Mac OS X Server 10.4, bazı Macintosh cihazları için kullanılabilir. Resmi yayınlanmasından altı hafta sonra, Apple 2 milyon kopya Tiger teslim etmişti. Apple, Tiger'ın şirketin tarihindeki en başarılı Apple OS sürümü olduğunu iddia etti. 11 Haziran 2007 tarihinde WWDC'de Apple'ın CEO'su Steve Jobs, 22 milyon Mac OS X kullanıcısının Tiger kullandığını duyurdu.^[2] Apple-Intel mimarisi makinelerde çalıştırmak için ilk Apple işletim sistemi olarak, Tiger'ın Intel x86 işlemcilere geçişini açıkladı. 2007 yılının Mart ayında yayınlanan orijinal Apple TV, Apple TV OS markalı Tiger özelleştirilmiş bir sürümü ile birlikte geldi, Front Row'un güncelleştirilmiş bir sürümü ile olağan Grafiksel kullanıcı arayüzü yerine geçti.^[3]

Tiger kullanıcıları için yayınlanan son güvenlik güncelleştirmesi 2009-005 güncellemesi oldu.^[4] Bir sonraki güvenlik güncelleştirmesi 2009-006 sadece Leopard ve Snow Leopard için destek içeriyordu. QuickTime'ın son destekli versiyonu 7.6.4'tür. 10.0'ın sadece Mac OS X Leopard ve sonrasını desteklemesi nedeniyle, Tiger'da çalıştırabileceğiniz iTunes'un son sürümü, 9.2.1'dir. Safari 4.1.3 sürümü 18 Kasım 2010 tarihi itibarıyla Tiger için son sürümdür.

Sistem gereksinimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Tiger sürümünde evrensel bir değişiklik oldu, böyle ki şu ana kadar yalnızca PowerPC mimarisini destekleyen Mac OS X sistemi bu sürümden itibaren IA-32 ve X86-64 platformda da çalışmaya başladı. Tiger Server 10.4.7'den evrensel bir DVD'de yapılmasına rağmen, istemci işletim sisteminin evrensel bir sürümü yoktur. Apple PowerPC tabanlı Mac'ler ile PowerPC sürümünü sevk ederken ve aynı zamanda, ayrı bir perakende kutu olarak satarken, Intel sürümünü edinmek için tek yol onunla birlikte Intel tabanlı Mac satın almak oldu. Yeni Mac'lar ile birlikte bu gri renkli DVD'ler, sadece onlar için hazırlanmış olan Mac modeli için tasarlanmıştır. Perakende PPC sadece DVD Tiger tarafından desteklenen herhangi bir PPC tabanlı Mac kullanabilir.

PowerPC versiyonunun sistem gereksinimleri şunlardır:^[5]

• 300 MHz veya daha hızlı çalışan bir PowerPC G3, G4 veya G5 işlemci.
• Dahili FireWire
• En az 256 megabayt RAM.
• Kullanılabilir sabit disk alanı en az 3 GB.
• DVD-ROM sürücü

Tiger Mac OS X Panther'de desteklenen orijinal iMac ve iBooks gibi eski New World ROM Mac'ler için desteği sonlandırdı; ancak üçüncü taraf yazılım (örneğin XPostFacto gibi) kullanarak bu Mac'ler üzerinde Tiger yüklemek mümkündür.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Apple CEO'su Steve Jobs ilk 28 Haziran 2004 tarihinde, Nisan 2005'te ticari sürümü yayınlanmadan on ay önce, WWDC'de yaptığı açılış sunumunda Tiger'ı sundu.^[6] Resmi yayınlamadan dört ay önce, ticari olmayan birkaç sürüm olan Tiger geliştirici sürümleri BitTorrent üzerinden internete sızdı. 4 Mayıs 2004'te Apple'ın web sitesinde yapılan açıklama ile bu dosyaları paylaşanlara dava açtı. 12 Nisan 2005 tarihinde, Apple Tiger'ın, dünya çapında 29 Nisan'da kullanılabilir olacağını duyurdu. San Francisco WWDC'de 6 Haziran 2005 tarihinde, Jobs yaklaşık iki milyon Tiger'ın ilk altı hafta içinde satıldığını ve Tiger'ın Apple tarihinin en başarılı işletim sistemi sürümü olduğunu belirtti. 10 Ocak 2006 tarihinde, Apple, Intel Core Duo işlemciler üzerinde çalışan yeni iMac ve MacBook Pro bilgisayarlar sundu ve tüm Apple ürün hattının 2006 yılı sonuna kadar Intel işlemciler üzerinde olacağını açıkladı. Apple, daha sonra orijinal planlanandan yaklaşık on ay öncesinde 210 gün içinde Mac Pro'yu sundu ve Intel geçişini tamamlayarak, 8 Ağustos'ta yeni Xserve'ı ilan etti.

Yeni özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Son kullanıcı özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Apple'ın Tiger'ın 150'den fazla yeni ve geliştirilmiş özelliklere sahip olduğunu bildirmekte:

• Spotlight: Microsoft Word belgeleri, iCal takvimlerini ve Adres Defteri iletişim kartları dahil, kişinin Mac'inde her şeyi arayabileceği tam metin ve metadata arama motorudur. Bu özellik de Finder içine sanal klasör kavramını oluşturmak için kullanılır. Spotlight dosyaları kaydedebilir, böylece onlar menü çubuğunda hızlı ve kolay bir arama kutusu aracılığıyla bulunabilir. Bir yan etkisi olarak, USB flash sürücüler gibi çıkarılabilir medyaya gizli klasör ve indeksleme dosyaları ekler.^[7]
• iChat AV: Tiger'da yeni iChat AV 3.0 ile bir video konferansında dört katılımcıya ve bir ses konferansında on katılımcıya kadar destekler. Ayrıca artık iletişim XMPP protokolü üzerinden yapışır. iChat Server adlı bir XMPP sunucusu Mac OS X Tiger Server'a dahil edilir.
• Safari RSS : Tiger'da yeni Safari 2.0 web tarayıcı RSS ve Atom web sendikasyon için yerleşik bir okuyucu içerir, web tarayıcı penceresinin adres çubuğuna bir RSS düğmesinden kolaylıkla ulaşılabilir. ücretsiz Mac OS X v.10.4.3 güncelleştirmenin bir parçası olarak dahil olan Safari'nin güncellenmiş bir versiyonu, aynı zamanda Acid2 web standartları testini geçebilir.
• Mail 2: Tiger'a dahil Mail.app e-posta istemcisinin yeni sürümü, güncelleştirilmiş bir arayüz, Spotlight arama sistemi, ebeveyn denetimleri yanı sıra, çok sayıda diğer özelliklerden yararlanan akıllı posta kutuları mevcuttur.
• Dashboard: HTML, CSS ve JavaScript dayalı yeni bir mini uygulamalar katmanıdır, Mac OS X'e masa aksesuarları kavramını döndürür. Bu aksesuarlar widget olarak bilinir. hava durumu, dünya saati, unit converter ve sözlük gibi çeşitli aletler ile birlikte geliyor.
• Automator: Bir komut dosyası aracı (AppleScript, Cocoa API, ya da her ikisinde yazılmış) kompleks otomatik iş akışları oluşturmak üzere bir araya uygulamaları bağlıyor. Automator çeşitli uygulamalar için eylemlerin tam bir kütüphane ile birlikte geliyor, Workflow yapmak için birlikte kullanılabilir.
• VoiceOver: Windows ve diğer Windows ekran okuyucular için Jaws'a benzer ekran okuyucu arayüzüdür. Görme engelli kullanıcılara klavye kontrolü sunuyor ve ekranda neler olduğunu İngilizce ile sesli olarak anlatıyor. VoiceOver klavye komutları aracılığıyla uygulamaları kullanmak için görme bozukluğu olan kullanıcılara sağladı. VoiceOver yüksek sesle web sayfaları, e-posta mesajları ve kelime işlemi dosyaları dahil dosyaların içeriğini okuma imkanına sahiptir. Komple klavye gezinti, kullanıcıya fare yerine klavye ile bilgisayarı kontrol etmesini sağlar. Bir menüde kullanılabilir tüm klavye komutlarını gösteren bir pencere görüntülenir.
• QuickTime 7: Apple'ın multimedya yazılımının yeni sürümünün, diğer Görüntü çözücü'lerden daha kaliteli ve ölçeklenebilirlik sunan yeni H.264/MPEG-4 AVC codec desteği vardır. Bu yeni codec net video konferans için iChat AV tarafından kullanılır. Cocoa içinde yeni sınıflar Cocoa uygulama geliştiriciler için QuickTimeye tam erişim sağlar. Tiger ile birlikte yeni QuickTime 7 player uygulaması artık, daha gelişmiş ses ve video kontrolleri yanı sıra daha ayrıntılı bilgi iletişim içerir ve yeni bir player daha kolay yeni teknolojilerden yararlanmak için Apple'ın Cocoa API yapısını kullanarak yeniden inşa edilmiştir.
• Yeni UNIX özellikleri: kaynak çatal dosyaları destekleyen cp (Unix), mv ve rsync-in yeni versiyonlarıdır. Yukarıda belirtilen Spotlight gibi özellikleri için komut satırı desteği de dahildir.
• Xcode 2.0: Apple'ın Cocoa geliştirme aracı artık görsel modelleme, Referans Kütüphane ve grafik uzaktan hata ayıklama entegresi içerir.

Yeni uygulamalar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Automator: Automator otomatik olarak tekrarlayan görevleri işlemek için iş akışlarını kullanır.
• Grapher: 2D oluşturma yeteneğine sahip yeni bir uygulamadır ve 3D Grafik olarak NuCalca benzer.
• Sözlük: New Oxford American Dictionary kullanan bir sözlük ve sözlük programıdır. Bunun, Sözlük görüntülemek için hızlı bir GUI-si vardır ve kullanıcıya Spotlight ile sözlüğün aramasını yapmasını, tanımları yazdırmasını ve belgeler içine metin kopyalama ve yapıştırmasını sağlar. Sözlük ayrıca, uygulama menüsünde bir sözlük hizmeti vermektedir. Cocoa ve WebKit onlarla metni görüntüleyen tüm uygulamalar için küresel bir klavye kısayolu (varsayılan olarak ctrl-⌘-D) sağlar. Kullanımı Vikipedi tanımlarını sağlayarak OS X-ın sonraki sürümünde kolaylaştırdı.
• Quartz Composer: işleme ve grafik verileri işlemek için bir geliştirme aracıdır.
• Dashboard: Dashboard Widget uygulamasıdır. Tiger widgetleri şunlardır: hesap makinesi, sözlük, dünya saati, takvim ve daha fazlası. Kullanıcılar aynı zamanda daha fazla widget indirebilir ve yükleyebilirler.

İyileştirmeler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Optimize edilmiş çekirdek kaynak kilitleme ve 64-bit işlemcili makinelerde 64-bit userland adres alanları desteği ile ACL (erişim denetim listeleri) ile yükseltilmiş çekirdek.^[8]
• 32-bit ve 64-bit sürümleri ile bahsedilen çekirdek değişiklik ile birlikte, güncelleştirilmiş bir libSystem. Bu, Apple kütüphaneleri veya libSystem dışındaki çerçeveler kullanan bir uygulamanın iki süreçli olması gerekmesine rağmen, ancak, 64-bit işlemciler üzerinde çalıştırdığınızda 4 GB'den fazla bellek için bireysel başvurular sağlar. Biri 64-bit kod ve biri diğer kütüphaneler ve çerçeveler gerektiren kod çalıştırır.
• Yeni launchd denilen Daemon sistemi, hızlı botlar için izin verir.^[9]
• Tiger'da baskı diyaloğu şimdi PDF oluşturma, Posta ve diğer PDF ilgili eylemlere PDF'leri göndermek için bir açılan menü özellikleri içerir. Ancak, kullanıcı arayüzü sade bir düğme gibi görünen, ama bir pop-up menü gibi davranan bir hibrit aracını yaratmak için eleştirilmiştir. Bu, tüm Mac OS X arayüzünde sadece böyle bir eleman görünen üç yerlerden biridir.
• Dock menüleri girişte bir uygulamayı açmak veya simgesini kaldırmak için menü öğeleri vardır.
• Finderde Pencere menüsünde artık bir Cycle Windows Through menü öğesi bulunmaktadır.
• Finderde öğeler için Bilgi Al penceresi artık Daha Fazla Bilgi bölümünde içerir. Dosyanın son açıldığında ve dosya kaynaklananda böyle Görüntü Yüksekliği ve Genişliği olarak Spotlight bilgi etiketleri içerir.
• Çözünürlük bağımsızlığının erken gelişmesi. Apple Mac OS X'in bir gelecek sürümünde kullanıcı düzeyinde yeni özelliğin olacağını belirtiyor. Değişiklikler arasında, simgelerin maksimum boyutu 256x256 artış olmuştur. Ancak Finder henüz bu boyutunu desteklemiyor.

Versiyonları[değiştir | kaynağı değiştir]

Mac OS X Tiger'ın 10.4 orijinal versiyonu 29 Nisan 2005'te kullanıma sunulmuştur. 2 sürüm de 8A428 ve 8A432 yazılımında yapılmıştır. Unamesi Darwin 8.0'dır. Tiger'ın daha sonra 11 adet versiyonu geliştirilmiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Resmi websitesi Wayback Machinede