Xcode

Xcode
Geliştirici(ler)	Apple
İlk yayınlanma	2003
Güncel sürüm	15.2 (15C500b) / 8 Ocak 2024 (3 ay önce)
İşletim sistemi	macOS
Tür	Tümleşik geliştirme ortamı
Lisans	Açık kaynak bileşenleriyle freeware
Resmî sitesi	developer.apple.com/xcode/

Xcode macOS, iOS, watchOS, tvOS ve visionOS için yazılım geliştirmek için Apple tarafından geliştirilen macOS için entegre bir tümleşik geliştirme ortamıdır. Yazılım geliştirme araçlarını içerir. İlk kez 2003 yılında piyasaya çıkan hizmetin en istikrarlı sürümü, sürüm 8.3.3'tür ve Mac App Store'den macOS Sierra kullanıcıları için ücretsiz olarak sunulmaktadır.^[1] Kayıtlı geliştiriciler, Apple Developer web sitesinden paketi önizleme sürümlerini ve önceki sürümlerini indirebilirler. Bununla birlikte, Apple son zamanlarda yazılımın sürüm 9 beta 2'nin beta versiyonunu Apple Developer hesaplarıyla halka açık hale getirdi.^[2]

Başlıca özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Xcode, çeşitli programlama modelleri ile C, C++, Objective-C, Objective-C ++, Java, AppleScript, Python, Ruby, ResEdit (Rez) ve Swift programlama dilleri için kaynak kodunu destekler; bunlarla sınırlı olmamak üzere Cocoa API, Carbon API ve Java da vardır. Üçüncü taraflar GNU Pascal, Free Pascal, Ada, C Sharp, Perl ve D için destek eklemiştir.

Xcode, birden fazla mimari için kod içeren "çok mimari çift" dosyalara izin veren Mach-O çalıştırılabilir formatı sayesinde, evrensel ikili dosyalar oluşturabilir. Bu, yazılımın hem PowerPC hem de Intel tabanlı (x86) platformlarda çalışmasına izin verir, her iki mimari için de 32-bit ve 64-bit kodlarını içerebilir. iOS SDK'sını kullanan Xcode, ARM mimarisi işlemcilerinde çalışan iOS uygulamaları derlemek ve hata ayıklamak için de kullanılabilir.^[3]

Xcode, DTrace adlı dinamik izleme çerçevesinin üstünde çalışan "Instruments" araçlarını içerir. Sun Microsystems tarafından oluşturuldu ve OpenSolaris'in bir parçası olarak piyasaya sürüldü.

Kompozisyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Paketin ana uygulaması, Xcode olarak da adlandırılan entegre geliştirme ortamı (IDE) 'dir. Xcode paketi, Apple'ın geliştirici belgelerinin çoğunu ve grafiksel kullanıcı arayüzü oluşturmak için kullanılan bir "Interface Builder" aracını içerir.

Xcode 4.1'e kadar, Xcode paketi GNU Compiler Collectionun değiştirilmiş bir sürümünü içeriyordu. Xcode 3.1-de, Xcode 4.6.3'e kadar, ön uçları GNU Compiler Collectionundan ve LLVM'ye dayanan bir kod üreticisinden oluşan LLVM-GCC derleyicisini içeriyordu. Xcode 3.2 ve sonrasında, yeni yazılmış ön uçlar, LLVM'ye dayanan bir kod üretici ve Clang statik çözümleyicisi ile birlikte Clang C / C ++ / Objective-C derleyicisini içeriyordu.^[4] Xcode 4.2 ile başlayarak, Clang varsayılan derleyici oldu. Xcode 5.0 ile başlayarak Clang, sağlanan tek derleyiciydi. Xcode 4.6.3'e kadar, Xcode paketi IDE hata ayıklayıcı için arka uç olarak GNU Debugger'ı (GDB) kullandı. Xcode 4.3 ile başlayarak, LLDB hata ayıklayıcı da sağlandı. Xcode 4.5 ile başlayan LLDB, IDE'nin hata ayıklayıcı için varsayılan arka uç olarak GDB'yi değiştirdi.^[5] Xcode 5.0 ile başlayarak, GDB artık sağlanmadı.

Kaldırılan özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Eskiden, Xcode bir ürün oluşturma işlemini birden fazla sisteme dağıtmayı destekledi. Dahil olan bir teknoloji "Shared Workgroup Build" olarak adlandırıldı ve Bonjour protokolünü derleyici hizmetleri gibi sağlayan sistemleri otomatik olarak keşfetmek için kullandı.^[6] Xcode'ın önceki sürümleri "Adanmış Ağ Yapıları" adlı bir sistem sağladı. Bu özellikler Xcode'ın desteklenen sürümlerinde yoktur.

Xcode aynı zamanda Apple'ın WebObjects araçlarını, Java web uygulamaları ve web servisleri oluşturmak için kullanılan çerçeveleri içerir. Xcode 3.0'dan beri, Apple WebObjects gelişimini Xcode'ın içine düşürdü; Bunun yerine WOLips kullanılmalıdır.^[7] Xcode 3 yine de WebObjects çerçevelerini içerir.

Sürüm geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]


Sürüm	Tarih	macOS SDK	iOS SDK	watchOS SDK	tvOS SDK
1.0	28 Eylül 2003	10.3 (Panther)	-	-	-
2.0	29 Nisan 2005	10.4 (Tiger)	-
3.0	26 Ekim 2007	10.5 (Leopard)	2.0
4.0	14 Mart 2011	10.6 (Snow Leopard)	4.0
5.0	18 Eylül 2013	10.8 (Mountain Lion)	7.0
6.0	17 Eylül 2014	10.9 (Mavericks)	8.0
7.0	16 Eylül 2015	10.11 (El Capitan)	9.0	2.0
8.0	13 Eylül 2016	10.12 (Sierra)	10.0	3.0	10.0
9.0	19 Eylül 2017	10.13 (High Sierra)	11.0	4.0	11.0
10.0	17 Eylül 2018	10.14 (Mojave)	12.0	5.0	12.0
11.0	20 Eylül 2019	10.15 (Catalina)	13.0	6.0	13.0
12.0	16 Eylül 2020	11.0 (Big Sur)	14.0	7.0	14.0
13.0	20 Eylül 2021	12.0 (Monterey)	14.0	7.0	14.0
14.0	12 Eylül 2022	13.0 (Ventura)	14.0	7.0	14.0
15.0	18 Eylül 2023	14.0 (Sonoma)	14.0	7.0	14.0

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Xcode – Mac App Store 5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Apple Developer Connection: Xcode araç ve kaynakları 5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Download Xcode 18 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

[1] "Arşivlenmiş kopya". 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 20 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2017.

[7] "Arşivlenmiş kopya". 16 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Xcode nedir?, Xcode anlamı nedir?, Xcode ne demektir?