Louise de Savoie
Doğum	11 Ekim 1476(1476-10-11) Pont-d'Ain
Ölüm	22 Ekim 1531 (55 yaşında) Grez-sur-Loing
Evlilik	Charles d'Orléans
Çocuk(lar)	I. François Marguerite de Navarre
Ebeveyn(ler)	II. Philippe (babası) Marguerite de Bourbon (annesi)

Louise de Savoie (11 Eylül 1476, Pont-d'Ain - 22 Eylül 1531, Grez-sur-Loing), Fransız soylu, Auvergne ve Bourbonnais naibesi, Nemours düşesi ve Fransa Kralı I. François'nın annesi. 1515, 1525-1526 ve 1529 yıllarında Fransa naibesi olarak görev yapmıştır.

İlk yılları ve ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Louise de Savoie, Savoie Dükü II. Philippe ile karısı Marguerite de Bourbon'un ilk kızı olarak 11 Eylül 1476'da, Pont-d'Ain'de doğdu. Babasının 1497'deki vefatının ardından Louise de Savoie'u erkek kardeşi II. Philibert, Savoie'un yeni dükü olmasının yanında ve Savoie Hanedanı'nın yeni lideri oldu. Annesi Claudine de Brosse olan diğer erkek kardeşi III. Charles ise, Philibert'in 1504'teki ölümünün ardından onun yerine geçmişti.

Yedi yaşında annesini kaybeden Louise de Savoie, kardeşi VIII. Charles sayesinde Fransa naibesi olan Anne de Beaujeu tarafından yetiştirildi.^[1]

Evliliği[değiştir | kaynağı değiştir]

16 Şubat 1488'de, 11 yaşındayken, Angoulême Kontu Charles d'Orléans ile Paris'te evlendi. Eşi ile birlikte yaşamaya evlilikten birkaç sene sonra, 15 yaşındayken başladı.^[2]

Çiftin ilk çocuğu olan Marguerite, 11 Nisan 1492 günü; ikinci çocuğu I. François ile 12 Eylül 1494 günü dünyaya geldi. 1495 kışında hastalanan eşi Charles, 1 Ocak 1496 günü yaşamını yitirdi.^[3]

Eşinin ölümünün ardından[değiştir | kaynağı değiştir]

19 yaşında eşini kaybetmesinin ardından, iki yıl boyunca çocuklarıyla birlikte Cognac'ta yaşadı.^[4] Sonrasında ise kocasının kuzeni olan Kral XII. Louis'nin yanına yerleşti.

Louise karmaşık politika ve diplomasi konusunda büyük bir farkındalığa sahipti ve Rönesans İtalyasında sanat ve bilimin ilerleyişine oldukça ilgi duymakataydı. Günah çıkarmak için başvurduğu papaz Forli'li Cristoforo Numai'nin de yardımıyla çocuklarının İtalyan Rönesans ruhuna uygun bir biçimde eğitildiğinden emin oldu. Onlar için özel kitaplar sipariş etti ve François'ya İtalyanca ile İspanyolca öğretti.^[5]

XII. Louis 1505 yılında hastalananıca François'nın kendisinden sonra tahta çıkmasına ve Louise ile eşi Anne de Bretagne'ın da naiplik konseyine katılmasına karar verdi.^[6] İyileştikten sonra François kralın gözdesi haline geldi ve 8 Mayıs 1514 tarihinde kralın kızı Claude ile evlendi. Bu evlilikle birlikte XII. Louis François'yı resmen tahtın varisi olarak belirledi.

Kralın annesi[değiştir | kaynağı değiştir]

XII. Louis'nin 1 Ocak 1515'teki ölümüyle birlikte François Fransa kralı oldu. Louise'e 4 Şubat 1515 tarihinde Angoulême Düşesi, 15 Nisan 1524 tarihindeyse Anjou Düşesi unvanı verildi.

Bourbon mirası[değiştir | kaynağı değiştir]

Annesi Bourbon ailesinin ana dalının son düklerinden birinin kardeşi olan Louise, 1521 yılında Bourbon Düşesi Suzanne'ın ölümünün ardından yakın akrabalığa dayanarak Auvergne Düklüğü ve Bourbonların sahip olduğu diğer mülkler üzerinde de hak iddia etti. Bu Suzanne'ın dul kocası Bourbon Dükü III. Charles ile kral oğlu tarafından desteklenen Louise'in rekabet içerisine girmesine yol açtı. Sorunu çözmek için Louise Charles'a evlenmek teklifi etti; ama teklifi reddedilince Louise ondan kurtulmak için çalışmalara başladı. Bu Charles'ın sürgün edilmesine ve kaybettiği statüsünü geri kazanmak için krala savaş açmasına yol açtı. 1527 yılında kaybettığı topraklar ve unvanları geri alamadan öldü. Louise topraklarına el konulmuş Auvergne'i geri kazandı ve düşes oldu.

Naibeliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Louise de Savoy özellikle hükümdarlığının ilk yıllarında oğlunu temsilen siyasi olarak aktif kaldı. Ülkede bulunmadığı durumlarda onun adına naibe olarak görev aldı. Louise kral İtalya'da savaştayken 1515 yılında ve 1525-26 yıllarında kral yine savaştayken ve İspanya'da esirken Fransa Naibeliği yaptı.

1524 yılında hizmetlilerinden biri olan Jean-Joachim de Paasano'yu bir barış antlaşması için Kardinal Wolsey ile gayriresmî müzakereleri başlatmak üzere Londra'ya gönderdi. Müzakereler başarılı olmasa da ertesi yıl imzalanan More Antlaşması için zemin hazırlamış olabilir.

Kanuni Sultan Süleyman'a yardım talebinde bulunan bir heyet göndererek Osmanlı İmparatorluğu'yla dostluk ilişkilerine önayak oldu; ama heyet Bosna'dayken kayboldu.^[7] 1525 yılının aralık ayında Jean Frangipani önderliğinde Osmanlı başkenti İstanbul'a ulaşmayı başaran ve Habsburglara yapılacak bir saldırıyla kral I. François'nın kurtarılmasını talep eden gizli mektuplar taşıyan ikinci bir heyet gönderildi. Frangipani 6 Şubat 1526 tarihinde Süleyman'dan olumlu bir yanıtla geri döndü ve böylece Fransız-Osmanlı ittifakının ilk adımı atılmış oldu.^[7]

Fransa ve Kutsal Roma İmparatorluğu arasında Cambrai Antlaşması için yapılan ve 3 Ağustos 1529 tarihinde sona eren müzakerelerde baş müzakereciydi. "Hanımların Barışı" olarak anılan bu antlaşma Valois Hanedanı'nın başı olan I. François ile Habsburg Hanedanı'nın başı olan V. Karl arasındaki İkinci İtalya Savaşı'nı sona erdirdi. Anltaşma geçici olarak İtalya'da Habsburg egemenliğini sağlıyordu. Antlaşma Fransa adına Louise de Savoy ve Kutsal Roma İmparatorluğu adına yengesi Avusturyalı Margaret tarafından imzalandı.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Louise de Savoy 22 Eylül 1531 günü Grez-sur-Loing'de öldü. Anlatılanlara göre bir kuyruklu yıldızı seyrederken soğuk almıştı.^[8] Naaşı Paris'teki Saint-Denis'de defnedildi. Ölümünün ardından Auvergne de dahil olmak üzere sahibi olduğu topraklar kraliyete devredildi. Kızı Margaret d'Angoulême ve torunu Jeanne d'Albret aracılığıyla Fransa'nın Bourbon krallarının atasıdır. Torunun oğlu Fransa kralı IV. Henri olarak taç giymiştir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Hacket, Francis (1937). Francis the First. Garden City, New York: Doubleday, Doran and Company, Inc. ASIN B001DW6NR8. 
• Jansen, Sharon L. (2002). The monstrous regiment of women: female rulers in early modern Europe. Palgrave Macmillan. 
• Knecht, R. J. (1994). Renaissance Warrior and Patron: The Reign of Francis I. Tuckwell Press.