Jules Massenet

Jules Massenet
Jules Massenet
	Jules Massenet
Doğum	12 Mayıs, 1842; Montaud (Saint-Étienne), Fransa
Ölüm	13 Ağustos 1912; Paris
Meslek	Müzisyen, Besteci, Müzik hocası
İmza
	Dosya:Massenet Jules signature 1876.jpg, Jules Massenet, signature.png

Jules (Émile Frédéric) Massenet (d. 12 Mayıs 1842, Montaud, Saint-Étienne, Fransa - ö. 13 Ağustos 1912, Paris), özellikle opera eserleri hazırlayıcısı olarak tanınan, bir Fransız besteci ve müzik hocasıdır.

Besteleri 19. yüzyıl sonlarında ve 20. yüzyıl başlarında çok popüler olarak sahnelenmiştir. Zamanının en iyi melodi besteleyen müzisyeni olarak bilinmektedir. Fakat ölümünden sonra hemen hemen ismi unutulmuştur. "Manon" ve "Werther" adlı operalarının ender olarak sahnelenmesi dışında eserleri uzun zaman hiç yazmamıştı. 1970'li yıllar ortasından itibaren Thais ve Esclarmonde operalarını düzenlemesiyle birlikte yeniden ilgi çekmeye başlamıştır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Massenet, Fransa'nın şimdi Saint-Étienne şehrinin bir varoşu olan ve zamanında şehre yakın bir köy olan "Montaud" doğdu. Altı yaşına geldiğinde babasının fena sağlık durumu dolayısıyla aile Paris'e taşındı. Orada ailenin geçimini temin için üvey annesi özel piyano dersleri vermeye başladı. Messent'de üvey annesinden dersler alıp 11 yaşında iken Paris Konsevatuvarı'nda müzik eğitimine başladı. Ailesi Paris'ten ayrılmakla beraber Messanet yakın bir akrabasının evinde yaşayarak müzik eğitimine Paris'te devam etti. Bu müzik eğitimi sırasında kendi geçimin temin etmek için boş zamanlarında 6 yıl boyunca "Theatre Lyrique"de timpani çalıgıcılığı; diğer tiyatrolarda çeşitli perküsyon çalgıcılığı ve "Cafe de Belleville"'de piyanistlik yaptı.

Önceleri konservatuvarda kendini gösterememişti; hocaları onun bir besteci olarak ün yapacağını hiç beklemiyorlardı. Ama 1852'de Roma'da "Grand Prix de Roma" yarışmasında David Rizzio adlı kantata bestesi ile birinciliği kazandı. Bundan sonra eğitimine üç yıl Roma'da devam etti. Orada Franz Liszt ile tanıştı. Massenet'in sonradan evlendiği eşinin annesine Massenet'yi kızına piyano öğretmek için Liszt tavsiye etmişti .

İlk operası bir perdelik La grand' tante, 1867de Paris'te "Opera Comique"de yapımlandı. Massenet Fransa-Prusya Savaşı'nda askerlik yapması dolayısıyla bestecilik kariyerinden uzaklaşmıştı. Ama 1871den sonra tekrar sanatına geri dönebildi. Onun müzikseverler ve müzikçilerin çok ilgisini çeken ilk önemli eseri 1873de Marie-Magdeleineadlı dramatik oratoryo oldu. Bu eser birçok müzikci (örneğin Charles Gounod, Pyotr Çaykovski, "Vincent d'Indy") tarafından övüldü. Massenet'nin ilk patronları kendisine tiyatro sosyetesinin kapılarını açan besteci Ambroise Thomas ile Paris'in medya ve sosyal çevrelerine girmesini sağlayan kitap yayımcısı "George Hartmann" oldu.

1878de "Paris Konservatuvarı"nda kompozisyon hocalığına başladı ve uzun süre kaldığı bu görevde birçok tanınmış müzisyen (örneğin Gustave Charpentier, Reynaldo Hahn, Georges Enesco, Charles Koechlin) yetiştirdi. Genellikle opera besteciliği ile ün salıp, en başarılı eserleri Manon (1884), Werther (1892) ve Thaïs (1894) olmuştur. Operaseverlerin dikkatini çeken onun son dönem operaları arasında Le jongleur de Notre-Dame (1902) ve Don Quichotte (1910) bulunmaktadır.

Fransa devleti tarafından 1876da Légion d'honneur nişanı ile onurlandırıldı ve 1899'da bu nişanın "Grand-Officier (Büyük-Subay)" sınıfına kabul edildi. 1878de ise daha 36 yaşında iken o zamana kadar en genç olarak "Académie des Beaux-Arts" üyesi seçildi.

Operalar yanında Massenet baleler, konser süitleri, oratoryolar, kantatalar ve 200 kadar şarkı da bestelemiştir. Bestelediği enstrümantal parçalardan bazıları çok popüler olarak geniş bir dinleyici çevresi buldu ve bunlar hala da klasik batı müziği konserlerinde bulunmakdırlar. Bunlar arasında Thais'te operası içindeki "Mediatation" adlı bir keman solo parçası; "La Cid" operasında bulunan "Arogonaise" parçası ve "Les Erinnyas" konser müziği eserinde bir viyolonsel ve orkestra parçası olan "Elegie" adlı eserleri pek ünlüdür. Bu parçalar piyano öğrencilerinin derslerinde öğrendikleri parçalar olmuştur.

Massenet 70 yaşında iken kanser hastalığı dolayısıyla Paris'te 12 Ağustos 1912'da hayatına gözlerini yumdu.

Çok verimli bir besteci olan Massenet çok disiplinli bir çalışma uygulamıştır. Her gün çalışmalarını gayet metodik olarak yapıp sabah erkenden (bazen sabah saat 4 kalkarak) akşama kadar devamlı çalışırdı. Birçok diğer bestecilerin yaptığı gibi bestesinin hazırlamasını "piyano önünde" yapmıyordu ve her yeni nota aklından hayalinden geçer geçmez notaya alınmakta idi. Bu özel yeteneği onun eserlerinin orkestrasyonlarında büyük destek sağlamış ve en tiz sesli pasajlarda bile eserin sözlerinin açık seçik olmasına yol açmıştır. Yine diğer bestecilerden farklı olarak Massenet eserlerini elbiseli son provalarında ve prömiyerlerinda hazır bulunmamakla isim yapmıştır. Eserlerinin prömiyerinde seyircinin eseri çok sevip beğenildiğini her zaman ona başkaları müjdelemiştir.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Operalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarih	İsim	Perde sayısı	Prömiyer	Libretto
1865	Esmerelda		Yapımlanmadı	Kaynak:Victor Hugo, "Notre-Dame de Paris"
1865	Noureddin		Yapımlanmadı
1865	Valéria		Yapımlanmadı
1866	La Coupe du roi de Thulé	3	Yapımlanmadı	Édouard Blau ve Louis Gallet
1866	La Grand' Tante	1	3 Nisan 1867, Paris, Opéra Comique	Jules Adenis ve Charles Granvallet
1867-1868	Le Florentin		Yapımlanmadı	Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges
1869	Manfred		Yapımlanmadı	Jules Ruelle, Kaynak:George Gordon Byron
1870	Méduse	3	Yapımlanmadı	Michel Carré
1871-1877	Le Roi de Lahore	5	27 Nisan 1877, Paris, Opéra	Louis Gallet
1872 rev.1888	Don César de Bazan	3	30 Kasim 1872, Paris, Opéra Comique; Rev.versiyon: 20 Ocak 1888, Genevre	Adolphe Philippe d'Enner, Philippe François Pinel Dumanoir ve Jules Chantepie Kaynak:Victor Hugo, "Ruy Blas"
1875	Les Templiers		Yapımlanmadı
1876	Bérangère et Anatole	1	Subat 1876, Paris, Cerce de l'Union artistique	Henri Meilhac ve Paul Poirson
1879-1881 rev.1884	Hérodiade; rev. ver.: Erodiade	3; rev.ver.: 4	19 Aralik 1881, Bruksel, Koninklijke Muntschouwburg; rev.ver.: 1 Subat 1884, Paris, Théâtre Italienne	Paul Milliet ve Henri Grémont, Kaynak:Gustave Flaubert, Trois Contes hikâyelerinden Nr. 3, "Hérodias
1880	Robert de France		Yapımlanmadı
1881	Les Girondins		Yapımlanmadı
1881-1884	Manon	5	19 Ocak 1884, Paris, Opera Comique	Henri Meilhac ve Philippe Gille, Kaynak:Antoine-François Prévost d'Exiles, "L'histoire du chevalier Des Grieux et de Manon Lescaut"
1882-1883	Montalte ou Sixte-quint	3	Yapımlanmadı
1883-1885	Le Cid	4	30 Kasim 1885, Paris, Opera Garnier	Adolphe Philippe d'Ennery, Louis Gallet ve Édouard Blau, Kaynak:Pierre Corneille
1885-1892	Werther	4	16 Subat 1892, Viyana, Hofopera	Édouard Blau, Paul Milliet ve Georges Hartmann, Kaynak:Johann Wolfgang von Goethe, "Die Leiden des jungen Werthers"
1887-1889	Esclarmonde	4	15 Mayis 1889, Paris, Opera Comique	Alfred Blau ve Louis-Ferdinand de Gramont
1888-1891	Le Mage	5	16 Mart 1891, Paris, Opera Garnier	Jean Richepin
1891-1910	Amadis	4	1 Nisan 1922, Monte-Carlo, Opera	Arsène-Jules Arnaude)
1892-1894	Thaïs	3	16 Mart 1894, Paris, Opera Rev.ver.: 13 Nisan 1898, Paris, Opera Comique	Louis Gallet, Kaynak:Anatole France. "Thais"
1893-1894	La Navarraise	2	20 Haziran 1894, Londra, Covent Garden	Jules Claretie ve Henri Cain, Kaynak: Claretie,"La Cigarette"
1893-1894	Le Portrait de Manon	1	8 Mayis 1894, Paris, Opera Comique	Georges Boyer
1893	Kassya; Son Leo Delibes oparasınin orkestrasonu ve bitirilmesi		24 Mart 1893, Paris, Opera Comique
1895-1897	Sapho	5	27 Kasim 1897, Paris, Opera Comique; rev. ver: 22 Ocak 1909, Paris, Opera Comique	Henri Cain ve Arthur Bernède], Kaynak:Alphonse Daudet
1895-1897	Cendrillon	4 aktes	24 mei 1899, Paris, Opera Comique	Henri Cain, Kaynak: Charles Perrault, "Cendrillon ou La Petite Pantoufle"
1898-1901	Grisélidis	3	20 Kasim 1901, Parijs, Opéra Comique	Armand Silvestre ve Eugène Morand
1899	La Fille de Jephté		Yapımlanmadı
1900-1902	Le Jongleur de Notre-Dame	3	18 Subat 1902, Monte Carlo, Opera	Maurice Léna, Kaynak: Anatole France, "L'Etui de nacre"
1902-1905	Chérubin	3	14 Subat 1905, Monte Carlo, Opera	François de Croisset ve Henri Cain
1903	Marie-Magdeleine; Ayni isimli oratoryosunun revizyonu		9 Subat 1903, Nice, Opera
1905-1906	Ariane	5	31 Ekim 1906, Paris, Opera; 23 Kasim 1907, Bruksel ; 19 Aralik 1907, Torino	Catulle Mendès
1905-1907	Thérèse	2 aktes	7 februari 1907, Monte Carlo, Opéra	Jules Claretie
1907-1909	Bacchus	4	5 Mayis 1909, Paris, Opera	Catulle Mendès
1908-1910	Don Quichotte	5	19 Subat 1910, Monte Carlo, Opera	Henri Cain, Kaynak: Jacques Le Lorrain, "Le Chevalier de la longue figure"
1910-1912	Roma	5	17 Subat 1912, Monte Carlo, Opera	Henri Cain, Kaynak: A. Parodi, "Roma vaincue"
1910-1912	Panurge	3	25 Nisan 1913, Paris, Théâtre de la Gaîté	L. Coybal ve Georges Spitzmüller Kaynak: François Rabelais, "Gargantua ve Pantagruel"
1911-1912	Cléopâtre	4	23 Subat 1914, Monte Carlo, Opera	Louis Payen

Operetler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarih	İsim	Perde sayısı	Prömiyer	Libretto
	L'Ecureuil du déshonneur		Yapımlanmadı
1859	Les deux boursiers		Yapımlanmadı
1873	L'Adorable Bel'-Boul	1	17 Nisan 1873, Paris, Cercle des Mirlitons	Louis Gallet

Baleler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarih	İsim	Perde sayısı	Prömiyer	Libretto	Koreografi
1892	Le Carillon		21 Subat 1892, Viyana, Staatsopera	Ernest van Dyck ve C. de Rodaz
1904	La Cigale		4 Subat 1904, Paris, Opéra Comique	Henri Cain
1908	Espada		13 Subat 1908, Monte-Carlo	R. Maugars

Oratoryolar ve kantatalar[değiştir | kaynağı değiştir]

1863 - David Rizzio
1873 - Marie-Magdeleine
1875 - Ève
1877 - Narcisse
1880 - La Vierge
1886 - Biblis
1900 - La Terre Promise

Orkestra için besteler[değiştir | kaynağı değiştir]

1867 - Première suite d'orchestre
1870 - Scènes hongroises
1874 - Scènes pittoresques
1875 - Scènes dramatiques
1876 - Scènes napolitaines
1881 - Scènes de féerie
1882 - Scènes alsaciennes
1897 - Fantaisie pour violoncelle et orchestre
1903 Concerto pour piano et orchestre
Ouverture de concert
Racine'in Phèdre oyunu icin uvertur
Sarabande espagnole

Müziksel[değiştir | kaynağı değiştir]

Les érinnyes (unlu Élégie parcasini ihtiva eder) - 1873
Un drame sous Philippe II - 1875
La vie de bohème - 1876
L'Hetman - 1877
Notre-Dame de Paris - 1879
Michel Strogoff - 1880
Nana-Sahin - 1883
Théodora - 1884
Le crocodile - 1900
Phèdre - 1900
Le grillon du foyer - 1904
Le manteau du roi - 1907
Perce-Beige et les sept gnomes - 1909
Jérusalem - 1914

Vokal müzik[değiştir | kaynağı değiştir]

Suite théâtrale şarkıcı, koro ve orkestra için (1914) - ölümünden sonra
Suite parnassienne şarkıcı, koro ve orkestra için - edisyondan geçmemiş

Dinsel muzik[değiştir | kaynağı değiştir]

Messe de Requiem solo sesler, koro, org, viyolonsel ve kontrabas için
Ave Maria Stella, iki sesli motet viyolonsel eşliğinde (1886)
Panis angelicus solo ses ve üçlü ses için org eşliğinde (1910)

Oda müziği[değiştir | kaynağı değiştir]

Quatuor pour cordes
Dichetto pour quatuor telli sazlar, kontrabas, flut, hautbois, klarnet, fagot ve kor-angle (1872)
Pièces pour petit orchestre (1901)

Medya[değiştir | kaynağı değiştir]

Massenet, "Manon" oparası II. Perdesi'nde Enrico Caruso ve Geraldine Farrar "Manon! Avez-Vous Peur...On L'appelle Manon" ikilisi. (1912):

Masenet, "El Cid" oparasında Enrico Caruso "O Souverain, O Juge, O Pere!" aryasi (1916):

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMSLP Wiki sitesi parasiz "Massenet,_Jules " partisyon notalari 21 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 7.6.2010)

Jules Massenet nedir?, Jules Massenet anlamı nedir?, Jules Massenet ne demektir?