Johann Pachelbel

Johann Pachelbel
Johann Pachelbel
Doğum	Johann Pachelbel; 1 Eylül 1653; Nürnberg, Roma Cermen İmp.
Ölüm	3 Mart 1706 (52 yaşında); Nürnberg, Roma Cermen İmp.
Meslekler	Müzisyen, Besteci
Eş	Barbara Gabler; (e. 1681; ölümü 1683); Judith Drommer (e. 1684)
Çocukları	Wilhelm Hieronymus Pachelbel, Amalia Pachelbel ve Charles Theodore Pachelbel dahil 8 çocuk

Johann Pachelbel, (d. 1 Eylül 1653 – ö. 3 Mart 1706) Alman Barok müzik bestecisi. Daha çok Kanon in D major adlı eseriyle bilinir.

Hayat[değiştir | kaynağı değiştir]

1653–1674: gençlik ve eğitim (Nürnberg, Altdorf, Regensburg)[değiştir | kaynağı değiştir]

Johann Pachelbel, şarap tüccarı^[1] Johann (Hans) Pachelbel (1613'te Wunsiedel, Almanya'da doğumlu) ve ikinci eşi Anna (Anne) Maria Mair'in oğlu olarak 1653'te Nürnberg'de orta sınıf bir ailede doğdu. Johann'ın kesin doğum tarihi bilinmiyor ancak 1 Eylül'de vaftiz edilmiştir. Nürnberg yakınlarında Feuchtwangen'de klise koro şefi (Kantor) olan ağabeyi Johann Matthäus'da (1644–1710) kardeşlerinden biridir.^[2]

Gençliğinde, Pachelbel, müzisyen ve daha sonra Aziz Sebaldus Kilisesi'nin koro şefi olan müzik öğretmeni Heinrich Schwemmer'den müzik eğitimi aldı. Bazı kaynaklar kesin olmamakla birlikte Pachelbel'in aynı kilisenin orgcusu ve Nürnberg okulunun önemli bir bestecisi Georg Caspar Wecker ile de çalıştığını gösterir. Her halükarda, hem Wecker hem de Schwemmer, bir zamanlar Johann Staden'in öğrencisi olan, Nürnberg müzik geleneğinin kurucularından Johann Erasmus Kindermann tarafından eğitildi.

Pachelbel'in hayatıyla ilgili bilgi kaynaklarından biri olan Johann Mattheson'ın "Grundlage einer Ehrenpforte" (Hamburg, 1740) adlı eseri, genç Pachelbel'in olağanüstü müzik ve akademik yetenekler gösterdiğinden bahseder. İlk eğitimini St. Lorenz Hauptschule'de ve Nürnberg'de “Auditorio Aegediano”da aldı, ardından 29 Haziran 1669'da, Altdorf Üniversitesi'nde öğrenci oldu ve aynı yıl St. Lorenz kilisesine orgcu olarak atandı. Mali zorluklar Pachelbel'i bir yıldan kısa bir süre sonra üniversiteden ayrılmaya zorladı. Eğitimini tamamlamak için 1670 yılında Regensburg'daki Gymnasium Poeticumda burslu öğrenci oldu. Okul yetkilileri, Pachelbel'in akademik niteliklerinden o kadar etkilendiler ki okulun normal kotasının üzerinde kabul edildi.

Pachelbel'in Gymnasium dışında müzik çalışmasına da izin verildi. Öğretmeni, bir zamanlar Johann Caspar Kerll'in öğrencisi olan Kaspar ("Caspar") Prentz'di. Johann Caspar Kerll, Giacomo Carissimi gibi İtalyan bestecilerden büyük ölçüde etkilendiğinden, Pachelbel'in çağdaş İtalyan müziğine ve genel olarak Katolik kilise müziğine ilgi duymaya başlaması muhtemeldir.

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

1673–1690 döneminde Viyana katedrali, Eisenach'da Wartbourg Şatosu'nda, Erfurt Predigerkirche'de, Stuttgart'ta sarayda, Gotha şehrinde ve Nurnberg St-Sebaldus Kilisesinde orgculuk ve müzik direktörlüğü yapmıştır.

Pachelbel, zamanının ünlü Alman bestecilerinden biriydi. O zamanlarda İtalyan sanatının etkisine rastlamak mümkün; Frescobaldi, Carissimi, Kerll (öğretmeni), Gabrieli birçok müzisyene ilham vermiştir. Ayrıca ünlü besteci Johann Sebastian Bach'ın müzik tarzına da birçok etkide bulunmuştur.

1673–1690: Kariyer (Viyana, Eisenach, Erfurt)[değiştir | kaynağı değiştir]

Prentz, 1672'de Eichstätt'a gitti. Pachelbel'in hayatının bu dönemi en az belgelenen dönemdir,^[3] bu nedenle 1673'e kadar Regensburg'da mı kaldığı yoksa öğretmeninin yaptığı gibi aynı dönemden mi ayrıldığı bilinmiyor. Her halükarda, 1673'te Pachelbel, Aziz Stephen Katedrali'nde org yardımcısı olarak Viyana'da yaşıyordu. O zamanlar Viyana, büüyük Habsburg imparatorluğunun merkeziydi ve kültürel önemi çok büyüktü ve müzik zevkleri ağırlıklı olarak İtalyandı. Pek çok ünlü kozmopolit besteci Viyana'aa çalıştı ve bunların çoğu Avrupa'daki müzik geleneklerinin değiş tokuşuna katkı yaptı. Özellikle, Johann Jakob Froberger 1657'ye kadar Viyana'da saray orgcusu olarak görev yaptı^[4] ve yerine Alessandro Poglietti geçti.^[5]

Georg Muffat bir süre şehirde yaşadı ve en önemlisi Johann Caspar Kerll 1673'te Viyana'ya taşındı.^[6] Oradayken, müziği Kerll'in tarzından izler taşıyan Pachelbel'i tanıyor ve hatta öğretmiş olabilir. Pachelbel, güney Almanya ve İtalya'dan Katolik bestecilerin müziğini özümseyerek Viyana'da beş yıl geçirdi. Bazı açılardan Pachelbel, gençliğinde Stephansdomda profesyonel bir müzisyen olarak görev yapan ve bu nedenle dönemin önde gelen bestecilerinin müziğine maruz kalan Haydn'a benzer. Bir Lutheran olmasına rağmen, eserleri Katolik müziğinden etkilenmiştir.

1677'de Pachelbel, Eisenach'a taşındı ve burada orkestra şefi (Almanca: Kapellmeister) Daniel Eberlin (aynı zamanda Nürnberg'in yerlisi) yanında Saxe-Eisenach Dükü Johann Georg I'in istihdamında saray orgcusu olarak iş buldu. Eisenach'ta Bach ailesinin üyeleriyle tanıştı (J. S. Bach'ın babası Johann Ambrosius Bach'ın memleketiydi) ve Johann Ambrosius'un yakın arkadaşı oldu ve çocuklarına öğretmenlik yaptı.^[7] Ancak Pachelbel, Eisenach'ta yalnızca bir yıl geçirdi. 1678'de Johann Georg'un erkek kardeşi Saxe-Jena Dükü II. Bernhard öldü ve yas döneminde saray müzisyenleri büyük ölçüde kısıtlandı.^[8] Pachelbel işsiz kaldı. Eberlin'den, Pachelbel'i daha sonra "mükemmel ve nadir bir virtüöz" – einen perfekten und raren Virtuosen.^[8] olarak bahseden bir referans rica etti. Pachelbel bu belgeyle 18 Mayıs 1678'de Eisenach'tan ayrıldı.

Haziran 1678'de Pachelbel, Johann Effler'in (y. 1640–1711; Effler daha sonra Weimar'da Johann Sebastian Bach'dan önce geldi) yerine Erfurt'taki Predigerkirche'nin orgcusu olarak işe alındı. Bach ailesi Erfurt'ta (neredeyse tüm orgcuların daha sonra "Bachs" olarak anılacağı) çok iyi tanınıyordu, bu yüzden Pachelbel'in onlarla dostluğu burada devam etti. Pachelbel, Johann Ambrosius'un kızı Johanna Juditha'nın vaftiz babası oldu, Johann Sebastian'ın en büyük erkek kardeşi Johann Christoph Bach'a (1671–1721) öğretmenlik yaptı ve Johann Christian Bach'ın (1640–1682) evinde yaşadı.^[9]

Pachelbel, 12 yıl Erfurt'ta kaldı ve kaldığı süre boyunca dönemin önde gelen Alman org bestecilerinden biri olarak ün kazandı. Koral prelüd, Erfurt döneminin en karakteristik ürünlerinden biri oldu, çünkü Pachelbel'in sözleşmesi özellikle kilise ayinleri için prelüdler bestelemesini gerektiriyordu. Görevleri arasında org bakımı ve daha da önemlisi, besteci ve orgcu olarak ilerlemesini ispatlaması için her yıl büyük bir eseri bestelemesi vardı çünkü bu türden her eserin bir önceki yıl bestelenenden daha iyi olması gerekiyordu.

Pachelbel'in Erfurt'taki ev sahibi Johann Christian Bach (1640–1682) 1682'de öldü. Haziran 1684'te Pachelbel, Johann Christian'ın dul eşinden evi ("Gümüş Çanta" denilen, şimdi Junkersand 1) satın aldı.^[10] 1686'da Sondershausen'deki St. Trinitatis kilisesinin ("Trinitatiskirche") orgculuğu teklif edildi. Pachelbel başlangıçta daveti kabul etti, ancak hayatta kalan bir mektubun da belirttiği gibi, uzun bir dizi müzakereden sonra teklifi reddetmek zorunda kaldı: Görünüşe göre herhangi bir iş teklifini değerlendirmeden önce Erfurt'un büyüklerine ve kilise yetkililerine danışması gerekiyordu.^[11] Görünüşe göre durum sessizce ve Pachelbel'in itibarına zarar vermeden çözülmüştü; kendisine zam teklif edildi ve dört yıl daha şehirde kaldı.

Pachelbel, Erfurt'ta kaldığı süre boyunca iki kez evlendi. Erfurt Belediye Başkanı'nın kızı Barbara Gabler, 25 Ekim 1681'de ilk karısı oldu. Evlilik, gelinin babasının evinde gerçekleşti. Hem Barbara hem de tek oğulları Ekim 1683'te bir veba sırasında öldü. Pachelbel'in yayınlanan ilk çalışması, Musicalische Sterbens-Gedancken ("Ölüm Üzerine Müzikal Düşünceler", Erfurt, 1683) adlı koral varyasyonlar seti muhtemelen bu etkinlikten etkilenmiştir.

On ay sonra Pachelbel, 24 Ağustos 1684'te bir bakırcının, ^[12] kızı Judith Drommer (Trummert) ile evlendi. Beş oğlu ve iki kızı oldu. Oğullardan ikisi Wilhelm Hieronymus Pachelbel ve Charles Theodore Pachelbel de org bestecisi oldular. Charles Theodore Pachelbel 1734'te Amerikan kolonileri'ne taşındı. Diğer oğlu Johann Michael, Nürnberg'de enstrüman yapımcısı oldu ve Londra ve Jamaika'ya kadar seyahat etti.^[8] Kızlardan biri Amalia Pachelbel ressam ve oymacı olarak tanındı.

1690–1706: Son yılları (Stuttgart, Gotha, Nuremberg)[değiştir | kaynağı değiştir]

Pachelbel, Erfurt'ta olağanüstü başarılı bir orgcu, besteci ve öğretmen olmasına rağmen, görünüşe göre daha iyi bir iş arayarak ayrılmak için izin istedi ve çalışkanlık ve sadakatini öven bir referansla 15 Ağustos 1690'da resmen serbest bırakıldı.^[12]

İki haftadan kısa bir süre içinde işe alındı: 1 Eylül 1690'dan itibaren, Düşes Magdalena Sibylla’nın himayesinde Stuttgart'daki Württemberg sarayında müzisyen-orgcuydu. Bu iş daha iyiydi ama ne yazık ki Fransızların Büyük İttifak Savaşı saldırılarından kaçmadan önce orada sadece iki yıl yaşadı. Bir sonraki işi, 8 Kasım 1692'den başlayarak iki yıl boyunca Gotha’da görev yaptığı kasaba orgculuğuydu. 1693'te orada ilk ve tek liturjik müzik koleksiyonu olan Acht Chorale zum Praeambulieren ("Erster Theil etlicher Choräle")’yi yayınladı.

Eski öğrencisi Johann Christoph Bach Ekim 1694'te evlendiğinde, Bach ailesi evliliği 23 Ekim 1694'te Ohrdruf'da kutladı ve onu ve diğer bestecileri müziği yapmaya davet etti; muhtemelen katılmıştı—eğer öyleyse, o zamanlar dokuz yaşında olan Johann Sebastian Bach'ın Johann Pachelbel ile tanıştığı tek zamandı.^[13]

Gotha'da geçirdiği üç yılda, Almanya, Stuttgart'ta ve İngiltere'de Oxford Üniversitesi'nde olmak üzere iki kez makam teklif edildi; ikisini de reddetti. Bu arada, Nürnberg'de, Aziz Sebaldus Kilisesi orgcusu Georg Caspar Wecker (ve olası eski öğretmeni) 20 Nisan 1695'te öldüğünde, olağan iş sınavına girmeden veya daha küçük kiliselerden önde gelen orgcuların başvurularını davet etmeden görevi üstlenmesi için şehir yetkilileri Pachelbel'i (o zamanlar ünlü bir Nürnberg'li) resmi olarak davet ettikleri pozisyona atamak için çok hevesliydi. Görevi kabul etti, 1695'te Gotha'dan serbest bırakıldı. Yazın Nürnberg'e geldi ve belediye meclisi günlük masraflarını karşıladı.

Pachelbel hayatının geri kalanını oda müziği koleksiyonu Musicalische Ergötzung ‘u ve en önemlisi varyasyonlarla altı klavye aryasından oluşan seti Hexachordum Apollinis ‘i (Nürnberg, 1699) yayınladığı dönemde Nürnberg'de geçirdi. En çok İtalyan ve güney Alman bestecilerden etkilenmiş olsa da, Hexachordum Apollinisi Dieterich Buxtehude'ye adadığı için kuzey Alman ekolünü biliyordu. Ayrıca son yıllarda İtalyan etkisindeki concertato Vespers ve doksandan fazla Magnificat füg seti besteledi.

Johann Pachelbel, 1706 Mart'ının başlarında 52 yaşında öldü ve 9 Mart'ta gömüldü. Mattheson, ölüm tarihi olarak 3 Mart veya 7 Mart 1706'yı aktarır, ancak cesedin altı gün kadar uzun süre gömülmeden kalmasına izin verilmesi pek olası değildir. Çağdaş gelenek, ölüleri ölümden sonraki üçüncü veya dördüncü günde gömmekti yani 6 veya 7 Mart 1706 daha olası bir ölüm tarihidir.^[14] St. Rochus Mezarlığı'na gömülüdür.

Başlıca eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Musicalische Ergötzung 1691
Hexachordum Apollinis 1699
Canon Re majör 1680 civarı

Medya[değiştir | kaynağı değiştir]

Org Chorali icin prelud

Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? Medya yardımı alın.

Re Majör kanon

Piyano - Lee Galloway