Gene Tierney

Gene Tierney
Gene Tierney
	1940'larda Tierney
Doğum	Gene Eliza Tierney; 19 Kasım 1920; Brooklyn, New York, ABD
Ölüm	6 Kasım 1991 (70 yaşında); Houston, Teksas, ABD
Defin yeri	Glenwood Mezarlığı
Milliyet	Amerikan
Meslek	Oyuncu
Etkin yıllar	1938-1980
Siyasi parti	Cumhuriyetçi Parti
Evlilik	Oleg Cassini; (e. 1941; b. 1952); W. Howard Lee; (e. 1960; died 1981);
Çocuk(lar)	2

Gene Eliza Tierney (19 Kasım 1920 - 6 Kasım 1991),^[1] Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu. Döneminde güzelliğiyle övgü toplayan, lider bir kadın olarak anılmaktadır.^[2]^[3] Tierney en iyi Laura (1944) filmindeki baş karakteri canlandırması ile tanınmış ve Leave Her to Heaven'daki (1945) Ellen Berent Harland rolüyle En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü'ne aday gösterilmiştir.^[4]

Tierney'nin diğer rolleri arasında Heaven Can Wait'teki (1943) Martha Strable Van Cleve, The Razor's Edge'deki (1946) Isabel Bradley Maturin, The Ghost'daki Lucy Muir ve Mrs. Muir (1947), Whirlpool'da (1949), Maggie Carleton McNulty'de Çiftleşme Mevsiminde (1950) ve Anne Scott , Tanrı'nın Sol Eli'nde (1955) yer almaktadır.

Erken Dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

Gene Eliza Tierney, 19 Kasım 1920'de Brooklyn, New York'ta Howard Sherwood Tierney ve Belle Lavinia Taylor'ın kızı olarak doğdu. Adını genç yaşta ölen amcasından almıştır.^[4]^{[sayfa belirt]}Howard Sherwood "Butch" Tierney Jr adında bir ağabeyi ve Patricia "Pat" Tierney adında bir kız kardeşi vardı. Babaları, baba tarafından İrlanda asıllı başarılı bir sigorta komisyoncusuydu; anneleri ise eski bir beden eğitimi öğretmeniydi.^[4]

Tierney, Westport Connecticut'ta büyüdü. Connecticut, Waterbury'deki St. Margaret Okulu'nda ve Fairfield'deki Unquowa Okulu'nda eğitime başladı. İlk şiiri "Gece"yi okul dergisinde yayımladı ve hayatı boyunca nadiren de olsa şiir yazmaya devam etti. Louisa May Alcott'un romanından uyarlanan Küçük Kadınlar'ın öğrenci yapımında Tierney Jo'yu canlandırdı.

Tierney, Avrupa'da iki yıl geçirdi, İsviçre'nin Lozan kentindeki Brillantmont Uluslararası Okulu'nda okudu ve burada akıcı Fransızca konuşmayı öğrendi. 1936'da ABD'ye döndü ve Connecticut, Farmington'daki Miss Porter Okulu'na gitti. Batı Kıyısı'na yaptığı bir aile gezisinde, annesinin kuzeni Gordon Hollingshead'in tarihi kısa film yapımcısı olarak çalıştığı Warner Bros. stüdyolarını ziyaret etti. Bu ziyarette yönetmen Anatole Litvak, Tierney'e oyuncu olması gerektiğini söyledi. Warner Bros. onunla bir sözleşme imzalamak istedi, ancak ailesi nispeten düşük maaş nedeniyle buna karşı çıktı; aynı zamanda sosyetedeki yerini almasını da istediler.^[4]

Tierney, 24 Eylül 1938'de henüz 17 yaşındayken sosyete tarafından tanınmaya başladı.^[4] Kısa süre sonra bu sosyete hayatından sıkıldı ve oyunculuk kariyerine devam etmeye karar verdi. Babası, "Gene oyuncu olacaksa, yasal tiyatroda olmalı" dedi.^[5] Tierney, New York'ta küçük bir Greenwich Village oyunculuk stüdyosunda Yidiş ve Broadway aktör/yönetmen Benno Schneider'den oyunculuk eğitimi aldı. Ardından ^[6] Broadway yapımcı-yönetmen George Abbott'un himayesi altına girdi.^[5]^[7]

Kariyer[değiştir | kaynağı değiştir]

Broadway[değiştir | kaynağı değiştir]

Tierney'in Broadway'deki ilk rolünde, What a Life! 'da sahne boyunca bir kova su taşıdı. (1938). Bir Variety dergisi eleştirmeni, "Tierney kesinlikle şimdiye kadar gördüğüm en güzel su taşıyıcısı!" dedi. Ayrıca Primrose Path'de (1938) yardımcı oyuncu olarak çalıştı.

Ertesi yıl, Broadway yapımı Mrs. O'Brien Eğlendirir (1939) rol aldı.^[4] New York Times eleştirmeni Brooks Atkinson, "Eski ülkeden yeni gelmiş bir İrlandalı kız olarak, Gene Tierney ilk sahne performansında çok güzel ve canlandırıcı bir şekilde mütevazı." yorumunda bulundu.^[4] Aynı yıl, Tierney Ring Two'da (1939) Peggy Carr rolüyle beğeni topladı. New York Herald Tribune'den tiyatro eleştirmeni Richard Watts Jr., "Tierney'nin ilgi çekici bir tiyatro kariyeri olmaması için hiçbir neden göremiyorum - yani sinema onu kaçırmazsa" diye yazdı.^[4]

Tierney'nin babası, oyunculuk kariyerini finanse etmek ve tanıtmak için Belle-Tier adlı bir şirket kurdu. Columbia Pictures, 1939'da onunla altı aylık bir sözleşme imzaladı.

Bir kameraman Tierney'e biraz kilo vermesini tavsiye ettikten sonra, sonraki 25 yıl boyunca takip ettiği bir diyeti Harper's Bazaar dergisine yazdı. Tierney'e başlangıçta National Velvet'te başrol teklif edildi, ancak yapım ertelendi.^[4] Columbia Pictures, Tierney'e bir proje bulamayınca Broadway'e döndü ve The Male Animal'da (1940) kariyeri için kritik ve önemli bir başarıya ulaşmasını sağlayan Patricia Stanley rolünü oynadı. The New York Times'da Brooks Atkinson, "Tierney şimdiye kadar verdiği en iyi performansta animasyonla parlıyor" diye yazdı.^[4] 20. doğum gününden önce Broadway'in kadehiydi. Erkek Hayvan bir hit oldu ve Tierney Life'da yer aldı. Ayrıca Harper's Bazaar, Vogue ve Collier's Weekly tarafından da fotoğraflandı.^[4]

The Male Animal vizyona girdikten iki hafta sonra, 20th Century Fox'un başkanı Darryl F. Zanuck'un seyirciler arasında olduğu söylendi. Zanuck, gösteri sırasında bir asistanına Tierney'nin adını not etmesini söyledi. O gecenin ilerleyen saatlerinde Zanuck, dans pistinde genç bir kadını görüp etkileneceği Stork Club'a uğradı. Asistanına, "Oyundaki kızı unut. Bak bakalım bu kıza sözleşme imzalatabilecek misin?" diye sordu ancak o kız da Tierney'di. İlk başta, Zanuck onun gördüğü aktris olduğunu düşünmedi. Tierney'den (olaydan sonra) alıntı yapıldı: "Her zaman birkaç farklı 'görünüşüm' vardı, kariyerimde faydalı olduğunu kanıtlayan bir kalite." ^[4]^[7]

Sinema Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Tierney, 20th Century-Fox ^[4] ile anlaştı ve ilk sinema filmi Fritz Lang'ın Western The Return of Frank James (1940) filminde Eleanor Stone rolünde Henry Fonda'yla birlikte oynadı.

Paul Muni ile birlikte Hudson's Bay'de (1941) Barbara Hall olarak küçük bir rolde oynadı ve John Ford'un komedisi Tobacco Road'da (yine 1941) Ellie Mae Lester olarak rol aldı ve ardından Belle Starr'da başrolü oynadı. Randolph Scott, Sundown'da Zia ve The Shanghai Gesture'da Victoria Charteris (Poppy Smith) karakterlerine hayat verdi. Son of Fury: The Story of Benjamin Blake'te (1942) Eve'i oynadı, ayrıca Rouben Mamoulian'ın vidalı komedisi Rings on Her Fingers'ta Susan Miller'ın (Linda Worthington) ikili rolünü ve Thunder Birds'te Kay Saunders'ı canlandırdı. , ve Miss Young in China Girl' de rol aldı. (tümü 1942).

Ernst Lubitsch'in komedisi Heaven Can Wait'te (1943) Martha Strable Van Cleve rolüyle en yüksek ücreti alarak Tierney kariyerinde yükseldiğinin sinyallerini verdi. Tierney, Heaven Can Wait'in prodüksiyonu sırasında şunları dile getirdi:

"Lubitsch sette bir zorbaydı, yönetmenlerin en talepkarıydı. Öğleden beşe kadar süren bir sahneden sonra, Lubitsch'in bana bağırmasını dinlemekten neredeyse gözlerim doldu. Ertesi gün onu aradım, gözlerinin içine baktım ve 'Lubitsch, elimden gelenin en iyisini yapmaya hazırım ama bana bağırmaya devam edeceksen bu resim üzerinde çalışmaya devam edemem.' Sana bağırmak için para alıyorum, diye bağırdı. 'Evet' dedim, 've bunu kaldırabilmek için para alıyorum – ama yeterli değil.' Gergin bir aradan sonra Lubitsch gülmeye başladı. O andan itibaren bir şekilde anlaştık." ^[4]

Tierney, en çok hatırlanan rolü ise Otto Preminger'in Laura'dır. (1944) Bu filmde baş rolde olmakla birlikte Dana Andrews ile (ki yine The Iron Curtain ve Preminger'in Where The Sidewalk Ends'te birlikte çalışacağı) rol aldı. A Bell for Adano'da (1945) Tina Tomasino'yu oynadıktan sonra, Ben Ames Williams'ın en çok satan romanından uyarlanan Leave Her to Heaven'da (1945) kıskanç, narsist Ellen Berent Harland'ı canlandırdı. Cornel Wilde ile birlikte görünen Tierney, En İyi Kadın Oyuncu dalında Akademi Ödülü adaylığı kazandı. Bu, 1940'ların 20th Century-Fox'un en başarılı filmiydi. Yönetmen Martin Scorsese tarafından tüm zamanların en sevilen filmlerinden biri olarak gösterildi ve Tierney'i Altın Çağın en az değer verilen aktrislerinden biri olarak değerlendirdi.^[8]

Tierney daha sonra Walter Huston ve Vincent Price ile birlikte Dragonwyck'te (1946) Miranda Wells olarak rol aldı. Joseph L. Mankiewicz'in yönetmen olarak ilk filmiydi. Aynı dönemde W. Somerset Maugham'ın aynı adlı romanından uyarlama olan The Razor's Edge'de (yine 1946) Tyrone Power ile birlikte Isabel Bradley rolünde rol aldı. Performansı eleştirel bir şekilde övüldü.

Tierney, Mankiewicz'in The Ghost filminde Rex Harrison'ın partneri olarak Lucy Muir rolünde yer aldı.(1947).^[9] Ertesi yıl, başarılı bir screwball komedisi That Wonderful Urge'da (1948) yine Power ile birlikte Sara Farley olarak rol aldı. On yıl sona ererken, Tierney, Richard Conte ve José Ferrer'in başrollerini paylaştığı klasik kara film Whirlpool'da (1950) Ann Sutton olarak rol almak için Laura'nın yönetmeni Preminger ile yeniden bir araya geldi. Bununla birlikte başka iki kara filmde daha rol aldı: Jules Dassin'in Londra'da çekilen Night and the City ve Otto Preminger'in Where the Sidewalk Ends (her ikisi de 1950), hem Preminger hem de başrol oyuncusu Dana Andrews ile yeniden bir araya geldi ve beş filmde rol aldı. Demir Perde ve Laura'dan önce Belle Starr ve Tobacco Road bu filmler arasındadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Severo (8 Kasım 1991). "Gene Tierney, 70, Star of 'Laura' And 'Leave Her to Heaven', Dies". The New York Times. Erişim tarihi: 21 Kasım 2007.
^ "Gene Tierney Biography". Turner Classics Movies. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2018. Tierney emerged as a leading lady of equal beauty and depth...Tierney attained a strata of celebrity that put her on par with fellow sirens Rita Hayworth, Lana Turner and Ava Gardner"
^ Gene Tierney: A Biography. McFarland. 2009. ISBN 978-0786458325. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022. Called the most beautiful woman in movie history, Gene Tierney starred in a number of 1940s classics, including Laura, Leave Her to Heaven and The Ghost and Mrs. Muir.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Self-Portrait. Tierney and Herskowitz (1979). Wyden Books. pp. 1, 9-10, 14, 18, 19, 21, 23, 25-26, 27, 33, 36, 38, 65-66, 91, 97, 101, 119, 131, 133, 141-42, 144, 150-51, 164-65, 192-192, 207. 0883261529 Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "selfportrait" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
^ ^a ^b "Debutante Gene Tierney Makes Her Entrance In A Broadway Success", Life Magazine, February 19, 1940. Vol 8, No. 8, p. 25.
^ Malcolm Goldstein, The Political Stage (Oxford University Press, 1974), 45; Claude Amey, Le Théâtre d'agit-prop de 1917 à 1932 (Lausanne: L'âge d'Homme, 1977), 160; and Edna Nahshon, ed., New York's Yiddish Theater: From the Bowery to Broadway (NY: Columbia University Press, 2016), 179-86.
^ ^a ^b Gene Tierney: A Shattered Portrait, The Biography Channel, March 26, 1999, interview with Gene Tierney's sister Patricia.
^ YouTube'da Martin Scorsese discusses Leave Her to Heaven at the 45th New York Film Festival
^ Gene Tierney: A Shattered Portrait. The Biography Channel, March 26, 1999, interview with film scholar Jeanine Basinger.

[The_New_York_Times-1] Severo (8 Kasım 1991). "Gene Tierney, 70, Star of 'Laura' And 'Leave Her to Heaven', Dies". The New York Times. Erişim tarihi: 21 Kasım 2007.

[TCMTierney-2] "Gene Tierney Biography". Turner Classics Movies. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2018. Tierney emerged as a leading lady of equal beauty and depth...Tierney attained a strata of celebrity that put her on par with fellow sirens Rita Hayworth, Lana Turner and Ava Gardner"

[Vogel2009-3] Gene Tierney: A Biography. McFarland. 2009. ISBN 978-0786458325. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022. Called the most beautiful woman in movie history, Gene Tierney starred in a number of 1940s classics, including Laura, Leave Her to Heaven and The Ghost and Mrs. Muir.

[selfportrait-4] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Self-Portrait. Tierney and Herskowitz (1979). Wyden Books. pp. 1, 9-10, 14, 18, 19, 21, 23, 25-26, 27, 33, 36, 38, 65-66, 91, 97, 101, 119, 131, 133, 141-42, 144, 150-51, 164-65, 192-192, 207. 0883261529 Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "selfportrait" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)

[life-5] "Debutante Gene Tierney Makes Her Entrance In A Broadway Success", Life Magazine, February 19, 1940. Vol 8, No. 8, p. 25.

[6] Malcolm Goldstein, The Political Stage (Oxford University Press, 1974), 45; Claude Amey, Le Théâtre d'agit-prop de 1917 à 1932 (Lausanne: L'âge d'Homme, 1977), 160; and Edna Nahshon, ed., New York's Yiddish Theater: From the Bowery to Broadway (NY: Columbia University Press, 2016), 179-86.

[patriciatierney-7] Gene Tierney: A Shattered Portrait, The Biography Channel, March 26, 1999, interview with Gene Tierney's sister Patricia.

[8] YouTube'da Martin Scorsese discusses Leave Her to Heaven at the 45th New York Film Festival

[9] Gene Tierney: A Shattered Portrait. The Biography Channel, March 26, 1999, interview with film scholar Jeanine Basinger.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Gene Tierney nedir?, Gene Tierney anlamı nedir?, Gene Tierney ne demektir?