Douglas Richard Hofstadter (gen. Douglas R. Hofstadter, d. 15 Şubat 1945), Amerikalı bir bilim insanıdır. Yaygın olarak 1979'da yayınlanan Gödel, Escher, Bach: An Eternal Golden Braid (Gödel, Escher, Bach: Ebedi Güzel Bağlantı, Türkiye'de Gödel, Escher, Bach: Bir Ebedi Gökçe Belik adıyla 2001 yılında yayınlanmıştır) kitabı ile tanınır. 1980 yılında kurgu dışı alanda Pulitzer Ödülünü kazanan bu kitap, binlerce öğrencinin bilgisayar bilimleri ve yapay zekâ konusunda meslekler seçmelerine önayak olmuştur.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Nobel Fizik Ödülü sahibi Robert Hofstadter'in oğludur. 1975'te Oregon Üniversitesi'nden Fizik Doktoru derecesini kazanmıştır. 2005 yılı itibarıyla Bloomington'daki Indiana Üniversitesi'nde (Indiana University at Bloomington, IUB) Bilişsel Bilim öğretim üyesidir. Ayrıca Bilim Tarihi ve Felsefesi, Felsefe, Karşılaştırmalı Edebiyat ve Psikoloji bilim dallarında da bağlantılı profesör olarak görev almaktadır. Burada Kavramlar ve Kavrama Araştırmaları Merkezi11 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'ni yönetmektedir.

İsveççe, İtalyanca, İngilizce, Fransızca, Almanca ve bir miktar Rusça bilen Hofstadter, çok dillidir (GEB'in bazı bölümlerini Rusçaya çevirmiştir). Kaybettiği eşi Carol'a adanmış olan kitabı Le Ton beau de Marot'da, kendisini "pi dilli" (3.14159 dilde yetkin) ve "oligoglot" (birkaç dili konuşabilen) olarak nitelemektedir.

İlgi alanları arasında zihnin temaları, yaratıcılık, bilinç, kendine gönderme yapma, çeviri ve matematiksel oyunlar yer almaktadır.

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

IUB'da Melanie Mitchell ve diğerleri ile birlikte "üst düzey algılama"ya ilişkin bir bilişsel model (Copycat) ve birkaç farklı analoji oluşturma ve kavrama modeli geliştirmiştir. Copycat projesi sonradan Hofstadter ve bazı asistanları tarafından yürütülmekte olan 'Metacat'a dönüşmüştür.

Başlardaki fizik kariyeri haricinde, Hofstadter geleneksel akademik yayınlara makaleler vermektense; fikirlerini kendisine daha geniş ifade özgürlüğü verdiğini düşündüğü kitaplarda derlemeyi tercih etmektedir. Bu nedenle bilgisayar bilimleri üzerindeki etkisi dolaylı olmakta, fikirlerinin tetiklemiş olduğu pek çok araştırma projesi genellikle Hofstadter'e formel referanslar taşımamaktadır.

Scientific American dergisinde Marting Gardner tarafından hazırlanan Mathematical Games (Matematiksel Oyunlar) sütununu, Gardner'in emekliliğinin ardından, Hofstadter Metamagical Themas (Sihir hakkında yapılan sihre dair temalar, "Mathematical Games""in bir anagramı) adıyla devralmıştır. Hofstadter, ayrıca Bu Kitap Hakkındaki Görüşler kavramını da ("Metamagical Themas"da ortaya atılan bir fikir olarak) geliştirmiştir:

"Bu benim bir fantezim. İçinde (tabii ki yayınlanmasını takiben) gazete ve dergilerde kendisi hakkında çıkmış olan eleştirilerden başka hiçbir şey yer almayan bir kitap görmek ne hoş olurdu. Bu çelişkili gibi görünüyor olabilir ama sıkı çalışma ve iyi planlama sayesinde yapılamayacak iş değil. Önce, önde gelen dergileri kitaba katkıda bulunanlar tarafından hazırlanan eleştirileri yayınlamaya ikna etmek gerekiyor. Böyle olunca eleştirmenler de bu konuda yazmaya başlayacaklardır. Ama bu arada hazırladıkları çeşitli taslakları diğer eleştirmenlere düzenli olarak göndereceklerdir, öyle ki tüm eleştiriler birlikte evrilecek ve nihayetinde fizikte "Hatree-Fock kendi ile tutarlı çözeltisi" olarak bilinen bir durağan duruma ulaşacaktır. Böylece kitap sonunda basılabilir, bunu da önceden anlaşıldığı gibi dergilerdeki eleştirileri takip eder."

Yayınlanmış Eserlerinin Listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Hofstadter tarafından yayınlanan kitaplar (ISBN'ler (mümkün olduğu durumlarda) İngilizce yayınların ciltsiz baskılarına aittir):

• Gödel, Escher, Bach: an Eternal Golden Braid (ISBN 0-465-02656-7)
• Metamagical Themas (ISBN 0-465-04566-9) (Scientific Americandaki sütunların derlemesi)
• Ambigrammi: un microcosmo ideale per lo studio della creatività (İtalyanca)
• Fluid Concepts and Creative Analogies (ISBN 0-465-02475-0)
• Rhapsody on a Theme by Clement Marot. The Grace A. Tanner Lecture in Human Values, 1995. (1996' da yayınlanmıştır)
• Le Ton beau de Marot: In Praise of the Music of Language (ISBN 0-465-08645-4)
• Aleksandr Pushkin'in eseri Eugene Onegin'in manzum çevirisi (ISBN 0-465-02094-1)
• I Am a Strange Loop (ISBN 0-465-03078-5) (2007)

Makaleler[değiştir | kaynağı değiştir]

Hofstadter'ın pek çok makalesi arasında aşağıdakiler yer almaktadır:

• "Energy levels and wave functions of Bloch electrons in rational and irrational magnetic fields", Phys. Rev. B 14 (1976) 2239.
• "A non-deterministic approach to analogy, involving the Ising model of ferromagnetism", in E. Caianiello (ed.), The Physics of Cognitive Processes. Teaneck, NJ: World Scientific, 1987.
• "Speechstuff and thoughtstuff: Musings on the resonances created by words and phrases via the subliminal perception of their buried parts", in Sture Allen (ed.), Of Thoughts and Words: The Relation between Language and Mind. Proceedings of the Nobel Symposium 92, London/New Jersey: World Scientific Publ., 1995, 217-267.
• "On seeing A's and seeing As.", Stanford Humanities Review 4,2 (1995) pp. 109-121.
• "Analogy as the Core of Cognition", in Dedre Gentner, Keith J. Holyoak, and Boicho N. Kokinov (eds.) The Analogical Mind: Perspectives from Cognitive Science, Cambridge, MA: The MIT Press/Bradford Book, 2001, pp. 499–538.
• Hofstadter ayrıca Center for Research on Concepts and Cognition [Kavramlar ve Kavrama Araştırmaları Merkezi] tarafından yayınlanan ellinin üzerinde makale yazmıştır, Bkz [1]20 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce).

Katkıda Bulunduğu Diğer Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Hofstadter önsöz yazarı ya da editör olarak aşağıdaki kitaplara katkıda bulunmuştur:

• The Mind's I (Daniel Dennett ile birlikte editör) (ISBN 0-465-03091-2)
• Alan Turing: The Enigma, Andrew Hodges. (Önsöz)
• Gödel's Proof (2002), Ernest Nagel and James R. Newman, editör Hofstadter (ISBN 0-8147-5816-9). Hofstadter bu kitabın ilk yıllarındaki düşüncesi üzerinde yüksek düzeyde etkili olduğunu belirtmiştir.
• Who invented the computer? The legal battle that changed computing history. (2003), Alice Rowe Burks.
• Alan Turing: Life and Legacy of a Great Thinker, Christof Teuscher (Editör)

Diğer[değiştir | kaynağı değiştir]

• Victim of the Brain isimli film Hofstadter'ın çalışmalarını temel almış ve filozof Daniel Dennett ile birlikte yönetilmiştir. Dennett The Mind's I kitabının da Hofstadter'la birlikte ortak yazarıdır.
• Tarafından bestelenmiş piyano eserlerini içeren bir bir müzik CD'si çıkartmıştır. Eserler Jane Jackson, Brian Jones, Dafna Barenboim, Gitanjali Mathur ve kendisi tarafından çalınmıştır.

Öğrencileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Hofstadter'ın bazı öğrencileri de sonradan tanınan bilim insanları olmuşlardır:

• David Chalmers - zihin filozofu
• Melanie Mitchell - Copycat'in yaratıcısı
• Robert French - analoji araştırmacısı

Alıntı[değiştir | kaynağı değiştir]

Hofstadter Yasası: Hofstadter Yasası'nı göz önüne almış olsanız dahi, işler her zaman beklendiğinizden daha uzun sürecektir

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kurt Gödel
• Gödel'in Eksiklik Teoremi
• M. C. Escher
• Johann Sebastian Bach
• Daniel Dennett
• Copycat
• Egbert B. Gebstadter

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikisöz'de Douglas Hofstadter ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

• Douglas Hofstadter'ın Kişisel Web Sayfası (İngilizce)
• Indiana Üniversitesi'nin Douglas Hofstadter Web Sayfası (İngilizce)25 Şubat 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bu Kitap Hakkındaki Görüşler fikrinin bilgisayar ortamındaki uygulaması (İngilizce) 1 Eylül 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.