Demokrasinin ana hatları

Aşağıdaki taslak demokrasiye genel bir bakış ve güncel bir rehber olarak sunulmaktadır.

Demokrasi, halkın eşit bir şekilde katılımına olanak tanıyan bir yönetim biçimidir; bu katılım, yasaların önerilmesi, geliştirilmesi ve oluşturulması sürecinde doğrudan ya da seçilmiş temsilciler aracılığıyla gerçekleşir.^[1]

Demokrasinin doğası[değiştir | kaynağı değiştir]

Demokrasi ... olarak tanımlanabilir:

Kurum - belirli bir insan topluluğu içindeki bireylerin davranışını düzenleyen bir toplumsal düzen ve işbirliği mekanizması veya yapısıdır. Kurumlar, toplumsal bir amacı ve kalıcılığı olan, bireysel insan yaşamlarını ve niyetlerini aşan, işbirliğine dayalı insan davranışını düzenleyen kuralların oluşturulması ve uygulanması ile ilişkilendirilir.^[2]
- Hükûmet - belirli bir zamanda bir devleti kontrol eden yasama, yürütme ve yargı görevlerini üstlenen bürokratların örgütlendiği yönetim bileşimi.^[3]^[4]

Demokrasi türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Demokrasi türleri temellerinin arasında şunlar yer alır:

Doğrudan demokrasi - halk doğrudan politika girişimlerini karar verir (örneğin oy vererek konsensüs oluşturur).
Yarı-doğrudan demokrasi - doğrudan ve temsilî demokrasilerin kombinasyonu. Siyasetçiler var, ancak vatandaşlar halk teşebbüsleri, referandumlar ve geri çağırma seçimleri yapabilir.
Temsilî demokrasi - seçilmiş görevliler bir grup insanı temsil eder. Tüm modern Batı tarzı demokrasiler temsilci demokrasi türleridir; örneğin Almanya bir parlamento cumhuriyeti.

Demokrasi tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Demokrasi tarihi - demokrasi, günümüzden MÖ 6. yüzyılda klasik Atina'ya kadar izlenebilir.

Atina demokrasisi - Yunan şehir-devleti Atina'da demokrasi, MÖ beşinci yüzyılda gelişmiş, Atina'yı dünyanın bilinen ilk demokrasilerinden biri haline getirmiştir. Bu, doğrudan demokrasi sistemiydi ve bu sistemde vatandaşlar yasa ve yönetim tasarılarında doğrudan oy kullanıyordu.
- Solon (yaklaşık 638 - 558 MÖ) - Atinalı devlet adamı, yasa koyucu ve şair. Eski Atina'da siyasi, ekonomik ve ahlaki çöküşe karşı yasal bir yasa. Reformları kısa vadede başarısız oldu, ancak genellikle Atinalı demokrasiye temel atması için övgüye değer.^[5]^[6]^[7]^[8]
- Cleisthenes (MÖ 570 civarında doğdu) - Atinalı demokrasinin babası. Eski Atina'nın anayasasını reform etti ve onu MÖ 508/7'de demokratik bir temel üzerine koydu.
- Efialtes (m.Ö. 461'de öldü) - devletin en güçlü kurumu olan Areopagus aracılığıyla kontrolü uygulayan Atinalı aristokrasilere karşı demokratik devrimi başlattı.^[9] Ephialtes Areopagus'ın yetkisini azaltmayı önerdi ve Ecclesia (Atina Meclisi) Ephialtus'un önerisini muhalefet olmadan kabul etti. Bu reform, Atina'nın ünleneceği "radikal demokrasi"nin yeni bir çağının başlangıcını işaret etti.
- Perikles - muhtemelen en önemli ve en etkili Yunan devlet adamı. Ephialtes, Aeropagus'ın elit Konseyi'ni devirmekle öldürüldüğünde, onun yardımcısı Perikles müdahale etti. M.Ö. 445'te stratejist (böyle on görevden biri) seçildi ve 429'da ölümüne kadar sürekli olarak görev yaptı. Atina'yı yönettiği dönemde, yaklaşık olarak MÖ 461'den 429'a kadar, "Perikles'in Çağı" olarak bilinir.
- Ostrakismos - Atina demokrasisine göre, herhangi bir vatandaşın 10 yıl boyunca Atinalı şehir devleti dışında sürülebileceği bir prosedür.
- Areopagus - Atina'nın ihtiyarlar meclisinin, Roma Senatosu'na benzer bir toplantısı.^[10] üyeliği yüksek kamu görevlerini üstlenenlere, bu durumda Arhon'a sınırlıydı. MÖ 594'te, Areopagus, reform için görevlerini Solon'a teslim etmeye razı oldu. Daha sonra, Ephialtes gücünü radikal olarak azalttı.
- Ecclesia - Antik Atina'nın "Altın Çağı" (480-404 MÖ) sırasında demokrasiye başkanlık eden bir toplantı. Halkın toplanmasıydı. 2 yıllık askeri hizmetleri olan erkek vatandaşlar için açık. MÖ 594'te Solon, tüm Atinalı vatandaşların sınıfına bakmaksızın, hatta thetes (el işçileri) bile katılımına izin verdi.
Federalist Yazılar -
Potsdam Beyannamesi -
Üçüncü Dalga Demokrasi -

Demokratik süreç[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim kuralları
- Seçim hakları - seçme hakkı (öğrenç bir seçim hakkı) ve oy hakkı (demokratik süreçle elde edilen vatandaş oy hakkı) dahil.
- Oylama - bir toplantı veya bir seçmen gibi bir grubun bir karar vermek veya bir görüşü ifade etmek için bir yöntem - genellikle tartışmalardan, tartışmalardan veya seçim kampanyalarından sonra.
  - Çelişki oylama - bir partinin ilk seçiminde normalde katılan seçmenlerin başka bir partinin birinci seçiminde oy kullanma davranışları.
  - Tek oy, tek değer - her seçmenin belirli bir oranla aynı nüfuslu olduğu demokrasi yasası ilkesidir.
  - Yabancıların oy hakkı - oy hakkı vatandaş olmayanlara da genişletilir.
  - Oy hakkı - demokratik süreçle elde edilen oy hakkı.
    - Genel oy hakkı -
  - Oylama sistemi -
    - Tek kazanan sistemi
    - Çoklu kazanan sistem
    - Vokatif oylama -
    - Gizli oylama -
Seçim sahtekarlığı - seçim sürecine yasadışı müdahale. Sahte eylemler, seçime bir sonuç getirmek için oy sayımlarını etkiliyor, isterse tercih edilen adayın oy oranını arttırarak, rakip adayların oy oranını düşürerek, isterse her ikisinden de. Seçmen sahtekarlığı olarak da adlandırılan bu mekanizmalar arasında yasa dışı seçmen kayıtları, seçimlerde korkunçluk ve yanlış oy sayımı bulunmaktadır. Seçim sahtekarlığı yasalar altında ülkeye göre değişir.
- Göstermelik seçim - siyasi amaç olmadan sadece gösteriş için yapılan seçimler. Göstermelik seçimler, hala kamu meşruyetinin bir öğesini oluşturma ihtiyacı hisseden diktatöral rejimlerde yaygın bir durumdur. "Sahte seçim" olarak da bilinir.
Bölgeye dönüştürülme -
- Stratejik taksimat - seçim bölgeleri coğrafi sınırlarını parti veya görevli koruma alanları şeklinde belirli bir parti veya grup için siyasi bir avantaj oluşturmak için manipüle etmek.
Sortisyon - seçim yapanların seçimi. Karar vericiler daha büyük bir aday havuzundan rastgele bir örnek olarak seçilir. Ayrıca tahsis veya çekim olarak da bilinir.
Seçim türleri
- Ön seçim -
- Genel seçimler -
- İki turlu seçim -
- Ara seçim - düzenli seçimler arasında boş kalan bir siyasi görev doldurmak için yapılan seçimler. Bazen "başlama" olarak da yazılır ve ABD ve Filipinler'de "özel seçim" olarak bilinir.
- Görevde kalma referandumu -
- Referandum - tüm bir seçmenin bir yasa sayısını kabul etmesi veya reddetmesi istenen doğrudan oylama.
- Doğrudan seçim -
- Doğrudan seçim -
- Yerel seçimler -
- Sıralama seçimleri
Ülkeye göre seçimler -
Seçim tarihleri -

Yasa yapıcılık[değiştir | kaynağı değiştir]

Parlamenter prosedürü - bir yasa koyucu kuruluşun Yasalama sürecini yöneten prosedür.
Yasalama prosedürü - bir yasa koyucu tarafından mevzuat etme yetkisi verilen icra kuruluşlarının yasalar nasıl oluşturduğunu yöneten bir prosedür.
Referandum - tüm bir seçmenin bir yasa sayısını kabul etmesi veya reddetmesi istenen doğrudan oylama.

Demokratik kavramlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sorumluluk -
Kompozisyon (demokrasi) -
Anlaşma demokrasisi -
Demokratik kapitalizm -
Demokratik eğitim -
Demokratik birleştirme -
Demokratik açıklık -
Demokratik idealler -
Demokratik sosyalizm -
Demokratik yapılandırma -
Demokratik transümanizm -
Demokratikleştirme -
Nispi temsil sistemi -
Doğrudan temsilcilik -
E-Katılım -
Çoğunluk kuralı - çoğunluk, yani oyların yarısından fazlasına sahip alternatifleri seçen karar kuralı. Demokratik ulusların yasa kurulları da dahil olmak üzere etkili yürütme organlarında en sık kullanılan ikili karar kuralıdır.
Çoğunluğun tiranlığı -
Sanal temsilcilik -

Medyada demokrasi[değiştir | kaynağı değiştir]

Demokrasi hakkında yazılan kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika Kalbiyle -
Demokrasi için kötü .
Demokrasi'nin Gelecek Zaferini -
Temsilci Hükümeti Hakkında Düşünceler -
Demokrasi ve Eleştirmenleri
Amerika'da Demokrasi...
Demokrasiyi Engelleme -
Amerikan Demokrasi'nin Bozulması
Başarısız Devletler: Güç İstifadesi ve Demokrasiye Saldırı
Özgürlük ve Kültür -
Hermenevtik Komünizm -
Amerikan Anayasası Ne Kadar Demokratik? -
Seçmenlerin Ne Duyguları -
Demokrasi Mümkün mü? Seçim politikasına alternatif olan şey.. -
Demokrasi'nin Hayatı ve Ölümü -
Demokrasiyi Çalıştıracak -
Çoklu: Savaş ve Demokrasi İmparatorluk Çağı'nda
Rasyonel Seçicinin Efsanesi
Grunge ve Hükümet -
Sessizleşen Ayrıcalık -
Kamu alanının yapısal dönüşümü -
Üçüncü Dalga: 20. yüzyılın sonlarında demokratikleşme
Seçmen Karar Verir -
Kim Yönetir? -
Başkan olamazsın -

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Demokrasi ve Gelişim için Küresel Vakf (GFDD) -
Fundación Global Democracia y Desarrollo (FUNGLODE) -
Demokrasi, İnsan Hakları ve İş Bürosu
Komünalizm -
Korsika Anayasası -
Demokrasi endeksleri -
Demokrasi teşviki -
Demokrasi Sıralaması -
Demokratik kapitalizm -
Doğrudan Eylem ve Bugün Demokrasi -
Eğitim İndeksi -
Tarihin sonu ve son insan ...
Dört kutu özgürlük ...
İhtiyaçlı görev-
Kültürlerarası şehirler -
Uluslararası Demokratik Değişim Merkezi -
İslam ve demokrasi -
İsonomi -
Yahudiler ve Demokratik Devlet -
Kleroterion -
Demokrasiler arasındaki savaşların listesi ...
Mazbata
- İstek (demokrasi) -
Ulusal Uluslararası İşler Ulusal Demokratik Enstitüsü
Diktatöre Karşı Demokrasi Birliği Cephesi -
Türkiye'de çok partili dönem
Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu -
İnternet Demokrasisi Partisi -
Penn, Schoen & Berland -
Politika verileri dizisi -
Demokratik sonrası -
Potsdam Deklerasyonu -
Kamusal alan -
Onaylama -
Singapur komünitarcılığı -
Sinokizm -
Tharwa Vakfı -
Derin Demokrasi Teorisisi
Temsil modelinin güvenilirliği -
Venezuela Komünal Konseyleri -
Vox populi -
Neden Demokrasi? -
Dünya Bankası Denetim Paneli -
Asya'da Demokratikleşme Dünya Forumu -
Dünya Yanıyor (kitap)
Dünya Demokrasi Gençlik Hareketi -
Anayasal iktisat -
Demokrasiler Topluluğu -
Toplu kaynaklama -
Demokrasi Anıtı -
Demokrasi teşvik edilmesi -
Demokratik Barış Teorisi -
Demokratikleştirme -
Seçim -
Güçlendirilmiş demokrasi -
Foucault/Habermas tartışması -
Özgürlük açığı -
Freedom House - Dünya'daki Özgürlük raporunda
Doğrudan demokrasi partilerinin listesi -
Thomas Muir (siyasi reformcu) -
Anket -
Panarşi -
Parlamenter demokrasi -
Polyark -
Sosyal demokrasi -
Sortisyon -
Değişiklik -
Hukukun üstünlüğü -
Yukarıdaki Kanuna göre Kural -
Oylama -

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Larry Jay Diamond, Marc F. Plattner (2006). Electoral systems and democracy 3 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p. 168. Johns Hopkins University Press, 2006.
^ "Stanford Encyclopaedia: Social Institutions". 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023.
^ Bealey, Frank, (Ed.) (1999). "government". The Blackwell dictionary of political science: a user's guide to its terms. Wiley-Blackwell. s. 147. ISBN 9780631206958.
^ "government". Oxford English Dictionary (Online bas.). Oxford University Press. November 2010.
^ Stanton, G.R. Athenian Politics c800–500BC: A Sourcebook, Routledge, London (1990), p. 76.
^ Andrews, A. Greek Society (Penguin 1967) 197
^ E. Harris, A New Solution to the Riddle of the Seisachtheia, in 'The Development of the Polis in Archaic Greece', eds. L. Mitchell and P. Rhodes (Routledge 1997) 103
^ Aristotle Politics 1273b 35–1274a 21.
^ Fornara-Samons, Athens from Cleisthenes to Pericles, 24–25 25 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ Aristotle, Constitution of the Athenians §3

[JHUPress2-1] Larry Jay Diamond, Marc F. Plattner (2006). Electoral systems and democracy 3 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. p. 168. Johns Hopkins University Press, 2006.

[2] "Stanford Encyclopaedia: Social Institutions". 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023.

[3] Bealey, Frank, (Ed.) (1999). "government". The Blackwell dictionary of political science: a user's guide to its terms. Wiley-Blackwell. s. 147. ISBN 9780631206958.

[4] "government". Oxford English Dictionary (Online bas.). Oxford University Press. November 2010.

[5] Stanton, G.R. Athenian Politics c800–500BC: A Sourcebook, Routledge, London (1990), p. 76.

[6] Andrews, A. Greek Society (Penguin 1967) 197

[E._Harris,_1997-7] E. Harris, A New Solution to the Riddle of the Seisachtheia, in 'The Development of the Polis in Archaic Greece', eds. L. Mitchell and P. Rhodes (Routledge 1997) 103

[8] Aristotle Politics 1273b 35–1274a 21.

[For-9] Fornara-Samons, Athens from Cleisthenes to Pericles, 24–25 25 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[10] Aristotle, Constitution of the Athenians §3

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Demokrasinin ana hatları nedir?, Demokrasinin ana hatları anlamı nedir?, Demokrasinin ana hatları ne demektir?