Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. Şablonu kaldırmadan önce lütfen gerekli şartların oluştuğundan emin olun. (Kasım 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Darfur Soykırımı

Darfur Savaşı,2023 Sudan çatışmaları
Darfur Haritası
Bölge	Darfur, Sudan
Tarih	23 Şubat 2003 – günümüz
Hedef	Darfuri Fulani, Masalit ve Zaghawa etnik gruplarından erkekler, kadınlar ve çocuklar
Saldırı türü	Soykırım, Toplu katliam, insanlığa karşı suçlar
Ölü	80.000 ile 400.000 arası
Yaralı	Bilinmiyor ancak 9,300 kadın ve erkeğin tecavüze uğradığı [1] Yaklaşık 3 milyon Darfuri'nin çeşitli şekillerde bundan etkilendiği iddia edilmektedir.
İşleyenler	Cancavid *Sudan Silahlı Kuvvetleri *El Beşir yönetimi *Hızlı Destek Güçleri *Askeri Geçiş Konseyi (2019)

Darfur soykırımı, Sudan'ın batısında devam eden çatışmalar sırasında etnik Darfuri halkının sistematik olarak öldürülmesidir.^[2][3] Aksi yönde iddialar ve Sudan eski devlet başkanı Ömer el-Beşir'ce böyle bir soykırımın olmadığı buradaki katliam olduğu iddia olunan olaylara Sudan ordusunun katılmasının söz konusu olmadığı ve rakamların şişirildiği belirtilsede ^[4] Fulani, Masalit ve Zaghawa etnik gruplarına karşı yürütülen soykırım iddiaları, önce Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1769 sayılı kararı almasına sonrasına Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) insanlığa karşı suçlar, tecavüz, zorla nakil ve işkence suçlarından şu anki Sudan eski devlet başkanı başta olmak üzere birçok kişiyi itham etmesine yol açmıştır. 2003 ve 2005 yılları arasında tahminen 200,000 kişi öldürülmüştür.^[5]

2023 yılında, Sudan'daki bir başka savaşın yan etkisi olarak Masalit halkına yönelik etnik şiddet yeniden alevlendi ve etkilenenlerin çoğunun Çad'a kaçmasıyla sonuçlandı^[6] ve bir başka soykırımın (Masalit Soykırımı (2023)) tırmanışını başlattı.

Kökeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Sudan'ın batı Darfur bölgesindeki kriz ve devam eden çatışma birkaç ayrı olaydan gelişmiştir. Bunlardan ilki Hartum ulusal hükûmetleri ile Darfur'daki iki isyancı grup arasında meydana gelen bir iç savaştı: Adalet ve Eşitlik Hareketi ve Sudan Kurtuluş Hareketi/Ordu. İsyancı gruplar ilk olarak Şubat 2003'te Darfur'un "Hartum tarafından siyasi ve ekonomik olarak marjinalleştirilmesi" nedeniyle kuruldu. Nisan 2003'te isyancı gruplar askeri havaalanına saldırıp bir hava kuvvetleri generalini kaçırınca hükûmet karşı saldırı başlattı. Bunun yanında Hartum hükûmeti isyanı bastırmak için milis güçlerini silahlandırdı. Bu paramiliter güce Cancavid adı verildi ilerleyen zamanlarda bu güç Hızlı Destek Güçleri adı altında organize edilecektir. Öte yandan bu durum Darfur'daki vatandaşlara karşı kitlesel şiddete yol açtı.^[7]

İkinci bir faktör ise Sudan'ın 1956 yılında Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanmasından bu yana Hristiyanlar, animist Siyah Güneyliler ve Arap ağırlıklı hükûmet arasında meydana gelen iç savaştır. Yaklaşık 11 yıl boyunca devam eden şiddet, bir milyondan fazla insanın çatışmalar nedeniyle yerlerinden olmasına neden oldu: Sudan çevresindeki başka yerlere ya da sınırı geçerek Çad'a kaçtılar.

Darfur'daki etnik çatışmanın köklerinde de iddialara göre ırkçılık yatmaktadır.^[8] Darfur altı milyon insana ve birkaç düzine kabileye ev sahipliği yapmaktadır. Darfur "Siyah 'Afrika' kökenli olduğunu iddia eden, öncelikle yerleşik tarımla uğraşanlar ve 'Arap' kökenli olduğunu iddia eden çoğunlukla yarı göçebe hayvan çobanları".^[7] arasında ikiye bölünmüştür.

2013 yılında Birleşmiş Milletler (BM) soykırım sırasında 300.000 kadar insanın öldürüldüğünü tahmin etti; buna karşılık Sudan hükûmeti ölü sayısının "büyük ölçüde şişirilmiş" olduğunu iddia etti.^[9] 2015 yılına gelindiğinde ölü sayısının 100.000 ila 400.000 arasında olduğu tahmin ediliyordu.^[10]

Şiddet, hükûmetin Darfur'daki yerel halka karşı kimyasal silah kullandığı iddia edilen 2016 yılında da devam etti. Bu durum, düşmanca ortam nedeniyle milyonlarca kişinin yerinden edilmesine yol açtı. Çatışmalardan 3 milyondan fazla kişi ağır şekilde etkilenmiştir.^[11]

Savaş suçları[değiştir | kaynağı değiştir]

.

BBC etnik temizlik konusunu ilk olarak Kasım 2003'te ve aynı yılın başlarında Mart ayında haberleştirmiştir. Kongreye ifade veren Birleşik Devletler Uluslararası Kalkınma Ajansı'ndan bir yönetici etnik temizlikten ve Darfur'da meydana gelen "nüfus temizliğinden" bahsetti.^[12]

Nisan 2004'te İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ce bölgede geçirilen 25 günün ardından derlenen 77 sayfalık,Darfur Yok Edildi: Batı Sudan'da Hükümet ve Milis Güçleri Tarafından Gerçekleştirilen Etnik Temizlik (Darfur Destroyed: Ethnic Cleansing by Government and Militia Forces in Western Sudan), başlıklı bir rapor kamuoyuna sunuldu. HRW'nin Afrika şubesinin icra direktörü Peter Takirambudde ise rapor ile birlikte şunları söyledi: "Sudan hükümetinin Darfur'da insanlığa karşı işlenen suçlardaki suçluluğu konusunda hiçbir şüphe olamaz".^[13]

Darfur soykırımı sırasında tecavüz[değiştir | kaynağı değiştir]

Tecavüzün bir soykırım aracı olarak kullanıldığı kaydedilmiştir. Bu suç iddialara göre Sudan hükûmet güçleri ama bunun yanında ("at sırtındaki kötü adamlar") olarak zikredilen Cancavid ^[14]olarak geçen ordu yanındaki paramiliter gruplar tarafından gerçekleştirilmiştir.^[15][16] Cancavid'in eylemleri sadece kadınlara değil çocuklara da soykırım tecavüzü olarak tanımlanmıştır. Ayrıca bebeklerin sopayla öldürüldüğüne ve kurbanların cinsel olarak sakatlanmasının yaygın olduğuna dair raporlar da vardı.^[17][18]

Devam eden çatışmalar nedeniyle, görüşmeciler ve aktivistlerin Darfur'da nüfus temelli araştırmalar yapmaları mümkün olmamıştır. Bununla birlikte, rapor edilen tecavüzler çoğunlukla Arap olmayan köylerde Sudan ordusunun yardımıyla Cancavidler tarafından gerçekleştirilmiştir.

Bu saldırıların gerçekleştiği ortamlar:

1. Cancavid güçleri köyü kuşattı ve ardından yakacak odun veya su toplamak için köyden ayrılan kızlara ve kadınlara saldırdı.^[19]
2. Cancavid güçleri ya ev ev dolaşıp erkek çocukları ve erkekleri öldürürken kızlara ve kadınlara tecavüz ediyor ya da herkesi toplayıp merkezi bir yere getiriyor, burada erkek çocukları ve erkekleri öldürdükten sonra kızlara ve kadınlara tecavüz ediyordu.^[19]
3. Cancavid güçleri kadınlara ve çocuklara tecavüz etmek için yakındaki köylere veya kasabalara, ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin (IDP) kamplarına veya Çad sınırının ötesine gitti.^[19]

Tara Gingerich ve Jennifer Leaning'e göre, tecavüz saldırıları genellikle "izlemeye zorlanan ve müdahale etmeleri engellenen kurbanların kocaları, babaları, anneleri ve çocukları da dahil olmak üzere" başkalarının önünde gerçekleştirilmiştir.^[19] Bu soykırım tecavüzü, 70 yaş ve üzeri kadınları, 10 yaşın altındaki kız çocuklarını ve gözle görülür hamile kadınları da içeren geniş bir yaş aralığına uygulanmıştır.

Kayıp kadın ve kız çocukları muhtemelen serbest bırakılmış ancak şimdiye kadar aileleriyle bir araya gelememiş olabilirler. Eski genel sekreter Kofi Annan BM'ye yaptığı bir açıklamada "Darfur'da, tecavüz kasıtlı bir strateji olarak kullanılırken, tüm nüfusun yerinden edildiğini ve evlerinin yıkıldığını görüyoruz" demiştir.^[19]

Uluslararası müdahale[değiştir | kaynağı değiştir]

Darfur'daki Birleşmiş Milletler - Afrika Birliği Hibrit Operasyonu (UNAMID)[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler, Darfur'da barışı korumak için karma bir Birleşmiş Milletler-Afrika Birliği misyonu (UNAMID) oluşturdu. Güvenlik Konseyi'nin 1769 sayılı kararının kabul edilmesiyle 31 Temmuz 2007 tarihinde kurulmuştur. Ancak resmi olarak 31 Aralık 2007 tarihinde göreve başlamıştır.^[20] Misyonun merkezi El Faşir, Kuzey Darfur'dadır. Ayrıca El Geneina (Batı Darfur), Nyala (Güney Darfur), Zalingei (Orta Darfur) ve El Daein (Doğu Darfur)'da sektör merkezleri bulunmaktadır. Misyonun beş Darfur eyaletinde 35 konuşlanma yeri bulunmaktadır.^[20]

Afrika Birliği (AU) ve Birleşmiş Milletler (BM) yoğun diplomatik ve siyasi barışı koruma çabaları için bir çerçeve belge hazırladı. Sudan'ın Darfur'daki Afrika Birliği Hibrid Operasyonunu kabul etmesi, Genel Sekreter Ban Ki-moon ve uluslararası toplumdaki çeşitli aktörlerin yoğun müzakereleri sonucunda gerçekleşti. Birleşmiş Milletler-Afrika Birliği Darfur Misyonu (UNAMID) web sitesine göre, "görev süresi her yıl yenilenmektedir ve 2296 sayılı Güvenlik Konseyi Kararının kabul edilmesiyle 30 Haziran 2017 tarihine kadar uzatılmıştır."^[20]

Barışı koruma misyonu güvenlikten lojistik kısıtlamalara kadar çeşitli zorluklarla karşı karşıyadır. Konuşlandırılan birlikler affetmeyen, karmaşık ve çoğu zaman düşmanca siyasi ortamlarda faaliyet göstermektedir. Ayrıca, misyonlar ekipman, altyapı, ulaşım ve havacılık varlıklarında birçok eksiklikle karşı karşıyadır. UNAMID'in bütçesi 2016-2017 mali yılı için 1.039.573,2 dolardır.^[20]

Yine de, sınırlı kaynaklar ve düşmanca ortamla birlikte, birlikler Darfur'daki yerel halka koruma sağlamayı ve insani yardım operasyonunun ilerlemesine yardımcı olmayı başarıyor. UNAMID barışı teşvik etmeye, çatışmanın kritik köklerini ele almaya ve "misyonun günde 100'den fazla devriye gerçekleştirdiği" düşünüldüğünde şiddetin sona ermesine yardımcı olmaya katkıda bulunmaktadır.^[20]

Birleşmiş Milletler Barış Gücü işbirliğini kolaylaştırır ve şu yollarla barışı korur:

• Sudan Hükümeti'nin sorumluluğuna halel getirmeksizin sivilleri korumak.^[20]
• İnsani yardımın BM kuruluşları ve diğer yardım aktörleri tarafından ulaştırılması ve insani yardım personelinin emniyeti ve güvenliği.^[20]
• Sudan Hükûmeti ile imzacı olmayan hareketler arasına müdahale etmek.
• Temel nedenlerini ele alan önlemler yoluyla toplum çatışmasını çözmek.

Misyonun 31 Temmuz 2007 tarihi itibarıyla 25,987 üniformalı barış gücü askeri bulunmaktadır. Operasyonda 19,555 asker, 360 askeri gözlemci ve irtibat görevlisi, 3,772 polis danışmanı ve 2,660 oluşturulmuş polis birimi (FPU) yer almıştır.^[20]

2011 yılının ortalarında UNAMID, tam yetkili gücünün yüzde 90'ına ulaşarak BM'nin en büyük barışı koruma operasyonlarından biri haline geldi.^[20]

2018[değiştir | kaynağı değiştir]

Darfur'da şiddet olayları hala devam etmekle birlikte, düşük bir seviyededir ve bölge giderek daha istikrarlı hale gelmektedir. UNAMID güçleri, Sudan'ın Darfur kentinde sahada konuşlandırılan asker sayısında bir azalma olduğu için bölgeden ayrılmaya başladı.^[21]

Birleşmiş Milletler, Genel Sekreter Yardımcısı Amina Mohammed şunları belirtmektedir:

"Halkın acılarını hafifletmek için insani yardım fonlarına ve ikili yardımlara ek olarak son on yılda sadece barışı korumaya 16 milyar dolar yatırım yaptık. Bölge savaştan çıkarken, şimdi kazanımları pekiştirme zamanıdır" dedi ve "adım atma ve Darfur'un barış ve refaha doğru ilerlediğinden emin olma" zamanının geldiğini sözlerine ekledi.^[21]

Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]

2007 yılında^[22] Google'ın eski bir çalışanı olan Andria Ruben McCool, Darfur'da yaşananları haritalandırmak için Google Earth'ün yüksek çözünürlüklü görüntülerini kullanma fikrini ortaya attı. Projenin adı Darfur'da Kriz idi ve Google Earth ile ortaklaşa United States Holocaust Memorial Museum tarafından yürütülüyordu. Yazılım, kullanıcıların bölgeyi yakınlaştırmasına olanak tanıyor ve kullanıcılar 1600'den fazla yıkılmış ve hasar görmüş köyü görüntüleyebiliyordu. Guardian'da yazan Mark Tarn, bölgenin kırmızı ve sarı simgelerle işaretlenmiş olması nedeniyle görüntüleri "dramatik" olarak tanımlıyor ve "bölge halkına yaşatılan kargaşayı grafiksel olarak aktarıyor" ifadesini kullanmıştır.^[23]

2004 yılında, Colin Powell dışişleri komitesine Darfur'da soykırım yapıldığını, Sudan hükûmetinin ve Cancavidlerin sorumlu olduğunu ve soykırımın hala devam ediyor olabileceğini söyledi.^[24] Powell, Dışişleri Bakanlığı tarafından derlenen kanıtları inceledikten ve bunları uluslararası toplumda serbestçe erişilebilen bilgilerle karşılaştırdıktan sonra Darfur'da soykırım yapıldığı sonucuna vardığını belirtmiştir.^[25]

21 Eylül 2004 tarihinde Senato Dış İlişkiler toplantısında Powell şunları söyledi:

"Temmuz ayında, mülteciler ve yerinden edilmiş kişilerle konuşmak üzere Çad'daki mülteci kamplarını ziyaret etmek üzere bir ekip göndererek sınırlı bir soruşturma başlattık. Ekip ... BM'nin bu korkunç durumdan etkilendiğini tahmin ettiği 2.2 milyon kişiden 1136'sıyla görüşebildi."^[26]

"Bu görüşmeler şunu gösterdi: ... tutarlı ve yaygın bir zulüm modeli: Arap olmayan köylülere karşı jingaweit ve hükümet güçleri tarafından işlenen cinayetler, tecavüzler, köylerin yakılması; görüşülenlerin dörtte üçü Sudan askeri güçlerinin saldırılara karıştığını bildirdi; ... [Köyler] genellikle yakılarak, bombalanarak ya da bombalanarak yok edilmeden önce uzun bir süre boyunca birden fazla saldırıya maruz kalmış ve köylülerin köylerine dönmeleri imkansız hale gelmiştir. Bu, rastgele bir şiddet değil, koordineli bir çabaydı."^[26]

"Ekibimiz tarafından derlenen kanıtları gözden geçirdiğimizde ve daha sonra Devlet Bakanlığı'nın elinde bulunan ve uluslararası toplumda yaygın olarak bilinen, medya ve diğerleri tarafından yaygın olarak bildirilen diğer bilgilerin yanına koyduğumuzda, Darfur'da soykırım yapıldığı ve Sudan Hükümeti ile Cancavidlerin sorumluluğu olduğu ve soykırımın hala devam ediyor olabileceği sonucuna vardık. "^[26]

Powell sözlerini, bir sonraki UN Security Council Resolution'nda uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları ihlallerinin hesap verebilirliği sağlamak amacıyla Darfur, Sudan'da soruşturulacağını duyurarak tamamladı.^[26]

ABD Başkanı George W. Bush 29 Mayıs 2007 tarihinde yaptığı bir konuşmada Darfur'daki durumun bir soykırım olduğunu doğruladı. Sudan Başkan Ömer el-Beşir'in işbirliği yapmamasını gerekçe göstererek Sudan'a yönelik ekonomik yaptırımların sıkılaştırılacağını ve Sudan hükûmetinin Darfur üzerinde askeri uçuşlar yapmasının yasaklanması da dahil olmak üzere ek yaptırımlar uygulanması için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararını takip edeceğini duyurdu. Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve uluslararası toplumun diğer üyelerini Darfur'da barışın yeniden tesis edilmesi için atılan adımları engellememeye çağırdı ve Başkan Beşir'i barış güçleriyle işbirliği yapmaya ve Darfur'da masum insanların öldürülmesini durdurmaya davet etti.^[27]

Rebecca Joyce Frey'e göre, uluslararası toplum Darfur konusunda Ruanda soykırımı'nda olduğu gibi "dışarıdan bir gözlemci" ya da "seyirci" konumunda kalmıştır. Joyce Frey ayrıca Beşir'in ve diğer liderlerin Ruanda'da uluslararası toplumun müdahalesinin eksikliğinin farkına vardıklarını ileri sürmektedir.Joyce Frey ayrıca Beşir'in ve diğer liderlerin Ruanda'ya uluslararası toplum tarafından müdahale edilmemesinin, uluslararası müdahale konusunda ciddi bir endişe duymadan soykırımı sürdürme konusunda kendilerine serbestlik sağladığını fark ettiklerini ileri sürmektedir.^[28]

Nicholas Kristof, the "New York Times"'da yazdığı yazıda, Çin'in Darfur'da "21. yüzyılın ilk soykırımını finanse ettiğini, diplomatik olarak koruduğunu ve silah tedarik ettiğini" iddia etti.^[29][30][3]

Çin, Devlet Başkanı Beşir'in BM'nin konuşlandırılmasına ve uluslararası ilgiye karşı direnişinin destekçisi olarak görülüyordu. Çin, Sudan'a BM'nin Darfur'a konuşlandırılmasını kabul etmesi için baskı yaptı; ancak Çin aynı zamanda Hartum'a silah tedarik etti ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarını tek başına veto etme gücüne sahipti.^[31] Çin'in öncelikli hedefi soyut olarak daha iyi insan hakları uygulamalarına ulaşmak değil, Darfur'un gıda, barınma ve güvenlik gibi temel ihtiyaçlarını karşılamaktır.^[32]

Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği Darfur Uluslararası Soruşturma Komisyonu tarafından hazırlanan 176 sayfalık raporda Komisyon, Sudan Hükûmetinin kasıtlı olarak soykırıma yol açacak politikalar izlemediğini tespit etmiştir. Komisyon, "hükümet güçleri ve milislerin Darfur genelinde sivillerin öldürülmesi, işkence, zorla kaybetme, köylerin yıkılması, tecavüz ve diğer cinsel şiddet türleri, yağma ve zorla yerinden etme dahil olmak üzere ayrım gözetmeyen saldırılar gerçekleştirdiğini tespit etmiştir." Ancak Komisyon, "en azından merkezi hükümet yetkilileri söz konusu olduğunda, soykırım niyeti gibi çok önemli bir unsurun eksik olduğu" sonucuna varmıştır. Komisyon, Darfur'da meydana gelen savaş suçları ve insanlığa karşı suçların, durumun bir soykırım olarak tespit edilmesi kadar önemli olduğunu söylemeye devam etmektedir.^[33]

David Lanz'ın "Darfur'u Kurtarın" başlıklı makalesinde ele aldığı üzere Darfur'u Kurtarın Koalisyonu (Save Darfur Coalition) en büyük uluslararası toplumsal hareketlerden biriydi ve dünyanın Darfur'a verdiği tepki üzerinde önemli etkileri oldu: A Movement and Its Discontents" başlıklı makalesinde ele aldığı üzere, en büyük uluslararası toplumsal hareketlerden biriydi ve dünyanın Darfur'a verdiği tepki üzerinde önemli etkileri oldu. Lanz'ın Amerika Birleşik Devletleri'nde son derece popüler hale gelen Darfur'u Kurtarın Koalisyonu'na atfettiği başarılardan bazıları hükûmetin söylemindeki değişiklikti. Lanz, Colin Powell'ın Darfur Krizi'ni bir soykırım olarak görmesini hareketin en büyük başarılarından biri olarak nitelendiriyor. Save Darfur'un sorumluluğunu üstlendiği bir diğer başarı ise Darfur'un ICC'ye sevk edilmesi için BM Güvenlik Konseyi nezdinde lobi faaliyetlerinde bulunmalarıdır.^[34]

Amerika Birleşik Devletleri'nde, Darfur'u Kurtarın hareketi Angelina Jolie, Brad Pitt, George Clooney, Mia Farrow ve Richard Branson gibi birçok ünlünün dikkatini çekmiştir. . Farrow ünlü bir şekilde Darfur'a gitmiş ve oynayan çocukları filme almıştır. Farrow ve Branson ayrıca^[35] YouTube'da, kendilerinin ve diğerlerinin Darfur'daki insanlarla dayanışma amacıyla açlık grevi yaptıkları videolar yayınladılar. George Clooney, Darfur Krizini dünya sahnesine taşıyan en etkili ünlülerden biri olarak anılmaktadır. Angelina Jolie ve Brad Pitt, Sudan'da çalışan üç hayır kurumuna 1 milyon dolar bağışta bulunmuştu.^[36]

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM/ICC) Süreci[değiştir | kaynağı değiştir]

UCM başlangıçta Beşir hakkındaki iddianameye soykırım suçlamasını eklemeyi reddetti; ancak temyiz başvurusunun ardından bu karar bozuldu. Dava dairesi Beşir'in "üç soykırım suçundan sorumlu olduğuna inanmak için makul gerekçeler" olduğuna karar verdi.^[37]

14 Temmuz 2009 tarihinde UCM, Sudan Devlet Başkanı Ömer Beşir hakkında insanlığa karşı suç işlemek ve Darfur'daki soykırımı kolaylaştırmak ve emretmek suçlarından bir iddianame yayınladı.^[38] 12 Temmuz 2010 tarihinde UCM, El Beşir'in soykırım suçundan tutuklanması için ikinci bir iddianame yayınladı, bu UCM'nin soykırım suçu için tutuklama emri çıkardığı ilk örnekti.^[39] Beşir'in yanı sıra Ahmed Harun, Ali Kuşayb, Bahar Ebu Garda, Abdallah Banda, Saleh Jerbo, Abdel Rahim Mohammed Hussein olmak üzere altı şüpheli daha mahkeme tarafından suçlanmıştır. Kuşayb, 9 Haziran 2020 tarihinde Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından gözaltına alındı.^[40] Yargılanmasına 5 Nisan 2022 tarihinde başlandı.^[41]

UCM savcısı Luis Moreno-Ocampo, insanlığa karşı suçlar için suç duyurusunda bulunmuş olup, başvurusunda soykırım amaçlı tecavüz suçlamasını da takip etmektedir, çünkü bu tür eylemler UCM önünde tek başına suç olarak yargılanabilir.^[42]

11 Şubat 2020 tarihinde Sudan hükûmeti, eski başkan Ömer El Beşir'in UCM önünde savaş suçu suçlamalarıyla karşı karşıya kalacağını kabul etti. Bu taahhüt isyancı gruplarla yapılan barış görüşmeleri sırasında verildi.^[43]

Darfur mülteci kampları[değiştir | kaynağı değiştir]

Sudan'daki soykırımdan kaçan ve bugün de kaçmaya devam eden Darfur vatandaşları, Doğu Çad'daki 13 mülteci kampı'ndan birine yerleşiyor. Yaklaşık 360,000 Darfurlu bu kamplarda acı çekiyor: "Kamplarda yaşadıkları 10 yılı aşkın süre kısıtlı kaynaklar, kamp içinden ve dışından gelen tehditler ve daha fazlasıyla geçti, ancak mülteciler için hayat daha da zorlaşıyor."^[44]

UNHCR, UN Secretary-General'ne "diğer kurumlarla ortaklaşa olarak Batı Darfur'da yerinden edilmiş kişilerin korunması ve gönüllü olarak geldikleri köylere geri dönmeleri için sorumluluk almayı..." teklif etti. BM, kamplarda, ev sahibi topluluklarda ve yerleşim yerlerinde yerlerinden edilmiş insanların Darfur'a dönmeleri için koruyucu bir ortam yaratılması ve yönetilmesi önerisini onaylamıştır.^[45]

Mültecilerin ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin artışını etkileyen finansman eksiklikleri olmuştur. Çevre ve istisnai yaşam koşullarının eksikliği mülteci topluluğunu barındıracak durumda değildir.^[45]

2018 itibarıyla, 2003-2004'ten bu yana Çad'da bulunan bir grup mülteci Kuzey Darfur'a geri dönüyor. Bu mülteciler, önümüzdeki aylarda gönüllü olarak Darfur'a dönmesi beklenen binlerce mülteciden ilkidir.^[46] Mültecilere ulaşım ve Dünya Gıda Programı (WFP) tarafından sağlanan üç aylık gıda istihkakını içeren paketler sağlanmaktadır. Darfur'da barış ve güvenlik durumu sağlandıkça, daha fazla mülteci Sudan'a dönmek isteyecektir.

Medya ve popüler kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

The Devil Came on Horseback (2007) belgeseli, Darfur'da yaşanan soykırımın şiddet ve trajedisine odaklanıyor. Hikâye, sistematik olarak yok edilen hayatların görüntülerini ve hikâyelerini kullanarak hikâyeyi halka duyurmak için evine dönen bir Amerikalının gözünden görülüyor.

2009 yılında yönetmen ve yapımcı Uwe Boll, Attack on Darfur adlı bir film yayınladı. Hikâye, devam eden çatışma hakkında yerel halkla röportaj yapmak üzere Sudan'ı ziyaret eden Amerikalı gazetecilere odaklanıyor. Cancavidlerin neden olduğu vahşetle karşı karşıya kalan gazeteciler, cinayetleri durdurmak ve soykırımla karşı karşıya kalan köylülere yardım etmek için ellerinden geleni yapıyorlar.

Film yapımcısı Ted Braun, Sudan'ın Darfur kentindeki soykırımı inceliyor. Hotel Rwanda filminin yıldızı Don Cheadle'ın da rol aldığı Darfur Now (2007) filmi, tüm dünyadaki insanlara Darfur'da devam eden krize yardım etmeleri için bir eylem çağrısıdır.

"Sand And Sorrow: A New Documentary about Darfur" (2007) devam eden Darfur çatışması hakkında bir belgesel filmdir. İnsan hakları aktivisti John Prendergast, Harvard profesörü Samantha Power ve New York Times köşe yazarı Nicholas Kristof'un röportajları ve görüntüleri, Darfur bölgesindeki Arap ve Arap olmayan kabileler arasındaki çatışmanın kökenlerini ve sonrasını tasvir etmek için gösterilmektedir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Atıflar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bibliografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Ek Okumalar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Hagan, John; Rymond-Richmond, Wenona (Aralık 2008). "The Collective Dynamics of Racial Dehumanization and Genocidal Victimization in Darfur". American Sociological Review. 73 (6): 875-902. doi:10.1177/000312240807300601. 
• Prunier, Gérard (2007). Darfur: The Ambiguous Genocide (revised bas.). Ithaca: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-4602-3.