TBMM 1981 Danışma Meclisi

Danışma Meclisi (DM), 12 Eylül 1980 Darbesi'nden sonra, Millî Güvenlik Konseyi'yle (MGK) birlikte, 1982 Anayasası'nı hazırlamak için kurulan Kurucu Meclis'i oluşturan iki organdan biridir.

MGK'nın çıkardığı 29 Haziran 1981 tarihli ve 2485 sayılı Kurucu Meclis Teşkili Hakkında Kanun'a göre, Kurucu Meclis iki ayrı organdan oluşuyordu; MGK ve DM. Yasama organı işlevi taşıyan DM'nin, doğrudan yasa önerme yetkisinin yanı sıra, MGK'nın gönderdiği yasalar üzerinde değişiklik yapma yetkisi de vardı. Ama kabul ettiği yasa ve kararların kesinleşmesi MGK'nın onayına bağlıydı. MGK ayrıca DM'nin tatilde olduğu sürelerde ve "gerekli görülen hallerde" yasama yetkisini doğrudan kullanabiliyordu.

160 üyesi olan DM'nin üyeleri iki gruptan oluşuyordu. Her ilde vali o ilden DM'ye girecek üye sayısının üç katı sayıda aday saptıyor. MGK'nın bu adaylar arasından seçtiği 120 üye DM'ye katılıyordu. İkinci grup, MGK'nın atadığı 40 üyeydi. DM'ye üye olmak için, yükseköğrenim görmüş, 30 yaşını bitirmiş ve 12 Eylül 1980'den önce herhangi bir siyasal partiye girmemiş olmak gerekiyordu. Ama MGK'nın doğrudan atadığı üyeler için yükseköğrenim kaydı yoktu. 15 Ekim 1981 tarihinde üyeleri belirlenen DM'nin en yaşlı üyesi Sadi Irmak (77), en genç üyesi Mehmet Pamak'tı (31), yaş ortalaması da 52 idi.^[1]

DM, 23 Ekim 1981'de açıldı ve başkanlığına Sadi Irmak seçildi.^[2] Danışma Meclisi'nin önemli görevleri arasında, yeni bir anayasa ile siyasi partiler ve seçim yasalarının hazırlanması bulunuyordu. 20 Kasım 1981'de iç tüzüğünü hazırladıktan sonra anayasa hazırlama çalışmalarına başladı. Yeni anayasanın hazırlanması için DM İstanbul üyesi olarak görev alan Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Orhan Aldıkaçtı başkanlığında 15 üyeden oluşan bir Anayasa Komisyonu oluşturuldu.^[3] 8 aylık çalışma sonunda komisyonun hazırladığı anayasa tasarısı 17 Temmuz 1982 tarihinde Danışma Meclisi Başkanlığı'na sunuldu.^[4] Meclis bu taslak üzerinde yaptığı görüşmelerden sonra 23 Eylül 1982'de bir anayasa metni hazırladı. Bu anayasa metni MGK'ya sunuldu. MGK'nın yaptığı değişikliklerden sonra 7 Kasım 1982 halkoylaması ile kabul edildi.

DM üyelerinin geleceğe yönelik siyasal girişimlerde bulunmasını önlemek amacıyla ileride siyasi parti kurucusu olamayacakları hükme bağlanmıştı. Ama sonradan bu hüküm kaldırıldı. DM üyelerinin birçoğu, yeni siyasi partilerin kuruluşuna katıldılar ve önemli görevler üstlendiler. Anayasa'nın geçici 3. maddesi gereğince 6 Kasım 1983 genel seçimlerinden sonra yeni parlamentonun göreve başlaması ve başkanlık divanını seçmesiyle DM'nin hukuksal varlığı sona erdi (1 Aralık 1983).

Danışma Meclisi üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Millî Güvenlik Konseyi kontenjanından seçilenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Milletvekili^[5]^[6]	Mesleği
Eşref Akıncı	Emekli orgeneral, eski kara kuvvetleri komutanı
Alaeddin Aksoy	Emekli hakim albay
Ertuğrul Alatlı	Emekli subay
Ali Nejat Alpat	Emekli subay
Mustafa Alpdündar	Harp - İş Sendikası idarî ve malî sekreteri
Hikmet Altuğ	Profesör
İsmail Arar	Eski adalet bakanı
Ethem Ayan	Emekli orgeneral, eski hava kuvvetleri komutanı
İmren Aykut	Kağıt Sanayi İşverenleri Sendikası genel sekreteri
Mahir Canova	Tiyatro sanatçısı
Ender Ciner	Mühendis
Ahmet Sanver Doğu	Petkim Yönetim Kurulu üyesi
Ahmet Nedim Eray	Emekli general
Adnan Ersöz	Emekli orgeneral, Eski MİT müsteşarı
Halil Gelendost	Emekli albay
İhsan Göksel	Emekli korgeneral
Feyyaz Gölcüklü	Profesör
Hayati Gürtan	MPM genel sekreteri
Vahap Güvenç	Eski kontenjan senatörü
Abdullah Pulat Gözübüyük	Eski adalet bakanı, DİSK kayyımı
Mehmet Hazer	Eski Kars senatörü
Selçuk Kantarcıoğlu	Devlet Personel başkanı
Abdülmümin Kavalalı	Yargıtay üyesi
Recep Meriç	Tarım Bakanlığı müsteşar yardımcısı
Feridun Şakir Öğünç	Türk - İş Genel danışmanı
Ertuğrul Zekai Ökte	Öğretim görevlisi
Tülay Öney	Çevre müsteşarlığı daire başkanı
Teoman Özalp^[7]	Yüksek mühendis
Nuri Özgöker	Endüstri mühendisi
Nermin Öztuş	MEB başmüfettişi
Kazım Öztürk	MGK yasama sekreteri
Atalay Peköz	Avukat
İbrahim Şenocak	Emekli orgeneral
Ragıp Tartan	Eski Danıştay başkanı
Aydın Tuğ	Merkez valisi
Bekir Tünay	Emekli albay, MGK genel sekreterliği kamuoyu oluşturma müşaviri
Hidayet Uğur	Emekli subay
Zeki Yıldırım	İmar bakanlığı müfettişi
Namık Kemal Yolga	Emekli büyükelçi
Mustafa Yücel	İstanbul Gazeteciler Cemiyeti genel sekreteri

İllerden seçilenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Milletvekili^[6]	Bölge	Mesleği
Kemal Dal	Adana	Prof. Dr.
Abdurrahman Ali Girmen	Adana	Adana Ziraat Odaları Koordinasyon kurulu başkanı
Hilmi Sabuncu	Adana	Banka Merkez şube müdürü
Turgut Yeğenağa	Adana	Çukurova Elektrik A.Ş. idare meclisi başkanı
Mahmut Nedim Bilgiç	Adıyaman	Millî Eğitim müdürü
Erdoğan Bayık	Afyon	Topraksu genel müdür yardımcısı
Orhan Civelek	Afyon	Fabrika Müdürü
Paşa Sarıoğlu	Ağrı	TEK Proje grup müdürü
Mustafa Talat Saraçoğlu	Amasya	Mühendis
Mahmut Akkılıç	Ankara	Prof.Dr.
Fikri Devrimsel	Ankara	Yalova Cumhuriyet Savcısı
Hamza Eroğlu	Ankara	Prof.Dr.
Rafet İbrahimoğlu	Ankara	TİSK Genel Sekreteri
Halil İbrahim Karal	Ankara	Prof.Dr.
Doğan Karan	Ankara	Prof.Dr. Hacettepe eski rektörü İstifa: 21 Aralık 1981
Necmettin Narlıoğlu	Ankara	Sayıştay 6. Daire üyesi
Mehmet Fevzi Uyguner	Ankara	Adalet Bakanlığı hukuk işleri genel müdürü
Serdar Kurtoğlu	Antalya	Dr. medenî hukuk öğretim üyesi
Fehmi Kuzuoğlu	Antalya	Emekli tümgeneral
Muammer Yazar	Artvin	Anayasa Mahkemesi üyesi
Doğan Gürbüz	Artvin	Toprak - İskan genel müdür yardımcısı
Halil Akaydın	Aydın	Op.Dr.
İbrahim Barangil	Balıkesir	Emekli general
Fenni İslimyeli	Balıkesir	Ticaret eski bakanı
Orhan Baysal	Bilecik
Mehmet Aydar	Bingöl	Gazeteci, yazar
Necdet Geboloğlu	Bitlis	Ağır ceza yargıcı
Tandoğan Tokgöz	Bolu	SSYB nüfus planlaması genel Mmüdürü
Hamdi Özer	Burdur	Emekl Danıştay üyesi
İsmail Hakkı Demirel	Bursa	Avukat
Recai Dinçer	Bursa	Ziraat İşleri genel müdürü
M. Ali Öztürk Tekeli	Bursa	Bursa Veteriner Fakültesi dekan yardımcısı
Mehmet Pamak	Çanakkale	Gelirler genel müdür yardımcısı
Şükrü Başbuğ	Çankırı	Emekli subay
Ahmet Samsunlu	Çorum	Prof.
Abdullah Avni Şahin	Çorum	Organize San.Böl. kurucu heyet üyesi
Yıldırım Avcı	Denizli	Dr.
İsmail Şengün	Denizli	Merkez Bankası danışmanı
Vehbi Dabakoğlu	Diyarbakır	Em. sağlık kol. md.
Ahmet Sarp	Diyarbakır	Ulaştırma Bakanlığı eski müsteşarı
Ali Dikmen	Edirne	Emekli tümgeneral
Abdülkadir Lami Süngü	Elazığ	Emekli tümgeneral
Abdülbaki Cebeci	Erzincan	Emekli subay
Utkan Kocatürk	Erzurum	Prof.Dr.
Abdülkadir Erener	Erzurum
Tevfik Fikret Alparslan	Eskişehir	Emekli korgeneral 1. Taktik ve Sıkıyönetim eski Komutanı
Mehmet Akdemir	Gaziantep	Doktor
Bekir Sami Daçe	Gaziantep	Cumhuriyet savcısı
Bahtiyar Uzunoğlu	Giresun	Ticaret bakan, müfettişi
Halit Zarbun	Gümüşhane	Anayasa mahkemesi eski üyesi, eski kontenjan senatörü
Evliya Parlak	Hakkâri	Millî eğitim müdürü
Zeki Özkaya	Hatay	HATAŞ Tarım ürünleri yönetim kurulu üyesi
Lütfullah Tosyalı	Hatay	Bayındırlık müdürü
Ali Güngör Çakmakçı	Isparta	Avukat
İbrahim Göktepe	İçel	Emekli San. müdürler kurulu üyesi
Turhan Güven	İçel	Adalet Bakanlığı adlî sicil genel müdürü
Orhan Aldıkaçtı	İstanbul	Prof.Dr. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi
Mustafa Aysan	İstanbul	Prof.Dr. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi öğretim üyesi İstifa: 3 Mart 1982
Muhsin Bayer	İstanbul	İDMMA öğretim üyesi
Feridun Ergin	İstanbul	Prof.Dr. İstanbul İktisat Fakültesi öğretim üyesi İstifa: 31 Ağustos 1982
Siyami Ersek	İstanbul	Prof.Dr. İstanbul Göğüs Cerrahi Merkezi başhekimi
Enis Muratoğlu	İstanbul	Yargıç
Mehmet Yılmaz Özman	İstanbul	Yönetici
Muzaffer Sağışman	İstanbul	Dekan
Hayrullah Seçkin	İstanbul	Serbest meslek
Aydemir Aşkın	İzmir	Müşavir
Kemal Karhan	İzmir	Dekan
Turgut Kunter	İzmir	Emekli koramiral
Dündar Soyer	İzmir	Serbest
Türe Tunçbay	İzmir	Prof.Dr. İzmir Tıp Fakültesi öğretim üyesi
Fuat Azgur	Kars	Emekli subay, Danıştay üyesi
Abbas Gökçe	Kars
Nurettin Ayanoğlu	Kastamonu
Yavuz Altop	Kayseri	İktisatçı
Feyzi Feyzioğlu	Kayseri	Prof.Dr. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi
Muzaffer Ender	Kırklareli	Emekli öğretmen
Mehmet Sadi Erdem	Kırşehir	Emekli albay, yüksek mühendis
Hamdi Açan	Kocaeli	Doktor
Saim Feridun Güray	Kocaeli	Adalet Bakanlığı müfettişi
Sadi Irmak	Konya	Ord. Prof. Dr. Eski Başbakan
Abdullah Asım İğneciler	Konya	Eski vali
Salih Necdet Özdoğan	Konya	Ziraat Mühendisi
Osman Yavuz	Konya	Orman Bak. müs. yrd.
Halil Erdoğan Gürel	Kütahya	Gediz İplik Sanayi müdür yardımcısı
Rıfat Bayazıt	Kahramanmaraş	Hukukçu
Halil Evliya	Kahramanmaraş	İnşaat mühendisi
Ayhan Fırat	Malatya	Elektrik mühendisi
Abdurrahman Yılmaz	Malatya	Dr. Devlet hastanesi başhekimi
Süleyman Sırrı Kırcalı	Manisa	Danıştay üyesi
Ahmet Vefik Kitapçıgil	Manisa	Eski vali
Beşir Hamitoğulları	Mardin	Dr. SBF öğretim üyesi
Mehmet Kanat	Muğla	Türkiye Ziraî Don. Kur. başmüşaviri
Nazmi Önder	Muş	Yem Sanayi genel müdür yardımcısı
Ahmet Necip Bilge	Nevşehir	Emekli Prof. KHO öğretim üyesi
Azmi Eryılmaz	Niğde	Emekli subay, Danıştay üyesi
Ali Mazhar Haznedar	Ordu	İmar ve İskan Bakanlığı müsteşarı
Cavidar Tercan	Ordu	Doktor, SSK Hastanesi başhekimi
Şadan Tuzcu	Rize	Makina mühendisi
Cahit Tutum	Sakarya	TODAİE öğretim üyesi
Şener Akyol	Samsun	Prof. Dr. İstanbul Hukuk Fakültesi öğretim üyesi
Ahmet Cevdet Karslı	Samsun
Turgut Oral	Samsun	Bölge ticaret müdürü
Fuat Yılmaz	Siirt	Emekli subay
Özer Gürbüz	Sinop	Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı yardımcısı
Mustafa Rahmi Karahasanoğlu	Sivas	Doktor
Recep Adli Onmuş	Sivas	Köyişleri Bakanlığı müsteşar yardımcısı
Salih İnal	Tekirdağ	Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü müdürü
Halil Ertem	Tokat	Emekli Yargıtay üyesi
Serafettin Yarkınmez	Tokat
Zeki Çakmakçı	Trabzon	Op. Dr. KTÜ Sağlık Bilim Fakültesi
Akif Erginay	Trabzon	Emekli Prof.
Kamer Genç	Tunceli	Danıştay savcısı
Nihat Kubilay	Urfa	Öğretmen
Mehmet Velid Kören	Urfa	Avukat
Remzi Banaz	Uşak	Mülkiye Başmüfettişi
Avni Müftüoğlu	Van	Emniyet Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu başkanı
Fahri Öztürk	Yozgat	Mersin valisi
Cemil Çakmaklı	Zonguldak	Toplu Konut Yönetim Kurulu başkanı
Turgut Tan	Zonguldak	SBF İdare Hukuk doçenti
İsa Vardal	Zonguldak	1. İş Mahkemesi yargıcı

Sonradan eklenenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Recai Baturalp (Emekli korgeneral), (5 Ocak 1982 - 6 Aralık 1983), MGK tarafından seçilen üye

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Danışma Meclisi Üyeleri Açıklandı 28 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cumhuriyet, 16/10/1981
^ Sadi IRMAK 29 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., tbmm.gov.tr
^ Prof. Orhan Aldıkaçtı vefat etti
^ "Değiştirilmesi Teklif Dahi Edilemez" 11 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., bianet.org, 6/10/2011
^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2013.
^ ^a ^b * Ekim 1981 7 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "TBMM Albümü 4. Cilt (1960-1983)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

[1] Danışma Meclisi Üyeleri Açıklandı 28 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Cumhuriyet, 16/10/1981

[2] Sadi IRMAK 29 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., tbmm.gov.tr

[3] Prof. Orhan Aldıkaçtı vefat etti

[4] "Değiştirilmesi Teklif Dahi Edilemez" 11 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., bianet.org, 6/10/2011

[5] "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2013.

[:0-6] * Ekim 1981 7 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[albüm-7] "TBMM Albümü 4. Cilt (1960-1983)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Danışma Meclisi nedir?, Danışma Meclisi anlamı nedir?, Danışma Meclisi ne demektir?