Cezayir cumhurbaşkanı

Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
رئيس الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية (Arapça)
Président de la République algérienne démocratique et populaire (Fransızca)
Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı; رئيس الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية (Arapça); Président de la République algérienne démocratique et populaire (Fransızca);
	Cumhurbaşkanlığı Forsu
	Görevdeki; Abdülmecid Tebbun; 19 Aralık 2019 tarihinden beri
Resmî ikamet	El Muradya
Atayan	Halk oyu
Görev süresi	5 yıl, bir kez yenilenebilir
Oluşum	15 Eylül 1963
İlk sahibi	Ahmed bin Bella
Maaş	168.000$ yıllık
Websitesi	Resmi internet sitesi

Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Cezayir'in devlet başkanıdır ve aynı zamanda Cezayir Halk Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.

Makamın tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Cezayir, 1962'de Fransa'dan bağımsızlık savaşını kazandığında anayasa görevi gören Trablus Programı, cumhurbaşkanını devletin işleyişine yardımcı olan bir başbakanla devlet başkanı kurumu olarak kurdu. İç siyasi manevralar, 1963'te başbakanlık konumunu kaldıran ve tüm yürütme gücünü cumhurbaşkanlığına devreden yeni bir anayasayla sonuçlandı. Bağımsızlığın ilk kırk yılı boyunca hükûmet, Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) tarafından tek partili bir devlet olarak kontrol edildi. Cumhurbaşkanlığı, bir dizi FLN üyesi tarafından yapıldı; Ahmed bin Bella, Huari Bumedyen ve Şadli Bencedid. 1976'da yazılan anayasa, cumhurbaşkanının yürütme yetkisini korudu; ancak 1979'daki değişiklikler, hükûmet başkanını görevden aldı.

1980'lerin sonlarına doğru FLN rejiminde bir liberalleşme yaşandı. Ancak, İslami Kurtuluş Cephesi 1991'de parlamento seçimlerini kazandığında, ordu Şadli Bencedid'i parlamentoyu feshetmeye ve 11 Ocak 1992'de istifa etmeye zorladı. Ordu olağanüstü hal ilan etti, ülkenin yönetimini devraldı ve beş üyeli bir Yüksek Devlet Konseyi kurdu. Konsey, normal seçimlere geri dönüşü kolaylaştırmak adına üç yıllık bir dönem için göreve başlamak üzere Muhammed Budiaf adlı bir cumhurbaşkanı atadı. Ancak Budiaf öldürüldü ve yerine Ali Kafi geçti. Bu arada ülke, askeri hükûmet ile İslamcı gerillalar arasında bir iç savaş dönemine girdi. 1994 yılında Kafi'nin yerini, iç savaş devam ederken 1995'te yapılan tartışmalı seçimlerde tam beş yıllık dönemi kolayca kazanan Liamin Zérval aldı. İslami isyanın büyük ölçüde bastırıldığı 1999'da Zerval, başka bir erken seçim çağrısı yaptı. Abdülaziz Buteflika, diğer tüm adaylar çekildikten sonra bu seçimi kazandı. Yine tartışmalı seçimlerde 8 Nisan 2004'te yeniden seçildi, 2009 ve 2014'te nispeten rakipsiz olarak tekrar kazandı. Buteflika, 18 Nisan 2019'da yapılması planlanan^[2] seçimde 5. dönem adaylığını açıklamış ancak 2 Nisan 2019'da protestoların ardından ordunun baskısıyla 4. dönemi bitmeden görevinden istifa etmiştir.

Cezayir Anayasası'nın 102. Maddesi uyarınca Millet Meclisi Başkanı Abdülkadir bin Salih, Abdülaziz Buteflika'nın 2 Nisan 2019'da istifa etmesi üzerine ülkenin cumhurbaşkanı vekili oldu.^[3]^[4] Görev süresi, katılamayacağı seçimler yapılana kadar en fazla 90 gün sürebilirdi.^[4]

Mevcut cumhurbaşkanı, 12 Aralık'ta 2019 Cezayir cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan ve 19 Aralık 2019'da göreve başlayan Abdülmecid Tebbun'dur.

Son seçim[değiştir | kaynağı değiştir]

Aday		Parti	Oy	%
	Abdülmecid Tebbun	Bağımsız	4.945.116	58,15
	Abdülkadir Bengrina	Ulusal İnşaat Hareketi	1.477.735	17,38
	Ali Benflis	Talay El Huryate	896.934	10,55
	İzzeddin Mihobi	Demokratik Ulusal Birlik	617.753	7,26
	Abdülaziz Belayid	Gelecek Cephesi	566.808	6,66
Geçersiz oylar			1.243.458	-
Tartışmalı oylar			11.588	-
Toplam (geçersiz ve tartışmalı oylar hariç)			8.504.346	100
Kayıtlı seçmenler/katılım			24.474.161	39,93
Kaynak: Journal de Montreal 27 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,^[5]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "The highest and lowest paid African presidents - Business Daily". 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Algerians to elect new parliament amid apathy, president's absence 29 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Reuters, 1 May 2017
^ "Algeria's next in line: Bouteflika loyalist Abdelkader Bensalah". France 24. 2 Nisan 2019. 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2019.
^ ^a ^b "Algerian Constitutional Council declares presidency vacant". TASS. 3 Nisan 2019. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
^ "Abdelmadjid Tebboune elected president of the Republic with 58.15% of votes". www.aps.dz (İngilizce). 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmi internet sitesi 21 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[africabusinessdaily-1] "The highest and lowest paid African presidents - Business Daily". 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] Algerians to elect new parliament amid apathy, president's absence 29 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Reuters, 1 May 2017

[auto-3] "Algeria's next in line: Bouteflika loyalist Abdelkader Bensalah". France 24. 2 Nisan 2019. 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2019.

[TASS2019-04-03a-4] "Algerian Constitutional Council declares presidency vacant". TASS. 3 Nisan 2019. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.

[5] "Abdelmadjid Tebboune elected president of the Republic with 58.15% of votes". www.aps.dz (İngilizce). 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[g]

Cezayir cumhurbaşkanı nedir?, Cezayir cumhurbaşkanı anlamı nedir?, Cezayir cumhurbaşkanı ne demektir?