Somali devlet başkanları listesi

Bu liste Somali devlet başkanlarının bir listesidir. Cumhurbaşkanlığı makamının 1960 yılında kurulmasından bu yana 9 resmi cumhurbaşkanı olmuştur. Cumhurbaşkanı, Somali'nin devlet başkanı ve Somali Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır. Şu anki makam sahibi, 2022 cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Hasan Şeyh Mahmud'dur. Daha önce 2022 cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan ve 2012-2017 yılları arasında görev yapan Mahmud, bu görevi birkaç kez üstlenen ilk kişidir.

Liste[değiştir | kaynağı değiştir]

№	Ad (Doğum-Ölüm)	Görev başlangıcı	Görev sonu	Görevde geçirilen süre	Siyasi parti	Seçim
• Somali Cumhuriyeti (1960-1969) •
1	Aden Adde (1908-2007)	1 Temmuz 1960	10 Haziran 1967	6 yıl, 344 gün	Somali Gençlik Birliği	1960
2	Abdiraşid Şermarke (1919-1969)	10 Haziran 1967	15 Ekim 1969 †	2 yıl, 127 gün	Somali Gençlik Birliği	1967
–	Şeyh Muhtar Muhammed Hüseyin (1912-2012) Vekaleten	15 Ekim 1969	21 Ekim 1969 (görevden alındı)	6 gün	Somali Gençlik Birliği	–
• Somali Demokratik Cumhuriyeti (1969-1991) •
3	Siad Barre^[a] (1910-1995)	21 Ekim 1969	26 Ocak 1991 (görevden alındı)	21 yıl, 97 gün	Somali Devrimci Sosyalist Partisi	1980^[b] 1986
• Somali Geçici Hükûmeti (1991-1997) •
4	Ali Mehdi Muhammed^[c] (1939-2021)	27 Ocak 1991	3 Ocak 1997	5 yıl, 342 gün	Birleşik Somali Kongresi	1991
Boş (3 Ocak 1997-27 Ağustos 2000)^[d]
• Somali Ulusal Geçiş Hükûmeti (2000-2004) •
5	Abdikasım Salad Hasan (1941-)	27 Ağustos 2000	14 Ekim 2004	4 yıl, 48 gün	Bağımsız	2000
• Somali Federal Geçiş Hükûmeti (2004-2012) •
6	Abdullahi Yusuf Ahmed (1934-2012)	14 Ekim 2004	29 Aralık 2008 (istifa etti)	4 yıl, 76 gün	Bağımsız	2004
–	Adan Madobe (1957-) Vekaleten	29 Aralık 2008	31 Ocak 2009	33 gün	Rahanveyn Direniş Ordusu	–
7	Şerif Şeyh Ahmed (1964-)	31 Ocak 2009	20 Ağustos 2012	3 yıl, 202 gün	Somali Yeniden Kurtuluş İttifakı	2009
• Somali Federal Cumhuriyeti (2012-günümüz) •
–	Musa Hasan Şeyh Sayid Abdülle^[e] (1940-) Vekaleten	20 Ağustos 2012	28 Ağustos 2012	8 gün	Bağımsız	–
–	Muhammed Osman Cavari (1945-) Vekaleten	28 Ağustos 2012	16 Eylül 2012	19 gün	Bağımsız	–
8	Hasan Şeyh Mahmud (1955-)	16 Eylül 2012	16 Şubat 2017	4 yıl, 153 gün	Barış ve Kalkınma Partisi	2012
9	Muhammed Abdullah Muhammed (1962-)	16 Şubat 2017	23 Mayıs 2022	5 yıl, 96 gün	Tayo	2017
(8)	Hasan Şeyh Mahmud (1955-)	23 Mayıs 2022	görevde	1 yıl, 320 gün	Barış ve Kalkınma Partisi	2022

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Yüksek Devrim Konseyi Başkanı olarak da adlandırıldı
^ 1979 parlamento seçimlerinin ardından Halk Meclisi 26 Ocak 1980'de Barre'yi cumhurbaşkanı seçti.^[1]
^ Ali Mehdi Muhammed, 1991 Cibuti Konferansı'nın ardından Kasım 1991'den 1995'e kadar uluslararası toplumda cumhurbaşkanı olarak tanınmıştır: "15-21 Temmuz 1991 tarihleri arasında düzenlenen İkinci Cibuti Konferansı'nda (Aidid ilkini boykot etmişti) Ali Mehdi iki yıllık bir süre için Somali'nin geçici cumhurbaşkanı seçildi[...] Cibuti Konferansı tarafından Ali Mehdi'ye verilen meşruiyet nedeniyle, hükûmeti Cibuti, Mısır, İtalya ve Suudi Arabistan dahil olmak üzere birçok ülke tarafından tanındı"^[2]
^ 1990'ların ikinci yarısında, farklı hizip liderleri başkanlık için mücadele etti ve hiçbiri uluslararası tanınırlık kazanamadı. General Muhammed Farrah Aidid 15 Haziran 1995'ten 1 Ağustos 1996'daki ölümüne kadar cumhurbaşkanı olduğunu iddia etmiş, onu 2 Ağustos 1996'dan 20 Mart 1998'e kadar oğlu Hüseyin Farrah Aidid takip etmiştir.
^ Musa Hasan Abdülle, 20 Ağustos 2012'den 28 Ağustos 2012'ye kadar, yeni meclis başkanı ve cumhurbaşkanı seçimleri yaklaşırken meclis başkanı ve dolayısıyla cumhurbaşkanı vekili olarak görev yapmıştır. Geçici anayasanın 95. maddesine göre: "Somali Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde, Federal Parlamento Halk Meclisi başkanı, en fazla otuz (30) gün içinde yeni bir Federal Cumhuriyet cumhurbaşkanı seçilinceye kadar Federal Cumhuriyet'in cumhurbaşkanı olarak görev yapar."^[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "SOMALIA 1979" (PDF). 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023.
^ Fricska, Szilard Paul (1994). Harbinger of a new world order?: humanitarian intervention in Somalia (Tez). University of British Columbia. 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023.
^ "The Federal Republic of Somalia Provisional Constitution" (PDF). web.archive.org. 24 Ocak 2013. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Devlet Adamları - Somali 9 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Yüksek Devrim Konseyi Başkanı olarak da adlandırıldı

[3] 1979 parlamento seçimlerinin ardından Halk Meclisi 26 Ocak 1980'de Barre'yi cumhurbaşkanı seçti.^[1]

[5] Ali Mehdi Muhammed, 1991 Cibuti Konferansı'nın ardından Kasım 1991'den 1995'e kadar uluslararası toplumda cumhurbaşkanı olarak tanınmıştır: "15-21 Temmuz 1991 tarihleri arasında düzenlenen İkinci Cibuti Konferansı'nda (Aidid ilkini boykot etmişti) Ali Mehdi iki yıllık bir süre için Somali'nin geçici cumhurbaşkanı seçildi[...] Cibuti Konferansı tarafından Ali Mehdi'ye verilen meşruiyet nedeniyle, hükûmeti Cibuti, Mısır, İtalya ve Suudi Arabistan dahil olmak üzere birçok ülke tarafından tanındı"^[2]

[6] 1990'ların ikinci yarısında, farklı hizip liderleri başkanlık için mücadele etti ve hiçbiri uluslararası tanınırlık kazanamadı. General Muhammed Farrah Aidid 15 Haziran 1995'ten 1 Ağustos 1996'daki ölümüne kadar cumhurbaşkanı olduğunu iddia etmiş, onu 2 Ağustos 1996'dan 20 Mart 1998'e kadar oğlu Hüseyin Farrah Aidid takip etmiştir.

[8] Musa Hasan Abdülle, 20 Ağustos 2012'den 28 Ağustos 2012'ye kadar, yeni meclis başkanı ve cumhurbaşkanı seçimleri yaklaşırken meclis başkanı ve dolayısıyla cumhurbaşkanı vekili olarak görev yapmıştır. Geçici anayasanın 95. maddesine göre: "Somali Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde, Federal Parlamento Halk Meclisi başkanı, en fazla otuz (30) gün içinde yeni bir Federal Cumhuriyet cumhurbaşkanı seçilinceye kadar Federal Cumhuriyet'in cumhurbaşkanı olarak görev yapar."^[3]

[2] "SOMALIA 1979" (PDF). 4 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023.

[4] Fricska, Szilard Paul (1994). Harbinger of a new world order?: humanitarian intervention in Somalia (Tez). University of British Columbia. 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023.

[7] "The Federal Republic of Somalia Provisional Constitution" (PDF). web.archive.org. 24 Ocak 2013. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023.

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[1]

[2]

[3]

g t d Somali Cumhurbaşkanı (liste)
Birinci Cumhuriyet	Aden Abdullah Osman Daar Abdiraşid Ali Shermarke Şeyh Muhtar Muhammed Hüseyin
İkinci Cumhuriyet	Siad Barre
İkinci Cumhuriyet	Ali Mehdi Muhammed Muhammed Farrah Aidid Hüseyin Farrah Aidid boş, 1997–2000 Abdikasım Salad Hasan Abdullahi Yusuf Ahmed Adan Muhammed Nuur Madobe Şerif Şeyh Ahmed Musa Hasan Abdül Muhammed Osman Caferi Hasan Şeyh Mahmud Muhammed Abdullah Muhammed Hasan Şeyh Mahmud
İtalik yazılanlar vekaleten görev yapmışlardır

Somali devlet başkanları listesi nedir?, Somali devlet başkanları listesi anlamı nedir?, Somali devlet başkanları listesi ne demektir?