Boşnaklar Arası Savaş

Boşnaklar Arası Savaş
	Bosna Savaşı
	; Bihaç bölgesinin haritası (Bosna-Hersek hükümeti kontrolünde), kuzeybatıda Sırp Krayina Cumhuriyeti (Kuzeybatıda), kuzeyde Batı Bosna Özerk Bölgesi ve güneydoğuda Sırp Cumhuriyeti ile çevrili olarak gösterilmektedir.
Tarih	27 Eylül 1993 – 4/5 Ağustos 1995
Bölge	Cazinska Krajina
Sonuç	Bosna-Hersek Cumhuriyeti'nin zaferi; Batı Bosna Özerk Bölgesi'nin lağvedilişi; Sırp Kuvvetleri'nin Cazinska Krajina'dan kovuluşu
Taraflar
Batı Bosna Özerk Bölgesi; Destek:; Sırp Cumhuriyeti; Krayina Sırp Cumhuriyeti	Bosna-Hersek Cumhuriyeti; Hırvatistan (1995 yılında katıldı); Hırvat Savunma Konseyi (1995 yılında katıldı)
Komutanlar ve liderler
Fikret Abdić; Zlatko Jušić; Hasib Hodžić; Radovan Karadžić; Ratko Mladić; Milan Martić	Alija Izetbegović; Atif Dudaković; Izet Nanić
Çatışan birlikler
Batı Bosna Özerk Bölgesi Ulusal Savunması; Sırp Cumhuriyeti Ordusu; Krayina Sırp Ordusu	Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu 5.Kolordu; ;
Güçler
NOZB:; 4,000–5,000; VRS:; 10,000; RSK:; 3,000–5,000	ARBiH:; 10,000–20,000
Kayıplar
Bilinmiyor	1700 asker

Boşnaklar Arası Savaş, Saraybosna'da Aliya İzzetbegoviç'in liderliğindeki Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu ile Velika Kladuşa'da Fikret Abdiç'in liderliğindeki Batı Bosna Özerk Bölgesi arasında 1993 ile 1995 yılları arasında yaşanan iç savaşı ifade etmektedir. Savaş, Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu'nun zaferiyle ve Batı Bosna Özerk Bölgesi'nin lağvedilmesiyle sonuçlanmıştır.

Arka planı[değiştir | kaynağı değiştir]

Cazinska Krajina bölgesi, Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti'nin ortalamasına kıyasla biraz daha yüksek kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) seviyesine sahipti. ^[3] Bölge, çoğunlukla Boşnaklardan oluşmaktaydı ve Bihaç, Cazin ve Velika Kladuşa belediyelerini içermekteydi. Kuzeyinde ve batısında Hırvatistan ile sınır komşusudur ve yoğun nüfuslu Sırp bölgeleri nedeniyle güney ve doğudaki diğer Boşnak nüfusla bağlantısı kesilmiştir. ^[3] Fikret Abdiç, Velika Kladuša merkezli yerel bir tarım şirketi olan Agrokomerc'i kurmuş ve 1970'li ve 1980'li yıllar boyunca, öncesinde fakir bir köylü bölgesi olan Cazinska Krajina'yı başarılı bir bölgesel ekonomiye dönüştürmeyi başarmıştır. Agrokomerc, 13.000 kişiyi istihdam ederek ve birçok fabrika ve satış noktasına sahip olarak Yugoslavya'nın en büyük gıda işleme holdingi haline geldi. Tüm Velika Kladuşa kasabası ve çevresi Agrokomerc'in başarısı sayesinde yaşadı. Abdiç, "Babo" (Türkçe: Baba) lakaplı bir kişilik kültü yaratmayı başardı.^[3]

Siyasi arenada tekel olma mücadelesinin ardından Yugoslavya Komünistler Birliği, seçimleri milliyetçi partilere kaptırdı. Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti'nde Sırplar Sırp Demokrat Partisi'ni (SDS), Hırvatlar ise Hırvat Demokrat Birliği'ni (HDZ) desteklemekteydi. Boşnaklar, 1983 Saraybosna sürecinin baş sanıklarından biri olan eski mahkum ve Genç Müslümanlar üyesi Aliya İzzetbegoviç liderliğindeki Demokratik Eylem Partisi'nin (SDA) etrafında toplandılar. Komünistler Birliği'nin eski bir üyesi olan Abdiç, parti liderlerinden birisi olarak SDA'ya katıldı. ^[4] 1990 Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Seçimleri'nde Abdiç, İzzetbegoviç'e 200.000 oy fark atarak seçimi kazandı. ^[5] Kendisi ve İzzetbegoviç, Cumhurbaşkanlığına Müslümanların temsilcisi olarak seçilirken yine SDA üyesi olan Ejup Ganić azınlıkların temsilcisi olarak Cumhurbaşkanlığına seçildi. ^[4] Böylece Abdiç, İzzetbegoviç'in SDA üzerindeki egemenliğine karşı başlıca bir tehdit oldu ve Başkanlık için potansiyel bir başkan olarak görüldü. Abdiç'in SDA'yı ele geçirmesi de bir olasılık haline geldi. Ancak SDA liderleri tarafından izole edilmesinin ardından Abdiç, SDA'nın tutucu üyelerinin karşı çıkmasının ardından sadece bir Başkanlık üyesi olmayı kabul ederek başkanlıktan geri çekildi. ^[5]

Bosna Savaşı, Bosnalı Sırplar'ın ordusunun Bihaç'ı işgal etmeye yönelik başarısız girişimiyle Mayıs 1992'de Cazinska Krajina bölgesine gelmiştir. Her ne kadar Cazinska Krajina sürekli olarak Bosnalı Sırp güçleri tarafından kuşatılmış olsa da özellikle Nisan 1993'te Bihaç'ın güvenli bölge ilan edilmesinden sonra bölgedeki çatışmalar 1993 yılının başlarında azalmıştır. ^[3]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bosna-Hersek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı'nın Müslüman bir üyesi olan ve Agrokomerc etrafında bir ekonomik imparatorluk kuran yerel lider Fikret Abdiç, 27 Eylül 1993 tarihinde Velika Kladuşa şehrinde Batı Bosna Özerk Bölgesi'ni kurdu. Batı Bosna Özerk Bölgesi, başbakanı ve parlamentosuyla mini bir devlet olarak faaliyet göstermekteydi. ^[3] Bihaç'lı Boşnaklar, bu yeni özerk devlete karşı çıktılar ve Bosna-Hersek Cumhuriyeti'ne bağlı kaldılar. Boşnaklar'ın Bosnalı Sırplar ve Bosna Hırvatlar ile açık savaşta olduğu dönemde Fikret Abdiç, Ekim 1993'te Sırp Cumhuriyeti ile iş birliği anlaşması imzaladı ve Kasım 1993'te Sırp Cumhuriyeti ve Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ile siyasi iş birliğini geliştirme anlaşması imzaladı. Abdiç fazlasıyla güçlü olan yerel destekten faydalandı. ^[3] Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu 5. Kolordusu'nun Velika Kladuşa'daki 521. ve 527. Tugayları 5.Kolordu'dan kaçarak Abdiç'in kuvvetlerine katıldı. ^[3]

Bosna-Hersek Cumhuriyeti'ne bağlı kalan Boşnaklara, Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu 5. Kolordu Komutanı Atıf Dudakoviç komuta etmekteydi. Cazinska Krajina, Abdiç ve Dudakoviç arasında bölünmüştü; Velika Kladuša ve Cazin, Abdiç'in yanında, Bihać ise Dudakoviç'in yanında yer aldı. Ocak 1994 itibarıyla Cazinska Krajina topraklarının çoğu 5. Kolordu'nun kontrolü altındaydı. Aynı ay Dudakoviç, Abdiç ile ateşkes imzaladı. Ancak ateşkes, 18 Şubat 1994 tarihinde Abdić'in 5. Kolordu'ya saldırı başlatmasıyla bozuldu. Çatışmalar 1994 yazına kadar sürdü ve çatışmanın sonunda Abdiç'in 30.000 kişilik kuvveti komşu Hırvatistan'a kaçtı. 5. Kolordu, birçok zafer kazanmasına rağmen Aralık 1994'te Velika Kladuşa bir kez daha Abdiç'in kontrolü altına girdi. 5. Kolordu, Bihaç çevresindeki Sırp hatlarını aşmayı başardı ve 1994 yılında imzalanan Boşnak-Hırvat Washington Anlaşması ile daha da güçlendi. 1995 yılında gerçekleşen Fırtına Operasyonu'nda 5. Kolordu, Abdiç'in ordusuna karşı kesin zaferler elde etmeyi başardı. ^[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Michael R. Gordon (30 Kasım 1994). "Conflict in the Balkans: Croats Warn of Wider War if Bihać Falls". The New York Times. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2013.
^ Tom Hundley (30 Temmuz 1995). "Croatia, Serbia Face Off at Bihac". Chicago Tribune. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2013.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Fotini 2008.
^ ^a ^b Lučić 2005.
^ ^a ^b Martins Branco 2009.

[1] Michael R. Gordon (30 Kasım 1994). "Conflict in the Balkans: Croats Warn of Wider War if Bihać Falls". The New York Times. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2013.

[2] Tom Hundley (30 Temmuz 1995). "Croatia, Serbia Face Off at Bihac". Chicago Tribune. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2013.

[FOOTNOTEFotini2008-3] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Fotini 2008.

[FOOTNOTELučić2005-4] Lučić 2005.

[FOOTNOTEMartins_Branco2009-5] Martins Branco 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Bosna Savaşı
Yugoslav Savaşları'nın bir parçası
Başlangıç	Karađorđevo Antlaşması Manjača kampı Sırp Cumhuriyeti Bosna-Hersek bağımsızlık referandumu Bosna-Hersek
1992	Bosanski Brod Muharebesi Sijekovac Cinayetleri Bijeljina Katliamı I. Kupres Muharebesi Saraybosna Kuşatması Foča katliamları Srebrenitsa ve Jepa'nın düşmesi Zvornik Katliamı Doboj Katliamı Prijedor Katliamı Saraybosna olayları desteği Graz Antlaşması Glogova Katliamı Lašva Vadisi Etnik temizliği Tuzla olayları desteği Zaklopača Katliamı Vilina Vlas Luka kampı Omarska kampı Keraterm kampı Trnopolje kampı Sušica kampı Čelebići kampı Dretelj kampı Uzamnica kampı Çakal Harekâtı Višegrad Katliamı Barimo Bosanska Jagodina Paklenik Sjeverin Čemerno Katliamı Bihać Kuşatması Ahatovići Katliamı Boşnak-Hırvat Savaşı Vrbas '92 Harekâtı Koridor Harekâtı Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti Korićani Uçurumu Katliamı Heliodrom kampı
1993	Kravica Saldırısı Duša Katliamı Štrpci Katliamı Gornji Vakuf Kuşatması Mostar Kuşatması Trusina Olayı Ahmići Katliamı Doljani Katliamı Gabela Kampı Vojno Kampı Grabovica Katliamı Neretva '93 Harekâtı Mokronoge Katliamı Stupni Do Katliamı Batı Bosna Özerk Bölgesi Boşnaklar Arası Savaş Uçuş Yasağı Harekâtı Krizancevo selo katliamları
1994	I. Markale Katliamı Banya Luka olayı Washington Antlaşması Bosna-Hersek Federasyonu Bøllebank Harekâtı Kaplan Harekâtı II. Kupres Muharebesi Amanda Harekâtı Örümcek Harekâtı
1995	Split Antlaşması Yaz '95 Harekâtı Tuzla Katliamı Srebrenitsa Katliamı Kravica Çocuklar Fırtına Harekâtı II. Markale Katliamı Kararlı Güç Harekâtı Mistral Harekâtı Una Harekâtı Sana Harekâtı Dayton Anlaşması Bosna-Hersek
Görünüm	Soykırım Etnik temizlik Tecavüz Yabancı savaşçılar
Kategori Commons

Boşnaklar Arası Savaş nedir?, Boşnaklar Arası Savaş anlamı nedir?, Boşnaklar Arası Savaş ne demektir?

Boşnaklar Arası Savaş nedir?, Boşnaklar Arası Savaş anlamı nedir?, Boşnaklar Arası Savaş ne demektir?

Boşnaklar Arası Savaş

Arka planı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]