Bezalel Sanat ve Tasarım Akademisi, 1906 yılında Yahudi Sanatçı ve Heykeltıraş Boris Schatz tarafından kurulan, İsrail’deki bir milli sanat okuludur. Bezalel, İsrail’deki en eski yüksek öğretim enstitüsü olma özelliğine sahiptir. Okulun öğrencileri ve profesörleri tarafından ortaya koyulan sanat eserleri, 20. Yüzyılda İsrail görsel sanatlarının başlangıç adımları olarak görülür.

Akademi, Kudüs İbrani Üniversitesi’nin, Scopus Dağı’ndaki yerleşkesindedir. Sadece Mimarlık fakültesi, Kudüs’ün merkezindeki tarihi Bezazel binasındadır. 2009 yılında, Kudüs şehir merkezini canlandırma projesinin bir parçası olarak, akademinin Rus yerleşkesindeki yeni bir kampüse taşınacağı duyuruldu ve bu yeni Bezalel kampüsü, Tokyo’da bulunan, ödüllü mimarlık şirketi SANAA tarafından planlandı.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bezalel okulu 1906 yılında, Boris Schatz tarafından kurulmustur. Schatz, Milli Sanat ile klasik Yahudi, Orta Doğu ve Avrupa geleneklerini sentezlemeyi tasarladı. Okul, Etiyopya Caddesi’ndeki kiralanan yerleşkesini açtı. Yerleşke, 1880 yılında zengin bir Arap tarafından inşa edilen, mazgallarla çevrili, içerisinde birçok binanın bulunduğu, bir kompleksti. 1907 yılında bu yerleşke, Boris Schatz için, Yahudi Milli Fonu tarafından satın alındı ve Schatz, karısı ve çocukları ile yerleşke içinde yaşadı.^[1] İlk ders, Avrupa’dan giriş sınavını başarıyla geçen otuz öğrenci ile yapıldı. Eliezer Ben Yehuda, öğrencilere İbranice öğretmek için göreve başladı, çünkü ögrenciler farklı ülkelerden gelmişti ve ortak bir dilleri yoktu.^[2] Schatz’ın karısı Hemda Ben Yehuda, Schatz’a sekreter olarak çalıştı.^[3]

Heykeltıraşlık ve ressamlığın yanı sıra, okulda gümüşten, deriden, ahşaptan, pirinçten ve kumaştan sanatsal dekorasyon objeleri yapma atölyeleri de verildi. Okuldaki zanaatkarların çoğu, uzun yıllar boyunca değerli metallerle çalışma geleneğini sürdürmüş olan Yemenli Yahudi topluluğunun üyeleriydi. Yemen’den göçen Yahudilerin birçoğu, Bezalel’insanatçıları oldu.

Okulun birçok ögrencisi, meşhur sanatçılar oldu. Bunların arasında, Meir Gur Aryeh, Ze'ev Raban, Shmuel Ben David, Ya'ackov Ben-Dov, Zeev Ben-Zvi, Jacob Eisenberg, Jacob Pins, Jacob Steinhardt ve Hermann Struck vardır.^[4] 1912 yılında, okulun bir kız öğrencisi vardı. Adı Miriam Nissenholtz olan bu öğrenci, Chad Gadya takma adını kullandı.^[5]

Bezalel 1929 yılında, finansman yetersizliği nedeniyle kapandı ama 1935 yılında tekrar açıldı. Okul, Almanya’dan birçok öğretmen ve öğrenci çekti. Bunların birçoğu, Nazi’lerin kapattığı, Bauhaus Okulu’ndan gelmişti.^[6]

1958 yılında, İsrail Onur Ödülü ilk defa bir kuruma verildi. Bezalel, Resim ve Heykeltıraşlık’ta İsrail Onur Ödülü’nü aldı.^[7]

1969 yılında, Bezalel, devlet tarafından desteklenen ilk kurum oldu. 1975 yılında, İsrail Yüksek Öğretim Konseyi, Bezalel’I bir yüksek öğretim kurumu olarak tanıdı.^[8] Okulun Scopus Dağı’na yerleşmesi 1990 yılında tamamlandı.

Bezalel Kasrı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bezalel Kasrı, 1912 yılında, Yafa Kapısı’nın dışında yapılan, kalay kaplı, ahşap bir yapıdır. Çatısı mazgallı olup, bir kuleye sahipti. Bezalel’e ait hediyelik eşyaların gösterime sunulduğu bir showroom olarak kullanılmaktaydı. Yapı altı yıl sonra İngiliz yetkililer tarafından yıkıldı.

Bezalel Tarzı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bezalel, kendine özgü, Bezalel Okulu olarak adlandırılan özel bir tarz geliştirdi. Bu tarz, Siyonist ve Kutsal Kitaba ait konuları portreleyen Avrupa’daki Ars Nova (Yeni Sanat) akımından ve geleneksel Pers ve Suriye sanatından etkilenmiş bir tarzdır. Sanatçılar ürünlerinde, birçok geleneği ve yeniliği sentezleyerek, Kutsal kitaba ait temaları, İslami tasarla ve Avrupalı geleneklerle ortaya koymuştur. Böylece, yeni kurulacak milletlerine özgü, farklı bir Yahudi Sanatı stilini ortaya koymuşlardır.^[9]

Bugün[değiştir | kaynağı değiştir]

2006 yılında, Bezalel Sanat ve Tasarım Akademisi, 100. Yılını kutladı. Günümüzde Kudüs’teki Scopus Dağı’nda bulunup, 1500 öğrenciye sahiptir. Okulun, Güzel Sanatlar, Heykeltıraşlık, Seramik Tasarım, Endüstriyel Tasarım, Kuyumculuk, Fotoğrafçılık, Görsel İletişim, Animasyon, Sinema ve Sanat Tarihi ve Teorisi fakülteleri bulunmaktadır. Mimarlık kampüsü, Kudüs’ün merkezindeki Tarihi Bezalel yerleşkesindedir. Bezalel, Güzel Sanatlar, Mimarlık ve Tasarım lisanslarını ve üç farklı Yükseklisansı vermektedir. Akademi tekrar şehir merkezine dönmeyi planlamaktadır.^[10] 2011 yılında Bezalel öğrencilerinden birinin, Milan Mobilya Fuarı’ndaki gösterimi oldukça beğenilip dikkatleri üzerine toplamıştır.^[11]

Saygın Mezunları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Avigdor Arikha (1929–2010), Ressam
• Avigdor Stematsky (1908–1989), Ressam
• Baruch Agadati (1895–1976), Rus – Filistin- İsrail kökenli klasik bale dansçısı, koreograf, ressam, film yapımcısı ve direktörü.
• Elinor Carucci (1971 - ), Fotoğrafçı
• Elisha Ben Yitzhak (1943 doğumlu), Ressam, söz yazarı
• Gideon Amichay (1963 doğumlu), iletişim sanatçısı, karikatürist, yazar ve reklamcı.
• Joshua Meyer (1974 Doğumlu), Ressam
• Itshak Holtz (1925 Doğumlu), Ressam
• Moti Bodek (1961 Doğumlu), Mimar, Eğitmen
• Nachum Gutman (1898–1980), Ressam, Heykeltıraş, Yazar
• Netiva Ben-Yehuda (1928–2011), Yazar ve Editör
• Nir Hod (1970 Doğumlu), artist
• Ophrah Shemesh (1952 Doğumlu), Ressam
• Ron Arad (1951), Endüstriyel Tasarımcı
• Yaacov Agam (1928 Doğumlu), Heykeltıraş ve deneysel sanatçı
• Yaron London (1940 Doğumlu), Medya yüzü, gazeteci, actor ve söz yazarı
• Yehezkel Streichman (1906–19931977), ressam
• Yitzhak Danziger (1916–), heykeltıraş
• Yoni Goodman (1976 Doğumlu), animator ve illüstrasyonist
• Zvi Raphaeli (1924-2005), Ressam ve din adamı

Meşhur Eğitimcileri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Samuel Hirszenberg
• Yaacov Kaufman
• Abel Pann
• Ze'ev Raban
• Siona Shimshi
• Sari Srulovitch

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]