Baltimore, Maryland
Bağımsız Şehir
City of Baltimore Baltimore Şehri
Bayrak Mühür
Takma adlar: Cazibeli Sehir, B'more, Bisrincilerin Sehri, Anit Sehri, Kargalarkenti
Baltimore'un Maryland içindeki konumu.
Baltimore, Maryland Baltimore'nun ABD'deki konumu.
Ülke	ABD
Eyalet	Maryland
İdare
• Tür	Belediye Başkanı - Konsey
• Belediye Başkanı	Brandon Scott (D)
Yüzölçümü
• Bağımsız Şehir	238.4 km²
Rakım	10 m
Nüfus  (2012)Nüfus Tahmini
• Bağımsız Şehir	621.342
• Yoğunluk	2962.6/km²
• Metropol	2.690.886
Zaman dilimi	UTC-04.00 (EST)
• Yaz (YSU)	UTC-03.00 (EDT)
Alan kodları	410, 443
Resmî site www.baltimorecity.gov

Baltimore, ABD'nin Maryland eyaletinin en kalabalık şehridir. Baltimore, 2020 nüfus sayımında 585.708 olan nüfusuyla Amerika Birleşik Devletleri'nin en kalabalık 30. şehridir. Baltimore, 1851 yılında Maryland Anayasası tarafından bağımsız bir şehir olarak belirlendi ve bugün ülkedeki en kalabalık bağımsız şehirdir. 2020 nüfus sayımı itibarıyla Baltimore metropolitan alanının nüfusunun 2.838.327 olduğu tahmin edilmektedir ve bu da onu ülkenin 20. en büyük metropolitan alanı yapmaktadır. Daha büyük Washington metropolitan alanıyla birleştirildiğinde, Washington-Baltimore birleşik istatistik alanı (CSA), 2020 ABD nüfus sayımına göre 9.973.383'lük bir nüfusa sahiptir ve ülkenin üçüncü en büyük nüfusudur.

Günümüzde Baltimore olarak bilinen arazi, Paleo-Kızılderililer tarafından avlanma alanı olarak kullanıldı. 1600'lerin başında Susquehannocklar burada avlanmaya başladı. Maryland Kolonisi'nden insanlar, Avrupa ile tütün ticaretini desteklemek için 1706 yılında Baltimore Limanı'nı kurdular ve 1729 yılında Baltimore Kasabası'nı kurdular.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD'nin İngiltere'den bağımsızlığını kazanmasından önce Baltimore'un içinde bulunduğu bölge Maryland Kolonisi olarak biliniyordu. Koloninin meclisi 1706 yılında sonradan Baltimore'un üzerinde kurulacağı yerin tütün nakliyatı yapan gemilerin demirleyeceği bir liman olarak kullanılmasını onayladı. 30 Temmuz 1729 tarihinde de burada bir kent kurulması kararlaştırıldı. Kente koloninin ilk valisi olan Lord Baltimore'un adı verildi.

Baltimore 18. yüzyıl boyunca hızla gelişti. Atlantik Okyanusu kıyısındaki New York ve Boston gibi kentlerle birlikte liman işlevi gördü. Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda önemli bir rol oynadı. 1812 ABD-Birleşik Krallık Savaşı'nda Baltimore Birleşik Krallık savaş gemileri tarafından topa tutuldu. Kentin sakinlerinden Francis Scott Key bu savaş sırasında The Star-Spangled Banner adlı yurtsever bir şarkıyı besteledi. Bu şarkı 1931 yılında ABD Kongresi tarafından ABD Ulusal Marşı olarak kabul edildi.

ABD İç Savaşı sırasında Maryland köleliğin yasal olduğu bir eyalet olmasına rağmen Baltimore Amerika Konfedere Devletleri'ne katılmadı. Ancak ABD'den ayrılma taraflısı olan gruplar 1861 yılında Baltimore'da büyük bir gösteri yaptılar. Buna rağmen 1864 yılında Maryland'da kölelik yasaklandı.

1904 yılında Baltimore'da çıkan büyük bir yangın 30 saat içinde 1500 binanın yanmasına neden oldu. Yangından sonra kentin büyük bir bölümü yeniden inşa edildi.

Baltimore'un nüfusu 1950 yılında 949.708 kişiyle doruğuna ulaştı. O tarihte Baltimore Detroit'in ardından ABD'nin en büyük 6. kenti konumundaydı. Ancak 20. yüzyılın ikinci yarısında kentin nüfusu giderek azalmaya başladı. 2000 yılında nüfus 636.251 sayısına kadar düştü. Günümüzde Baltimore'un nüfusu sabit hale gelmiştir ve 637.455 civarındadır.

Ayrıca ünlü yüzücü Michael Phelps'in memleketi olarak bilinir.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Baltimore şehri kuzey-merkezi Maryland'de "Patapco Nemri'nin Chesapeake Körfezi'ne karıştığı mevkiye yakın olarak konumlanmıştır. Aynı zamanda şehir "Piedmont Platosu" ile "Atlas Okyanus Sahil Ovası" 'nı birleştiği "düşme doğrusu" üzerinde mevkilenmiş olup bu nedenle Baltimore şehri, plato üzerinde bulunan "Yukarı Kent" ile sahil ovası üzerindeki "Aşağı Kent" olarak ayrılabilmektedir. Şehrin rakımı limanda olan minimum 0 metreden şehrin kuzeybatısı köşesinde bulunan, "Pimlico" semtinde maksimum 150 metre arasında değişmektedir.^[1]

ABD Nüfus Sayım Bürosu verilerine göre şehrin toplam yüzölçümü 238.41 km² olup bunun 09.64 km²'si kara ve 28.77 km²'si ise su yüzeylidir. Böylece şehrin tüm yüzölçümünün %12,07 oranı su yüzeylidir.^[2]

Baltimore şehri birçok yönde "Baltimore Kontluğu" ile sınır komşusudur ve ancak kuzeydoğuda "Anne Arundel Kontluğu" ile de müşterek sınırı bulunur.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Baltimore Şehri'nde dört mevsimde birbirinden değişik iklim şartları bulunmakta olduğu için şehir arazileri iklimi "nemli subtropikal iklim" ve daha bilimsel olarak Kopfen sıralaması: Cfa iklimi olarak sınıflandırılmaktadır. Yazlar çok sıcak ve nemli geçmekte ve birçok yaz öğleden sonraları yüksek sıcak ve yüksek nem dolayısıyla yıldırımlı gök gürültülü fırtına ortaya çıkmaktadır. İlkbahar ve sonbahar nispeten sıcak geçmektedir. İlkbahar yağışlı günler sayısı itibarıyla en ıslak mevsim olarak nitelendirilmektedir. Kışın havalar soğukça ama değişik geçmekte ve zaman zaman kar yağmaktadır. Ocak ayında günlük ortalama sıcaklık 2.1 °C olmakta ve mevsimlik kar yağışı 51 cm yi bulmakla beraber sıcaklık çok defa 10 °C aşmaktadır; ama bu arada yılda birkaç gece sıcaklık −7 °C altına da düşmektedir.

Baltimore'da her kış az olsa da donmuş yağmur ve dolu yağması olayı ortaya çıkmaktadır. Rüzgâr doğudan estiği zaman denizden gelen soğuk hava batıda bulunan yüksek arazi tarafından bir baraj gibi önü kapanmakta; bulutlar kümelenmekte ve donmuş yağmur veya dolu ortaya çıkmaktadır.

Şehrin şehirsel "ısı adası" etkisi ve Chesapeake Körfezi'nin ılımlayıcı etkisi dolayısıyla şehrin içi ve sahil bölgeleri Metropoliten Baltimore'un kara içinde bulunan varoşlarından daha sıcak olmaktadır. Bu nedenle metropoliten şehrin kuzey ve kuzeybatı varoşlarında kışın kar yağışları daha yüksek olmakta ve bazı bölgelerde yıllık ortalama kar yağışı 76 cm'yi geçmektedir.

Gözlemlenen en düşük sıcaklık 10 Şubat 1899 ve 9 Şubat 1934'te −22 °C; en yüksek gözlemlenen sıcaklık derecesi 22 Temmuz 2011'de 42 °C olmuştur. Ortalama olarak, 38 °C üstündeki sıcaklık gözlemlenen gün sayısı yılda 0.9 gün ve 32 °C üstündeki günlük sıcaklık ise 37 gün gözlemlenmiştir. Günlük sıcaklığın sıfırın altında olduğu gün sayısı yılda ortalama olarak 10 gündür.

Baltimore Sıcaklık ve Yağışlar Gözlem Özetleri

Ay	Oca	Şub	Mart	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
Aylık Maksimum Günlük Sıcaklık (°C)	26	29	36	37	38	41	42	41	39	36	31	29	42 (1936)
Aylık Ortalama Günlük Maksimum Sıcaklık (°C)	7	8	14	20	25	30	33	31	27	21	15	9	20
Aylık Ortalama Günlük Minimum Sıcaklık (°C)	-2	-1	4	9	14	20	23	22	18	11	6	1	11
Aylık Minimum Günlük Sıcaklık (°C)	-20	-22	-12	-9	0	8	12	11	4	-1	-11	-19	-22 (1934)
Ortalama Aylık Yağışlar (mm)	85.4	78.0	104.6	77.7	106.2	83.3	100.6	102.9	103.1	81.0	87.6	93.7	1,107.1}}

Semtler[değiştir | kaynağı değiştir]

Baltimore halkı günlük yaşantılarında görüş tarzlarına göre şehri iki semtten oluşmuş görmektedirler: ya ana cadde olan Charles Sokağı'nın böldüğü "Doğu Baltimore" ve "Bati Baltimore" ta da diğer önemli ana cadde Baltimore Sokağı'nın böldüğü "Kuzey Baltimore" ve "Güney Baltimore". Bazen de bu dört bolum ayni zamanda kullanılarak şehrin semtleri Kuzeydoğu Baltimore, Kuzeybati Baltimore; Güneydoğu Baltimore, Güneybatı Baltimore olarak verilmektedir. Resmi olarak ise, özellikle şehir polisinin görev yapması için, Baltimore şehri (saat kadranı dönme yoluyla) 9 coğrafi semte bölünmüştür: Kuzey, Kuzeydoğu, Doğu, Güneydoğu, Güney, Güneybatı, Batı, Kuzeybatı ve Merkezi.

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Baltimore'un resmen 11 tane kardeş şehri vardır:http://www.baltimorecity.gov/government/intl/sistercities.ph

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Baltimore İç Liman Panoraması. Federal Hill tepesinden

Akşamleyin Baltimore İç Liman Panoraması.

Baltimore Limanı Panoraması.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• The Wire
• Baltimore'daki en yüksek binalar listesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Baltimore ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Baltimore Şehri resmi websitesi6 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• DMOZ Open Directory Projesi "Baltimore" maddesi (İngilizce)
• Wikivoyage "Baltimore" maddesi27 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Peter Kolchin, (1994) American Slavery: 1619-1877, New York: Hill and Wang, sayfa 81-82.