Balmumu

Balmumu, arıların peteklerini yapmak için karın halkalarında (segmentlerde) bulunan balmumu bezlerinden salgıladıkları yumuşak sarı veya daha koyu madde. Genellikle balmumu deyince arının hazırladığı petekteki mum anlaşılır. Bunun yanında sanayide hazırlanan maddeye de balmumu denir.

Üretimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Arının abdomen denilen karın bölgesini oluşturan segmentlerde sağlı-sollu bir çift mum salgı bezi (balmumu aynası) işçi arıların balmumu yapma döneminde kalınlaşarak mum salgılama yeteneğini kazanmaktadırlar. Sıvı olarak aynalar üzerine salgılanan mumlar, mum ceplerinde katılaşarak küçük pulcuklar halini alır. Arılar zincirleme birbirine tutunarak özel hareketlerle balmumu sızdırırlar. Arı ayakları yardımıyla ağzına götürdüğü balmumu pulcuklarını çiğneyerek yumuşatıp yoğurmakta ve böylece petek gözlerinin yapımında kullanmaktadır. Mum örme dönemini tamamlayan işçi arılarda mum salgı bezleri dejenere olur ve birer sıra hücre tabakasına dönüşür.

Kimyasal Yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Balmumu; molekül ağırlığı yüksek, doymuş veya doymamış bazı asitler, alkol ve ester karışımıdır. Bunlar alkali esterler (%72), serbest yağ asitleri (%14), hidrokarbonlar (%11), serbest alkoller (%1) ve bilinmeyen maddelerdir (%2). Balmumunun yoğunluğu bire yakındır (0,966). Erime noktası 62-64 °C derecedir.

Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Arıcılıkta eski peteklerden elde edilen balmumu tekrar kullanılabilir. Balmumunu elde etmek için, önce petekler baldan ayrılır. Sonra kaynar suya atılır. Yüzeyde toplanan balmumu alınır. Balmumunun erime sıcaklığı 62-65 °C'dir. Bu nedenle eritildiğinde su üzerinde toplanır. Balmumu arılar için zararlı olabilecek bazı hastalıklar taşıyabileceğinden Türkiye'deki standartlara göre temel petek yapımında kullanılacak balmumunun 110 °C'da 12 saat süreyle sterilize edilmesi gerekmektedir.

Balmumun içine, tebeşir, iç yağı ve kola gibi maddeler katılınca bunların tespiti çok güçtür. Sarı balmumu parke cilalamasında, heykel, bazı boya ve mum yapımında kullanılır. Saflaştırılmış, temizlenmiş beyaz balmumu ise ilaç sanayiinde, kremlerin yapımında kullanılır. Kiliselerde yakılan mumlarda en az %32 oranında balmumu bulunması gerektiğinden mum yapma sanayiinde de ciddi miktarlarda kullanılır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Balmumu heykel

g t d Arıcılık
Konular	Arıcılık sözlüğü Melittoloji Arı kovanı Asya bal arısı Dev bal arısı Apis cerana nuluensis Himalaya dev bal arısı Yunan arısı Apitoksin Aristaeus Arı sakallı Arı poleni Arı temizleme Arı sokması Arı ağacı Arı vakumu Arı kovanı çit Arıcı Arı avı Deli bal Arı kuluçka Kuluçka tarağı Çapak tarağı Petek balı Arılar tarafından tozlanan ekin bitkileri listesi Kübital indeks Batı Hint limon otu Erkek arı Entomologia Carniolica Avrupa kara arısı Apifobi Arı besleyici Meyve ağacı tozlaşması Grayanotoksin Haplodiploidi Heath arıcılık Kovan çerçevesi Kovan yönetimi Bal Bal arısı Bal arısı yaşam döngüsü Bal arısı yarışı Bal ekstraksiyonu Bal çıkarıcı Bal akışı Bal avı Bal peteği Juvenil hormon İşçi arı yetiştirme Bal arısı feromonlarının listesi Bal bitkileri listesi Balsıra kaynakları listesi Başlıca arı sütü proteini Melipona subnitida Melliferous çiçek Akar ısıran arılar Nasonov feromonu Ulusal Bal Arısı Günü Nektar kaynağı Nosema apis Oksalik asit Polen kaynakları listesi Tozlaşma yönetimi Tozlayıcı Tozlayıcı düşüşü Hassas arıcılık Hortum uzatma refleksi Propolis Kraliçe arı Kraliçe mandibular feromon Kraliçe feromon Tel Rehov Arı sütü Doygunluk tozlaşması Slumgum Küçük kovan böceği Thelytoky Kentsel arıcılık Varroa Varroa yıkıcı Vitellogenin Balmumu temeli Balmumu kurdu Batı bal arısı İşçi arı Dünya Arı Günü
Arı kovanları	Arı kovanı Flow Hive Çekirdek kolonisi Yatay üstü kovan Langstroth kovanı Stewarton kovanı
Arı ürünleri	Apiterapi Apitoksin Arı poleni Balmumu Balmumu sargısı Burt's Bees 3,10-Dihidroksidekanoik asit 3,11-Dihidroksidodekanoik asit Bal peteği 10-Hidroksidekanoik asit Başlıca arı sütü proteini Myrmicacin Propolis Kraliçe arı asidi Arı sütü
Bal	Abbamele Deli bal Bourbon tavuk Chancaca Cheong Petek balı Kremalı bal Okaliptüs balı Gale's Goober (marka) Bal kepçesi Bal masajı Bal Müzesi Honey Puffs Lebkuchen Madhu Manuka balı Melissopalinoloji Melomakarono Köknar balı Miel d'Alsace Monofloral bal Milli Bal Ayı Ulusal Bal Gösterisi Nektar Tejpat yağı ile Nepal balı Oksimel Pain d'épices Çam balı Pinobanksin Pinokembrin Provence Balı Bölgesel ballar Rowse Honey Savannah Bee Company Sbiten White House Honey Ale

Balmumu İlgili Sözlük Kelimeler Listesi