Baldassare Galuppi
Baldassare Galuppi, Burano adasında heykel
Doğum	18 Ekim 1706 Burano, Venedik Cumhuriyeti, modern İtalya
Ölüm	3 Ocak 1785 (78 yaşında) Venedik, İtalya
Meslek	Müzisyen, opera bestecisi

Baldassare Galuppi (18 Ekim 1706 Burano, Venedik Cumhuriyeti, modern İtalya – 3 Ocak 1785, Venedik), özellikle "opera buffa" janrında operalar hazırlamış olan bir Venedikli İtalyan besteci.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Venedik'in sekiz deniz mili yakınlarındaki "Burano" adasında doğdu. Bu nedenle "İl Buranello" lakabıyla anılmıştır. İlk müzik eğitimini asıl sanatı berberlik olan ama iyi keman çaldığı için komedi tiyatrolarında kemancılık da yapan babasından aldı. 16 yaşında Venedik şehrine giderek şehrin çeşitli kiliselerinde org çalarak hayatını kazanmaya başladı.

Opera besteleme sanatının ana prensiplerinden bile habersiz olmakla beraber 1722'de, La fede nell'incostanza ossia gli amici rivali adlı hazırladığı opera buffo'yu Venedik yakınlarında bir kasaba olan "Chiaggo"da sahneye koydu. Bu sahnelenme seyircilerin yuhaları ile sona erdi.

Bundan çok morali bozulan Galuppi, babasının mesleği olan berberliğe dönmeye karar verdi. Fakat besteci ve müzisyen Benedetto Marcello tarafından Antonio Lotti adlı bir ünlü müzik eğitmeninden dersler almak üzere bir müzik okuluna gitmeye ikna edildi. Bu okulda üç yıl müzik prensipleri ve kompozisyon öğrendi. Bu sırada hocası Lotti tarafından çok iyi bir müzisyen olacağı tahmin edildi. Derslerine devam etmekte iken Venedik'te bulunan opera tiyatrolarında klavsenci olarak çalıştı ve bu arada kendinin hazırladığı kısa klavsen parçalarını "repriz" ve "pastis" olarak halka duyurmayı başardı. Okulu bitirdikten sonra bir profesyonel klavsen çalgıcısı olarak kısa bir süre için Floransa'ya gidip oradaki tiyatrolarda çalıştı.

1729'da Venedik'e geri döndü. "Dorindo" adlı bir opera librettosu hazırlamış olan Benedetto Marcello tarafından bu eseri bestelemeye çağrıldı. Hazırladığı opera eseri 1729'da Paskalya eğlentileri sırasında Venedik "Teatro di Sant'Angelo" tiyatrosunda sahnelendi ve seyirci tarafından çok beğenildi. Galuppi, bu eserinde ve sonraki opera eserlerinde müzik harmonisinin çekiciliği dolayısıyla değil de şarkılarının neşeliliği, taşkın coşkusu ve zarif şekilleri ile isim yapmıştır.

Bundan sonra da Galuppi kendini yetiştirmeye devam edip klavsen çalmayı iyice öğrenmeye koyulup bu çalgı üzerinde bir virtüöz oldu. Diğer taraftan hiçbir ara vermeden 1729'dan ölene kadar hazırladığı her opera eseri İtalya'nın her opera evinde başarı ile yapımlanıp sahnelendi.

1740'ta Venedik'te "Ospedale dei Mendicanti" adlı kuruma müzik direktörü olarak atandı. 1748'den itibaren San Marco Bazilikası'ında koro şefliği yapıp 1762'ye kadar Venedik'te en önemli müziksel görev olan bazilika müzik direktörlüğü görevini yüklendi. "Conservatorio degli incurabili" adlı müzik konservatuvarında müzik hocalığı yaptı. Aynı zamanda Venedik'te birkaç kilisede organizatör olarak görevde de bulundu. 1741 ile 1743 döneminde Londra'da çalıştı ve 1765 ile 1768 döneminde ise San Petersburg'a II. Katerina tarafından davet edilerek orada Saray Müzik Direktörü olarak görevi yaptı.

Hazırladığı ilk "opera buffa" janrındaki eser 1749'da L'Arcadia in Brenta adlı opera oldu. Bunun librettosu ünlü İtalyan oyun yazarı Carlo Goldoni tarafından yazılmıştı. Bundan sonra Galuppi birkaç tane daha çok başarılı Goldoni'nin librettosunu yazdığı operalar hazırlamıştır. Bunlar arasında en ünlüleri 1754'te İl filosofo di campağna ve 1750'de İl mondo della luna sayılabilir.^[1] Daha sonra hazırladığı 1760'ta L'amante di tutte ve 1761'de I tre amanti ridicoli adlı operaların librettosu bestecinin kendi oğlu olan Antonio Galuppi tarafından "A.Liteo" adlı takma-ismi altında hazırlanmıştır.

Galuppi'in yaşamının son yıllarında opera eserleri hazırlaması yavaşladı ve besteci kendini çok sayıda klavsen parçası ve birkaç oratoryo hazırlamaya adamıştır. Hayatının son yıllarında Baldassare Galuppi, Venedik'in en iyi bilinen ve en çok saygıya değer bulunan müzisyeni olmuştu. İngiliz yazar Charles Burney, 1770'te onu büyük bir ailesi ile birlikte; şan ve şöhret içinde ve epeyce servetli bir müzisyen olarak görmüştü. Hayatının sonuna kadar gençliğinin canlılığını ve neşeliliğini kaybetmediği bildirilir ve bu hazırladığı bestelere de yansımaktadır.

3 Ocak 1785'te 79 yaşında hayatına gözlerini yumdu ve anısına San Mark Bazılıkası'nda "requiem" mass ilahisi ve ayini yapıldı.

Operalar[değiştir | kaynağı değiştir]

• La fede nell'incostanza, ossia gli amici rivali (1722)
• Dorinda (1729)
• Odio Placato (1730)
• Argenide (1733)
• L'ambizione depressa (1735)
• Elisa regina di Tiro (1736)
• La ninfa di Apollo (1736)
• Tamiri (1736)
• Ergilda (1736)
• Alvilda (1737)
• Gustavo I, re di Svezia (1740)
• Aronte, re de' sciiti (1740)
• Berenice (1741)
• Madama Ciana (1744)
• L'ambizione delusa (1744)
• La libertà nociva (1744)
• Forze d'amore (1745)
• Scipione nelle Spagne (1746)
• L'Olimpiade (1747)
• Arminio (1747)
• Arcadia in brenta (1749)
• Il Page della cuccagna (1750)
• Arcifanfano, re dei matti (1750)
• Alcimena, principessa dell'isole fortunate (1750)
• Il mondo della Luna (1750)
• La mascherata (1751)
• Artaserse (1751)
• Ermelinda (1752)
• Il mondo alla roversa (1752)
• Il conte Caramella (1752)
• Le virtuose ridicole (1752)
• Calamità de' cuori (1752)
• I bagni d' Abano (1753)
• Il filosofo di campagna (1754)
• Antigona (1754)
• Il povero superbo (1754)
• Alessandro nell'Indie (1755)
• La diavolessa (1755)
• Nozze di Paride (1756)
• Le nozze (1756)
• Sesostri (1757)
• La partenza e il ritorno de' marinari (1757)
• Adriano in Siria (1760)
• L'amante di tutte (1761)
• I tre amanti ridicoli (1761)
• Ipermestra (1761)
• Antigono (1762)
• Il marchese villano (1762)
• Viriate (1762)
• L'uomo femina (1762)
• Il puntiglio amoroso (1763)
• Il re alla caccia (1763)
• Cajo Mario (1764)
• La donna di governo (1764)

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Ünlü operalar listesi
• Opera bestecileri listesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Baldassare Galuppi" maddesi kaynaklıdır:[1]26 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 5.4.2010)
• Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Baldassare Galuppi" maddesi kaynaklıdır:[2]9 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca) (Erişme: 5.4.2010)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Baldassare Galuppi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Baldassare Galuppi eserleri için parasız partisyon notaları: [hhttp://imslp.org/ansiklopedi/Category:Galuppi,_Baldassare IMSLP International Music Score Library Project]30 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme: 5.4.2010)