Atina Dükalığı, 1205’ten 1458’e kadar 253 yıl süren, dört ayrı hânedanlıktan 27 dük tarafından idare edilmiş bir tarihi devlettir. Bu hanedanların ilk ikisi Fransız, sonrakiler Katalan ve İtalyan'dır. Yıldırım Bâyezid devrinde Osmanlı’ya tâbi oldu ve Fâtih’in Atina’ya girmesiyle büsbütün târihe karıştı.^[1]

Atina Δουκᾶτον Ἀθηνῶν (Yunanca) Ducat d'Atenes (Katalanca) Atina Dükalığı
1205-1458
la Roche ailesi yönetiminde Düklüğün arması
Güney Yunanistan'da Atina Lordluğu ile diğer Yunan ve Latin devletleri, y. 1210
Tür	Feodal lordluk
Başkent	Atina, Thebai
Yaygın dil(ler)	Fransızca (1311'e kadar) Katalanca (1311–88) Yunanca yaygın ve 1388 sonrası resmi
Resmî din	Rum Ortodoks Kilisesi (yaygın)
Hükûmet	Feodal monarşi
Atina dükü
Tarihî dönem	Orta Çağ
• Dördüncü Haçlı Seferi 1204 • Düklük kuruldu 1205 • Catalan conquest 1311 • Acciaioli hükümdarlığı 1388 • Mora Despotluğu kolu 1444 • Osmanlı fethi 1458
Para birimi	Denier tournois
Öncüller Ardıllar Bizans İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
Günümüzdeki durumu	Yunanistan
*Sırasıyla Selanik Krallığı, Sicilya Krallığı, Aragon Tacı, Venedik Cumhuriyeti ve Mora Despotluğu'nun vassalı olmuştur

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluş[değiştir | kaynağı değiştir]

Atina'nın ilk dükü Dördüncü Haçlı Seferi'nin küçük bir Burgonya şövalyesi olan Otto de la Roche idi . 1205'teki düklüğün kuruluşundan itibaren "Atina Dükü" olarak bilinmesine rağmen, unvan 1260'a kadar resmileşmedi. Bunun yerine, Otto kendisini "Atina Lordu" ilan etti . Yerli Yunanlar, düklere "Megas Kyris" adını verdiler; bu düklerden kısaltılmış şekli olan "Megaskyr" oldu.Franklar tarafından bile Atina Dükü'ne atıfta bulunmak için sıklıkla kullanılır.Atina aslında Selanik Krallığı'nın vasal devleti oldu. Ama sonra Selanik tarafından 1224 yılında ele geçirildi ve Theodore, Epir despotluğy ve Achaea Prensliği'nin Atina üzerindeki itiraziyla hak idaa etti ve Euboeote Savaşı gerçekleşti . Bununla birlikte, Latin Yunanistan'ın geri kalanı gibi, Dükalık da 1267'de Viterbo Antlaşmaları'ndan sonra Sicilya kralı I. Charles'in egemenliğini tanıdı.

Aragon işgali[değiştir | kaynağı değiştir]

Dükalık, 1308 yılına kadar la Roche ailesi tarafından yönetildi. Walter, Bizans'ın halefi Epirus devletine karşı savaşmak için Roger de Flor tarafından kurulan bir grup paralı asker olan Katalan Şirketi'ni tuttu, ancak 1311'de onları işten atıp maaşlarını düşürmeye çalıştığında, onu ve Frankların büyük bir kısmını katlettiler. Halmyros Savaşı'nda soylular Dükalığı devraldı. Walter'ın oğlu Brienne'li Walter VI, yalnızca Argos ve Nauplia'nın lordluğunu elinde tuttu burada Dükalık üzerindeki hak iddiaları hala tanındı.

1312'de Katalanlar, oğlu Manfred'i Dük olarak atayan Sicilya Kralı 1388'e kadar Aragon'un elinde kaldı, ancak asıl yetki bir dizi papaz-general tarafından uygulandı. 1318/19 Katalanlar Güney Siderokastron ve Teselya yanında kurulan Neopatras Dükalığı Atina'yla birleşti. Teselya'nın bir kısmı 1340'larda Sırplar tarafından Katalanlardan fethedildi .

Yıkılış[değiştir | kaynağı değiştir]

1381'den sonra Dükalık, Floransa'nın Acciaioli ailesinin Atina'yı ele geçirmesine kadar 1388'e kadar Sicilya Kralları tarafından yönetildi . Neopatras 1390'da işgal edildi.

1395'ten 1402'ye kadar Venedikliler Dükalığı kısaca kontrol ettiler. 1444'te Atina, Mora despotu ve Bizans tahtının varisi olan Konstantin Paleolog'un bir kolu. Konstantinopolis'in Osmanlı İmparatorluğu'na düşmesinden sonra Turahanoğlu Ömer Bey, Dükalığın kalıntılarını fethetti. Osmanlı fethine rağmen, "Atina Dükü ve Neopatras" unvanı, Aragon kralları ve onlar aracılığıyla İspanya kralları tarafından günümüze kadar kullanılmaya devam etti.

Dükler[değiştir | kaynağı değiştir]

De la Roche ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

• Otto (1205–1225)
• Adam I (1225-1263)
• John I (1263–1280)
• I. William (1280-1287)
• II. Adam (1287-1308)

Briennist davacılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Brienne Walter V (1308-1311)
• Châtillon'lu Joanna (1311-1354)
• Brienne'li Walter VI (1311-1356)
• Brienne'li Isabella (1356-1360)
• Enghien Sohier (1356-1367)
• Enghien'li IV. Walter (1367-1381)
• Enghien'li Louis (1381-1394)

Aragon hakimiyeti[değiştir | kaynağı değiştir]

• Roger Deslaur (1311-1312)
• Manfred (1312-1317)
• II. William (1317-1338)
• John II (1338-1348)
• I. Friedrich (1348-1355)
• II. Friedrich (1355-1377)
• Maria (1377-1379)
• Peter IV (1379-1387)

Katalan papazlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Berenguer Estañol (1312-1316)
• Alfonso Fadrique (1317 – yaklaşık 1330)
• Novelles ait Odo, (-)
• Nicholas Lancia (yaklaşık 1331-1335)
• Raymond Bernardi (1354-1356)
• Arenós'lu Gonsalvo Ximénez (1359)
• Moncadalı Matta (1359-1361)
• Peter de Pou (1361–1362)
• Roger de Llúria (1362-1369/70), fiili ve 1366'ya kadar tanınmayan
• Arenós'lu Gonsalvo Ximénez (1362-1363), belirsiz
• Moncada Matthew (1363-1366), sadece de jure
• Peralta Matta (1370-1374)
• Louis Fadrique (1375–1382)
• Philip Dalmau, Rocaberti Vikontu (1379-1386, fiili olarak sadece Yunanistan'da kaldığı süre boyunca 1381-1382)
• Cornellà'lı Bernard (1386-1387), aslında Yunanistan'a hiç gitmedi
• Rocaberti Vikontu (1387-1388)
• Pau'lu Peter (1386-1388), Cornellà'lı Bernard'ın ve ardından Yunanistan'da Philip Dalmau'nun yardımcısı, Atina'nın Nerio Acciaioli'ye düşmesine kadar.

Acciaioli ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

• Nerio I (1388-1394)
• Antonio I (1394-1395)
• Venedik kontrolü (1395-1402), podestàs altında:
  • Albano Contarini (1395-1397)
  • Lorenzo Venier (1397-1399)
  • Ermoaldo Contarini (1399–1400)
  • Nicolo Vitturi (1400-1402)
• Antonio I (1402-1435), restore
• II. Nerio (1435-1439)
• II. Antonio (1439-1441)
• Nerio II (1441-1451), restore
• Claire (1451-1454)
  • ile Bartolomeo Contarini (1451-1454)
• Francesco I (1451-1454)
• Francesco II (1455-1458)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Fine, John Van Antwerp (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest (İngilizce). Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4. 
• Miller, William (1908). The Latins in the Levant: A History of Frankish Greece (1204–1566) (İngilizce). Londra: John Murray. OCLC 563022439. 
• Setton, Kenneth M. (1975). Catalan Domination of Athens 1311–1380 (İngilizce) (Revised bas.). Londra: Variorum. 
• Setton, Kenneth M. (1975). "The Catalans in Greece, 1311–1388". Setton, Kenneth M.; Hazard, Harry W. (Ed.). A History of the Crusades, Volume III: The Fourteenth and Fifteenth Centuries (İngilizce). Madison ve Londra: University of Wisconsin Press. ss. 167–224. ISBN 0-299-06670-3. 
• Setton, Kenneth M. (1975). "The Catalans and Florentines in Greece, 1311–1462". Setton, Kenneth M.; Hazard, Harry W. (Ed.). A History of the Crusades, Volume III: The Fourteenth and Fifteenth Centuries (İngilizce). Madison ve Londra: University of Wisconsin Press. ss. 225–277. ISBN 0-299-06670-3. 

Wikimedia Commons'ta Atina Dükalığı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Avrupa tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.