Atatürk Köprüsü

Atatürk Köprüsü
Atatürk Köprüsü
	Atatürk Köprüsü'nün Galata Kulesi'nden görünümü
Diğer ad(lar)	Unkapanı Köprüsü
Taşınan	Motorlu taşıt · Yayalar
Geçiş	Haliç
Konum	Fatih, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar	41°1′12″K 28°58′12″D / 41.02000°K 28.97000°D
Uzunluk	477 m (1.565 ft)
Genişlik	25 m (82 ft)
Açılış	1836 (187 yıl önce)
Önce yapılan	Hayratiye Köprüsü
Geçiş ücreti	Ücretsiz

Atatürk Köprüsü ya da eski adıyla Unkapanı Köprüsü, İstanbul'da tarihî yarımadayı Beyoğlu yakasına bağlayan bir köprüdür. Fatih ilçesine bağlı Unkapanı Küçükpazar bölgesiyle Beyoğlu ilçesine bağlı Azapkapı semtlerini birbirine bağlar. Aksaray semtinden başlayarak Unkapanı'na gelen Atatürk Bulvarı'nın devamı niteliğindedir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Unkapanı Köprüsü ilk olarak otuzuncu Osmanlı Padişahı İkinci Mahmut hükümdarlığı döneminde, bir sonraki hükümdarın annesi ve İkinci Mahmut’un eşi “Bezmialem Valide Sultan” tarafından tamamı ahşap malzeme kullanılarak 1836 yılında inşa ettirildi.

Köprü geçişlerinde alışılanın aksine herhangi bir geçiş ücreti talep edilmediğinden dolayı halk tarafından “Hayratiye Köprüsü” olarak isimlendirildi. Bir diğer adı ise, semt itibarıyla, Yahudi Köprüsü idi.^[1]

Yine ahşap dubaların üzerine oturtturularak yüzme kabiliyeti kazandırılan köprünün inşa sorumluluğu, dönemin kaptan-ı deryası Ahmed Fevzi Paşa'ya verildi. Fevzi Ahmet Paşa nezaretinde, Haliç Tersanelerinde yapılması tamamlanan “Unkapanı Köprüsü”; dört yüz metre boyunda ve on metre eninde idi. İstanbul Boğazı ve Marmara Denizi’nden gelen gemilerin Haliç’e girip çıkışını engellememek için açılıp – kapanan şekilde imal edilmiş olan köprünün açılış merasimi bizzat İkinci Mahmut tarafından baştanbaşa at sırtında geçilerek yapılmıştır.

Köprünün altından diğer tarafa geçiş (Şubat 2013)

1875 yılında, yüz otuz beş bin altın karşılığında yapılan anlaşma sonucu bir Fransız şirketi, ahşap köprü yerine metalden imal edilmiş bir köprü inşa etti. Yedi yüz seksen metre uzunluğunda ve on sekiz metre genişliğinde olan yeni köprü 1912 yılına kadar hizmete devam etmiştir.

1912 yılında ise bu köprü sökülüp yerine “Galata Köprüsü” olarak isimlendirilen üçüncü Eminönü - Karaköy köprüsü monte edilmiştir. 1936 yılında çıkan şiddetli bir fırtına sonucunda bu köprü de yıkılıp yerine günümüzde kullandığımız “Atatürk Köprüsü” inşa edilmiştir. Atatürk Köprüsü de tıpkı ilk imal edilen “Hayratiye Köprüsü” gibi ahşaptandır. Yirmi dört duba üzerine kurulu bu ahşap köprünün zemini takvimler 1954 yılını gösterirken asfalt ile kaplanmıştır. Dört yüz yetmiş yedi metre boyunda ve yirmi beş metre eninde olan köprü hâlâ İstanbul halkına hizmet etmektedir.

Haliç'e yapılacak olan ve 2018'de tamamlanması planlanan tüp geçit projesinin ardından köprünün kaldırılacağı duyuruldu.^[2] Ancak bu proje gerçekleştirilmedi.

2021'de köprünün Unkapanı ayağında bulunan kavşağın T5 tramvayının Cibali - Eminönü arasındaki yola engel teşkil etmesi ve köprünün ekonomik ömrünün tamamlanmasıyla beraber olası bir depremde yıkılabileceği sebebiyle, Unkapanı Kavşağı'nın yenilenmesine İBB tarafından karar verilmiş ve çalışmalar 18 Mayıs 2021 tarihinde başlamış olup,^[3] kavşak köprüsü ve iki bağlantı kolu 31 Temmuz'da hizmete alınmıştır. Kalan iki bağlantı kolu ile beraber T5 tramvayının tünel altyapısı eşgüdümlü olarak yapılarak 3 Eylül 2022'de hizmete alınmıştır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'deki köprüler listesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2014.
^ "Haliç'e tüp geçit geliyor". Milliyet. 28 Ocak 2016. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
^ "UNKAPANI KAVŞAĞI YENİLENİYOR, TRAMVAY EMİNÖNÜ'NE UZANIYOR". uym.ibb.gov.tr. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

[1] "Arşivlenmiş kopya". 17 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2014.

[2] "Haliç'e tüp geçit geliyor". Milliyet. 28 Ocak 2016. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.

[3] "UNKAPANI KAVŞAĞI YENİLENİYOR, TRAMVAY EMİNÖNÜ'NE UZANIYOR". uym.ibb.gov.tr. 5 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2021.

[1]

[2]

[3]

Atatürk Köprüsü nedir?, Atatürk Köprüsü anlamı nedir?, Atatürk Köprüsü ne demektir?