Antimon pentaflorür

Antimon Pentaflorür
Adlandırmalar
	IUPAC adı antimon(V) florür
	Diğer adlar antimon pentaflorür; pentaflorürantimon
Tanımlayıcılar
CAS numarası	7783-70-2;
ChemSpider	22963;
ECHA InfoCard	100.029.110
EC Numarası	232-021-8;
PubChem CID	24557;
RTECS numarası	CC5800000;
UN numarası	1732
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID00893075 ;
Özellikler
Molekül formülü	SbF5
Molekül kütlesi	216.74 g/mol
Görünüm	Renksiz, yağlı sıvı ; higroskopik
Koku	Keskin
Yoğunluk	2.99 g/cm³
Erime noktası	8.3 °C (281 K)
Kaynama noktası	149.5 °C (422 K)
Çözünürlük (su içinde)	Tepki verir
Çözünürlük	KF içinde çözünebilir, sıvı SO2
Tehlikeler
	İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler	Releases hydrofluoric acid upon contact with water or biological tissues, highly toxic, oxidizer, extremely corrosive
	GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	Danger
Tehlike ifadeleri	H300+H310+H330, H314, H411, H412
Önlem ifadeleri	P260, P261, P264, P270, P271, P273, P280, P301+P312, P301+P330+P331, P303+P361+P353, P304+P312, P304+P340, P305+P351+P338, P310, P312, P321, P330, P363, P391, P405, P501
NFPA 704; (yangın karosu)	4 0 2 W; OX
	NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	TWA 0.5 mg/m3 (as Sb)
REL (tavsiye edilen)	TWA 0.5 mg/m3 (as Sb)
Güvenlik bilgi formu (SDS)	ICSC 0220
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar	Antimony pentachloride
Diğer katyonlar	Phosphorus pentafluoride; Arsenic pentafluoride; Bismuth pentafluoride
Benzeyen bileşikler	Antimony trifluoride
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

Antimon pentaflorür, Sb F₅ formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Bu kokusuz, viskoz sıvı güçlü bir Lewis asididir ve sıvı HF ile sıvı SbF₅'in 1:1 oranında karıştırılmasıyla oluşan süperasit floroantimonik asidin bir bileşenidir. Güçlü lewis asitliği ve neredeyse tüm bilinen bileşiklerle reaksiyona girme yeteneği ile dikkat çekicidir.

Hazırlanışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Antimon pentaflorür, antimon pentaklorür ile susuz hidrojen florürün:^[3] tepkimeye girmesiyle hazırlanır

SbCl₅ + 5 HF → SbF₅ + 5 HCl

Aynı şekilde antimon triflorür ile flordan da hazırlanabilir.

Yapısı ve kimyasal tepkimeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Gaz fazındayken, SbF_5, D_3h nokta grubu simetrisinin üçgen bipiramidal yapısını benimser. Bu materyal, sıvı ve katı hallerde daha karmaşık yapıları benimser. Her bir Sb'nin oktahedral olduğu polimerler içerir, formül [SbF₄(μ-F)₂]_n (μ-F) ile açıklanan yapı, florür merkezlerinin iki Sb merkezini köprülediği gerçeğini belirtir. Kristal malzeme bir tetramerdir, yani [SbF₄(μ-F)]₄ formülüne sahiptir. Sb-F bağları, sekiz üyeli Sb₄F₄ halkası içinde 2,02 Å; dört Sb merkezinden yayılan kalan florür ligandları 1,82 Å'de daha kısadır.^[4] PF₅ ve AsF₅ ilgili türleri, muhtemelen koordinasyon sayılarını sınırlayan merkez atomun daha küçük boyutları nedeniyle katı ve sıvı hallerde monomeriktir. BiF₅ bir polimerdir.^[5]

SbF₅ in HF'nin Brønsted asitliğini arttırdığı gibi, F₂ nin oksitleyici gücünü de arttırır. Bu etki, oksijenin oksidasyonu ile gösterilmektedir:

2 SbF₅ + F₂ + 2 O₂ → 2 [O₂]⁺[SbF₆]⁻

Antimon pentaflorür, florür bileşiklerinden flor gazı üreten ilk keşfedilen kimyasal reaksiyonda da kullanılmıştır:

4 SbF₅ + 2 K₂MnF₆ → 4 KSbF₆ + 2 MnF₃ + F₂

Bu reaksiyonun itici gücü, SbF₅ in F^-'ye, olan yüksek afinitesidir; bu, SbF₅'in süper asitler oluşturmak için kullanılmasını öneren aynı özelliktir.

Hekzafloroantimonat[değiştir | kaynağı değiştir]

SbF₅, hekzafloroantimonat olarak adlandırılan çok kararlı [SbF₆]⁻ anyonunu vermek için F⁻ kaynaklarına karşı istisnai olarak güçlü bir Lewis asididir. [SbF₆]⁻, PF₆⁻'ye benzer zayıf koordine edici bir anyondur. Sadece zayıf temel olmasına rağmen, [SbF₆]⁻, merkez simetrik bir eklenti vermek için ek SbF₅ ile reaksiyona girer:

SbF₅ + [SbF₆]⁻ → [Sb₂F₁₁]⁻

Güvenlik[değiştir | kaynağı değiştir]

SbF₅ birçok bileşikle şiddetli reaksiyona girerek genellikle tehlikeli hidrojen florür salar. Cilt ve gözler için oldukça aşındırıcıdır. Güçlü bir oksitleyicidir.^[6]^[7]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0036". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
^ "World of Chemicals SDS". 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
^ Sabina C. Grund, Kunibert Hanusch, Hans J. Breunig, Hans Uwe Wolf "Antimony and Antimony Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2006, Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a03_055.pub2
^ Edwards, A. J.; Taylor, P. "Crystal structure of Antimony Pentafluoride" Journal of the Chemical Society, Chemical Communications 1971, pp. 1376-7.DOI:10.1039/C29710001376
^ Holleman, A. F.; Wiberg, E. "Inorganic Chemistry" Academic Press: San Diego, 2001. 0-12-352651-5
^ International Programme on Chemical Safety (2005). "Antimony pentafluoride". Commission of the European Communities (CEC). 18 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2010.
^ Barbalace, Kenneth (2006). "Chemical Database - Antimony Pentafluoride". Environmental Chemistry. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2010.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

WebBook page for SbF5 3 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
National Pollutant Inventory - Antimony and compounds fact sheet 31 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
National Pollutant Inventory - Fluoride compounds fact sheet 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[PGCH-1] NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0036". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).

[2] "World of Chemicals SDS". 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.

[Ullmann-3] Sabina C. Grund, Kunibert Hanusch, Hans J. Breunig, Hans Uwe Wolf "Antimony and Antimony Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2006, Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a03_055.pub2

[4] Edwards, A. J.; Taylor, P. "Crystal structure of Antimony Pentafluoride" Journal of the Chemical Society, Chemical Communications 1971, pp. 1376-7.DOI:10.1039/C29710001376

[5] Holleman, A. F.; Wiberg, E. "Inorganic Chemistry" Academic Press: San Diego, 2001. 0-12-352651-5

[ipcs-6] International Programme on Chemical Safety (2005). "Antimony pentafluoride". Commission of the European Communities (CEC). 18 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2010.

[ec-7] Barbalace, Kenneth (2006). "Chemical Database - Antimony Pentafluoride". Environmental Chemistry. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2010.

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Antimon pentaflorür nedir?, Antimon pentaflorür anlamı nedir?, Antimon pentaflorür ne demektir?