And Dağları

And Dağları, dünyanın en uzun sıradağlar zinciridir.^[1]

Güney Amerika'nın bütün batı kıyısı boyunca uzanır.^[1] Venezuela'dan başlayıp Kolombiya, Ekvador, Peru, Bolivya üzerinden devam ederek Arjantin ve Şili'nin Patagonya topraklarında sona erer. Bu yedi devlet aynı zamanda And Ülkeleri olarak da bilinirler.^[2]

Dağlar[değiştir | kaynağı değiştir]

And dağları kuzeyden güneye uzunluğu 7000 km'dir. Genişliği 200–700 km arasında değişir. Ortalama yükseltisi 4000 metredir. Andların en yüksek dağı 6.962 m ile Arjantin ve Şili sınırındaki Aconcagua'dır. Yan yana birçok silsileden oluşmakla birlikte Cordillera Oriental (Doğu Sıradağları) ve Cordillera Occidental (Batı Sıradağları) olmak üzere iki büyük silsileden oluşmaktadır. Bu silsilelerin arası sıklıkla çöküntü alanlarıyla ayrılmıştır. And Dağları, Venezuela, Kolombiya ve Ekvador sınırları içinde yer alan Kuzey Andlar, Peru, Şili ve Bolivya sınırları içinde yer alan Orta Andlar, Şili ve Arjantin sınırları içinde yer alan Güney Andlar olmak üzere başlıca üç kısımdan oluşur. And dağlarının yaşı 60 milyon yıl olarak tahmin edilmektedir.

Diğer önemli zirveler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ojos del Salado 6.891 m (Arjantin)
Pissis 6795 m (Arjantin)
Mercedario 6770 (Arjantin)
Huascarán 6.768 m (Peru)
Cerro Bonete 6.759 m (Arjantin)

Volkanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Andlar ve Asya'da Kordilleri, sismik ve volkanik etkinlikler gösteren bölgelerdir. Yeryüzünün en yüksek volkanları bu bölgede bulunur. 6.795 m yükseklikteki Monte Pissis (Arjantin) ve 6.891 m yükseklikte Ojos del Salado (Şili) bunlardan bazılarıdır.

Önemli etkin volkanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Cotopaxi 5.897 m (Ekvador)
Tungurahua 5.016 m (Ekvador)
Pichincha 4.784 m (Ekvador)
Cerro Azul 3.788 m (Şili)
Villarrica, 2.840 m (Şili)

Andların diğer volkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Llullaillaco 6.723 m (Arjantin/Şili)
Nevado Coropuna 6.426 m (Peru)
Chimborazo 6.310 m (Ekvador)
Sierra Nevada de Lagunas Bravas 6.127 m (Arjantin/Şili)
Uturunco 6.010 m (Bolivya)
Licancabur 5.921 m (Bolivya)
Misti 5822 m (Peru)
Ubinas 5.675 m (Peru)
Lanín, 3.747 m (Arjantin)
Osorno 2.652 m Şili
Volkanlar vadisi'ndeki düzinelerce daha küçük volkan (Peru)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
^ Menutti, Adela; Menutti, María Mercedes (1980). Geografía Argentina y Universal (İspanyolca). Buenos Aires: Edil.

Güney Amerika ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Bir dağ veya dağ grubu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[coğ1-1] Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.

[menutti-2] Menutti, Adela; Menutti, María Mercedes (1980). Geografía Argentina y Universal (İspanyolca). Buenos Aires: Edil.

[1]

[2]

Andlar nedir?, Andlar anlamı nedir?, Andlar ne demektir?